11 Αυγούστου 1716 : Πως σώθηκε η Κέρκυρα

11 Αυγούστου 1716 : Πως σώθηκε η Κέρκυρα

Σαν σήμερα ο Άγιος Σπυρίδωνας έσωσε την Κέρκυρα

Με έναν συγκλονιστικό και θαυμαστό τρόπο σαν σήμερα πριν από περίπου 300 χρόνια, ο Άγιος Σπυρίδωνας έσωσε την Κέρκυρα από τους Οθωμανούς. Οι Κερκυραίοι σήμερα τιμούν με ιδιαίτερη θρησκευτική λαμπρότητα τον άγιο και προστάτη τους.

Ο Άγιος Σπυρίδωνας έσωσε την Κέρκυρα από τους Οθωμανούς με ένα συγκλονιστικό τρόπο. Το 1715 ο καπουδάν Χοντζά πασάς, αφού κατέκτησε την Πελοπόννησο κατά διαταγή του σουλτάνου προχωρεί για να καταλάβει και τα Επτάνησα. Και πρώτα – πρώτα βαδίζει προς την Κέρκυρα, που τόσο αυτή, όσο και τα άλλα νησιά βρισκόντουσαν κάτω από την Ενετική κυριαρχία.

Το πρωί της 24ης Ιουνίου 1716η τουρκική στρατιά με επικεφαλής τον σκληρό στρατηγό της επέδρασε και πολιόρκησε την πόλη κι απ’ την ξηρά κι από τη θάλασσα. Επί πενήντα μέρες το αίμα χυνόταν ποτάμι κι από τις δύο μεριές. Οι υπερασπιστές Έλληνες και Βενετσιάνοι αγωνιζόντουσαν απεγνωσμένα για να σώσουν την πόλη. Τα γυναικόπαιδα, μαζεμένα στον ιερό ναό του αγίου μαζί με τους γέρους κι όσους δεν μπορούσαν να πάρουν όπλα προσεύχονται στα γόνατα και με στεναγμούς λαλητούς εκζητούν του προστάτη αγίου τη μεσιτεία. Σαν πέρασαν οι πενήντα μέρες οι εχθροί αποφάσισαν να συγκεντρώσουν όλες τις δυνάμεις τους και να κτυπήσουν με πιο πολλή μανία την πόλη. Κερκόπορτα ζητούν κι εδώ οι εχθροί για να τελειώσουν μια ώρα γρηγορώτερα το έργο τους. Απ’ την Κερκόπορτα δεν μπήκαν κι οι προγονοί τους και κατέκτησαν τη Βασιλεύουσα; Γι’ αυτό και προβάλλουν δελεαστικές υποσχέσεις, για να πετύχουν κάποια προδοσία.

Το επόμενο πρωινό ένας Αγαρηνός με τηλεβόα κάνει προτάσεις στους μαχητές να παραδοθούν, αν θέλουν να σωθούν. Την ίδια ώρα όμως αραδιάζει κι ένα σωρό απειλές στην περίπτωση, που οι υπερασπιστές δεν θα δεχόντουσαν τη γενναιόδωρη πρόταση του.

Περνούν οι ώρες. Η αγωνία κι ο φόβος συνέχει τις ψυχές. Οι Αγαρηνοί ετοιμάζονται για το τελειωτικό κτύπημα, όπως λένε. Μα κι οι υπερασπιστές εμψυχωμένοι από τις προσευχές τόσο των ίδιων, όσο και των ιδικών τους μένουν αλύγιστοι κι ακλόνητοι στις θέσεις τους. Η πρώτη επίθεση αποκρούεται με πολλά τα θύματα κι από τις δύο μεριές. Η πόλη της Κέρκυρας περνά τρομερά δύσκολες στιγμές. Η θλίψη, όμως, των στιγμών εκείνων «υπομονήν κατεργάζεται, η δε υπομονή δοκιμήν, η δε δοκιμή ελπίδα, η δε ελπίς ου καταισχύνει» (Ρωμ. ε’, 3-5). Η ελπίδα στον Θεό ουδέποτε στ’ αλήθεια ντροπιάζει ή διαψεύδει αυτόν που την έχει. Κι ο λαός ελπίζει και προσεύχεται. Προσεύχεται και πιστεύει πώς ο ακοίμητος φρουρός και προστάτης άγιος του, δεν θα τον εγκαταλείψει.

Στον ιερό ναό οι προσευχές του άμαχου πληθυσμού συνεχίζονται θερμές κι αδιάκοπες.

