Στο δοκίμιο «Περί Οργής», ο Σενέκας σημειώνει ότι το πρόβλημα με την οργή είναι ότι χάνει την επαφή της με τη λογική, γι’ αυτό και δύσκολα ελέγχεται από τον άνθρωπο. Η οργή είναι στερημένη από ευπρέπεια, αδιάφορη για τους δεσμούς, επίμονη σε ό, τι αρχίζει. Αλλά ο Σενέκας είναι αυστηρός οπαδός της λογικής. Η λογική επιτυγχάνει ό, τι και ο θυμός, χωρίς όμως τις παράπλευρες ζημιές. Αραγε, η λογική είναι πιο δυνατή από την οργή;
Στη Βίβλο διαβάζουμε ότι δεν είναι. Κι εδώ θα μπορούσαμε να παραθέσουμε το παράδειγμα με την οργή του Χριστού στο Ναό, όταν έβαλε στο στόχαστρο τους αργυραμοιβούς. Ακαιρες, ίσως, σκέψεις σε εποχές κενές θεολογικών μηνυμάτων και περιορισμένης θρησκευτικότητας. Αλλά ακόμη κι έτσι, στο λειψό, το λίγο, σ’ έναν τόπο, όπως η Ελλάδα που βιώνει και τον θρησκευτικό φανατισμό, δεν θα ήταν υπερβολική η στιγμιαία αναστολή της αυστηρότητας και των φιλοσοφικών αξιών, αν είναι να διεισδύσουμε στην μυστηριακή ατμόσφαιρα των Ημερών. Στο κάτω κάτω, η θρησκευτικότητα μοιάζει με προξενήτρα ανάμεσα στον Θεό και τον άνθρωπο. Ενας Θεός που δεν εμφανίζεται ως απόμακρο, αποξενωμένο ον, αλλά ως Πατέρας που παιδεύει τα παιδιά του, αλλά ποτέ δεν τα θανατώνει. Θέλει προίκα ψυχής, βεβαίως, για να γίνει κατανοητό θεολογικά το θεϊκό μήνυμα. Και λίγοι πια στις μέρες διαθέτουν αυτού του είδους την προίκα την ακριβή.
Αυτές τις μέρες, πολλοί αναιτίως και παρεμπιπτόντως γράφουν για την πίστη και τη θρησκευτικότητα. Κι εγώ ανάμεσά τους. Δεν βγάζω την ουρά μου απέξω. Παράλληλα, οι θεωρητικοί προσπαθούν να συνδέσουν την πίστη με τον πνευματικό πρόγονο της ανθρωπότητας, τον Σαμάνο, για να περάσουν στη συνέχεια στον Ορφέα που κατέβηκε στον Αδη για να αναζητήσει τη χαμένη ψυχή κι ύστερα να φτάσουν στον Οδυσσέα που κι αυτός κατέβηκε στον Αδη για να πάρει οδηγίες από τον Σαμάνο Τειρεσία. Πορείες παράλληλες που σχετίζονται με τη συνειδητοποίηση του ανθρώπου απέναντι στο θείο, τη σημασία του, τη διαχρονικότητά του. Για μας τους Χριστιανούς αυτή η πορεία ακινητοποιήθηκε στη μορφή του Χριστού που ανέλαβε την ευθύνη της καθόδου στα χθόνια βασίλεια του Αδη για να τα καταργήσει.
Η εποχή μας διακρίνεται για τη ρευστότητα, την αβεβαιότητα και την ανασφάλειά της. Τα πάντα παλιώνουν, σχεδόν πριν προλάβουν να υπάρξουν. Κοιτάμε πίσω μας και δύσκολα διακρίνουμε τη χθεσινή φυσιογνωμία μας. Φοβόμαστε να αποδεχτούμε τα γηρατειά ή μάλλον την πορεία μας προς την έξοδο. Κι εμείς έχουμε τόσο μεγάλη ανάγκη να ξανανιώσουμε, αποκηρύσσοντας τον φόβο που πολλές φορές διαχέεται μέσα από τα χείλη αυστηρών ιερωμένων. Τον φόβο, δηλαδή, ότι με τις πράξεις μας μπορεί να γίνουμε εχθροί του Χριστού.
Πολύ παλιά, ο Γάλλος φιλόσοφος Μπλεζ Πασκάλ έλεγε ότι υπάρχουν δύο είδη φόβου. Ο κακός φόβος δεν προέρχεται από την πίστη, αλλά από την αμφιβολία για την ύπαρξη του Θεού. Ο καλός φόβος πηγάζει από την πίστη, ενώ ο απατηλός από την αμφιβολία. Ο καλός συνάπτεται με την ελπίδα, ο κακός με την απελπισία. Οι μεν φοβούνται μην Τον χάσουν, οι δε μη Τον βρουν μπροστά τους («Σκέψεις», Μπλεζ Πασκάλ).
Σήμερα, ο πολίτης ζει στους ρυθμούς των γιγαντιαίων υλικών πραγματώσεων και μάλλον δύσκολα αντιλαμβάνεται αυτά τα είδη του φόβου. Εχει στο μανίκι του κρυμμένους χίλιους δυο άλλους, πολύ πιο φοβιστικούς φόβους που τον ταλανίζουν. Χρειάζεται έναν ακόμη; Ο καθένας από μας αντικρίζει τον κόσμο γύρω του, όπως εκείνος νομίζει. Με τα δικά του μάτια, με τις δικές του προσδοκίες. Συναινεί σιωπηλά ή φωναχτά με τις παραδόσεις και δεν θα ήθελε να αλλάξει κάτι στις στιγμές της Χριστιανοσύνης. Θέλει όμως να είναι ελεύθερος και να αποφασίζει μόνος του. Μέσα του θα μπορούσε να ακινητοποιήσει το χρόνο γύρω από την Ανάσταση και το Πάσχα. Να ακινητοποιήσει την Ιστορία και τους θρησκευτικούς μύθους, αλλά μόνο γιατί θα το ’χει επιλέξει κι όχι για να προσκολληθεί στις μάζες και στις φοβίες τους.
Πηγή:http://ritsmas.wordpress.com/2010/04/03/ο-σενέκας-ο-μπλεζ-πασκάλ-και-η-χριστιαν/#comment-15365
Από kgrek:
Ένα ακόμη όμορφο άρθρο της κας Ρίτσας Μασούρας
1 σχόλιο:
Ειλικρινά σας ευχαριστω και από εδώ...
Δημοσίευση σχολίου