Φιλία ...παλιά όσο και η μουσική

Φιλία ...παλιά όσο και η μουσική

Από τον Κώστα Ζουγρή

Η φιλία μεταξύ των ανθρώπων συχνά περνάει από πολλές δοκιμασίες, μια και η καθημερινή ζωή μάς δίνει άπειρες αφορμές για να αξιολογήσουμε τη δύναμή της.

Όσο εύκολο είναι το να δηλώσει κάποιος φίλος σου, το ίδιο δύσκολο είναι να αποδειχθεί αυτό σε μια δύσκολη στιγμή και αυτό λίγο-πολύ το έχουμε διαπιστώσει όλοι μας.

Βέβαια τα κριτήρια φιλίας για τον καθένα από εμάς είναι διαφορετικά, αλλά αν περιμένουμε κάτι χειροπιαστό ως απόδειξη της φιλίας, τότε μάλλον δεν μιλάμε για φιλία αλλά για ανταλλαγή συμφερόντων.

Οι φιλίες είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής, ίσως το πιο σημαντικό, αλλά είναι γεγονός ότι η δημιουργία μιας φιλίας δεν είναι εύκολη υπόθεση, ακόμα πιο δύσκολο είναι η διατήρησή της στο πέρασμα του χρόνου.

Η κοινωνική σημασία μιας φιλίας είναι πολυδιάστατη και παίζει μεγάλο ρόλο στη ζωή μας, συχνά μάλιστα μια φιλία επεκτείνει τον κοινωνικό μας κύκλο και η δυναμική της μπορεί να βελτιώσει τις σχέσεις μας με όλο το περιβάλλον μας.

Οι καλές φιλίες δεν κτίζονται μέσα σε μια νύχτα, χρειάζεται αρκετός χρόνος για να γίνει κάποιος/α πραγματικά φίλος/η μας.

Το ίδιο συμβαίνει με τα τραγούδια, όπου η πραγματική τους αξία φαίνεται στο πέρασμα του χρόνου, ενώ παράλληλα υπάρχουν και αρκετές εφήμερες επιτυχίες, όπως και οι σύντομες φιλικές μας σχέσεις, που δεν έχουν διάρκεια.

Το 1952, ο Σώτος Παναγόπουλος τραγούδησε το Ένας φίλος του Γιώργου Μουζάκη, σε στίχους του Φίλωνα Αρία, ένα τραγούδι που για πολλά χρόνια ήταν στην επικαιρότητα: Ένας φίλος ήρθ' απόψε απ' τα παλιά, φορτωμένος με χιλιάδες αναμνήσεις, είχε γκρίζα τα σγουρά του τα μαλλιά και μου είπε πως απόψε θα γυρίσεις. Ήταν το αγαπημένο τραγούδι του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Το 1992 η Χάρις Αλεξίου τραγουδούσε στο άλμπουμ της Οδός Νεφέλης το δικό της τραγούδι Οι φίλοι, δικιά της σύνθεση ήταν και το Οι φίλοι μου χαράματα, από το 2003: Ακούω γέλια να ανεβαίνουν τα σκαλιά πάλι οι φίλοι μου χαράματα γυρνάνε, έχουν τις μπίρες τους ακόμα αγκαλιά, έξω απ' την πόρτα μου περνούν και τραγουδάνε. Κι εγώ το γέλιο το δικό σου περιμένω, μ' ένα ποτήρι απ' την ανάσα μου θαμπό, ακούω την πόρτα να χτυπάει και σωπαίνω γιατί απ' όλους θέλω απόψε να κρυφτώ.

Στο Μεγάλο μας τσίρκο, τη θεατρική παράσταση του 1974, ακούστηκε το Φίλοι και αδέλφια, των Σταύρου Ξαρχάκου, Ιάκωβου Καμπανέλλη. Ο Νίκος Ξυλούρης που το τραγούδησε, έχει ερμηνεύσει και το παραδοσιακό Φιλεντέμ, που σημαίνει: Φίλε μου, Αδάμ.

