ΝΙΚΟY ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ : Από τον Μαδούρο στον Στάλιν και από τον Ολάντ στον Μακρόν, τρία Μνημόνια δρόμος..

Από τον Μαδούρο στον Στάλιν και από τον Ολάντ στον Μακρόν, τρία Μνημόνια δρόμος...

του ΝΙΚΟY ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ*

 

Η αποτυχία του Μνημονίου, του τρίτου κατά σειρά, επικρέμεται πάνω από το πολιτικό σύστημα της χώρας. Οι δυνάμεις που το ψήφισαν -ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, ΑΝΕΛ, ΠΑΣΟΚ, ΠΟΤΑΜΙ κ.λπ.- και τα Μέσα Ενημέρωσης που το στήριξαν και το στηρίζουν προσπαθούν συστηματικά να αποπροσανατολίσουν τον κόσμο από αυτό το γεγονός.

Απογοητευμένοι από την ανθεκτικότητα του Μαδούρο στη Βενεζουέλα και την αδυναμία των Αμερικανών να επέμβουν, προς το παρόν τουλάχιστον, το γύρισαν σε αντικομμουνισμό της ψυχροπολεμικής περιόδου. Η ΝΔ επιδόθηκε σε καταγγελία των εγκλημάτων του Στάλιν και ο ΣΥΡΙΖΑ σε μια πλουραλιστική σούπα, που κοντολογίς λέει ότι δεν είναι κακοί και όλοι οι κομμουνιστές, βρε αδερφέ. Σκοπός της ΝΔ είναι να φύγει από τη θέση του απολογούμενου για την κατάσταση που έχει περιέλθει η ελληνική κοινωνία στο πλαίσιο της τρέχουσας καπιταλιστικής κρίσης και, το κυριότερο, να αποκρύψει ότι το μόνο που έχει να προσφέρει είναι ένα νέο Μνημόνιο σε περίπτωση που γίνει κυβέρνηση. Για τον ΣΥΡΙΖΑ σκοπός είναι να αποκρυβεί η κατάρρευση του τρίτου Μνημονίου που διαχειρίστηκε και το κυριότερο να πει στο όποιο αριστερό ακροατήριο του έχει απομείνει ότι μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι το ίδιο με μια κυβέρνηση της ΝΔ και ας εφαρμόζει Μνημόνιο.

Όμως, όπως έλεγε και ο κομμουνιστής Λένιν, «τα γεγονότα είναι πεισματάρικα». Δεν πέρασε ένας μήνας από το Eurogrpoup της 20ης Ιουλίου 2017 και τα δεδομένα είναι τα ακόλουθα:

• 1) Το Ελληνικό Δημόσιο, του 4,2% πρωτογενούς πλεονάσματος το 2016, δεν μπορεί να συγκεντρώσει 400 εκατ. ευρώ για να πληρωθεί ένα σύνολο 1,2 δισ. (τα 800 εκατ. τα βάζει ο ESM) στους προμηθευτές του, που αφορά χρωστούμενα του 2016.

• 2) Δεν υπάρχει περίπτωση αναδιάρθρωσης του χρέους μέσω των αγορών λόγω υψηλών επιτοκίων.

• 3) Υπάρχει υστέρηση εσόδων 630 εκατ. περίπου στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου 2017, κάτι που μπορεί να φέρει το 2018 τα μέτρα που ψηφίσθηκαν για το 2019 πριν από έναν μήνα.

• 4) Το ΔΝΤ πρότεινε επιπλέον stress tests για τις ελληνικές τράπεζες στο πλαίσιο της σύστασης να μπουν στην άκρη 10 δισ. ώστε να χρησιμοποιηθούν σε νέα ανακεφαλαίωση των τραπεζών. Για να πάρει την απάντηση από την επικεφαλής της ευρωπαϊκής εποπτικής αρχής (SSM) ότι η αρχή θα εξασφαλίσει «…την αντιμετώπιση από τις συστημικές τράπεζες των όποιων κεφαλαιακών παραβιάσεων…». Κοντολογίς, ούτε συζήτηση για κάλυψη από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης.

• 5) Υπάρχουν επιπλέον ανοιχτά ζητήματα στο πλαίσιο 3ης αξιολόγησης, που περιλαμβάνουν οπωσδήποτε την κατεδάφιση των όποιων εργασιακών δικαιωμάτων έχουν απομείνει.

• Το κυριότερο όμως είναι ότι μετά τις επικείμενες γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου θα επιταχυνθούν οι εξελίξεις για την αναδιάρθρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ένα σχήμα πολλών ταχυτήτων.

