ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΓΙΝΕ 41 ΧΡΟΝΩΝ

ΣΗΜΕΡΑ είναι μια σημαντική ημερομηνία στην ιστορία του Διαδικτύου. Είναι η 41^η επέτειος της συμβολικής γέννησης του Διαδικτύου, με τη δημιουργία του συστήματος RFC (Request for Comments)

Έξω από την κοινότητα αυτών που ασχολούνται με το διαδίκτυο ελάχιστοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν τι σημαντικό ρόλο έπαιξαν αυτά τα ταπεινά έγγραφα που βρίσκονται κάτω από τον τίτλο «αιτήματα προς σχολιασμό» (RFC). Και όμως τα R.F.C. διαμόρφωσαν την εσωτερική δομή λειτουργίας του Διαδικτύου και διαδραμάτισαν έναν σημαντικό ρόλο στην επιτυχία του.

Όταν «γεννήθηκαν» τα R.F.C. δεν υπήρχε το διαδίκτυο (World Wide Web). Ακόμη και μέχρι το τέλος του 1969, υπήρχε απλά ένα στοιχειώδες δίκτυο που συνέδεε τέσσερις υπολογιστές σε τέσσερα ερευνητικά κέντρα: the University of California, Los Angeles; the Stanford Research Institute; the University of California, Santa Barbara; and the University of Utah in Salt Lake City. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ χρηματοδοτούσε το δίκτυο και τους εκατό ή λιγότερους επιστήμονες υπολογιστών που το χρησιμοποιούσαν. Ήταν μια τέτοια μικρή κοινότητα που όλοι γνωρίζονταν μεταξύ τους.

Ένα μεγάλο μέρος των συζητήσεων των ανθρώπων αυτών και του προγραμματισμού στρεφόταν στα θέματα της τεχνολογίας που θα χρησιμοποιείτο στο διαδίκτυο και κανένας δεν είχε δώσει ιδιαίτερο βάρος στο τι θα κάνανε με την χρήση του διαδικτύου. Έτσι, τον Αύγουστο του 1968, μια χούφτα απόφοιτων φοιτητών και μέλη από το προσωπικό των τεσσάρων ιδρυμάτων που συμμετείχαν στην διαδικασία άρχισαν να συναντώνται προκειμένου να καταλήξουν στο πως θα χρησιμοποιούσαν το διαδίκτυο. Μέχρι την Άνοιξη του 1969 είχαν ήδη συνειδητοποιήσει ότι θα έπρεπε να αρχίσουν να καταγράφουν αυτές τις σκέψεις και συζητήσεις τους. Τελικά κατέληξαν ότι θα έπρεπε να βάλουν μαζί μερικά προσωρινά, άτυπα υπομνήματα σχετικά με τα πρωτόκολλα δικτύων, και τους κανόνες κάτω από τους οποίους οι υπολογιστές θα ανταλλάσσουν τις πληροφορίες.

Ο Stephen D. Crocker που συμμετείχε στην προσπάθεια σαν σπουδαστής του U.C.L.A. παρουσίασε την όλη προσπάθεια με ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε το 2009 στους New York Times και μπορείτε να το διαβάσετε ολόκληρο στα Αγγλικά στην ιστοσελίδα : http://www.nytimes.com/2009/04/07/opinion/07crocker.html?_r=1

Εμείς σήμερα για καθαρά ιστορικούς λόγους θα παρουσιάσουμε ένα από τα R.F.C. Το έγγραφο RFC 1855 που περιέχει τους επίσημους κανόνες πρωτοκόλλου και ηθικής για υπεύθυνη χρήση του διαδικτύου όπως αναπτύχθηκαν από την ομάδα Responsible Use of the Network (RUN) Working Group της Internet Engineering Task Force (IETF). Το έγγραφο περιγράφει προδιαγραφές βάσει των οποίων οι διάφοροι οργανισμοί μπορούν να φτιάξουν τις δικές τους οδηγίες χρήσης.

Το έγγραφο αυτό βρίσκεται επίσης καταχωρημένο στην ιστοσελίδα : http://www.stratari.gr/netiquette/netiquette2.html

RFC 1855
Netiquette Guidelines
Απόδοση στα Ελληνικά: Στράτος Κυριαζίδης

Το έγγραφο RFC 1855 περιέχει τους επίσημους κανόνες πρωτοκόλλου και ηθικής για υπεύθυνη χρήση του διαδικτύου όπως αναπτύχθηκαν από την ομάδα Responsible Use of the Network (RUN) Working Group της Internet Engineering Task Force (IETF). Το έγγραφο περιγράφει προδιαγραφές βάσει των οποίων οι διάφοροι οργανισμοί μπορούν να φτιάξουν τις δικές τους οδηγίες χρήσης.