Ξημέρωσε η 10η Αυγούστου. Κάτι ασυνήθιστο για την εποχή παρατηρείται την ήμερα αυτή από το πρωί. Ο ουρανός είναι σκεπασμένος με μαύρα πυκνά σύννεφα. Από στιγμή σε στιγμή ετοιμάζεται να ξεσπάσει τρομερή καταιγίδα. Και να! Πολύ πριν από το μεσημέρι μια βροχή, καταρρακτώδης, βροχή κατακλυσμιαία αρχίζει να πέφτει στη γη. Μοναδική η περίπτωση. Νύχτωσε κι ακόμη έβρεχε. Σαν αποτέλεσμα της κακοκαιρίας αυτής καμιά επιθετική προσπάθεια δεν αναλήφθηκε εκείνη την ήμερα. Η νύχτα περνά ήσυχα. Περί τα ξημερώματα της 11ης Αυγούστου συνέβη κάτι το εκπληκτικό, το αναπάντεχο. Μια Ελληνική περίπολος που έκαμνε αναγνωριστικές επιχειρήσεις, για να εξακριβώσει από που οι εχθροί θα επιτίθεντο, βρήκε τα χαρακώματα των Τούρκων γεμάτα νερό από τη βροχή και πολλούς Τούρκους στρατιώτες πνιγμένους μέσα σ’ αυτά. Νεκρική σιγή βασίλευε παντού. Στο μεταξύ ξημέρωσε για καλά. Οι χρυσές ακτίνες του ήλιου πέφτουν στη γη και χαιρετούν την άγρυπνη πόλη. Οι τηλεβόες σιγούν. Οι εχθροί δεν φαίνονται. Μήπως κοιμούνται; Τι να συμβαίνει άραγε;

Μα δεν το είπαμε; Η ελπίδα στον Θεό «ου καταισχύνει». Δεν ντροπιάζει ποτές εκείνο που την έχει. Και να!

Όλη τη νύχτα ο θαυματουργός εκείνος υπερασπιστής της νήσου, ο άγιος Σπυρίδωνας της Κύπρου με ουράνια στρατιά συνοδεία κτύπησε άγρια τους Αγαρηνούς, και τους διέλυσε και τους διεσκόρπισε. Αυτά ομολογούσαν οι ίδιοι οι Αγαρηνοί το πρωί που έφευγαν «χωρίς διώκοντος». Σωρεία τα πτώματα στην παραλία. Τα απομεινάρια της τούρκικης στρατιάς μαζεμένα στα λίγα πλοία που απέμειναν, φεύγουνε ντροπιασμένα για την Κωνσταντινούπολη. Αληθινά! «Τον ελπίζοντα επί Κύριον έλεος κυκλώσει». Και «αυτή εστίν η νίκη η νικήσασα τον κόσμον, η πίστις ημών». (Α’ Ίωάν. ε’, 4). Δηλαδή αυτή είναι η δύναμη που νίκησε τον κόσμο, η πίστη μας.

Η Κέρκυρα πανηγυρίζει. Ο πιστός λαός, μαζεμένος στην εκκλησία του αγίου, δοξολογεί τον Θεό και ψάλλει με δυνατή φωνή: «Δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ… δόξα τω ενεργούντι δια σου… Ναι! δόξα στον Παντοδύναμο Χριστό, που σε δόξασε. Δόξα και σε σένα άγιε, που με τη χάρη Του ενεργείς τα τόσα θαύματα σου».

Η ανέλπιστη σωτηρία της νήσου από την εκστρατεία των Τούρκων ανάγκασε κι αυτή την αριστοκρατία των Ενετών, να αναγνωρίσει ως ελευθερωτή της Κέρκυρας τον άγιο Σπυρίδωνα. Και ως εκδήλωση ευγνωμοσύνης να προσφέρει στον ναό μια ασημένια πολύφωτη κανδήλα, και να ψηφίσει ώστε το λάδι που θα χρειαζόταν κάθε χρόνο για το άναμμα της κανδήλας αυτής, να προσφέρεται από το Δημόσιο. Με ψήφισμα της πάλι η Ενετική διοίκηση καθιέρωσε την 11 Αυγούστου, σαν ημέρα εορτής του αγίου και λιτανεύσεως του ιερού Σκηνώματός Του.

http://www.dogma.gr/diafora/san-simera-o-agios-spyridonas-esose-tin-kerkyra/69350/

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Καθώς η λιτανεία του Αγίου της 11ης Αυγούστου διασχίζει τους δρόμους της πόλης, δεν είναι πολλοί οι συμπολίτες οι οποίοι γνωρίζουν το ιστορικό της ημέρας και τη διεθνή σημασία των γεγονότων που διαδραματίστηκαν στην Κέρκυρα το καλοκαίρι του 1716.

