ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ : Μπορεί οι Ολυμπιακοί Αγώνες να επιστρέψουν μόνιμα στην Ελλάδα;

Μπορεί οι Ολυμπιακοί Αγώνες να επιστρέψουν μόνιμα στην Ελλάδα;

Του ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ Πρέσβη ε.τ.

Φτάσαμε αισίως και στο τέλος των 31ών Ολυμπιακών Αγώνων που διεξήχθη στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας. Ήδη άρχισε η αποτίμηση των συν και των πλην των αγώνων, με πολλές κριτικές για ελλιπή προετοιμασία, οργάνωση, διεξαγωγή και άλλες συναφείς ατέλειες.

Οι εντυπώσεις των πρώτων ημερών δεν ήταν και από τις καλύτερες και ίσως να επηρεάσθηκαν και από το δυσμενές πολιτικό κλίμα που επικρατούσε στη χώρα πριν από την έναρξη των αγώνων. Η μεγάλη απόσταση που χωρίζει την Ελλάδα από τη Νότιο Αμερική δεν επέτρεπε να αισθανθούμε την οσμή της γιορτής των αγώνων. Διαφορετική θα ήταν η ατμόσφαιρα και η αίσθησή τους αν διεξάγονταν στη γειτονιά μας ή κοντινότερα. Ρόλο θα έπαιξε, ασφαλώς, και η μεγάλη διαφορά ώρας που δυσκόλευε την απευθείας τηλεοπτική παρακολούθηση. Τελικά, αν μετά το κλείσιμο των αγώνων -πάντοτε μελαγχολικό για την πόλη που τους φιλοξενεί- επαναληφθούν, όπως και για άλλους προηγούμενους αγώνες, τα ίδια παράπονα για εμπορικοποίηση, χρήση αναβολικών, εισαγωγή νέων αθλημάτων με ελάχιστη απήχηση στο ευρύτερο κοινό, κ.ά., θα μπορούσε να επανέλθει προς συζήτηση το θέμα της μόνιμης μεταφοράς και διεξαγωγής τους στην Ελλάδα; Δηλαδή να επικαιροποιηθεί η ιδέα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, που πρώτος την πρόβαλε το 1984; H απάντηση θα μπορούσε να είναι ναι, υπό προϋποθέσεις.

Το συγκλονιστικό στοιχείο που είχε ωθήσει τον τότε Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας να προβάλει την ιδέα της επιστροφής και μόνιμης διεξαγωγής τους στην Ελλάδα ήταν το γεγονός της πολιτικοποίησής τους από τις δύο υπερδυνάμεις, ΗΠΑ και την τότε Σοβιετική Ένωση. Για τους νεότερους θυμίζουμε ότι οι ΗΠΑ είχαν μποϊκοτάρει την Ολυμπιάδα του 1980 στη Μόσχα με το επιχείρημα –ή πρόσχημα– της σοβιετικής επέμβασης στο Αφγανιστάν. Οι Σοβιετικοί, με ελάχιστες εξαιρέσεις, ανταπέδωσαν τα ίσα μποϊκοτάροντας με τη σειρά τους τους Ολυμπιακούς του Λος Άντζελες τέσσερα χρόνια αργότερα. Η ιδέα του Καραμανλή δεν είχε υποβληθεί επισήμως. Προβλήθηκε διά των ΜΜΕ, με παράλληλες βολιδοσκοπήσεις των διεθνών παραγόντων και ιδιαίτερα των μελών της ΔΟΕ (Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή). Ο τότε πρόεδρος της ΕΟΕ Νίκος Φιλάρετος ενημέρωνε ανελλιπώς τον Καραμανλή και του διεμήνυε ότι οι ομόλογοί του της ΔΟΕ στη συντριπτική πλειοψηφία ήταν αρνητικοί. Στη μετασοβιετική εποχή φαινόμενα πολιτικοποίησης των αγώνων δεν έχουν σημειωθεί, χωρίς όμως να αποκλεισθεί ότι μπορεί να επανεμφανισθούν στο μέλλον υπό άλλη μορφή.

