Θράκη: διαχρονικά, η πιο ερωτική γωνιά της Ελλάδας

Θράκη: διαχρονικά, η πιο ερωτική γωνιά της Ελλάδας

Ανίκητος στη μάχη, για τον Σοφοκλή, άφυκτον όμμα (βλέμμα που δεν μπορείς να αποφύγεις), για τον Αισχύλο, απάτη για κάποιους, παράδεισος και κόλαση μαζί, για κάποιους άλλους. ΕΡΩΤΑΣ: έξι γράμματα, μια λέξη, χιλιάδες συναισθήματα, αμέτρητες εικόνες.

Από τις απαρχές του κόσμου μέχρι και σήμερα, όλοι, μηδενός εξαιρουμένου, κάηκαν από τη φλόγα του, άλλοι λιγότερο κι άλλοι περισσότερο. Οι θρακιώτες, λόγω καταγωγής, σίγουρα ανήκουν στους δεύτερους.

Όπως αναφέρεται και στο βιβλίο του κ. Παντελή Αθανασιάδη «ψηφίδες από τη Θράκη του χτες», ο ερωτισμός ήταν στοιχείο συνοδευτικό της φήμης, της μυθολογίας και της ιστορίας των Θρακών και μάλιστα διαχρονικά.

Ξετυλίγοντας λοιπόν το κουβάρι της θρακιώτικης ερωτικής ιστορίας, ο πρώτος σταθμός είναι η αρχαιότητα. Αρχικά, είναι χαρακτηριστικό, ότι ένας από τους αγαπημένους θεούς των Θρακών ήταν ο Διόνυσος, στα πλαίσια του εορτασμού του οποίου, τελούνταν τα λεγόμενα «διονυσιακά όργια». Βέβαια, η λέξη «όργιο» στην αρχαιότητα σήμαινε τη  συμμετοχή σε πράξεις κάθαρσης της ψυχής και του σώματος. Ακριβώς όμως, επειδή στις τελετές αυτές ήταν έντονο το ερωτικό στοιχείο και οι πράξεις ακολασίας, είθισται η λέξη όργιο, να ταυτίζεται απαραιτήτως με το σεξουαλικό όργιο.

Μια ακόμη θρακική θεότητα που συνδέθηκε με τον έρωτα ήταν, η Σεληνιακή Βενδίδα. Σύμφωνα με τις πηγές, η λατρεία αυτής της θεότητας γινόταν σε βαθιές σπηλιές μακριά από το φως του κόσμου. Οι γιορτές της, είχαν οργιαστικό περιεχόμενο χωρίς να αποκλείεται ακόμα και η θυσία νεανίδων προς τιμήν της.

Επιπροσθέτως, αξίζει να σημειωθεί ότι η Θεά του Έρωτα, Αφροδίτη, λατρευόταν κι αυτή στη Θράκη, αλλά με την ονομασία Μόρφω. Στην Αίνο μάλιστα υπήρχε ναός της στην τοποθεσία Ζήρυνθος, όπου θυσιάζονταν σκύλοι προς τιμήν της.

Οργιαστική και ιδιαίτερα θορυβώδης ήταν και η λατρεία της θρακικής θεότητας Κόττυτως. Ο χαρακτηρισμός των τελετών της ως ανήθικες και ακόλαστες δικιολογείται, αν λάβει κανείς υποψιν του ότι για ώρες, άνδρες ντυμένοι γυναικεία, χόρευαν κάτω από τους ήχους έντονης μουσικής.

Ο έρωτας φαίνεται να ακολουθούσε τους Θράκες, ακόμη και στην μετά θάνατον ζωή τους. Επεξηγηματικά, ο Ηρόδοτος αναφέρεται στις ανθρωποθυσίες που έκαναν οι αρχαίοι πολυγαμικοί Θράκιώτες. Όταν δηλαδή πέθαινε κάποιος, γινόταν ένα συμβούλιο φίλων και συγγενών, οι οποίοι αποφάσιζαν με ποιά από τις συζύγους του, ήταν περισσότερο ερωτευμένος όσο ζούσε. Η...τυχερή σφαγιαζόταν από τον πλησιέστερο συγγενή και ενταφιαζόταν με το σύζυγο της, έτσι ώστε ο έρωτας τους να παραμείνει «ζωντανός» και μετά το θάνατο τους.

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, μία μόνο απο τις συζύγους ακολουθούσε τον αγαπημένο της στο θάνατο, πράγμα που επιβεβαιώνει την νομιμοποίηση της πολυγαμίας στην αρχαία Θράκη. Την ίδια εικόνα για τους Θράκες έχει και ο Ηρόδοτος, ο οποίος έκανε λόγο συγκεκριμένα, για την πολυγαμία του θρακικού φύλου των Τραυσών, ο Αδριανός, ο τραγικός Ευριπίδης και ο κωμικός Μένανδρος, ο οποίος χαρακτηριστηκά αναφέρει, ότι οι Θράκες δεν ήταν καθόλου εγκρατείς, μιας και διατηρούσαν δέκα ή έντεκα συζύγους τουλάχιστον.

