Jimmy Wales o κύριος Wikipedia

Jimmy Wales o κύριος Wikipedia

Ο δημιουργός της ιντερνετικής εγκυκλοπαίδειας που γράφεται από τους (εκατομμύρια) χρήστες της απαντά σε όσους τη θεωρούν «σκουπιδοτενεκέ» πληροφοριών.

ΤΟΥ ΣΤΕΛΙΟΥ ΒΕΛΛΗ

Εάν προσπαθούσε κανείς να χωρέσει τα εκατομμύρια λήμματα της σε λευκές κόλλες χαρτί και να αρχειοθετήσει τους άπειρους τόμους οι οποίοι θα προέκυπταν, μάλλον δεν θα τελείωνε ποτέ, καθώς η ύλη της Wikipedia διαρκώς μεταβάλλεται σαν ζωντανός οργανισμός. Χιλιάδες άτομα από κάθε γωνιά του πλανήτη αναρτούν καθημερινά καινούργια άρθρα, παρεμβαίνουν στις υπάρχουσες δημοσιεύσεις και βελτιώνουν καταχωρισμένους ορισμούς, εμπλουτίζοντας το περιεχόμενο της.

Αμέτρητοι άνθρωποι τη χρησιμοποιούν μανιωδώς ως γρήγορη και ανέξοδη πηγή πληροφοριών. Αρκετοί την αντιμετωπίζουν σαν ευαγγέλιο και οι υπόλοιποι την αποκηρύττουν, υποστηρίζοντας πως δεν αποτελεί τίποτα παραπάνω από άναρχο μπλογκ, χωρίς ουσίας και εγκυρότητα. Πριν από μερικά χρόνια, μάλιστα, μέλος της συντακτικής επιτροπής της Britannica ισχυρίστηκε: «Μοιάζει με λερωμένο κάθισμα δημόσιας τουαλέτας, στο οποίο δεν έχεις ιδέα ποιος κάθισε πριν από εσένα». Ο εμπνευστής της, φανερά ενοχλημένος, σπεύδει να απαντήσει: «Ξέρουμε πως κατά καιρούς γίνονται γκάφες. Η τελειότητα, άλλωστε, δύσκολα επιτυγχάνεται. Ωστόσο, κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως καθαρίζουμε αριστοτεχνικά τα του οίκου μας».

Περίμενε ότι το ταπεινό σχέδιο του θα εξελισσόταν σε διαδικτυακό φαινόμενο;

Ο παθολογικά αισιόδοξος Τζίμι Γουέιλς παραδέχεται πως διαισθανόταν εξαρχής ότι η προοπτική μιας διαδραστικής εγκυκλοπαίδειας, η οποία θα αντιπαρέβαλλε τη συλλογική σοφία με τη μεμονωμένη θέση κάποιου ειδικού, θα συνάρπαζε τους χρήστες του Ιντερνετ.

Μολονότι απενεργοποίησε οικειοθελώς το κινητό του τηλέφωνο, έκλεισε την πόρτα του γραφείου του και ζήτησε να μην τον ενοχλήσει κανείς, ο Τζίμι Γουέιλς αρνήθηκε ευγενικά να σβήσει το κομπιούτερ του, στην οθόνη του οποίου έριχνε κλεφτές ματιές κατά τη διάρκεια της συνομιλίας μας.

Πώς ξεκίνησαν όλα;

Γεννήθηκα στο Χάντσβιλ της Αλαμπάμα. Ο μπαμπάς μου δούλευε ως προϊστάμενος σε παντοπωλείο, ενώ η μαμά και η γιαγιά μου διηύθυναν από κοινού ένα μικρό ιδιωτικό σχολείο, στο οποίο υπήρξα μαθητής. Από τα παιδικά μου χρόνια θυμάμαι ιδιαίτερα έντονα μια στολισμένη τούρτα γενεθλίων, καθώς και τη μητέρα μου να μου αναλύει τα θεμελιώδη θεωρήματα της άλγεβρας.

