Η επίμονη φαγούρα

Η επίμονη φαγούρα

Πότε οδηγεί ο κνησμός σε μόνιμη ατροφία του δέρματος, ποια είναι τα πιθανά αίτια και πώς αντιμετωπίζεται

Από τον Δρ ΣΤΕΦΑΝΟ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟ

Ο επίμονος κνησμός είναι το πιο ενοχλητικό σύμπτωμα. Η ιατρική, ωστόσο, γνωρίζει ελάχιστα γύρω από την πολυπλοκότητα και την ποικιλία των αιτιών που τον προκαλούν. Διαφοροποιείται σε τοπικό και γενικό, άλλοτε σε εξωγενή (αλλεργίες) ή ενδογενή μεταβολικά νοσήματα: διαβήτης, νεφρική ανεπάρκεια. Ο γενικευμένος, δηλαδή αίσθημα επιτακτικού κνησμού σε διάφορα σημεία του σώματος, είναι συνήθως σύμπτωμα πάθησης οργάνου (ήπατος, θυρεοειδούς, παγκρέατος).

Σπάνια, αποτελεί σύμπτωμα άγνωστης αιτιολογίας και παρά τις εξετάσεις που γίνονται τα αίτια του παραμένουν άγνωστα. Τότε καλείται ιδιοπαθής και αντιμετωπίζεται συμπτωματικά, συχνά με κορτιζόνη.

Επίμονος, διάσπαρτος κατά περιοχές του σώματος κνησμός που συνήθως εναλλάσσονται τα σημεία όπου εμφανίζεται και παρατηρείται τους χειμερινούς μήνες, είναι ο «γεροντικός κνησμός».

Προκύπτει από την φυσιολογική υπολειτουργία των σμηγματογόνων αδένων του δέρματος. Αυτών που είναι επιφορτισμένοι να εκκρίνουν τις φυσικές λιπαρές ουσίες (σμήγμα) για να διατηρούν την επιδερμίδα λιπαρή και «ελαστική». Αν και αυτή η ιδιότητα του δέρματος, δηλαδή η ελαστικότητα, οφείλεται στις ελαστικές ίνες που χάνουν πρώτες τα χαρίσματα της νιότης τους, οπότε και εμφανίζονται ρυτίδες. Η γεροντική ξηροδερμία επιδεινώνεται κυρίως σε ψυχρό καιρό και με χαμηλή υγρασία. Αλλά και σε κλιματιζόμενους χώρους που διατηρούν στον χώρο ξηρότητα. Επίσης σε άτομα που αρέσκονται στα καθημερινά λουτρά με ζεστό νερό και σαπούνι ξηρό. Στα άτομα αυτά η ενοχλητικότατη φαγούρα υποχωρεί αμέσως όταν το σαπούνι αντικαθιστάται από κάποιο σαμπουάν, με αρκετά (αιθέρια) έλαια.

Επίσης οι υπερήλικες που εμφανίζουν γεροντικό κνησμό πρέπει να αποφεύγουν τα μάλλινα εσώρουχα. Αυτή η ενοχλητική κατάσταση πρέπει να αντιμετωπίζεται με τοπικά ήπια μέτρα και όταν τα συμπτώματα επιδεινώνονται να καταφεύγουμε στα φάρμακα. Ταυτόχρονα οι εξετάσεις αίματος να έχουν αποκλείσει άλλα γενικά νοσήματα που προκαλούν κνησμό.

Ο επίμονος στην ένταση και διάρκεια κνησμός οδηγεί σε μόνιμη ατροφία του δέρματος που παρουσιάζει «λεπιδώδη απολέπιση», δηλαδή απόπτωση λεπτών λευκών ξηρών θραυσμάτων (συντρίμμια) από κύτταρα του δέρματος, σαν πιτυρίδα. Και αυτές αντιμετωπίζονται με ήπια μαλακτικά-καταπραϋντικά ελαιώδη μέσα, παρά με αλοιφές κορτιζόνης.

Η κορτιζόνη έπειτα από κάποιο «φαντεζί» αποτέλεσμα απαλλάσσει από τον κνησμό το δέρμα, αλλά εγκαταλείπει την επιδερμίδα λεπτή σαν «τσιγαρόχαρτο» με κατεστραμμένες τις ελαστικές ίνες και το κολλαγόνο, δηλαδή την ινώδη πρωτεϊνική ουσία, σε μόνιμη ατροφία του δέρματος. Συχνά «ατοπικές δερματίτιδες» παρουσιάζονται κατόπιν συχνών τοπικών επαλείψεων με ιώδιο, οινόπνευμα, αλλά και μετά τη χρήση τρίχινης βούρτσας μπάνιου..

. Τv ΕΘΝΟΣ /ΥΓΕΙΑ