Μέτσοβο, μαγεία στην καρδιά της Πίνδου

Μέτσοβο, μαγεία στην καρδιά της Πίνδου

Πέτρινα σπίτια, λιθόστρωτα καλντερίμια και ένα μοναδικής ομορφιάς φυσικό τοπίο περιμένουν τον επισκέπτη  για να τον σαγηνεύσουν στο Μέτσοβο που είναι η πατρίδα πολλών εθνικών ευεργετών μας, όπως ο Γεώργιος Αβέρωφ, ο Νικόλαος Στουρνάρης και ο Μιχαήλ Τοσίτσας. Προς τιμήν τους μάλιστα ονομάστηκε Μετσόβιο και το Πολυτεχνείο Αθηνών

Μέτσοβο. Μια φωλιά στην καρδιά της Πίνδου, μια κωμόπολη με «αέρα» χωριού, ένας ορεινός οικισμός που παντρεύει όλα τα χρώματα της φύσης, ένα σταυροδρόμι μεταξύ Ηπείρου και Θεσσαλίας. Ξεχασμένο μέσα σε ένα εντυπωσιακό τοπίο, στην πλαγιά που χωρίζει τη νότια από τη βόρεια Πίνδο, σε υψόμετρο 1.200 μέτρων, το Μέτσοβο θα ξυπνήσει, τις αισθήσεις σας. Θα αφήσει το μυαλό σας να χαλαρώσει και το κορμί σας  να επανακτήσει τις αταβιστικές μνήμες του.

Το Μέτσοβο τριγυρίζουν βουνά με υπερύψηλες κορυφές : Το Περιστέρι, ο Ζυγός, ή Κατάρα. Πέντε ποτάμια ξεκινούν απ' αυτές τις κορυφές : Ό Αώος, ο Αλιάκμων, ο Πηνειός, ο Αχελώος και ο Άραχθος.

Οι γεωγράφοι και οι ιστορικοί τοποθετούν στην περιοχή αυτή την αρχαία πόλη Τύμφη ή Στύμφη. Το σημερινό Μέτσοβο πρέπει να έχει κτιστεί στα ερείπια της αρχαίας Παρωραίας, στη χώρα των Αιθίκων.

Οι Ρωμαίοι είχαν τοποθετήσει εδώ φυλάκια για να εξασφαλίζουν τις διαβάσεις, κι' εγκατέστησαν αποίκους πού έδωσαν λατινικές ονομασίες σε διάφορες τοποθεσίες. Ακόμη και το τοπικό γλωσσικό ιδίωμα, το «Κουτσοβλάχικο», έχει πάρα πολλές λατινογενείς λέξεις. Λέγεται μάλιστα ότι στη θέση «Ιμπερατόρε» είχε στήσει το αυτοκρατορικό παλάτι της η Οκταβία, αδελφή του αυτοκράτορα Οκτάβιου και γυναίκα του Μάρκου Αντωνίου.

Την ονομασία «Μέτσοβο» άλλοι τη θέλουν σλαβική και άλλοι υποστηρίζουν ότι προέρχεται από τις λέξεις Μέσο—βουνό. Μεγάλη αναστολή στην ανάπτυξη και εξέλιξη του Μετσόβου έφερε ή κατάργηση των Σουλτανικών προνομίων από τον Αλή Πάσα, το 1795, έκτος από την Εξαρχία πού διατηρήθηκε ως το 1924.

Οι τρόποι που θα σας μαγέψει η ορεινή αυτή πόλη είναι πολλοί. Η γραφικότητα και η ομορφιά της είναι απαράμιλλες, τα τοπία που την περιβάλλουν μαγικά και η ηπειρώτικη φύση περικλείει μέσα της τη ζωή ολόκληρη. Μέσα στο Μέτσοβο θα σας συνεπάρουν αναμφίβολα η αρχιτεκτονική των σπιτιών του. Τα πέτρινα σπίτια του, αρχοντικά και μεγαλοπρεπή, ακόμα και αν δεν είναι λουσάτα, σας εντυπωσιάζουν όπως και  τα λιθόστρωτα καλντερίμια, οι πηγές και τα πεζούλια από πέτρα. Τίποτα στο Μέτσοβο δεν «ενοχλεί» τη φύση. Όλα έχουν φτιαχτεί για να την αναδεικνύουν. Ακόμα και η πλατεία της πόλης, που είναι μία από τις διασημότερες της ορεινής Ελλάδας.

Σε αυτήν έχουν περάσει και φωτογραφηθεί χιλιάδες επισκέπτες, καθώς το διάσημο γλυπτό της τραβά την προσοχή. Κάτι απόλυτα λογικό, αφού απεικονίζει το δημοφιλέστερο ζώο της περιοχής: δύο αρκούδες που στέκουν εκεί και βρίσκουν κι αυτές τον τρόπο τους να ενσωματωθούν στο περιβάλλον. Κατά μία άποψη, άλλωστε, η λέξη Μέτσοβο προέρχεται από τα σλαβικά «μέτσκα» (αρκούδα) και «όβο» (χωριό). Κοιτώντας τις αρκούδες, ρίξτε μια ματιά στα πέριξ της πλατείας. Τα παραδοσιακά κιόσκια τριγύρω της είναι πάντα γεμάτα με ηλικιωμένους Μετσοβίτες που ανταλλάσσουν τα νέα της ημέρας στα βλάχικα, μια ντοπιολαλιά που όσο κι αν προσπαθήσετε θα παραμείνει μυστήριο για τους αμύητους.