Το παράπονο της Σοφίας Βόσσου, που εκφράζεται μέσα από Το φιλαράκι του 1986, είναι σίγουρα και κρυφός πόθος για πολλούς συνανθρώπους μας στη δύσκολη για δημιουργία φιλικών σχέσεων σημερινή κοινωνία: Στο τηλέφωνο φοβάμαι να σε πάρω να σου πω πόσο μόνη νιώθω, στους διαδρόμους του μυαλού μου τώρα σε αναζητώ με μεγάλο πόθο. Πού να βρω ένα φιλαράκι να μου πει πως μ' αγαπάει στ' αλήθεια, αφού κι εσύ έχεις εξαφανιστεί. Εδώ η δημιουργός είναι και αυτή λίγο μπερδεμένη, αφού αναζητά έναν φίλο για να αναπληρώσει τον αγαπημένο της, πιστοποιώντας, με τη σειρά της, ότι είναι πολύ δύσκολο να υπάρξει φιλία μεταξύ δύο ανθρώπων που ανήκουν σε διαφορετικό φύλο. Δεν είναι τυχαίο το ότι δεν υπάρχει κανένα τραγούδι που να μιλάει για φιλία μεταξύ άνδρα και γυναίκας, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρχουν και εξαιρέσεις, αλλά αυτό το ξέρουν ίσως μόνον οι εξομολογητές.

Ο Στέλιος Καζαντζίδης πίστευε πολύ στην φιλία και στο ρεπερτόριό του υπήρχαν τραγούδια όπως τα Νόμιζα πως ήταν φίλοι, Εφυγες φίλε, Το τραγούδι του φίλου, Φίλε μου Καλέ, Κάψτε, κάψτε την καρδιά μου, το ίδιο και ένας άλλος μεγάλος λαϊκός τραγουδιστής, ο Στράτος Διονυσίου, ο οποίος έχει τραγουδήσει τα Άκου βρε φίλε και το Αν είσαι φίλος με καρδιά.

Ποίηση του Κώστα Καρυωτάκη χρησιμοποίησε στο Σε παλιό συμφοιτητή ο Δημήτρης Παπαδημητρίου στο άλμπουμ του Τραγούδια για τους μήνες, με ερμηνεύτρια την Ελευθερία Αρβανιτάκη: Φίλε, η καρδιά μου τώρα σαν να εγέρασε.

Τελείωσεν η ζωή μου της Αθήνας, που όμοια γλυκά και με το γλέντι επέρασε και με την πίκρα κάποτε της πείνας.

Φίλε, αδελφή ψυχή, όσο μόνος είναι ο κόσμος στη δική του ενοχή, από το Φίλε, αδελφή ψυχή του Νίκου Ξυδάκη, σε στίχους του Μανώλη Ρασούλη, με ερμηνευτή τον Νίκο Παπάζογλου από Τα δήθεν.

Στον δίσκο του Όταν έρχονται οι φίλοι μου, ο ίδιος ο Σταμάτης Κραουνάκης τραγουδά το Οι φίλοι μου, σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου.

Άκου φίλε-Νότης Σφακιανάκης, Φίλε μου-Γιάννης Πουλόπουλος, Φίλοι και εχθροί και Φιλικά-Μιχάλης Χατζηγιάννης, Φίλε μου, φίλε-Πασχάλης, Δυο γυναίκες, δυο σγάπες-Αντώνης Ρεπάνης, που παραπονιέται για την προδοσία που γνώρισαν αυτός και ο φίλος του από δύο γυναίκες και βέβαια, ο Διωγμός των Charms, με τους δραματικούς στίχους: Φίλε τώρα που σε βρήκα, λίγο στάσου, πριν να φύγεις έχω κάτι να σου πω. Βλέπεις κλαίω, με παράπονο φωνάζω, πάει, χάθηκε ό,τι είχα στη ζωή.

