«Ψάχνει» την Άννα Φρανκ με βοηθό ένα λογισμικό

«Ψάχνει» την Άννα Φρανκ με βοηθό ένα λογισμικό

Ένας πρώην πράκτορας του FΒΙ ελπίζει να ανακαλύψει έπειτα από 75 χρόνια τι συνέβη στο μικρό κορίτσι που κρυβόταν από τους ναζί μέσα σε μια βιβλιοθήκη

Από τη Θεανώ Καρούτα

Για σχεδόν 75 χρόνια αποτέλεσε ένα εκ των κορυφαίων αστυνομικών μυστηρίων. Μερικά από τα σπουδαιότερα ερευνητικά μυαλά προσπαθούσαν μάταια για χρόνια να βρουν τι πραγματικά συνέβη στην Άννα Φρανκ και στους άλλους επτά Εβραίους που κρύβονταν από τους ναζί στη σοφίτα μιας βιβλιοθήκης στο Άμστερνταμ. Το ερώτημα «ποιος τους πρόδωσε;» έμεινε αναπάντητο, όμως ποτέ δεν έπαψε να ηχεί στα αυτιά όσων έψαχναν να βρουν την αλήθεια. Τώρα, ένας πρώην ερευνητής του FΒΙ, ο Βινς Πάνκοκ, φαίνεται αποφασισμένος να μάθει τι συνέβη στην Άννα Φρανκ, να ξετυλίξει το κουβάρι της τραγικής ιστορίας της και να δώσει απαντήσεις για την κοπέλα που έγινε σύμβολο για έναν ολόκληρο κόσμο και έμβλημα μιας φρικιαστικής τραγωδίας. Ο Πάνκοκ επέλεξε την υπόθεση της Άννα Φρανκ να γίνει η τελευταία της καριέρας του και ελπίζει ότι θα λύσει το μυστήριο τόσων δεκαετιών έχοντας τη βοήθεια ενός νέου μυαλού, για την ακρίβεια ενός τεχνητού! Ο πρώην ερευνητής του ΕΒΙ, που έγινε διάσημος επειδή «ξερίζωσε» ως μυητικός πράκτορας πολλά από τα καρτέλ ναρκωτικών της Κολομβίας, έφτιαξε τώρα μια ομάδα 20 ατόμων, ανάμεσα τους ερευνητές, αναλυτές δεδομένων, εγκληματολόγοι και ιστορικοί, επιφορτισμένοι όλοι τους με το καθήκον να τον βοηθήσουν να εξετάσει αυτό που αποκαλεί «τη μεγαλύτερη ανεξιχνίαστη υπόθεση» του 20ού αιώνα. Το πλέον εξέχον μέλος στην ομάδα του Πάνκοκ δεν είναι κανένας από αυτούς. Είναι ένα λογισμικό που έχει τη δυνατότητα να ανατρέχει σε εκατομμύρια έγγραφα, από αστυνομικές αναφορές της εποχής και καταλόγους ναζιστών κατασκόπων μέχρι αρχεία για τους συμπατριώτες της οικογένειας Φρανκ, τους φίλους και τους εχθρούς της, και να διασταυρώνει πληροφορίες ψάχνοντας διασυνδέσεις εκεί που κανένας άνθρωπος δεν έχει εντοπίσει έως σήμερα. 

 Βινς Πάνκοκ

Το φιλόδοξο εγχείρημα του Πάνκοκ φαίνεται ότι τράβηξε το ενδιαφέρον πολλών στην Ολλανδία και διεθνώς. Η εταιρία παραγωγής Proditione Media ζητεί δωρεές για να συμβάλει στη χρηματοδότηση της έρευνας, ενώ συζητά με τον πράκτορα και το ενδεχόμενο ολόκληρη η διαδικασία από την αρχή έως το τέλος της -όπως κι αν καταλήξει- να γυριστεί σε ντοκιμαντέρ. Στο πλαίσιο της έρευνας ο Πάνκοκ έχει ζητήσει επίσης τη συμβολή όποιου μπορεί να βοηθήσει, καθώς είναι πολλές οικογένειες που έχουν στην κατοχή τους έγγραφα, φωτογραφίες και ντοκουμέντα από εκείνη την εποχή και πιθανώς να βοηθήσουν στην επίλυση της υπόθεσης και στον εντοπισμό του ανθρώπου ή έστω των πραγματικών γεγονότων, που οδήγησαν την Γκεστάπο στα ίχνη της οικογένειας Φρανκ.

