ΠΩΣ ΣΤΗΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

ΠΩΣ ΣΤΗΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Από μια συνέντευξη με τον Πήτερ Λιμάχερ τ.  επικεφαλής του  πειθαρχικού  τμήματος της ΟΥΕΦΑ

«Η προσέγγιση των παικτών γίνεται με εκλεπτυσμένο τρόπο. Τους προσκαλούν σε καζίνο, τους προσφέρουν γυναίκες, τους φωτογραφίζουν και μετά τους εκβιάζουν.»

Δύο γκολ στις καθυστερήσεις, χέρι από πρόθεση στη μεγάλη περιοχή, ο τερματοφύλακας αποκρούει ανενόχλητος ένα κόρνερ με τόσο άσχημο τρόπο που η μπάλα πέφτει στη μικρή περιοχή στα πόδια του αντιπάλου. Απροσεξίες ή στημένο παιχνίδι; Η χειραγώγηση ποδοσφαιρικών αγώνων είναι τόσο παλιά όσο και το άθλημα ». λέει ο Πέτερ Λίμαχερ. Ο 46χρονος νομικός εργάζεται από το 1994 στο πειθαρχικό τμήμα της ΟΥΕΦΑ στη Νιόν της Ελβετίας και από το 2000 είναι ο επικεφαλής του. Στα Μέσα σπάνια δίνει συνεντεύξεις. Δρα αθόρυβα. Ωστόσο βρίσκεται πάντα στην πρώτη γραμμή της μάχης για ένα καθαρό ποδόσφαιρο. Ο φόρτος εργασίας του αυξάνεται συνεχώς. Η χειραγώγηση παιχνιδιών σε σχέση με το στοίχημα, όπως υποστηρίζει, «αποτελεί για το ποδόσφαιρο μεγαλύτερη απειλή από το ντόπινγκ». Ο παγκόσμιος κύκλος εργασιών της βιομηχανίας αθλητικών στοιχημάτων έχει φτάσει πλέον σε ιλιγγιώδη ύψη. Σύμφωνα με τον Λίμαχερ, ο χορός των δισεκατομμυρίων προσελκύει ολοένα και πιο «σκοτεινές δυνάμεις».

Πηγαίνετε στο γήπεδο;

Ναι. Όταν αγωνίζεται η αγαπημένη μου ομάδα. Επειδή όμως λόγω θέσεως οφείλω να είμαι ουδέτερος, δεν θα σας την αποκαλύψω!

Έχει οξύνει το αντικείμενο εργασίας σας την παρατηρητικότητα σας;

Ναι. Δεν πρέπει, όμως, να γίνει κανείς παρανοϊκός. Ελλοχεύει ο κίνδυνος να βλέπεις πίσω από κάθε ανθρώπινο λάθος κάτι ύποπτο.

Πότε κάτι κάνει «κλικ» στο μυαλό σας;

Όταν ένας αμυντικός κάνει ένα εύκολο φάουλ λίγο έξω από τη μεγάλη περιοχή, ο αντίπαλος χτυπάει το ελεύθερο και ο ίδιος παίκτης κάνει χέρι μέσα στη μεγάλη περιοχή προκαλώντας πέναλτι. Τότε θα δω τι αποδόσεις έχει το συγκεκριμένο παιχνίδι στο στοίχημα.

Δεν υπήρχαν πάντα στημένα παιχνίδια;