Οι πραγματικοί φίλοι μας βέβαια, σε αντίθεση με τα τραγούδια, σπάνια ξεπερνούν τον αριθμό των δαχτύλων που έχει το ένα χέρι μας, γιατί θα πρέπει να γίνεται ο διαχωρισμός των πραγματικών φίλων από τους γνωστούς, όπως και των τραγουδιών που αγαπάμε, από αυτά που ακούμε για διάφορους λόγους.

Τα ερωτικά τραγούδια είναι συνηθισμένα σε όλες τις γλώσσες, για την ειδική σχέση αγάπης, όμως, που είναι η φιλία, έχουν γραφτεί σαφώς λιγότερα, αλλά μερικά από αυτά είναι ξεχωριστά, όπως το You've Got Α Friend της Carole King, από το άλμπουμ της Tapestry του 1971, που γνώρισε μια σημαντική ερμηνεία από τον James Taylor την ίδια χρονιά. Το τραγούδι αυτό γραμμένο από μια γυναίκα στην ερμηνεία του Taylor έχει μια ερωτική χροιά που δείχνει πόσο λεπτή είναι η φιλική σχέση μεταξύ δύο ανθρώπων που ανήκουν σε διαφορετικό φύλο.

Το Lean On Me του Bill Withers γράφτηκε έναν χρόνο αργότερα και κατάφερε να επιζήσει μέχρι σήμερα, αφού επανέρχεται στην επικαιρότητα με κάθε αφορμή συμπαράστασης μεταξύ ανθρώπων, όπως ο πρόσφατος καταστρεπτικός σεισμός στην Αϊτή.

Το Ι'll Be There For You με τους Rembrandts ήταν το βασικό θέμα της γνωστής τηλεοπτικής σειράς Friends.

Το With Α Little Help From My Friends των Beatles δεν κυκλοφόρησε ποτέ από τους ίδιους σε μικρό δίσκο και έγινε επιτυχία αρχικά από τον φίλο τους Joe Cocker. Η φράση αυτή μπήκε παράλληλα στην καθημερινή μας ζωή, όπου σημαίνει πολλά για τον καθένα μας.

Το Umbrella της εκρηκτικής Rihanna είναι ένα τραγούδι για την φιλία, με προσδοκίες βέβαια για μια πιθανή εξέλιξη σε κάτι διαφορετικό από αυτό που προσδιορίζει το μοίρασμα μιας ομπρέλας κάτω απ' τη βροχή.

Αλλα τραγούδια που συμπληρώνουν αυτή την αναφορά είναι τα Friends-Bette Midler, Thank You For Being Α Friend-Andrew Gold, That's What Friends Are For-Dionne Warwick και οι φίλοι της Elton John, Stevie Wonder και Gladys Knight, You're My Best Friend-Queen, Ι'll Stand By You-Pretenders, In My Life-Beatles, See My Friends-Kinks, All Ι Really Want Το Do-Bob Dylan, Bridge Over Troubled Water-Simon and Garfunkel, Stand By Me-Ben Ε. King, Ι'll Be There-Jackson 5, Waiting On Α Friend-Rolling Stones, My Best Friend's Girl-Cars, που ταιριάζει σε περιπτώσεις όπως αυτές των βρετανών ποδοσφαιριστών Cole και Terry. Πάντως είναι αξιοσημείωτο ότι τα περισσότερα τραγούδια είναι γραμμένα για φιλίες μεταξύ ανδρών. Μία εξήγηση ίσως είναι το τραγούδι της Marilyn Monroe, Diamonds Are Α Girl's Best Friend, χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια ότι οι άνδρες δεν αγαπούν τα διαμάντια, μάλλον θα έλεγα ότι τα αγαπάνε περισσότερο απ' όσο οι γυναίκες.

apotis4stis6@yahoo.gr

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=185796