Ο Καζαντζάκης στους δρόμους του μεταξιού

 Ο ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΤΣΟΥ ΕΝ ΛΑΪ

ΠΕΚΙΝΟ 26 ΙΟΥΝΙΟΥ 1957

Ο Καζαντζάκης στους δρόμους του μεταξιού

Η ιστορική συμφωνία αδελφοποίησης του μουσείου του πιο πολυδιαβασμένου στην Κίνα Έλληνα συγγραφέα με εκείνο του πατέρα της σύγχρονης κινεζικής λογοτεχνίας, Λου Σουν συμπλήρωσε 3 χρόνια

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΓΙΑΝΑΡΑ

Ως μια σημαδιακή ημέρα για τις ελληνοκινεζικές σχέσεις θα λογαριάζεται στο εξής η Παρασκευή 11 Μαΐου 2012, ημέρα κατά την οποία αδελφοποιήθηκαν τα μουσεία δυο οικουμενικών συγγραφέων, του Έλληνα Νίκου Καζαντζάκη και του Κινέζου Λου Σουν (Lu Xan). Η κίνηση αυτή δεν υπογραμμίζει απλώς το μεγαλείο δύο προσωπικοτήτων των γραμμάτων με διεθνή ακτινοβολία, αλλά καλεί, ταυτόχρονα, να ανιχνεύσουμε τις εκλεκτικές συγγένειες που ενώνουν τους δύο πεζογράφους που έβγαλαν τη σύγχρονη εθνική τους λογοτεχνία εκτός των τειχών, οδηγώντας την μέχρι τα πέρατα του κόσμου. Γιατί, τόσο για τους Έλληνες όσο και για τους Κινέζους, η Κίνα και η Ελλάδα αντίστοιχα αντιπροσωπεύουν, στο δικό τους η καθεμιά συλλογικό ασυνείδητο, κάτι σαν τα «πέρατα του κόσμου». Ο Καζαντζάκης είναι, μαζί με τον Καβάφη στην ποίηση, ο πιο διάσημος και πολυδιαβασμένος Έλληνας συγγραφέας στον κόσμο, ενώ ο Λου Σουν, ο πρώτος που έγραψε λογοτεχνία στη δημώδη γλώσσα συμβάλλοντας στην καθιέρωση της. Θεωρείται ο πατέρας της σύγχρονης κινεζικής  λογοτεχνίας.

«Η ιστορική αυτή συμφωνία που υπογράφηκε στην πόλη Σαοσίν, πατρίδα του Κινέζου συγγραφέα, προβλέπει ανταλλαγές εκθέσεων, βιβλίων και περιοδικών, την πραγματοποίηση επισκέψεων για τη διάδοση του έργου των δύο συγγραφέων και την παροχή πληροφοριών για τους ίδιους και τις γενέτειρες τους, καλύπτοντα πολύ ευρύ φάσμα: ιστορία, κοινωνία, λογοτεχνία, οικονομία και πολιτισμό», ανέφερε την μέρα εκείνη στο «Κ» η μορφωτική ακόλουθος της ελληνικής πρεσβείας στο Πεκίνο, Έλενα Αβραμίδου. «Η αδελφοποίηση έχει μεγάλη ιστορική και συμβολική σημασία, καθώς πρόκειται για την πρώτη συμφωνία συνεργασίας που υπογράφουν ένα ελληνικό κι ένα κινεζικό μουσείο και, επίσης, διότι συμπίπτει με τη συμπλήρωση 40 χρόνων διπλωματικών σχέσεων Ελλάδας-Κίνας, επεσήμανε η κ. Αβραμίδου, συμπληρώνοντας ότι η ιστορική συμφωνία πραγματοποιήθηκε «ακριβώς 55 χρόνια μετά το θάνατο του Καζαντζάκη».