Ακολουθεί μια σύνοψη των κανόνων, όπως διαμορφώθηκαν από την Computer Ethics Institute στη Washington, DC:

1. Δε θα χρησιμοποιήσεις υπολογιστή για να βλάψεις άλλους ανθρώπους
2. Δε θα παρέμβεις στη δουλειά που κάνουν άλλοι στον υπολογιστή τους
3. Δε θα παραβιάζεις αρχεία άλλων
4. Δε θα χρησιμοποιήσεις υπολογιστή για να κλέψεις
5. Δε θα χρησιμοποιήσεις υπολογιστή για να δημιουργήσεις ψευδείς μαρτυρίες
6. Δε θα αντιγράψεις ούτε θα χρησιμοποιήσεις λογισμικό που δεν αγόρασες.
7. Δε θα χρησιμοποιήσεις τους υπολογιστικούς πόρους άλλων δίχως τη συγκατάθεσή τους
8. Δε θα προσεταιριστείς την πνευματική εργασία των άλλων
9. Δε θα προϋπολογίσεις τις κοινωνικές επιπτώσεις που θα έχει το λογισμικό που γράφεις ή το σύστημα που σχεδιάζεις.
10. Θα χρησιμοποιείς πάντα τον υπολογιστή σου σεβόμενος τους άλλους ανθρώπους.

(Το κείμενο είναι περίπου 10 πυκνές σελίδες. Επειδή καταπιάνεται με τεχνικές λεπτομέρειες που ίσως κουράσουν, έγινε προσπάθεια να διατηρηθούν οι πρακτικοί, μόνο, κανόνες συμπεριφοράς και χρήσης του δικτύου. Δεν περιλήφθηκαν επίσης όσα θέματα καλύπτονται από το Netiquette της V. Shea που παρουσιάζεται σε άλλη σελίδα)

---

1. Επικοινωνία ένας προς έναν

1.1 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

• Μη θεωρείτε ασφαλή την ηλεκτρονική σας αλληλογραφία αν δε χρησιμοποιείτε κάποιο σύστημα κρυπτογράφησης.
• Μη γράφετε στα eMail οτιδήποτε δε θα γράφατε σε μιαν απλή καρτ ποστάλ.
• Μην στέλνετε μηνύματα που καταπατούν πνευματικά δικαιώματα
• Μην στέλνετε μηνύματα - αλυσίδες ("Αν δεν στείλεις αυτό το γράμμα σε άλλους 10 θα σου συμβεί κάτι κακό…")
• Βάλτε ένα μικρό κείμενο με τα στοιχεία σας στο τέλος κάθε μηνύματος (signature)
• Προσέξτε τους παραλήπτες. Αν κάποιο μήνυμα που στάλθηκε αρχικά σε ομάδα παραληπτών κατέληξε διαπροσωπική υπόθεση, αφαιρέστε από τη λίστα παραληπτών όσους δεν τους αφορά πλέον το θέμα.
• Μην γράφετε τα πάντα με κεφαλαία γράμματα. ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΣΑ ΝΑ ΦΩΝΑΖΕΤΕ!
• Χρησιμοποιήστε σύμβολα για να δώσετε έμφαση (Ναι, *αυτό* λέω).
• Βάλτε το underscore ως υπογράμμιση (Μου άρεσε πολύ το _Matrix_ ).
• Χρησιμοποιήστε smileys για να υποδηλώσετε τον τόνο της φωνής σας ( Χαίρομαι : - ) )
• Όταν πρόκειται να γράψετε κάτι με έντονο συναίσθημα, περικλείστε το με τα δηλωτικά FLAME ON/OFF
• Να είστε σύντομοι στις απαντήσεις σας.
• Ρυθμίστε το πρόγραμμα που χρησιμοποιείτε για να στέλνετε μηνύματα ώστε να αλλάζει αυτόματα γραμμή στο κείμενο που γράφετε μόλις αυτό ξεπεράσει κάποιο όριο ανά γραμμή (π.χ. 72)
• Οι τίτλοι (subjects) των μηνυμάτων σας, θα πρέπει να είναι δηλωτικοί του περιεχομένου.