Συνεννοήσεις υπήρχαν πάντα. Αυτό που μετράει, όμως, είναι η έκταση. Χάρη στη βιομηχανία του στοιχήματος σήμερα είναι πολύ πιο εύκολο να στήνουν παιχνίδια και παράλληλα να αποκομίζουν τεράστια κέρδη. Παλαιότερα ένας σύλλογος ήθελε να επηρεάσει έναν άλλο σύλλογο ή μερικούς παίκτες για να έχουν μειωμένη απόδοση. Υπήρχαν εμπλεκόμενοι διαιτητές. Όμως, σήμερα, ειδικά στα προκριματικά των διοργανώσεων της ΟΥΕΦΑ, σε περιπτώσεις που μια αδύνατη ομάδα αγωνίζεται εναντίον μιας δυνατής, συναντάμε την ακόλουθη κατάσταση: μια εξωτερική οργάνωση, η οποία ενδεχομένως να μην έχει καμιά σχέση με το ποδόσφαιρο, πλησιάζει την αδύνατη ομάδα λέγοντας της: «Ούτως ή άλλως θα χάσετε. Ας χάσετε με αυτό το αποτέλεσμα». Αυτή η πρόταση συνοδεύεται από πολύ χρήμα. Για τους παίκτες που συμμετέχουν στο στήσιμο δεν είναι τίποτε να μην κυνηγήσουν με ζήλο την μπάλα σε κάποια φάση. Ο αδύνατος σύλλογος δεν έχει σκοπό να νικήσει, αλλά να εισπράξει όσο το δυνατόν περισσότερο χρήμα. Στην ασιατική αγορά στοιχήματος κάτι τέτοιο είναι εφικτό.

Ποια σημασία έχουν τέτοιες δωροδοκίες για ορισμένους συλλόγους;

Ας πάρουμε την υπόθεση ΦΚ Πομπέντα Πρίλεπ (ΠΓΔΜ εναντίον Πιούνικ Γεριβάν (Αρμενίας). Η Πομπέντα έχασε με 1-3 (σ.σ. τον πρώτο αγώνα στον α’ προκριματικό γύρο στο Τοήππσνς Αιγκ 2004/05). Στον πρόεδρο της Πομπέντα προσφέρθηκαν 300.000 με 500.000 ευρω. Μόνο για ένα παιχνίδι, μόνο για ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Το προαφερόμενο ποσό αντιστοιχεί στον ετήσιο προϋπολογισμό της Πομπέλτα. Ένας πρόεδρος συλλόγου πρέπει να είναι πολύ έντιμος για να αρνηθεί μια τέτοια προσφορά. Χρειάζεται μόνο δύο - τρεις παίκτες-κλειδιά που θα συμμετάσχουν στην υπόθεση. Αποκλείσαμε την Πομπέντα στον δεύτερο βαθμό για οχτώ χρόνια από όλες τις διοργανώσεις της ΟΥΕΦΑ. Τον πρόεδρο της και έναν παίκτη τους τιμωρήσαμε με ισόβιο αποκλεισμό. Η υπόθεση εκκρεμεί στον τρίτο και τελευταίο βαθμό στο, ανώτατο αθλητικό δικαστήριο στη Λωζάνη. Η ΟΥΕΦΑ πιστεύει ότι μια εξωτερική ξένη οργάνωση -υποθέτουμε ότι το χρήμα στην υπόθεση αυτή ερχόταν από την Αλβανία- τοποθέτησε μεγάλα ποσά στην ασιατική αγορά στοιχήματος. Ήθελε να είναι σίγουρη για το αποτέλεσμα.

ΠΩΣ ΣΤΗΝΕΤΑΙ ΕΝΑΣ ΑΓΩΝΑΣ

Αρχικά υπήρχε το γνωστό στοίχημα 1-2-Χ. Σήμερα υπάρχει πληθώρα στοιχηματικών μοντέλων: τριάδες με σύστημα, αποτέλεσμα ημιχρόνου, τελικό σκορ, όβερ/άντερ, χάντικαπ και ασιατικό χάντικαπ. Ακόμα, ειδικά στοιχήματα όπως «ποιος παίκτης θα χάσει ένα πέναλτι;» ή χάρη στο διαδίκτυο το ζωντανό στοίχημα. Πώς όμως μπορούν οι απατεώνες του στοιχήματος να διασφαλίσουν ότι Θα χάσει ένας συγκεκριμένος παίκτης ένα πέναλτι;