Οι αναδιανεμητικοί πόροι του Ευρωπαϊκού προϋπολογισμού (ΕΣΠΑ κ.λπ.) θα περιορισθούν στον σκληρό πυρήνα, με αντάλλαγμα τη σύγκλιση και τον έλεγχο των εθνικών προϋπολογισμών και τον περιορισμό του λόγου δημοσίου χρέους/ΑΕΠ στο 60%, με περιορισμό του χρέους κατά 20% ετησίως. Οι χώρες της περιφέρειας, οι οποίες δεν θα έχουν προοπτική εισόδου στον πυρήνα, θα είναι δεξαμενές φθηνής εργατικής δύναμης που θα απασχολείται με συνθήκες απόλυτης εξαθλίωσης. Δεν είναι σίγουρο αν αυτό το σχήμα θα μπορέσει να αντιμετωπίσει την κρίση της ΕΕ, αφού μετά το BREXIT και το ιταλικό δημοψήφισμα τμήματα της ευρωπαϊκής αστικής τάξης αμφισβητούν αυτήν την προοπτική. Τελευταίο παράδειγμα η πρόταση Μπερλουσκόνι για υιοθέτηση διπλού νομίσματος στην Ιταλία.

Ανεξάρτητα από τις αβεβαιότητες ή τις διαφορετικές γνώμες για την πορεία της καπιταλιστικής κρίσης και την τύχη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιό της είναι σίγουρο ότι η Ελλάδα δεν πληροί τις προϋποθέσεις του σκληρού πυρήνα. Απέναντι σε αυτό το δεδομένο ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να πείσει τους εντός και εκτός Ελλάδας επιχειρηματικούς του φίλους, ιδιαίτερα του τραπεζικού κλάδου, ότι θα τους περάσει «στη ζούλα» στη νέα κατάσταση. Ισχυρίζονται ότι σε συνεργασία με τον γάλλο Πρόεδρο Μακρόν και τον επόμενο υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας, που εύχονται και προσεύχονται να προέρχεται από το SPD, θα πάρουν λύση για το χρέος το 2018 και μια πιστωτική γραμμή εγγυημένη από τον ESM για την κάλυψη των αναγκών αναχρηματοδότησης μετά το τέλος του Μνημονίου. Πιστεύουν ότι έτσι θα μπορέσουν να μείνουν στα πράγματα μέχρι το 2019 και σε συνδυασμό με το τέλος της καπιταλιστικής κρίσης στην Ευρώπη, που αναμένουν ως μάννα εξ ουρανού, θα αποκτήσουν μέλλον στα πολιτικά πράγματα. Πρόκειται για όνειρα θερινής νυκτός, ανάλογα με εκείνα που έκανε ο ομογάλακτός τους κ. Κουβέλης και κάποιοι στο ΠΑΣΟΚ μετά την εκλογή Ολάντ στη Γαλλική Προεδρία. Από τότε μεσολάβησαν τρία Μνημόνια.

Όμως και οι σχεδιασμοί της Νέας Δημοκρατίας δεν είναι καλύτεροι. Αυτοί θεωρούν ότι η κ. Μέρκελ θα τους προσφέρει μια περίοδο χάριτος εντός του σκληρού πυρήνα, που θα συνοδευτεί από ένα νέο Μνημόνιο που θα διαπραγματευτεί ο κ. Μητσοτάκης. Πιστεύουν ότι αυτό θα είναι εφικτό αφού έχουν περισσέψει 54 δισ. από το 3ο Μνημόνιο που επαρκούν για την αντιμετώπιση του χρέους, την ανακεφαλαίωση του τραπεζικού συστήματος και την ικανοποίηση των δικών τους επιχειρηματικών φίλων. Είναι μια εξίσου βολική λύση για να καλύψει τις ανάγκες του τμήματος της αστικής τάξης που ακολουθεί τη ΝΔ. Κύκλοι της ΕΕ θεωρούν ότι είναι απίθανο να διατεθούν τα επιπλέον 54 δισ. με τη μορφή Μνημονίου για την Ελλάδα.

Το μόνο που αποδεικνύουν αυτοί οι ερασιτεχνισμοί του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ είναι ότι το πολιτικό σύστημα είναι σε απόλυτο αδιέξοδο αναφορικά με την κάλυψη των στοιχειωδών λαϊκών αναγκών. Αμφότεροι έχουν περιορισθεί στον ρόλο του διαμεσολαβητή ανάμεσα σε τμήματα της ευρωπαϊκής αστικής τάξης και των επιχειρηματικών τους φίλων. Σκοπός τους είναι να πείσουν αμφότερους ότι είναι οι καταλληλότεροι για αυτόν τον ρόλο. Αυτό που δεν έχουν καταλάβει είναι ότι τόσο οι πολιτικοί τους φίλοι όσο και οι ευρωπαίοι επικυρίαρχοι, συμπεριλαμβανομένου του κ. Μακρόν, τους θεωρούν αναλώσιμους, όπως θεωρούσαν και τους προκατόχους τους. Βέβαια το σημαντικό δεν είναι να το καταλάβουν εκείνοι, το σημαντικό είναι να το καταλάβουμε εμείς.

* Oικονομολόγος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

ΤΟ ΠΑΡΟΝ