Οσία Σοφία η εν Κλεισούρα

Συγκίνηση για την οσία που μιλούσε με αγίους και τάιζε τα άγρια θηρία

Πρόκειται για τη γερόντισσα Σοφία της Κλεισούρας που η αγιοκατάταξη της έγινε το 2011,  τριάντα επτά  χρόνια μετά την κοίμηση της.

Τα θαυμαστά περιστατικά και το δράμα που έζησε στον Πόντο

Από τον Θάνο Χερχελετζή

Μιλούσε με την Παναγία και τους άγιους. «Ανέπνεε» τον Χριστό και μετέδιδε την ταπεινότητα και την απλότητα. Από τα χέρια της έτρωγε μια αρκούδα που της έγλειφε τα πόδια ως ένδειξη ευγνωμοσύνης. Είχε τη μοναδική θαυμαστή εμπειρία να τη χειρουργήσει ο αρχάγγελος Γαβριήλ με υποδείξεις της Θεοτόκου, όταν το 1967 κινδύνεψε να πεθάνει από μια πληγή που δημιουργήθηκε στο σώμα της και έβγαζε ένα δυσώδες υγρό. Μόλις σε μία νύχτα έγινε καλά, προκαλώντας μεγάλη έκπληξη στους γιατρούς που την εξέτασαν.

Η γερόντισσα Σοφία, η ασκήτρια που γεννήθηκε στην Τραπεζούντα του Πόντου και έζησε μόνη της σχεδόν μισό αιώνα στο μοναστήρι της Παναγίας στην Κλεισούρα της Καστοριάς, πριν από τέσσερα χρόνια καταγράφηκε στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Στις 6 Μαΐου συμπληρώθηκαν 41 χρόνια από την κοίμηση της και οι πιστοί στη δυτική Μακεδονία τιμούν τη μνήμη της. Η παρουσία της στην περιοχή είναι ιδιαίτερα έντονη.

Ο βίος της

Η οσία Σοφία Χοτοκουρίδου γεννήθηκε το 1883 στο χωριό Σαρή-παπά στην Τραπεζούντα του Πόντου. Το 1907 παντρεύτηκε τον Ιορδάνη Χοτοκουρίδη και το 1910 απέκτησε ένα παιδί, το οποίο έχασε με τραγικό τρόπο έπειτα από δύο χρόνια, όταν φαγώθηκε από χοίρους. Δύο χρόνια μετά έχασε και τον άντρα της. Τον πήραν οι Τούρκοι στα τάγματα εργασίας, όπου και πέθανε..

Τότε αποφάσισε να αφιερωθεί στον Θεό και κατέφυγε στα βουνά. Άρχισε να ζει ασκητικά και έκανε σκληρή νηστεία. Εκεί για πρώτη φορά είχε επικοινωνία με άγιο. Εμφανίστηκε μπροστά της ο άγιος Γεώργιος και την προειδοποίησε για επικείμενη επιδρομή των Τσετών. Η Σοφία ενημέρωσε τους συγχωριανούς της, οι οποίοι κρύφτηκαν και σώθηκαν.

Κατά την ανταλλαγή πληθυσμών μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή η Σοφία, με παρότρυνση της Παναγίας, όπως έλεγε και η ίδια, κατέληξε στην Ιερά Μονή του Γενεθλίου της Υπεραγΐας Θεοτόκου στην Κλεισούρα της Καστοριάς. Στον τόπο αυτό έζησε ασκητικά για περίπου μισό αιώνα.

Έζησε ασκητικά ως λαϊκή, φορώντας, μαύρα ρούχα, κουρελιασμένα που δεν προστάτευαν το σώμα της από το κρύο. Τους χειμώνες η θερμοκρασία στην περιοχή έπεφτε στους -15 βαθμούς Κελσίου. Η οσία Σοφία αρνιόταν πεισματικά να ανάψει φωτιά για να ζεσταθεί και όσα ρούχα της έδιναν τα προσέφερε σε φτωχούς.

Συνήθιζε να αλείφει το πρόσωπο της με στάχτη για να μη φαίνεται η ομορφιά της. Δεν πλενόταν και τα μαλλιά της είχαν γίνει σκληρά. Ωστόσο, από το κεφάλι και το σώμα της αναδιδόταν μια ευχάριστη μυρωδιά. Δεν κοιμόταν σε κρεβάτι, αλλά πάνω σε άχυρα, κάτω από τα οποία έβαζε κοφτερές πέτρες.

Τρεφόταν λιτά. Έτρωγε μανιτάρια, μούσκλια και αγριόχορτα. Όσοι τη γνώρισαν μαρτυρούν ότι άνοιγε κονσέρβες με ψάρια και τα έτρωγε αφού μούχλιαζαν. Είχε φτάσει στο σημείο να νηστεύει και με το παλαιό και με το νέο ημερολόγιο, για να μη σκανδαλίζει όσους την επισκέπτονταν. Όταν ορισμένοι της έλεγαν ότι υπερέβαλε, αυτή απαντούσε: «Παιδεύω το σαρκίο μου».

Χάριζε προίκες

Η οσία Σοφία υπήρξε δασκάλα πολλών απλών ανθρώπων, κυρίως γυναικών. Μετέδιδε την ταπείνωση και την αγάπη με κάθε λόγο και κάθε κίνηση της. Προίκιζε πολλά κορίτσια της περιοχής και φρόντιζε να παντρευτούν, δίνοντας πάντα συμβουλές για ενάρετη ζωή «Η Παναΐα κι θα χαντ σαδ» («Δεν θα σας χάσει η Παναγία») τους έλεγε χαρακτηριστικά.