Αυτά τα ειδικά στοιχήματα, όπως «ποιος χάνει ένα πέναλτι;» είναι από άποψη τζίρου αμελητέα. Δεν μπορούν να αποφέρουν μεγάλα κέρδη, όπως τα χάντικαπ στοιχήματα. Σε αυτά στοιχηματίζουν σε μια συγκεκριμένη διαφορά τερμάτων. Το αποτέλεσμα μπορεί κανείς να το επηρεάσει μόνο αν δύο ή τρεις αμυντικοί, και στην καλύτερη περίπτωση ο τερματοφύλακας, δεχτούν να έχουν μειωμένη απόδοση. Όταν το στοίχημα έχει παιχτεί σε ένα αποτέλεσμα όπου και οι δύο ομάδες πρέπει να βάλουν γκολ, π.χ. σε ένα τελικό σκορ 3-2, τότε τα πράγματα γίνονται λιγάκι δυσκολότερα.

Χρειάζεσαι και τους παίκτες της αντίπαλης ομάδας. Και τον διαιτητή;

Όχι. Έχει αποδειχτεί επιστημονικά ότι σε μια χειραγώγηση παιχνιδιού είναι πιο σίγουρο να εμπλέκεις έναν ή περισσότερους παίκτες παρά ένα διαιτητή.

Πώς έρχονται οι απατεώνες του στοιχήματος σε επαφή με τους παίκτες;

Συχνά μέσω των λεγόμενων ράνερ (αγγλ. Runner) Πώς; Από τους ευρωπαϊκούς συλλόγους αποκτώνται παίκτες από όλο τον κόσμο. Αυτοί δεν έχουν κοινωνικούς δεσμούς. Είναι ιδανικοί στόχοι για τους απατεώνας. Οι ράνερ μπορεί να είναι πρώην παίκτες οι οποίοι έχουν καλή φήμη και ενδεχομένως καλή επαφή με το σύλλογο. Ο ράνερ μπορεί εξάλλου να δηλώνει μεγάλος θαυμαστής κάποιου παίκτη. Του λέει: «Θαυμάζω το παιχνίδι σου. Θα 'θελα να σου κάνω το τραπέζι». Το κάνουν με εκλεπτυσμένο τρόπο. Προσκαλούν τους παίκτες στο καζίνο, τους προσφέρουν γυναίκες, τους φωτογραφίζουν στις συναντήσεις αυτές και μετά τους εκβιάζουν με τις φωτογραφίες. Γι' αυτό οφείλουμε να επισημαίνουμε στους νέους παίκτες τους κινδύνους αυτούς: «Αν κάποιος άγνωστος σου πει ότι είναι θαυμαστής σου, απομακρύνσου! Μη δέχεσαι προσκλήσεις για το καζίνο ή τον οίκο ανοχής! Πρόσεχε!».

Οι απατεώνες του στοιχήματος βρίσκονται κατά κανόνα στην Ασία;