Το ιστορικό της πολιορκίας έχει δημοσιευθεί, αναλυθεί και έχουν διευκρινιστεί πολλά κενά σημεία που άφησαν οι ιστοριοδιφικές εργασίες οι οποίες δημοσιεύτηκαν στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα. Σήμερα, γνωρίζουμε μέρα προς μέρα το χρονικό της πολιορκίας και όσα διαδραματίστηκαν εντός και εκτός των τειχών της πόλης.

Στις αρχές Αυγούστου η πολιορκία περνούσε στο κρισιμότερο σημείο της και στις 8 του μήνα (π.η.) η θυελλώδης οθωμανική επίθεση σε όλη την περίμετρο των τειχών αποκρούστηκε μετά βίας και μετά από πολύωρες και πολύνεκρες μάχες.

Την επόμενη μέρα ξέσπασε μια καταστροφική θύελλα η οποία προκάλεσε σημαντικές ζημίες στο οθωμανικό στρατόπεδο αλλά και στην άμυνα της πόλης. Ακολούθησε ένα διήμερο με αραιούς πυροβολισμούς και το πρωί του Σαββάτου 11 Αυγούστου τα αναγνωριστικά αποσπάσματα των Βενετσιάνων βρήκαν μόνο μερικούς Οθωμανούς που είχαν εγκαταλειφθεί από τους συντρόφους τους. Ο Σούλεμπουργκ ανήγγειλε τα συμβάντα στους υπόλοιπους αξιωματούχους και το Γενικό Προνοητή. Ακολούθησε δοξολογία στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος (σε θαυματουργή επέμβαση του οποίου αποδόθηκε από τον απλό λαό η σωτηρία της πόλης). 

Πέρα όμως από τις ζημιές και τις απώλειες από την κακοκαιρία και τη σθεναρή άμυνα της φρουράς, σημαντικό ρόλο στη λήξη της πολιορκίας έπαιξε η είδηση που έφτασε εκείνες τις μέρες ότι οι Οθωμανοί είχαν ηττηθεί από τον Πρίγκιπα Ευγένιο της Σαβοΐας στο Πετροβαραντίν της Ουγγαρίας στις 5 Αυγούστου χάνοντας οριστικά πια την ευκαιρία ν’ απλωθούν στην Ευρώπη. Εξ αιτίας αυτής της ήττας ο Σερασκέρης διατάχτηκε να εγκαταλείψει τις επιχειρήσεις στο Ιόνιο για να δώσει τη δυνατότητα στην Πύλη ν’ αναπληρώσει τα κενά στο Βαλκανικό μέτωπο και να ενισχύσει τη φρουρά του απειλούμενου ήδη από τον αυστριακό στρατό Βελιγραδίου.

Με το τέλος της πολιορκίας απομακρύνεται πλέον η οθωμανική απειλή από την περιοχή του Ιονίου και όλη την Ευρώπη. Ο πόλεμος συνεχίστηκε μέχρι τη συνθήκη του Πασσάροβιτς, οπότε κλείνει ο ματωμένος κύκλος των βενετοτουρκικών πολέμων. Με τη συνθήκη αυτή που υπογράφτηκε στη σερβική πόλη Πασσάροβιτς, στις 21 Ιούλη του 1718, επικυρώθηκαν τα εδαφικά όρια, όπως διαμορφώθηκαν στη διάρκεια του πολέμου. Αναγνωρίστηκε η προσάρτηση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία της Πελοποννήσου και των νησιών του Αιγαίου. Για αντιστάθμισμα η Οθωμανική Αυτοκρατορία παραχώρησε στους Βενετούς ευνοϊκούς όρους για το εμπόριο στην επικράτειά της. 

Η επιτυχής έκβαση της πολιορκίας ενέπνευσε στον Antonio Vivaldi (1678-1741) το εκκλησιαστικό στρατιωτικό ορατόριο Ιουδήθ θριαμβεύτρια που ετοιμάστηκε εκείνη τη χρονιά στο Ωδείο της Πιετά της Βενετίας. Πρόκειται για το μοναδικό από τα ορατόρια του Vivaldi που ξεχωρίζει και στο οποίο αντικατοπτρίζονται αλληγορικά τα γεγονότα του αγώνα κατά των Οθωμανών.

Συντάκτης: Γιώργος Ζούμπος
Πηγή:  http://www.corfuland.gr/el/istorika-kerkyra/corfu-history/11-aygoystoy-mnimi-1716.html