41 χρόνια από την εισβολή των τανκς

Το 1980, στις διαδηλώσεις του Πολυτεχνείου, οι Ι.Κουμής και Στ.Κανελλοπούλου, πέφτουν νεκροί από την βία της δεξιάς κυβέρνησης Ράλλη. Ο Γιάννης Ιωάννου παρουσιάζει τον ηθικό αυτουργό Ράλλη μαινόμενο απέναντι στους φυσικούς αυτουργούς.

 

Συντάκτης: Γιάννης Κουκουλάς 

Συμπληρώνονται 41 χρόνια από τα γεγονότα της 17ης Νοεμβρίου του 1973 που σηματοδότησαν την αρχή του τέλους της χούντας. Πολλά έχουν γραφεί και πολλά θα γραφούν ακόμη για τη νύχτα που ένα τανκ εισέβαλε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και η εξέγερση των νεολαίων πνίγηκε στο αίμα δίνοντας ταυτόχρονα τα μηνύματα αντίστασης που είχε ανάγκη ο ελληνικός λαός. Στο πεδίο του πραγματικού, πέθαναν, τραυματίστηκαν, φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν νέα παιδιά. Στο μεταφορικό πεδίο, μια ξενοκίνητη δικτατορία εισέβαλε με τα όπλα σε έναν φορέα πολιτισμού και γραμμάτων, ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα, αποκαλύπτοντας ωμά και ξεδιάντροπα το πραγματικό της πρόσωπο. Τα πρώτα χρόνια από την τραγική και θριαμβευτική εκείνη νύχτα οι εκδηλώσεις μνήμης ήταν μαζικές και αγωνιστικές. Με την πάροδο των ετών, τα αιτήματα των φοιτητών και του λαού του Πολυτεχνείου παραγκωνίστηκαν και οι αγωνιστικές διαδηλώσεις μετατράπηκαν σταδιακά σε εορτασμούς και επετείους. Ολα αυτά τα χρόνια, οι πιο άμεσοι και αιχμηροί δημόσιοι σχολιαστές της πολιτικής πραγματικότητας, οι γελοιογράφοι και οι σκιτσογράφοι, έδωσαν τη δική τους εκδοχή σε όσα συνέβαιναν στις 17 Νοεμβρίου. Το Καρέ-Καρέ παρουσιάζει σήμερα μια επιλογή γελοιογραφιών και κόμικς που έχουν στο επίκεντρό τους το Πολυτεχνείο του 1973 και τα «πολλά Πολυτεχνεία» που έχουν υπάρξει ως εκδοχές από τότε μέχρι σήμερα.

Τα σκίτσα της 17ης Νοέμβρη

Το 1975, δύο χρόνια μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, οι καραμανλικές κυβερνήσεις ακόμα «ερευνούν» τι συνέβη...

Ο Βαγγέλης Παυλίδης είναι σαφέστερος (Ολα δεξιά, εκδ. Ερμής)

Το 1980, στις διαδηλώσεις για το Πολυτεχνείο, δυο νέοι άνθρωποι, ο Ιάκωβος Κουμής και η Σταματίνα Κανελλοπούλου, πέφτουν νεκροί από την αστυνομική βία της δεξιάς κυβέρνησης Ράλλη. Ο Γιάννης Ιωάννου (πάνω) παρουσιάζει τον ηθικό αυτουργό Ράλλη μαινόμενο απέναντι στους φυσικούς αυτουργούς… (Η Αλλη Επταετία, εκδ. Πολύτυπο)

Tο 1986, ένα χρόνο μετά τη «σοσιαλιστική» δολοφονία του δεκαπεντάχρονου Μιχάλη Καλτεζά από σφαίρα αστυνομικού, το Πολυτεχνείο αστυνομοκρατείται (ξανά). Ο Soloup το «απαθανατίζει» στην εφημερίδα «Αντίδοτο», σε ένα αφιέρωμα με σκίτσα και κόμικς από τα οποία ξεχωρίζει η ιστορία του Αλέξανδρου Ψυχούλη, εικαστικού καλλιτέχνη πλέον.

Τη γενιά του Πολυτεχνείου (τουλάχιστον ένα μέρος της επονομαζόμενης έτσι γενιάς) βάζει στόχο ο Στάθης το 1986, σατιρίζοντας τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που εξαργύρωσαν την (υπαρκτή ή ανύπαρκτη) συμμετοχή τους στο Πολυτεχνείο με υπουργικούς θώκους και θέσεις εξουσίας υπό τον Ανδρέα (Τα Κόμικς του Στάθη 1982-1987, εκδ. Καστανιώτη)

Το 1989 η χώρα βρίσκεται στη δίνη διαδοχικών εκλογικών αναμετρήσεων, στα απόνερα του σκανδάλου Κοσκωτά. Το Πολυτεχνείο περνά σε δεύτερη μοίρα και ο Ανδρέας Πετρουλάκης το σχολιάζει αναλόγως (Η Ψυχολογία και Αλλαι Παθήσεις, εκδόσεις Καστανιώτη)

Στα αιτήματα των φοιτητών εστιάζει ο Κυρ, το 1988, με το σύνθημα του Πολυτεχνείου ελαφρώς παραλλαγμένο (Και το Καστρί Χτενίζεται, εκδ. Κάκτος)

Το 2003, μια περφόρμανς της Γεωργίας Σαγρή, που έμεινε δεμένη με επιδέσμους μέσα σε ένα διαφανές κουβούκλιο κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, δίνει το έναυσμα στον Γιάννη Καλαϊτζή για να σχολιάσει τις αστυνομικές απαγορεύσεις των κινητοποιήσεων (2000 στα 4, εκδ. Αγρα)

Ενα κόμικς πολιτικής φαντασίας με τίτλο «Ο Περαστικός» ήταν η συμμετοχή του Πέτρου Ζερβού στο αφιέρωμα του περιοδικού «9» για το Πολυτεχνείο. Η δράση της αστυνομίας παραμένει διαχρονικά άθλια…

Σε ειδικό τεύχος («Τεύχος Εκτάκτου Ανάγκης») του περιοδικού «9» το 2004 που είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στο Πολυτεχνείο περιέχονται κόμικς και γελοιογραφίες των Α. Μαυρέα, Π. Μητσομπόνου, Β. Λώλου, Κ. Χρυσούλη, Στάθη, Π. Ζερβού, Η. Κυριαζή, Δ. Βανέλλη - Θ. Πέτρου, Σ. Ντίλιου - Γ. Παγώνη, Μ. Καλογερή - Α. Ζαφειράτου, Τ. Παπαϊωάννου, Κομ και Φου, Σ. Δερβενιώτη και Γ. Καλαϊτζή. Το εξώφυλλο με τη Μάνα Ρέιβερ είναι του Σπύρου Δερβενιώτη.

Την επικαιρότητα των αιτημάτων του Πολυτεχνείου επαναφέρει και ο Πέτρος Τσιολάκης με τη γελοιογραφία του στο Ποντίκι το 2010.

...Κι ενώ ετοιμάζαμε το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας, κάποιοι ανεκδιήγητοι πρυτάνεις έκριναν σκόπιμο να παρατάξουν τα ΜΑΤ στις εισόδους των πανεπιστημίων. Το Πολυτεχνείο ζει, λοιπόν, και οι αγώνες των φοιτητών του 1973 θα επαναληφθούν. Και οι φαιδροί, επικίνδυνοι νοσταλγοί της χούντας θα γελοιογραφηθούν καταλλήλως.
comics@efsyn.gr
http://www.efsyn.gr/arthro/41-hronia-apo-tin-eisvoli-ton-tanks