Τις περισσότερες φορές όχι. Επωφελούνται μόνο από την τεράστια ρευστότητα χρημάτων στην ασιατική αγορά στοιχήματος. Αυτή προσελκύει τις «σκοτεινές δυνάμεις», όπως το φως τις μύγες. Υπάρχουν, βέβαια, παράνομες εταιρείες στην Ασία, αλλά αποτελούν αμελητέο ποσοστό. Ως ΟΥΕΦΑ βρεθήκαμε πρόσφατα στη Μανίλα και είχαμε πολύ καλές συναντήσεις με τρεις μεγάλους «μπουκ» - μεγάλες, σοβαρές εταιρείες με τζίρους ανάλογους εκείνων της Κόκα-Κόλα. Μόνο μία από αυτές δέχτηκε για τον περυσινό ημιτελικό του Τσάμπιονς Λιγκ Λίβερπουλ - Τσέλσι στοιχήματα ύψους 48.000.000 ευρώ. Η ασιατική αγορά είναι η σημαντικότερη παγκοσμίως. Προσφέρει νέους τρόπους στοιχημάτων, ενώ το ανώτατο όριο για πονταρίσματα είναι σημαντικά υψηλότερο από ό,τι στην Ευρώπη. Μπορεί κάποιος να παίζει κάθε φορά 100.000 ευρώ και πάνω. Μια ιδιαιτερότητα των ασιατικών εταιρειών είναι ότι συχνά δεν γνωρίζουν καν τους πελάτες τους, καθώς δουλεύουν μέσω πρακτόρων που μπορεί να 'χουν την έδρα τους στην Ευρώπη, π.χ. στο Λονδίνο. Μερικές φορές κορυφαίοι πράκτορες διαθέτουν δικό τους δίκτυο πρακτόρων όπου ο πελάτης μπορεί να τοποθετήσει τα χρήματα του. Στις ασιατικές εταιρείες στοιχημάτων το πολύ 15% - 20% των πελατών έχουν ατομικό λογαριασμό.

Συνεπώς η ροή των χρημάτων δύσκολα παρακολουθείται.

Πολύ δύσκολα. Η τεράστια αυτή ρευστότητα στην ασιατική αγορά προσελκύει αναγκαστικά και «βρώμικο χρήμα». Όποιος επιθυμεί να ξεπλύνει χρήμα, και ταυτόχρονα να το πολλαπλασιάσει, βρίσκει εκεί την ιδανική πλατφόρμα. Για το λόγο αυτό κρίναμε ότι πρέπει να επιβλέπουμε όλους τους αγώνες της ΟΥΕΦΑ που περιλαμβάνονται στο κουπόνι των ασιατικών εταιρειών.

29.000 ΜΑΤΣ ΤΟ ΧΡΟΝΟ ΣΤΟ «ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ»

Πώς λειτουργεί το σύστημα επιτήρησης που εγκατέστησε το 2005 η ΟΥΕΦΑ;

Το 2004 είχαμε την υπόθεση Πομπέντα και την υπόθεση του Πανιωνίου (σ.σ. αγώνας ΟΥΕΦΑ την 01/12/2004 με τη Δυναμό Τιφλίδας). Τότε. για πρώτη φορά ήρθαμε αντιμέτωποι με το συγκεκριμένο πρόβλημα, χωρίς να έχουμε ιδέα από αυτά. Τώρα πια λαμβάνουμε από την αγορά στοιχημάτων κυρίως τις αντικανονικές διαφοροποιήσεις των αποδόσεων και στοιχεία ρευστότητας. Το σύστημα επιτήρησης το επεκτείνουμε συνεχώς. Το 2005 κλείσαμε συμφωνίες με το κορυφαίο χρηματιστήριο στοιχημάτων (σ.σ. Betfair), τις κρατικές ευρωπαϊκές λοταρίες και την ένωση εννέα μεγάλων εταιρειών στοιχημάτων, όπως η Bet and win και η Unibet. Το 2006 υπογράψαμε συμβόλαιο με την εταιρεία Betradar, η οποία διαχειρίζεται τα δεδομένα αθλητικών γεγονότων και υπολογίζει τις αποδόσεις. Και μετά τιςς συνομιλίες μας στην Ασία έχουμε τη δυνατότητα να πάρουμε τα δεδομένα και των ασιατικών στοιχηματικών εταιρειών, εφόσον το επιθυμούμε. Παίρνουμε τα πρωτόκολλα των Τρέιντερς (Traders) και ό,τι άλλο θέλουμε, τα πάντα. Από την αρχή του 2009 δώσαμε στο σύστημα επιτήρησης μας ένα νέο όνομα: BFDS  (Betting Fraud Detection System /Σύστημα Ανίχνευσης Στοιχηματικής Απάτης).