Η «ασκήτισσα της Παναγιάς», όπως αποκαλείται, κοιμήθηκε στις 6 Μαΐου του 1974. Στις 7 Ιουλίου του 1981 έγινε η πρώτη ανακομιδή των λειψάνων της, τα οποία ευωδιάζουν. Στις 27 Μαΐου 1998 έγινε η δεύτερη ανακομιδή των λειψάνων της, τα οποία μεταφέρονται στο μοναστήρι όπου έζησε. Στις 4 Οκτωβρίου 2011 εντάχθηκε στις αγιολογικές δέλτους της Εκκλησίας και την 1η Ιουλίου 2012 έγινε η επίσημη ανακήρυξη της σε οσία από τον Οικουμενικό Πατριάρχη στην Καστοριά.

Η αγάπη της οσίας Σοφίας δεν σταματούσε στους ανθρώπους. Είχε συμφιλιωθεί και ζούσε μαζί ακόμη και με άγρια ζώα. Στο βιβλίο για τη ζωή της οσίας υπάρχει μια απίστευτη μαρτυρία ενός στρατιωτικού που, την επισκεπτόταν μέχρι εκείνη να κοιμηθεί.

Η αρκούδα

«Είχε μία αρκούδα η Σοφία και την έτρεφε στο χέρι με ψωμί και με ό,τι άλλο φαγώσιμο είχε. Και το μεγαλόσωμο αλλά άκακο εκείνο θηρίο έπαιρνε την τροφή, της έγλειφε τα χέρια και τα πόδια από ευγνωμοσύνη, και πάλι χανόταν στο δάσος. Αυτή η αρκούδα είχε και όνομα. "Ελα, Ρούσα μ', έλα να τρώεΐδ ψωμόπον"» της έλεγε  όπως αναφέρει ο στρατιωτικός.

Και άλλοι κάτοικοι της περιοχής αναφέρουν ότι είδαν την οσία να ταΐζει το άγριο ζώο, που απομακρυνόταν όταν πλησίαζαν άλλοι άνθρωποι. Άλλοι προσκυνητές λένε ότι είδαν τρία φίδια να κοιμούνται μαζί της, στο προσκέφαλο της, και ούτε την πείραζαν, εκείνη τα πείραζε.

Οι πιστοί στις 6 Μαΐου τιμούν μια γυναίκα που αφιέρωσε τη ζωή της στον θεό για να σώσει όχι μόνο τον εαυτό της αλλά όλους τους ανθρώπους.

Η εγχείρηση με τη βοήθεια της Παναγίας

Το 1967 η οσία Σοφία κινδύνεψε να πεθάνει. Στο σώμα της δημιουργήθηκε πληγή που άρχισε να βγάζει ένα δυσώδες υγρό. Πονούσε αφόρητα και υπέφερε. Δεν δεχόταν ιατρική φροντίδα και το σώμα της άρχισε να σαπίζει, «θα έρθει η Παναγία να με πάρει τον πόνο. Μου το υποσχέθηκε» έλεγε.

Ήταν 8 Σεπτεμβρίου 1967. Όλη τη νύχτα η οσία βογκούσε από τους πόνους. Το πρωί όσοι λαϊκοί βρίσκονταν στο μοναστήρι είδαν ένα ολοζώντανο θαύμα. Η Σοφία σηκώθηκε, πήγε στη βρύση και έριχνε επάνω της νερό. Οι λαϊκοί την πλησίασαν, σήκωσαν το κουρελιασμένο ρούχο που φορούσε και έκπληκτοι είδαν μια ουλή που μόλις είχε κλείσει. Η ουλή ξεκινούσε από το στήθος και τελείωνε στο σημείο της σκωληκοειδίτιδας.

Η Σοφία έδειχνε στον κόσμο με χαρά την πληγή της που έκλεισε με θαυμαστό τρόπο. Γύριζε σε όλο το μοναστήρι και διηγούνταν τι συνέβη. «Ήρθε η Παναγία με τον αρχάγγελο Γαβριήλ και τον άγιο Γεώργιο, ήταν και άλλοι άγιοι. Είπε ο αρχάγγελος: "θα σε κόψουμε τώρα". Εγώ είπα: "Είμαι αμαρτωλή, να εξομολογηθώ, να κοινωνήσω και να με κόψεις". Ο αρχάγγελος ειπεί "Δεν θα πεθάνεις, εγχείρηση θα σε κάνουμε". Και με άνοιξε».

Μετά το γεγονός το σώμα της ανέδιδε μια παράξενη μυρωδιά. Κάτι που θύμιζε μελισσοκέρι, λάδι και θυμίαμα. Στο βιβλίο «Σοφία, η ασκήτισσα της Παναγιάς», που εξέδωσε η Μονή Παναγίας Κλεισούρας, μια γυναίκα που γνώριζε την οσία μαρτυρεί: «Ο αρχάγγελος Γαβριήλ την έσκισε με το σπαθί και βγήκε μεγάλη βρομιά. Έβγαλαν οι άγιοι τα σπλάχνα έξω και τα ακούμπησαν δίπλα, σε ένα κάθισμα, επάνω στην ποδιά της. Ο αρχάγγελος καθάρισε πολύ προσεκτικά την πληγή, με τις υποδείξεις της Παναγίας».

Τρείς χειρουργοί από την Αθήνα και αρκετοί γιατροί από την Κοζάνη έλεγξαν έκπληκτοι την πληγή. Φαινόταν καθαρά η τομή που είχε κλείσει, ακριβώς σαν να έγινε χειρουργική επέμβαση, γεγονός που δεν μπόρεσαν να εξηγήσουν.

"κυριακάτικη δημοκρατία"