Τι τους ενώνει

Ο Καζαντζάκης γνώριζε την ύπαρξη του Λου Σουν, καθώς στο περίφημο ταξιδιωτικό του βιβλίο για την Κίνα εμφανίζεται να ρωτάει «για τον αποκαλούμενο Γκόρκι της Κίνας». Ο Λου Σουν, ο οποίος υπήρξε από τους ιδρυτές του Ομίλου Αριστερών Συγγραφέων, που εξώθησε την κινεζική νεολαία να ασκήσει έντονη κριτική στην παραδοσιακή κοινωνία και στον πολιτισμό της Κίνας, συνέβαλε, όπως επεσήμανε η κ. Αβραμίδου, στην αφύπνιση του κινεζικού λαού μέσα από τα κριτικά του δοκίμια και τις μεταφράσεις ξένων συγγραφέων (όπως ο Πλεχάνοφ, ο Γκόρκι και ο Λουνατσάρκσι). Ένα άλλο κοινό στοιχείο των δύο συγγραφέων είναι η καταλυτική επιρροή που άσκησαν στους ίδιους σημαντικοί εκπρόσωποι του ευρωπαϊκού πνεύματος. Ο Καζαντζάκης αναγνώριζε πάνω του τη σφραγίδα «του Μπέρξονα, του Νίτσε και του Λένιν», ενώ ο Λου Σουν επηρεάστηκε βαθιά από τον Δαρβίνο και τον Τζον Στιούαρντ Μιλ. Ο Καζαντζάκης είναι ο πρώτος σύγχρονος Έλληνας συγγραφέας που μεταφράστηκε στα Κινεζικά και, μακράν, ο πιο πολυδιαβασμένος. Στα Κινεζικά κυκλοφορούν ο «Τελευταίος πειρασμός», ο «Καπετάν Μιχάλης», το «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά», το ταξιδιωτικό του «Κίνα», η «Ασκητική» και αποσπάσματα από την «Οδύσσεια». Τα βιβλία του εκδόθηκαν από τον μεγαλύτερο και πιο έγκριτο εκδοτικό οίκο στην παγκόσμια ξένη λογοτεχνία. Επίσης, η ταινία του Σκορσέζε «Ο τελευταίος πειρασμός», που προβάλλεται συχνά, είναι εξαιρετικά δημοφιλής στην Κίνα.

Στα Ελληνικά κυκλοφορεί μόλις ένα βιβλίο του Λου Σουν (ο οποίος, λόγω της ανυπαρξίας καθιερωμένου συστήματος μετεγγραφής της Κινεζικής, αποδίδεται και ως Λου Σουέν ή Λου Χσουν), οι «Πολεμικές  κραυγές» από τις εκδόσεις Ινδικτος, σε έξοχη μετάφραση του διακεκριμένου σινολόγου Σωτήρη Χαλίκια.

Ο Ζορμπάς μαγεύει τους Κινέζους

Με την ευκαιρία της υπογραφής της συνεργασίας διοργανώθηκε στο Πεκίνο ημερίδα για τον Καζαντζάκη και έκθεση με εκθέματα από το ελληνικό μουσείο, κατά τη διάρκεια της οποίας προβλήθηκε ντοκιμαντέρ για τη ζωή του και η ταινία «Ζορμπάς». Στην εκδήλωση για το Μουσείο Καζαντζάκη μίλησε η διευθύντρια του Βαρβάρα Τσάκα, για τη συνάντηση και συνεργασία Καζαντζάκη - Ζορμπά ο πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη Γιώργος Στασινάκης, ενώ η κ. Αβραμίδου για τον Καζαντζάκη και την Κίνα. Ο μεταφραστής του Έλληνα συγγραφέα στα Κινεζικά Λι Τσενγκούι εξήγησε γιατί ο Ζορμπάς εκπλήσσει και μαγεύει τους Κινέζους. Η προσέλευση του κοινού, όπως τόνισε η κ. Αβραμίδου, «ήταν εντυπωσιακή και το ενδιαφέρον εξαιρετικά μεγάλο».

"Κ"