Τι συμβαίνει αν κάποιο παιχνίδι είναι ύποπτο;

Στην αρχή, το 2005 και το 2006, η ιδέα ήταν να μπορούμε να αναγνωρίζουμε πριν από την έναρξη του παιχνιδιού κάποιες τάσεις. Παίρναμε τον δικό μας παρατηρητή αγώνων στο κινητό του για να μπει στα αποδυτήρια και να πει στους παίκτες: «Παιδιά, η ΟΥΕΦΑ βλέπει τι τρέχει. Είστε όλοι υπό παρακολούθηση ».

Πόσο συχνά συνέβη κάτι τέτοιο;

Το 2006 σίγουρα 6 έως 7 φορές. Πάντοτε σε αγώνες της προκριματικής φάσης του Τσάμπιονς Λιγκ, του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ και του Ιντερτότο. Αρχικά δεν λειτούργησε άσχημα. Η παρέμβαση σε δύο-τρεις υποθέσεις λειτούργησε αποτρεπτικά. Μάλιστα είδαμε και τη διαφοροποίηση της στοιχηματικής απόδοσης. Αλλά στη συνέχεια η αγορά προσαρμόστηκε. Κυκλοφόρησε ότι η ΟΥΕΦΑ ξέρει κάτι. Είχαμε και την αίσθηση ότι σε μερικές περιπτώσεις τα χρήματα που παίχτηκαν απλώς ήταν τόσο πολλά που η πίεση στους παίκτες ήταν πολύ μεγάλη.

Πώς ασκείται πίεση στους παίκτες:

Υπήρχαν περιπτώσεις όπου, όταν ο παίκτης απέρριψε μια οικονομική προσφορά, του είπαν: «Σκέψου την οικογένεια σου!». Επιπλέον, στην Ανατολική Ευρώπη το αφεντικό του συλλόγου συχνά είναι παντοδύναμο. Αν ζητάει κάτι από τους παίκτες του, αυτοί οφείλουν να συμμορφωθούν για να μη διακινδυνεύσουν το αθλητικό τους μέλλον. Επίσης, διαπιστώσαμε ότι πια δεν κανονίζονται όλα πριν από τον αγώνα, αλλά ζωντανά. Και ότι μας παραπλανούν με ρευστότητα, η οποία αρχικά τοποθετείται στη «λάθος» ομάδα, για να ποντάρουν λίγο πριν από τη λήξη του αγώνα στη « σωστή ». Η επιτήρηση μας βασίζεται στα ποσά που στοιχηματίζονται.

Για να στηθεί ένας αγώνας, δεν πρέπει να γίνουν από πριν συνεννοήσεις;

Και ναι και όχι. Γίνεται και κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Οι συμμετέχοντες χρησιμοποιούν συγκεκριμένη γλώσσα χειρονομιών. Ακόμα και από τον πάγκο. Από αξιόπιστη πηγή μάθαμε ότι σε ένα παιχνίδι της Β' Εθνικής Ελλάδος την αγωνιστική περίοδο 2008/09 ένας πρόεδρος συλλόγου καθόταν στον πάγκο έχοντας ένα φορητό υπολογιστή με απευθείας σύνδεση με την ασιατική αγορά στοιχημάτων, η οποία είχε συμπεριλάβει στο κουπόνι στοιχήματος το παιχνίδι. Έτσι μπορούσε να παρακολουθεί ζωντανά τις στοιχηματικές αποδόσεις εκεί και ταυτόχρονα να επεμβαίνει στο παιχνίδι. Με ποιον τρόπο; Από τον πάγκο ζητείται αλλαγή παίκτη με την εντολή στον αρχηγό της ομάδας: «Ακουσε, τώρα εφαρμόζεται το σχέδιο Β και όχι το σχέδιο Α».

Και αναλόγως στοιχηματίζει στη διάρκεια του ματς….