Την ίδια διαδρομή εξιχνίασης είχε επιχειρήσει στο παρελθόν και «Το σπίτι της Άννα Φρανκ» στο Άμστερνταμ, που είναι εδώ και χρόνια μουσείο. Το 2016 μάλιστα είχε δημοσιεύσει το δικό του πόρισμα για το πως συνέβησαν τα πράγματα. Η έρευνα δεν είχε καταλήξει σε ιδιαίτερα διαφωτιστικά συμπεράσματα και άφηνε να εννοηθεί ότι το κρησφύγετο των Φρανκ αποκαλύφθηκε τυχαία και όχι λόγω κάποιου «χαφιέ» κοντά στην οικογένεια «Παρά τις έρευνες δεκαετιών, η προδοσία δεν αποκαλύπτεται» είχε δηλώσει τότε ο διευθυντής του μουσείου Ρόναλντ Λέοπολντ, ο οποίοw χαιρέτισε τη νέα προσπάθεια και έθεσε το αρχείο του μουσείου στη διάθεση του Πάνκοκ, δηλώνοντας ιδιαίτερα ικανοποιημένος για την εμπλοκή του πράκτορα στην υπόθεση.

Η ομάδα που στελέχωσε το πρώην μέλος του FΒΙ αισιοδοξεί πως αυτήν τη φορά η τεχνητή νοημοσύνη θα παίξει τον πρώτο ρόλο και θα φέρει στο φως ντοκουμέντα που έμεναν καλά κρυμμένα από τον ανθρώπινο νου. Ο ίδιος ο Πάνκοκ δηλώνει τυχερός που έχει το λογισμικό-ιδιοφυΐα στη διάθεση του, καθώς έχει πλέον στα χέρια του νέα έγγραφα που θα ήταν το λιγότερο εξουθενωτικό -αν όχι αδύνατο- να μελετηθούν συγκροτημένα από έναν άνθρωπο. «Βρήκαμε λίστες ονομάτων Εβραίων που είχαν συλληφθεί ύστερα από κατάδοση, βρήκαμε λίστες καταδοτών και ονόματα πρακτόρων της Γκεστάπο που ζούσαν στο Άμστερνταμ. Όλα αυτά θα μπουν στη βάση δεδομένων και μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα βρούμε τους συνδέσμους, εξήγησε. «Στόχος μου δεν είναι να οδηγήσω κάποιον στη Δικαιοσύνη. Προσπαθώ απλώς να λύσω το τελευταίο μυστήριο της καριέρας μου, εξήγησε γεμάτος πάθος ο Πάνκοκ στον βρετανικό «Guardian» για την υπόθεση που τον «στοίχειωσε» όσο καμία άλλη.

Ποια ήταν η 15χρονη που πέθανε τελικά από τύφο!

Η Άννα Φρανκ δεν ήταν παρά ένα τυπικό κορίτσι της εποχής της και αν κάτι την έκανε σύμβολο, αυτό ήταν η τραγική τύχη που της επιφύλασσε η μοίρα. Η γερμανικής καταγωγής Εβραία μεγάλωσε στη Γερμανία την εποχή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όταν οι ναζί άλωναν τη γηραιά ήπειρο. Λίγο πριν εξαπολυθούν τα πρώτα πογκρόμ κατά των Εβραίων στη Γερμανία, ο πατέρας της αποφάσισε να πάρει την οικογένεια και να καταφύγουν στο Άμστερνταμ, παραβλέποντας τους χιλιάδες κινδύνους που έκρυβε ένα τέτοιο ταξίδι. Όταν η γερμανική κατοχή επεκτάθηκε και στην Ολλανδία, ο Οτο Φρανκ κατάλαβε ότι είχαν εγκλωβιστεί. Όσο εντείνονταν οι διώξεις κατά των Εβραίων τόσο η οικογένεια άρχισε να ψάχνει μετά μανίας κρυψώνες. Το καλοκαίρι του 1943 η οικογένεια Φρανκ είχε «μετακομίσει» σε μια μικρή σοφίτα, μια παλιά βιβλιοθήκη στο κτίριο όπου στεγαζόταν το γραφείο του πατέρα. Δύο χρόνια πέρασαν κλεισμένοι εκεί μέσα η Άννα Φρανκ και άλλα επτά άτομα, έως το 1944, όταν στις 4 Αυγούστου η κρυψώνα τους αποκαλύφθηκε κι έπεσαν όλοι τους στα χέρια των ναζί, για να σταλούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η Άννα δεν άντεξε τις κακουχίες του στρατοπέδου. Πέθανε λίγους μήνες αργότερα από τύφο, στις αρχές του 1945, σε ηλικία 15 ετών, στο στρατόπεδο Μπέργκεν Μπέλσεν. Ο πατέρας της, ο μόνος που επέζησε από τους οκτώ της σοφίτας, γύρισε μετά το τέλος του πολέμου στο Άμστερνταμ, όπου ανακάλυψε στην κρυψώνα τους ότι είχε διασωθεί το ημερολόγιο της κόρης του. Σκεπτόμενος ότι αποτελούσε μια μοναδική μαρτυρία, προχώρησε στην έκδοση του. Το ημερολόγιο εκδόθηκε στα ολλανδικά, με τον τίτλο «Het Achterhuis» («Το πίσω σπίτι») και έγινε παγκόσμιο φαινόμενο: μεταφράστηκε σε 67 γλώσσες και πούλησε πάνω από 30.000.000 αντίτυπα.

«κυριακάτικη δημοκρατία»