Μαργαρίτες Ρεθύμνου

Μαργαρίτες Ρεθύμνου

Οι Μαργαρίτες είναι έδρα του δημοτικού διαμερίσματος Μαργαριτών, του Δήμου Μυλοποτάμου, Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνης της Περιφέρειας Κρήτης.

Βρίσκεται σε απόσταση 27 χιλιομέτρων από το Ρέθυμνο σε υψόμετρο 300 μ. Κατά την τελευταία απογραφή (2011) ο πληθυσμός ήταν 269 κάτ.

Στις βενετικές πηγές αναφέρεται ως Magarites, Magharites και Margarites.

Υπήρξε έδρα της επαρχίας Μυλοποτάμου, κατά την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας (Nefs Mylopotama).

Από το 1879 ήταν έδρα του Δήμου Μαργαριτών, ο οποίος αποτελούταν από 19 οικισμούς.

Το 1901 γίνεται έδρα του δήμου Ελευθερναίων, οποίος συμπεριλάμβανε 29 οικισμούς. Το 1911 με την έκδοση του διατάγματος "Περί Δήμων" γίνεται αγροτικός δήμος με τα χωριά Πηγουνιανά, Τζανακιανά και το Μετόχι Χριστού δυο χρόνια αργότερα (1913) γίνεται έδρα της Κοινότητας Μαργαριτών

Το 1998 εντάχθηκε στον καποδιστριακό δήμο Γεροποτάμου και το 2010 με το σχέδιο "Καλλικράτης" στον δήμο Μυλοποτάμου.

Ιστορικά στοιχεία

Κατά την Βενετοκρατία ήταν σημαντικό χωριό με πολλά αρχοντικά μέγαρα, με ωραία θυρώματα. Υπήρξε έδρα της επανάστασης των Καλλέργη - Πρικοσιρίδη (1333) κατά των Βενετών. Μετά την καταστολή της επανάστασης οι Βενετοί κατάκαψαν το χωριό.

Από τις Μαργαρίτες καταγόταν η πλούσια οικογένεια Μηλιώτη. Ο Ανδρέας Μηλιώτης ήταν ο πρώτος Γραμματικός της Πόρτας τα πρώτα χρόνια τουρκοκρατίας. Το 1669 με την κατάληψη της Κρήτης από τους Οθωμανούς το χωριό παραχωρήθηκε στον πορθητή του Χάνδακα Κιοπρουλή Αχμέτ Πασά. Κατά την εκπνοή του αγώνα για την ανεξαρτησία (1829-30) οι Μαργαρίτες έγιναν έδρα του Κρητικού Συμβουλίου. Το 1867 στην περιοχή του χωριού ο Πάνος Κορωναίος απέκρουσε τον Ρεσίτ πασά. Οι Μαργαριτες ήταν το χωριό του Θρυλικού ηγουμένου της μονής Αρκαδίου Γαβριήλ Μαρινάκη.

Εκκλησιαστική υπαγωγή

Η ενορία Κοιμήσεως Θεοτόκου Μαργαριτών ανήκει στην Δ΄ αρχιερατική περιφέρεια της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου και περιλαμβάνει τους οικισμούς Πηγουνιανά (Ιερός Ναός Αγίου Σπυρίδωνος) και Τζαννακιανά (Ιερός Ναός Τιμίου Σταυρού). Το 1654 οι Μαργαρίτες παραχωρήθηκαν από το μητροπολίτη Κρήτης Νεόφυτο στον οικουμενικό πατριάρχη Ιωαννίκιο Β΄. Έτσι, δημιουργήθηκε η πατριαρχική εξαρχία Μαργαριτών που μαρτυρείται ως τα τέλη του 18ου αι.

Αγγειοπλαστική

Το χωριό είναι το μεγαλύτερο κέντρο αγγειοπλαστικής στη Δυτική Κρήτη. Ως τα μέσα της δεκαετίας του 1970, κατά τους θερινούς μήνες, κατασκευάζονταν χρηστικά κεραμικά σκεύη στα τοπικά εργαστήρια (τσικαλαριά) που βρίσκονταν νότια του οικισμού στη θέση "Λιβάδι". Σήμερα οι Μαργαριτσανοί κεραμίστες κατασκευάζουν κυρίως αναμνηστικά για τους πολυάριθμους επισκέπτες του χωριού.

Φαράγγι Μαργαριτών

Στην ευρύτερη περιοχή των χωριών Μαργαρίτες. Ορθέ και Ελεύθερνας εμφανίζεται μια σειρά από μικρά και παράλληλα φαράγγια τα οποία διαβρώνουν τα νεογενή πετρώματα της περιοχής. Μικρά ρέματα που πηγάζουν από τους πρόποδες του Ψηλορείτη, όπως ο Μαργαριτιανός, ρέουν προς το Βορρά όπου συναντούν τον Γεροπόταμο.

Τα φαράγγια είναι σχετικά απότομα και σχηματίζονται μέσα στο χαρακτηριστικό πέτρωμα της περιοχής, το λευκοκίτρινο μαργαϊκό ασβεστόλιθο του ανώτερου Μειόκαινου (7-10 εκατ. χρ.). ως αποτέλεσμα της σταδιακής ανύψωσης όλης της περιοχής κοι της διάβρωσης από το νερό.

Το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό των φαραγγιών είναι η πλούσια χλωρίδα και τα μοναδικά φυσικά οικοσυστήματα που διατηρούνται μέσα σε αυτά.

Οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν κατά μήκος των καλά χαραγμένων μονοπατιών μικρές συστάδες ή και αλσύλλια από οριζοντιόκλαδα κυπαρίσσια που ανακατεύονται με τους χαμηλούς θάμνους και τα αρωματικά φυτά.

Διαδίκτυο