Ακριβώς. Έπρεπε να προσαρμοστούμε σε αυτή την πραγματικότητα. Διαθέτουμε τώρα ένα λογισμικό με το οποίο μπορούμε να επιτηρούμε όλους τους αγώνες στο κουπόνι των ασιατικών εταιρειών στοιχημάτων - τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια τους. Βλέπουμε σε πραγματικό χρόνο αντικανονικές αποδόσεις. Παράδειγμα: Μπήκε γκολ, η ιδανική απόδοση έπρεπε να ήταν αυτή, δεν είναι όμως. Κάτι τέτοιο είναι περίεργο. Στο μεταξύ, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε βάσει της πορείας των στοιχηματικών αποδόσεων το τελικό σκορ. Λίγο πριν από το τέλος του αγώνα πέφτει ξαφνικά ένα γκολ και διαμορφώνεται ακριβώς το τελικό αποτέλεσμα στο οποίο σε ένα στοίχημα-χάντικαπ έχουν τοποθετηθεί μεγάλα ποσά. Δεν μπορούμε, όμως, πιάνα επεμβαίνουμε κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού.

Έχω διαβάσει ότι το σύστημα επιτήρησης της ΟΥΕΦΑ διαθέτει τράπεζα δεδομένων με τα προφίλ παικτών, προπονητών, συλλόγων και διαιτητών.

Η τράπεζα δεδομένων αποτελεί την καρδιά του BFDS. Συνδυάζουμε τα στοιχηματικά δεδομένα με δημοσιοποιημένα στοιχεία των αγώνων, όπως οι ενδεκάδες, οι αλλαγές, οι σκόρερ, οι θέσεις των παικτών και οι περιγραφές παιχνιδιών. Βάσει ενός πόιντ σύστεμ βλέπουμε ποιος συμμετείχε, πότε, σε πόσα και ποια ύποπτα παιχνίδια. Αν κάποιος παίκτης συγκεντρώνει ένα συγκεκριμένο αριθμό πόντων, πρέπει να ενεργοποιηθούμε. Είναι σημαντικό ότι ένας συγκεκριμένος αριθμός πόντων δεν σημαίνει αυτόματα καταδίκη, αλλά αποτελεί μία ακόμα ένδειξη.

Πόσα πρόσωπα και συλλόγους αριθμεί η τράπεζα δεδομένων;

Αυτήν τη στιγμή περίπου 60.000. Και συνεχώς αναβαθμίζεται. Έως τώρα λαμβάνονταν υπόψη μόνο τα αγωνιστικά δεδομένα των παιχνιδιών της ΟΥΕΦΑ. Με το καινούργιο μας «πρότζεκτ 2009/10» τροφοδοτούμε την τράπεζα δεδομένων πέρα από τα δεδομένα των παιχνιδιών της ΟΥΕΦΑ (σ.σ. EURO, Τσάμπιονς Λιγκ, Κύπελλο ΟΥΕΦΑ, Ιντερ-Tότο και από το 2009 Γιουρόπα Λιγκ) και με αυτά των αγώνων σε εθνικό επίπεδο - δηλαδή των αγώνων Α ' και Β' κατηγορίας αλλά και Κυπέλλου στις 53 ομοσπονδίες-μέλη της  ΟΥΕΦΑ. Πρόκειται για 29.000 παιχνίδια ετησίως, τα οποία επιτηρούμε 24 ώρες το εικοσιτετράωρο.

Στην Ελλάδα είναι δυνατό να μην κατέχει ο «ισχυρός άντρας» την πλειοψηφία των μετοχών μιας ΠΑΕ καινά μην καταλαμβάνει πόστο στο σύλλογο. Παρακολουθεί η ΟΥΕΦΑ την πορεία τέτοιων ατόμων;

Ναι. Μπορούμε μάλιστα να καταχωρίζουμε και τεχνικούς διευθυντές, μάνατζερ παικτών, ακόμα και την εταιρεία μάρκετινγκ ενός συλλόγου, για να αναγνωρίζουμε δομές.

Από άρθρο του Φ.Μπατσόγλου στο «Κ»  τον Σεπ. 2009