Βασιλιάς όλων των αρχαιοθρακικών μυστηριακών τελετών είναι όμως, τα Καβείρια Μυστήρια της Σαμοθράκης. Από τον Ηρόδοτο επίσης γίνεται γνωστό, ότι οι Καβείριοι τελούσαν μεταξύ άλλων, τη θυσία του Φαλλού. Ουσιαστικά, επρόκειτο για ένα μεγάλο ομοίωμα ανδρικού μορίου, με το οποίο συμβολιζόταν η δύναμη της φύσης να αναπαράγει αενάως, το οποίο περιφερόταν κατά τρόπο πανηγυρικό στις εορταστικές τελετές. Ο Όμηρος επίσης, χαρακτηριστικά γράφει στην Ιλιάδα, ότι οι τελετές αυτές προκαλούσαν ρίγη. Η παράδοση από την άλλη, αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια των Μυστηρίων γνωρίστηκαν και συνδέθηκαν ερωτικά ο βασιλιάς της Μακεδονίας, Φίλιππος με την Ολυμπιάδα. Σύμφωνα μάλιστα με τις μαρτυρίες,  από το έδαφος της Σαμοθράκης σε ορισμένες σπηλιές, ακόμη αναβλίζουν υγρά και αέρια, τα οποία δημιουργούν παραισθήσεις και μια έντονη ερωτική έξαψη.  

Ο έρωτας στην Θράκη κατά την αρχαιότητα, άνθισε σε όλες του τις εκφάνσεις. Πέρα δηλαδή από τον αχαλίνωτο ερωτισμό που περιγράφη παραπάνω, ιδιάιτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ερωτική πίστη του Θράκα Ορφέα για την Ευρυδίκη. Σύμφωνα με το μύθο, ο Ορφέας, όταν η σύζυγος του πέθανε από το δάγκωμα ενός φιδιού, κατέβηκε στον Άδη και διεκδίκησε με επιτυχία την επαναφορά της στον κόσμο των ζωντανών, αφού γοήτευσε τους θεούς με το μελωδικό παίξιμο της λύρας του. Δυστυχώς για εκείνον όμως, δεν τήρησε τον όρο που είχαν θέσει οι θεοί, σύμφωνα με τον οποίο δεν έπρεπε να την κοιτάξει πριν αντικρύσουν το φως του ήλιου, κι έτσι εκείνη εξαφανίστηκε δια παντώς.

Στον επόμενο σταθμό κατά την περίοδο του Βυζαντίου, όλο το ερωτικό ενδιαφέρον περιορίστηκε, λόγω της επίδρασης του Χριστιανισμού. Ωστόσο τα ερωτικά συμβαίνοντα της περιόδου αυτής αποτυπώθηκαν αργότερα, στα δημοτικά τραγούδια.

Κατά τους νεώτερους λοιπόν χρόνους, κεντρικό θέμα των περισσοτέρων παραδοσιακών τραγουδιών ήταν κάθε είδους ερωτική αταξία. Από το αθώο φλερτ, μέχρι τους παράνομους έρωτες. Αθώος ήταν ο έρωτας του Γιάννου και της Μαρουδιώς. Αθώος, αλλά και απαγορευμένος για μια κοινωνία στην οποία ο γάμος μεταξύ πρωτεξάδελφων εξέγειρε αναστατώσεις.

Απαγορευμένος ήταν και ο έρωτας ανάμεσα στο Μαργούδι και τον Αλεξανδρη. https://www.youtube.com/watch?v=i4X8wScj5Ng&spfreload=10  Απαγορευμένος και συνάμα πολύ δυνατός. Αν δεν ήταν άλλωστε δυνατός, πώς θα άντεχε το Μαργούδι το ξύλο από τη μάνα του, κάθε φορά που έβγαινε στην αυλή για να συναντήσει κρυφά τον άντρα της αδερφής της.

Έρωτες που υμνήθηκαν ήταν και αυτοί που υπερέβαιναν τις φυλετικές προκαταλήψεις, τους κοινωνικούς διαχωρισμούς και αποκλεισμούς, και τους θρησκευτικούς περιορισμούς. Τέτοιοι έρωτες ήταν αυτοί που σημειώθηκαν ανάμεσα σε κουμπάρους, σε θρακιωτοπούλες και Τούρκους και φυσικά ο έρωτας του Στέργιου και του Γιάννη του Δήμαρχου στο χωρίον  Μεταξάδες, που είχε τρεις γυναίκες.

Αξιοσημείωτο στον επόμενο σταθμό είναι ότι, οι ερωτική μορφη ενός «Θραξ» αποτέλεσε την κεντρική φιγούρα του ποιήματος « Άσμα ηρωικό και πένθιμο» του Οδυσσέα Ελύτη, την περίοδο του 1940: « Ήταν ωραίο παιδί.... Την πρώτη μέρα που γεννήθηκε σκύψανε τα βουνά της Θράκης να φανεί... Ήταν γερό παιδί. Τις νύχτες αγκαλιά με τα νεραντζοκόριτσα Λέρωνε τις μεγάλες φορεσιές των Άστρων. Ήτανε τόσος ο Έρως στα σπλάχνα του που έπινε Μέσα στο κρασί τη γέψη όλης της γης....»

Και τελευταίος σταθμός το σήμερα...Λιγάκι δύσκολο να καταδειχθεί ακόμη ο ερωτισμός της σημερινής εποχής. Το μόνο βέβαιο είναι, ότι η ομορφιά και η σπυρτάδα των σύγχρονων Θρακών, γοητεύει πολλούς από τους ανύπαντρους στρατιωτικούς οι οποίοι υπηρετούν στην Θράκη και  κατά γενική ομολογία γίνονται στο τέλος, ερωτικοί μετανάστες στη Θράκη.

Έρωτας λοιπον! Έρωτας κρυφός, έρωτας παθιασμένος, έρωτας αθώος, έρωτας έντονος στη Θράκη, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο μέρος της Ελλάδας. Χιλιάδες λόγια θα μπορούσαν να ειπωθούν για ΤΗ ΘΡΑΚΗ ΜΑΣ ΠΟΥ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΠΑΨΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΡΩΤΙΚΗ!

Ελένη Τσακαλδήμη

http://www.e-evros.gr/gr/diaskedash-politismos/4/8rakh-diaxronika-h-pio-erwtikh-gwnia-ths-elladas/post26970