Ν. ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ : Ο καλύτερος τρόπος να προβλέψεις το μέλλον είναι να το διαμορφώσεις

Ο καλύτερος τρόπος να προβλέψεις το μέλλον είναι να το διαμορφώσεις

του ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ, Oικονομολόγου

Το Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου επισημοποίησε αυτό που μερικοί ισχυριζόμασταν όλο το προηγούμενο διάστημα: Και το τρίτο Μνημόνιο έχει αποτύχει οριστικά, οι δανειστές απαιτούν ένα τέταρτο Μνημόνιο διαρκούς λιτότητας και σε αυτό το πλαίσιο δεν θα διστάσουν να προκαλέσουν πολιτικές εξελίξεις.

Οι μόνοι που μοιάζουν να έπεσαν από τα σύννεφα είναι οι της κυβέρνησης, που μετά την απόφαση του ESM στις 24 Ιανουαρίου διέδιδαν δεξιά και αριστερά ότι η λύση είναι προ των πυλών. Δεν μπορώ να ξέρω κατά πόσο ο αιφνιδιασμός είναι ειλικρινής ή είναι ένας τρόπος να παίξουν για λίγο ακόμη στο δίπολο «‘‘μας ρίχνουν οι κακοί’’ - ‘‘θα διαπραγματευτούμε μέσα στη διαπραγμάτευση’’». Νομίζω όμως ότι δεν έχει και σημασία, αφού οι πολιτικές εξελίξεις είναι πλέον αναπόφευκτες.

Πάντως, ανεξάρτητα από το εάν θα γίνουν εκλογές, οικουμενική κυβέρνηση ή οτιδήποτε άλλο, η κοινωνία είναι αντιμέτωπη με ένα ανέφικτο Μνημόνιο μακροχρόνιας λιτότητας ή την αποχώρηση από την Ευρωζώνη. Αυτό υποδηλώνει η αδιαπραγμάτευτη απαίτηση των δανειστών για άμεση νομοθέτηση πλεονάσματος 3,5% για δέκα χρόνια, μείωση συντάξεων και κατάργηση του αφορολόγητου. Μάλιστα η αποχώρηση, στις σημερινές συνθήκες όξυνσης της κρίσης στην ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν θα είναι αναγκαστικά οικειοθελής. Μπορεί να είναι αποτέλεσμα ενός σχεδίου τύπου Σόιμπλε, που θα αναγνωρίζει το χρέος και θα καταδικάζει την κοινωνία σε λιτότητα και φτωχοποίηση ανάλογη των Μνημονίων. Άρα πρέπει να προσεγγίσουμε τη σχέση μας με την ΕΕ εντελώς διαφορετικά, αν θέλουμε να βγούμε από το σπιράλ θανάτου των οκτώ τελευταίων ετών.

Μέχρι τώρα η άποψη για την ΕΕ ήταν ότι πρόκειται για έναν μηχανισμό που κρατάει τη συγκεκριμένη στάση λόγω των συσχετισμών στο εσωτερικό του. Για να δικαιολογηθεί η άποψη αυτή, μάλιστα, προωθείτο συστηματικά η θεωρία ότι η κρίση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα είναι αποτέλεσμα των πολιτικών λιτότητας. Με άλλα λόγια, μια αλλαγή συσχετισμών ή μια αλλαγή άποψης στο πλαίσιο των κυρίαρχων δυνάμεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι προς το συμφέρον όλων, αφού θα σημάνει και το τέλος της κρίσης. Όπως έδειξε το παράδειγμα των ΗΠΑ, η τρέχουσα μεγάλη κρίση δεν είναι αποτέλεσμα πολιτικών λιτότητας, είναι πολύ βαθύτερη. Είναι καπιταλιστική κρίση. Η απόφαση των κυρίαρχων δυνάμεων στην ΕΕ είναι να αντιμετωπίσουν την κρίση με συμπίεση μισθών, καταστροφή κεφαλαίου και δημιουργία μιας δεξαμενής φθηνής εργατικής δύναμης στον Ευρωπαϊκό Νότο. Σκοπός τους είναι η αποκατάσταση της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Αυτήν την πολιτική εξυπηρετούν τα Μνημόνια. Άρα οι μνημονιακές πολιτικές είναι συστατικό στοιχείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι αντικείμενο συσχετισμών ή διαπραγμάτευσης.

Από αυτήν τη σκοπιά είναι ματαιοπονία να περιμένουμε να αλλάξουν τα πράγματα λόγω αλλαγής πολιτικής ή και του τέλους της κρίσης, όπως ευαγγελίζεται η κυβέρνηση. Πρέπει εμείς να πάρουμε την πρωτοβουλία εξόδου από το ευρώ και την ΕΕ. Αρκετοί ξορκίζουν αυτήν την προοπτική επισημαίνοντας ότι θα είναι μια πορεία σύγκρουσης. Όντως θα υπάρξει σύγκρουση, άλλα εάν αφήσουμε την πρωτοβουλία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο κυρίαρχο πολιτικό σύστημα (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ κ.λπ.) οι συνέπειες θα είναι πολύ χειρότερες. Θα μας πάρουν ό,τι έχουμε και δεν έχουμε και θα χρωστάμε και από πάνω. Αντί να χάνουμε λοιπόν τον χρόνο μας προσπαθώντας να προβλέψουμε εάν ο Τσίπρας θα πάει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στη Βουλή ή απλά θα ροκανίσει τον χρόνο, καλύτερα να προβλέψουμε τις εξελίξεις διαμορφώνοντάς τες.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