1.2 Γραπτή συνομιλία (chat)

• Γράψτε όπως θα γράφατε στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
• Χρησιμοποιείτε το για να αλλάζετε σειρά και μην περιμένετε να γεμίσει η σειρά στην οθόνη.
• Πατήστε δυο φορές ώστε να δείξετε πως τελειώσατε.
• Θυμηθείτε να χαιρετήσετε τον συνομιλητή σας όταν κλείνετε τη συνομιλία.
• Το να καλέσετε κάποιον για συνομιλία αποτελεί διακοπή της δουλειάς που ίσως κάνει. Μην το κάνετε άσκοπα.
• Αν καλέσετε κάποιον και αυτός δεν απαντήσει, μη θεωρήσετε δεδομένο πως αδιαφορεί. Μπορεί να έχει κάποιο τεχνικό πρόβλημα.
• Προσέξτε ιδιαίτερα αν έχετε ταυτόχρονη συνομιλία με περισσότερα του ενός άτομα σε διαφορετικά παράθυρα: Μπορεί να γράψετε σε κάποιον αυτό που θέλατε να πείτε σε άλλον!

---

2. Επικοινωνία ένας προς πολλούς (Λίστες, ομάδες συζήτησης)

2.1 Γενικές οδηγίες

• Παρακολουθείστε την αλληλογραφία ή τις συζητήσεις για ένα δυο μήνες πριν στείλετε οτιδήποτε.
• Μην κατηγορείτε τον διαχειριστή του συστήματος για ότι κάνουν οι χρήστες.
• Θυμηθείτε πως ότι γράφετε το διαβάζουν πολλοί.
• Να προϋποθέτετε πως ο καθένας γράφει για τον εαυτό του και δεν εκπροσωπεί άλλους.
• Η θεματολογία των μηνυμάτων σας θα πρέπει πάντοτε να είναι σύμφωνη με αυτή της ομάδας.
• Η διαφήμιση επιτρέπεται σε κάποιες ομάδες αλλά απαγορεύεται σε άλλες. Προσέξτε που θα στείλετε το κάθε μήνυμα.
• Όταν απαντάτε, είναι καλό να αφήνετε μέρη του αρχικού μηνύματος ώστε να ξέρουν όλοι σε τι αναφέρεστε. Μην περιλαμβάνετε ΟΛΟΚΛΗΡΟ το αρχικό μήνυμα.
• Αν στείλετε κατά λάθος ένα προσωπικό μήνυμα σε λίστα ή ομάδα συζήτησης, ζητήστε συγγνώμη.
• Αν διαφωνείτε με κάποιον, προτιμήστε την προσωπική αλληλογραφία
• Μη μπλέκεστε σε flame wars.
• Μην απαντάτε σε προσβλητικά μηνύματα.
• Μη στέλνετε προσβλητικά μηνύματα.

2.2 Ηλεκτρονικές λίστες (mailing lists)

• Κρατήστε το αρχικό μήνυμα που έρχεται μετά την εγγραφή σας. Συνήθως περιλαμβάνει χρήσιμες οδηγίες.
• Σε γενικές γραμμές δεν είναι δυνατόν να "πάρετε πίσω" κάτι που στείλατε στο δίκτυο. Σιγουρευτείτε λοιπόν πως το μήνυμα έφυγε όπως ακριβώς το θέλατε.
• Μη γράφετε πράγματα για τα οποία μπορεί να μετανιώσετε γρήγορα.
• Μη στέλνετε μεγάλα συνημμένα αρχεία σε λίστα όταν μπορείτε κάλλιστα να δώσετε μια διεύθυνση (URL) απ' όπου μπορεί κάποιος να 'κατεβάσει' το αρχείο. Αν παρ' όλ' αυτά πρέπει να το στείλετε, ρωτήστε τα μέλη της λίστας για τον τρόπο (ενιαίο αρχείο ή σε κομμάτια).
• Αν δε μπορείτε να παρακολουθήσετε τα μηνύματα της λίστας για μεγάλο διάστημα, ίσως θα πρέπει να διαγραφείτε προσωρινά από τους παραλήπτες ή να επιλέξετε την παραλαβή συνοπτικής αναφοράς των μηνυμάτων.
• Αν έχετε ρωτήσει κάτι, στείλτε μια σύνοψη των απαντήσεων που λάβατε.
• Αν 'μπλεχτείτε' σε κάποια λογομαχία, κρατήστε τη συζήτηση πάνω στα συζητούμενα θέματα. Μην γυρίσετε την κουβέντα σε προσωπικό επίπεδο.