Σας άρεσε το σχολείο ή το μισούσατε;

Το λάτρευα. Στην οικογένεια μου, η εκπαίδευση έπαιζε ανέκαθεν πρωταρχικό ρόλο.

Το αγαπημένο σας μάθημα ποιο ήταν;

Το μαθηματικά.

Ανήκατε στην κλίκα των κουλ τύπων ή συχνάζατε με τους σπασίκλες;

Ισορροπούσα στο μεταίχμιο.

Τι σπουδάσατε;

Οικονομικά. 

Πετύχατε λόγω της ευφυΐας σας ή επειδή σταθήκατε τυχερός;

Παρόλο που δεν μπορώ να αποκλείσω τη συμβολή της τύχης, αισθάνομαι πως η υστερία γύρω από τη Wikipedia οφείλεται κυρίως στη ριζοσπαστική φιλοσοφία της. Άρχισα με το σκεπτικό να δημιουργήσω μια ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια, η οποία θα εσωκλείει την ουσία της ανθρώπινης γνώσης και θα μπορεί να διαβαστεί ή να τροποποιηθεί από τον οποιονδήποτε στη μητρική του γλώσσα, είτε αυτός δουλεύει στα εργοστάσια της Κίνας είτε αγορεύει σε αίθουσες δικαστηρίων στην Ουάσιγκτον είτε σφουγγαρίζει σκάλες στις πολυκατοικίες της Πολωνίας. Γνώριζα πως η ιδέα μου ήταν μεγαλόπνοη, φιλόδοξη και ανατρεπτική. Συνεπώς, αποφάσισα ότι θα πάσχιζα για την υλοποίηση της μέχρι τελικής πτώσεως.

Κατά τη γνώμη σας, γιατί ανταποκρίνεται τόσο μαζικά ο κόσμος;

Το εγχείρημα βασίζεται στην επικοινωνία ίσου προς ίσο και απαιτεί ομαδικό πνεύμα για να λειτουργήσει. Προσφέρει γρήγορη πρόσβαση σε εκατομμύρια πληροφορίες, τις οποίες εξηγεί με τρόπο απλό και κατανοητό. Οι περισσότεροι συμμετέχουν εθελοντικά, επειδή θέλουν να καταπιαστούν με κάτι παραγωγικό και ωφέλιμο, ενώ ουκ ολίγοι βρίσκουν τη διαδικασία ψυχαγωγική. Δεν παριστάνουμε τους ξερόλες, πάντως. Παραθέτουμε όσα ξέρουμε και τα μοιραζόμαστε με όποιον ενδιαφέρεται.

Καταγράφετε και προβάλλετε την πραγματική διάσταση των γεγονότων;

Η αλήθεια αποτελεί σχετική και παρεξηγήσιμη έννοια. Ως σύνολο, αποσκοπούμε στην αμεροληψία.

Η επεξεργασία των άρθρων ακολουθεί δημοκρατικά κριτήρια;

Προσπαθούμε να μη γινόμαστε σνομπ και να μη λογοκρίνουμε κανέναν. Κάτι τέτοιο, βέβαια, αποδεικνύεται αδύνατον. Αρκετοί κατακεραυνώνουν την εγκυκλοπαίδεια, υποστηρίζοντας πως στερείται κύρους και αξιοπιστίας επειδή συντάσσεται από αγράμματους τύπους που κρύβονται πίσω από την ανωνυμία τους. Στην πράξη, οι άνθρωποι οι οποίοι επηρεάζουν τα άρθρα της Wikipedia είναι μετρημένοι, πανέξυπνοι και πλήρως αφοσιωμένοι στο πρότζεκτ. Υπάρχουν άτομα που προθυμοποιούνται να βοηθήσουν, αλλά, δυστυχώς, δεν μπορούν να συντάξουν σωστά ούτε την ευκολότερη πρόταση. Δεν λείπουν, ασφαλώς, και οι φαρσέρ που το θεωρούν κωμικό να δημοσιεύουν ό,τι αηδία σκαρφίζονται. Ανάλογοι βανδαλισμοί μπορούν να με κάνουν να χάσω την ψυχραιμία μου. Δεν καταλαβαίνω πώς κάποιος διασκεδάζει καταστρέφοντας τον κόπο των υπολοίπων.