Κάνοντας τη βόλτα σας, μην παραλείψετε μια βόλτα από την Πινακοθήκη Αβέρωφ. Η οικία του εθνικού μας ευεργέτη Γεώργιου Αβέρωφ είναι σήμερα το «σπίτι» μερικών εκ των κορυφαίων Ελλήνων ζωγράφων. Περισσότερα από 200 έργα του 19ου και του 20ού αιώνα κοσμούν αυτόν τον ιδιαίτερα σημαντικό χώρο τέχνης και πολιτισμού. Βολανάκης, Λύτρας, Γύζης, Παρθένης, Χατζηκυριάκος - Γκίκας, Τσαρούχης, Μόραλης, Φασιανός είναι λίγοι μόνο από τους δημιουργούς που θα θαυμάσετε στην τριώροφη οικία Αβέρωφ, λίγα μέτρα πίσω από την κεντρική πλατεία.

Στο Μέτσοβο, έκτος από τα ιδρύματα του κληροδοτήματος Τοσίτσα, θαυμάζει κανείς τη Μητρόπολη της Αγίας Παρασκευής, με καλλιτεχνικό τέμπλο και άμβωνα, χρυσά άμφια, χρυσοκέντητα Ευαγγέλια και δισκοπότηρα. Επίσης τα μοναδικά ψηφιδωτά μωσαϊκά της Ραβέννας, εντοιχισμένα, πού όμοια τους δεν υπάρχουν πουθενά άλλου στην Ελλάδα.

Οι περίπατοι μέσα στο Μέτσοβο είναι κάτι που δύσκολα βαριέται κανείς. Ωστόσο, η ύπαιθρος τριγύρω αξίζει σίγουρα τον χρόνο σας. Μπορείτε να κάνετε τη βόλτα σας στο δάσος γύρω από την τεχνητή λίμνη των πηγών του ποταμού Αώου, ενώ αν η επίσκεψη σας στην περιοχή γίνει στην καρδιά του χειμώνα θα θαυμάσετε και τη θέα των βαθυγάλαζων νερών της στο ολόλευκο χιονισμένο τοπίο, ένα θέαμα εκπληκτικής ομορφιάς. 

Στην ευρύτερη περιοχή δεσπόζουν οι οξιές και τα έλατα, εναλλασσόμενα μεταξύ τους, ενώ φεύγοντας προς τα βόρεια της λίμνης θα συναντήσετε τα όρια του Εθνικού Δρυμού Πίνδου και της περίφημης Βάλια Κάλντα (στα βλάχικα σημαίνει ζεστή κοιλάδα). Η πανέμορφη κοιλάδα, το σύνορο μεταξύ του νομού Ιωαννίνων και του νομού Γρεβενών, δεν είναι ένας εύκολος τόπος. Έχει γκρέμια, πεσμένα δέντρα, δύσκολα περάσματα, αλλά και ομορφιές φανερές και κρυμμένες, τρεχούμενα νερά, ρυάκια και ορμητικούς χείμαρρους, θάμνους, βάτα, ψηλά δέντρα και αυτοσχέδια ή μη γεφύρια, που αν είστε προσεκτικοί και σωστά προετοιμασμένοι θα σας αφήσουν να τα ανακαλύψετε.

Η περιοχή έχει χαρακτηριστεί οικολογικός παράδεισος για πολλούς λόγους, μεταξύ των οποίων και επειδή είναι από τα τελευταία μέρη στην Ευρώπη όπου ζει η καφέ αρκούδα. Έλληνες αλλά και ξένοι που έχουν μελετήσει τον τόπο έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως ο δρυμός έχει μοναδικό οικολογικό και ερευνητικό ενδιαφέρον, καθώς συνδυάζει τη μοναδική αισθητική του τοπίου με έναν βιότοπο σπουδαίας ποικιλίας χλωρίδας και πανίδας και μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα γεωμορφολογική σύνθεση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Για όλους αυτούς τους λόγους, ολόκληρη η περιοχή του δρυμού είναι ενταγμένη στο δίκτυο των προστατευόμενων περιοχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ:

• Το Μοναστήρι της Θεοτόκου κοντά στον Μετσοβίτικο ποταμό.

• Το Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στα νότια της πόλης.

• Το Μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής στην Κιάτρα Ρόσσια.

•Το Λαογραφικό Μουσείο του Ιδρύματος Τοσίτσα (Αρχοντικό Τοσίτσα).

Πηγές

Άρθρο της Θεανώ Καρούτας στο ENJOY της «κυριακάτικης δημοκρατίας»

Τουριστικός οδηγός για την Ελλάδα