Εκτός της πολιτικοποίησης, τα άλλα εκφυλιστικά φαινόμενα των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, όπως η χρήση αναβολικών, που διαστρέφουν τα ολυμπιακό ιδεώδες του ευ αγωνίζεσθαι, δεν έχουν εκλείψει. Τουναντίον φαίνεται να επιτείνονται. Ρώσοι αθλητές και αθλήτριες αποκλείστηκαν από τη συμμετοχή τους στους πρόσφατους Ολυμπιακούς Αγώνες επειδή είχαν ελεγχθεί για χρήση αναβολικών. Το ανησυχητικότερο όμως φαινόμενο είναι η οικονομική διάσταση των αγώνων. Οι δαπάνες για την κατασκευή αθλητικών εγκαταστάσεων και συναφή είναι υπέρογκες, η δε εκτέλεσή τους συχνά συνοδεύεται από καταγγελίες για υπερβάσεις, διαφθορά και παρόμοια. Η ΔΟΕ ανησυχεί ότι πολλές υποψήφιες πόλεις για τη φιλοξενία των Ολυμπιακών Αγώνων αποσύρουν την υποψηφιότητά τους έπειτα από αντιδράσεις των πολιτών, που δεν θέλουν να υποστούν πρόσθετους φόρους για την κάλυψη των δαπανών. Διαφωτιστικό για το θέμα είναι πρόσφατο άρθρο της έγκυρης «Financial Times» που αναδημοσιεύθηκε και στον ελληνικό Τύπο («ΑΥΓΗ», 7.8.2016). Ο αριθμός των υποψηφίων πόλεων συνεχώς λιγοστεύει ή επαναλαμβάνεται.

Αξιοσημείωτο ότι στα εκατό και πλέον χρόνια που προσμετράνε οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες καμιά πόλη ισλαμικής χώρας δεν έχει φιλοξενήσει ή υποβάλει υποψηφιότητα για τη διεξαγωγή τους. Νομίζω η Κωνσταντινούπολη, αλλά ανεπιτυχώς. Αν αυξηθεί το συναίσθημα απαξίωσης των αγώνων, τότε η μοναδική διέξοδος για την επιβίωσή τους θα ήταν η επιστροφή και μόνιμη διεξαγωγή τους στην Ελλάδα. Και δη πλησίον της Αρχαίας Ολυμπίας. Σε κάθε περίπτωση, η πρωτοβουλία δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι μόνο ελληνική. Και δεν μπορεί να στηριχθεί απλώς στον συναισθηματισμό και τα ιστορικά δικαιώματα. Σε αυτή τη βάση διεκδικήσαμε τους Ολυμπιακούς του 1996, ημερομηνία συμπλήρωσης 100 χρόνων από τη διεξαγωγή των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων το 1896. Οι μπάντες, τα τύμπανα οι ύμνοι και τα τραγούδια όσων είχαν συγκεντρωθεί στη πλατεία Συντάγματος για να γιορτάσουν την ανάθεση των Ολυμπιακών Αγώνων του αιώνα στην Αθήνα ξαφνικά εσίγησαν, όταν ακούστηκε από τα μεγάφωνα ότι οι αγώνες είχαν ανατεθεί στην Ατλάντα της Coca Cola. Η κατήφεια, η απογοήτευση, η πικρία, αν όχι και η ταπείνωση, ήταν φανερά σε όλους, κυρίως στα πρόσωπα των νέων.

Από τα εκτιθέμενα παραπάνω συνάγεται ότι η ιδέα της μόνιμης διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα δεν φαίνεται να είναι ουτοπική. Ίσως χρειασθεί να εμφανισθούν και νέοι βαρόνοι Ντε Κουμπερτέν για να την ενισχύσουν με μια παγκόσμια συνδιαχείριση των μελλοντικών Ολυμπιακών Αγώνων. Και η επιστροφή στην κοιτίδα τους να συνδυασθεί με την κήρυξη της Ελλάδας ως ουδέτερης χώρας, με σεβαστή και εγγυημένη την ουδετερότητά της από τη διεθνή κοινότητα. Ουτοπικά ή απλώς όνειρα; Αλλά και τα όνειρα πολλές φορές πραγματοποιούνται. Προς το παρόν, ας ζούμε την πραγματικότητα. Να διαφυλάξουμε τον σεβασμό και την τιμή που απονέμεται στη χώρα που γέννησε την Ολυμπιακή Ιδέα με την αφή της Φλόγας στην Ολυμπία, την είσοδο της ελληνικής αθλητικής αποστολής πρώτης στο στάδιο, την ανάκρουση του εθνικού μας ύμνου μαζί με της φιλοξενούσης και του Ολυμπιακού Ύμνου του Κωστή Παλαμά. Αρχαίο πνεύμα αθάνατο…

ΤΟ ΠΑΡΟΝ