Σε ποιες αρχές στηρίζεται η Wikipedia;

Στην εμπιστοσύνη, τη συνεργασία και την ανοχή.  

Γιατί απουσιάζουν οι διαφημίσεις;

Πρόκειται για κοινωφελή οργανισμό, ο οποίος χρηματοδοτείται αποκλειστικά από δωρεές, αποσκοπώντας στην απρόσκοπτη διακίνηση της γνώσης. Μπορεί κάποιος να εμπιστευτεί τυφλά το περιεχόμενο της;

Χρειάζεται προσοχή. Οι εγκυκλοπαίδειες, γενικότερα, αποτελούν την αφετηρία της έρευνας, απαντώντας σε απλές απορίες. Αδυνατούν, όμως, να καλύψουν επαρκώς πιο σύνθετα ερωτήματα. Για το λόγο αυτό, δεν νοείται να χρησιμοποιούνται από φοιτητές ως πηγές σε ακαδημαϊκές εργασίες και να αναπαράγονται αυτολεξεί οι ερμηνείες που δίνουν σε πανεπιστημιακά δοκίμια. Η Wikipedia συνιστά αποτελεσματικό εργαλείο, αλλά δεν μπορεί να θεωρηθεί αψεγάδιαστη. Παρόλο που επιδιώκουμε να διορθώνουμε άμεσα τυχόν ατέλειες και βελτιωνόμαστε διαρκώς, μερικές καταχωρίσεις εξακολουθούν να περιέχουν ανακρίβειες. Τα λάθη είναι αναπόφευκτα. Σε τελική ανάλυση, δεν πρέπει να δεχόμαστε παθητικά ό,τι ακούμε ή διαβάζουμε. Οφείλουμε να τσεκάρουμε την εγκυρότητα οποιασδήποτε είδησης, να την αξιολογούμε και να τη διασταυρώνουμε, ανεξάρτητα από το μέσο που τη μεταδίδει.

Ποια είναι η χρησιμότερη και ποια η πιο άχρηστη πληροφορία που έχει καταγραφεί στον εγκέφαλο σας;

Παλαιότερα, κέντρισε την περιέργειά μου εντελώς τυχαία η ιστορία της βρετανικής αριστοκρατίας. Αν και μελέτησα άπειρα κείμενα, μέχρι σήμερα δεν έχω αξιοποιήσει το παραμικρό απ' όσα έμαθα. Παράλληλα, δεν θα μπορούσα με τίποτα να επιβιώσω χωρίς να ξέρω πώς να φτιάχνω καφέ.

Το Διαδίκτυο αποτελεί ωραιοποιημένο σκουπιδοτενεκέ;

Σε καμία περίπτωση. Μάλλον με χρυσωρυχείο θα το παρομοίαζα. Χρειάζεται να σκάψεις κάτω από τόνους βρώμικου χώματος, να προσπεράσεις ακαθαρσίες και ζωύφια, για να ανακαλύψεις τους πραγματικούς θησαυρούς. Εξάλλου, μέχρι και στα καλάθια των αχρήστων ή στις καρότσες των απορριμματοφόρων ενδέχεται να βρει κανείς πολύτιμα μπιχλιμπίδια. θέλει όρεξη, επίμονο ψάξιμο και κριτική σκέψη. Το Ιντερνετ μπορεί να μορφώσει κάποιον αλλά και να τον παραμορφώσει πνευματικά, ψυχολογικά και κοινωνικά. Εάν χαθεί το μέτρο, γινόμαστε θύματα της τεχνολογίας και υποχείρια των διαστροφών κάθε ανώμαλου.

Πόσες ώρες ημερησίως κάθεστε κολλημένος μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή σας;

Αμέτρητες.