2.3 Ομάδες συζήτησης (news groups)
ΟΡΟΛΟΓΙΑ:
Posting: Αποστολή νέου μηνύματος στην ομάδα ή απάντηση (reply) σε ήδη υπάρχον.
Cross-Posting: Αποστολή μηνύματος σε περισσότερες από μία ομάδες.
Thread: Τα μηνύματα που αφορούν ένα συγκεκριμένο θέμα. Έχουν τον ίδιο τίτλο με την πρόταξη του Re:
Quoted text: Το κείμενο του μηνύματος στο οποίο απαντάμε. Κάθε σειρά του σημειώνεται συνήθως με '>' και βοηθά κάποιον τρίτο να καταλάβει σε τι αναφερόμαστε.

• Διαβάστε όλα τα μηνύματα ενός thread πριν απαντήσετε σε κάτι που σας ενδιαφέρει. Ίσως να έχετε καλυφθεί ήδη.
• Αποφύγετε μονολεκτικές απαντήσεις του τύπου: "Συμφωνώ!"
• Το quoted text δε θα πρέπει να είναι μεγαλύτερο απ' την απάντησή σας.
• Κάντε Cross-Post ΜΟΝΟΝ εάν το θέμα αφορά και άλλες ομάδες συζήτησης.
• Ψάξτε μόνοι σας το θέμα που σας ενδιαφέρει πριν στείλετε σχετική ερώτηση. Αν δεν το κάνετε, μπορεί να λάβετε την πληρωμένη απάντηση: RTFM (Read The Fine Manual = Διάβασε το εγχειρίδιο χρήσης. Συχνά η λέξη 'Fine' αντικαθίσταται από άλλη, λιγότερο ευγενική λέξη…)
• Οι διαφημίσεις απαγορεύονται εκτός και αν η ομάδα συζήτησης έχει ακριβώς αυτόν τον σκοπό.
• Αν έχετε τη δυνατότητα να το κάνετε, μη σβήνετε μηνύματα άλλων. Ενημερώστε τον διαχειριστή του συστήματος αν κρίνεται πως κάποιοι ξέφυγαν απ' τα όρια. Είναι δική του δουλειά να αντιδράσει.
• Αν στείλετε κάτι και δεν το δείτε να εμφανίζεται αμέσως στον σέρβερ, μην το ξαναστείλετε θεωρώντας πως δεν έφτασε στον προορισμό του. Κάποια συστήματα έχουν αργή ενημέρωση.
• Αν η ομάδα όπου γράφετε αφορά βιβλία ή ταινίες, βάλτε την ένδειξη 'spoilers' πριν τον τίτλο μηνυμάτων σας που περιέχουν πληροφορίες που ίσως 'χαλάσουν' κάποιους που δεν είδαν την ταινία ή δε διάβασαν το βιβλίο για το οποίο μιλάτε.
• Μερικές ομάδες συζήτησης επιτρέπουν ανώνυμες αποστολές. Όπως και να 'χει, κάποια πράγματα είναι απαράδεκτα είτε στέλνονται ανώνυμα είτε όχι.
• Μη μπλέκεστε σε καυγάδες. Μην απαντάτε σε προσβλητικά μηνύματα.

---

3. Άμεση Επικοινωνία (IRC, ICQ chat, ομαδικά παιχνίδια)

1.1 Γενικές οδηγίες

• Όπως και στα άλλα περιβάλλοντα, είναι καλό να 'ακούτε' πρώτα ώστε να πιάσετε το ύφος και τους τρόπους της ομάδας.
• Δεν είναι απαραίτητο να χαιρετήσετε τον καθένα ονομαστικά κατά την είσοδό σας στη συζήτηση. Ένα γενικό 'Γεια σας' ή 'Hi to all' αρκεί.
• Κάποιοι μπορεί να μη θέλουν να σας μιλήσουν. Αν έχετε το θάρρος (θράσος;) να στείλετε προσωπικά μηνύματα σε αγνώστους σας, να έχετε και το κουράγιο ν' αντιμετωπίσετε το γεγονός πως ίσως δεν μπορούν ή Δε θέλουν να σας απαντήσουν.
• Σεβαστείτε τους κανόνες της ομάδας.
• Μη γίνεστε φορτικοί σε κάποιον ρωτώντας προσωπικά στοιχεία όπως φύλλο, ηλικία ή τόπο προέλευσης. Αν κάποιος χρησιμοποιεί ψευδώνυμο, σεβαστείτε την ανωνυμία του. Ακόμη και αν το γνωρίζετε, μην αποκαλύψετε το όνομά του.