Είστε εξαρτημένος;

Απολύτως.

Σε περίπτωση διακοπής ρεύματος, πώς θα περνούσατε το χρόνο σας;

Αν δεν τίναζα τα μυαλά μου στον αέρα, θα προσπαθούσα να καλμάρω τον εαυτό μου, ούτως ώστε να απολαύσω την εκπληκτική ηρεμία που εγγυάται η, έστω και επιβεβλημένη, απενεργοποίηση δεκάδων ηλεκτρονικών συσκευών. Μάλλον θα χαλάρωνα διαβάζοντας κάποιο βιβλίο σχετικό με την τεχνολογία και τα νέα γκάτζετ υπό το φως αναμμένων κεριών. Πάντως, βρίσκω αναζωογονητική τη σποραδική φυγή από τη θορυβώδη και αγχωτική καθημερινότητα. Επιδιώκω να ταξιδεύω παρέα με την κόρη μου σε εξωτικά μέρη, όπου δεν έχω πρόσβαση στα μηνύματα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μου και λόγω έλλειψης σήματος δεν χτυπάει συνεχώς το τηλέφωνο μου.

Ποιες αρετές θαυμάζετε στους γύρω σας και ποια κουσούρια δεν συγχωρείτε;

Εκτιμώ την ειλικρίνεια, την εντιμότητα και την ακεραιότητα. Εξοργίζομαι με την πονηριά και το δόλο.

Ελαττώματα έχετε;

Φυσικά. Παραδείγματος χάριν, είμαι τεμπέλης. Αναβάλλω τακτικά οτιδήποτε δεν κρίνω απαραίτητο.

Ποια είναι η πιο ένοχη απόλαυση σας;

Χαζεύω για πλάκα και σχολιάζω τις προσωπικές φωτογραφίες που έχουν αναρτήσει διάφοροι γνωστοί μου στα προφίλ τους στο Facebook.

Εάν η θεωρία περί μετενσάρκωσης ευσταθεί, ως τι, εκτός από άνθρωπος, θα ζητούσατε να ξαναγεννηθείτε;

Θα διάλεγα να γίνω άλογο.

Τι ψωνίζετε συχνότερα από το σούπερ μάρκετ;

Αλκοόλ, κυρίως κόκκινο κρασί.

Είναι η εργένικη ζωή προτιμότερη από τον έγγαμο βίο;

Μακάρι να ήξερα. Κάθε φάση κρύβει πάμπολλα θετικά καθώς και αρνητικά στοιχεία. Οι παντρεμένοι κουβαλούν βαρύ φορτίο, αλλά έχουν στο πλάι τους κάποιο συνοδοιπόρο, ο οποίος θα τους ξεκουράσει όταν νιώσουν τις δυνάμεις τους να τους εγκαταλείπουν. Ωστόσο, η συμβίωση απαιτεί αμοιβαίες υποχωρήσεις, η αρχικά γοητευτική ασυμφωνία χαρακτήρων πυροδοτεί καβγάδες και η ρουτίνα οδηγεί ταχύτατα τη σχέση σε τέλμα. Δύσκολα συντηρείται το πάθος ανάμεσα στο ζευγάρι, όταν τα πάντα βγαίνουν στο φως και χάνεται ολοκληρωτικά το μυστήριο. Παράλληλα, μολονότι η έλλειψη ευθυνών και δεσμεύσεων φαντάζει ιδανική για κραιπάλες και ξενύχτια, εμπεριέχει βασανιστικές ώρες μοναξιάς. Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από το να γυρνάς μόνος αργά τη νύχτα σε άδειο σπίτι. Νομίζω ότι, τελικά, η ζωή αξίζει περισσότερο όταν τη μοιράζεσαι. Προσωπικά, έπειτα από δύο γάμους και ισάριθμα διαζύγια, ομολογώ πως αποζητώ τη συντροφικότητα. Δεν σκοπεύω να παραμείνω ελεύθερος για καιρό.  

«κ»