ΕΛΛΑΔΑ : Η κρίση θα έχει γεωπολιτικές επιπτώσεις

Η κρίση θα έχει γεωπολιτικές επιπτώσεις

 

Ο Ιαν Λέσερ, Αμερικανός πολιτικός αναλυτής, μιλάει για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τα Βαλκάνια, τον εθνικισμό και τον λαϊκισμό

Συνεντευξη στη Σοφια Παπαϊωαννου

Ο γνωστός Αμερικανός πολιτικός αναλυτής Ιαν Λέσερ, διευθυντής του γραφείου του German Marshall Fund στις Βρυξέλλες, που μελετά χρόνια τα θέματα της νοτιοανατολικής Μεσογείου και της Τουρκίας, θεωρεί ότι η οικονομική κρίση στην Ελλάδα έχει άμεσο αντίκτυπο στη γεωπολιτική κατάσταση της περιοχής και, μιλώντας στην «Κ», επιρρίπτει ευθύνες στη γερμανική ηγεσία για τη στάση της.

– Πιστεύετε ότι η οικονομική κρίση που περνά η Ελλάδα μπορεί να έχει και γεωπολιτικές επιπτώσεις για τη χώρα;

– Πιστεύω ότι θα έχει γεωπολιτικές επιπτώσεις όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για τους διεθνείς της συμμάχους. Νομίζω ότι είναι μία πλευρά της κρίσης που δεν έχει συζητηθεί επαρκώς πουθενά, ούτε στην Αμερική ούτε στις Βρυξέλλες. Οι συνέπειες μιας οικονομικής κατάρρευσης ή μιας πολιτικής αστάθειας της Ελλάδας δεν αφορούν μόνο την Ελλάδα, αλλά επηρεάζουν όλη τη σταθερότητα της περιοχής, το μέλλον των Βαλκανίων, ενώ μία περίοδος μεγάλων αλλαγών στον μεσογειακό Νότο μπορεί να επηρεάσει όλη την πολιτική της Δύσης. Επομένως είναι πολλά που διακυβεύονται σε γεωπολιτικό επίπεδο τα οποία δεν έχουν αναλυθεί αρκετά.

– Σε σχέση με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις τι επιπτώσεις μπορεί να έχει η κρίση;

– Νομίζω ότι ένα από τα πολύ θετικά στοιχεία της τελευταίας δεκαετίας είναι η σχετική ηρεμία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Βεβαίως δεν έχουν λυθεί όλα τα ζητήματα, αλλά συγκρίνοντας με μία δεκαετία ή είκοσι χρόνια πριν η κατάσταση είναι πολύ πιο σταθερή. Νομίζω ότι η Ελλάδα και οι σύμμαχοί της και βεβαίως και η Τουρκία έχουν ένα τεράστιο συμφέρον αυτό να συνεχιστεί.

Αν υπάρχει πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα ή στην περιοχή γενικότερα, αν υπάρχει οικονομική και πολιτική αναταραχή στην Ευρώπη, νομίζω πως θα είναι πολύ πιο δύσκολο να διατηρηθεί αυτή η αποκλιμάκωση, όχι αδύνατο αλλά πολύ πιο δύσκολο, επομένως υπάρχουν πολλά ρίσκα που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας.

– Διακρίνετε στις νοτιοευρωπαϊκές χώρες που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα μία αντιδυτική και εθνικιστική τάση;

– Νομίζω, για να είμαστε ειλικρινείς, ότι υπάρχει και στη Δύση μία τάση εσωστρέφειας και εθνικισμού, αποτέλεσμα της πολιτικής και οικονομικής πίεσης παντού. Ακόμα και στη χώρα μου τις ΗΠΑ μπορεί να μη γινόμαστε εθνικιστές, αλλά σίγουρα κοιτάμε πιο πολύ προς τα μέσα λόγω της οικονομικής κρίσης. Νομίζω ότι αυτό είναι ένα ρίσκο για όλη την Ευρώπη, το βλέπεις στη Γαλλία, το βλέπεις στην Ολλανδία και το βλέπεις με πολύ δραματικό τρόπο στην Ελλάδα και στις γειτονικές της χώρες. Μόνο να παρατηρήσει κανείς την πολιτική συζήτηση στην Ελλάδα θα αντιληφθεί πόσο ευαίσθητο ζήτημα είναι η μεταναστευτική πολιτική. Επομένως αυτή η εσωστρέφεια και ο εθνικισμός σε οικονομικό ή πολιτικό επίπεδο και εντέλει και σε στρατηγικό νομίζω ότι θα είναι πολύ επικίνδυνη για τη σταθερότητα της Ευρώπης και την περιφέρειά της.

– Τι κατά τη γνώμη σας είναι πιο επικίνδυνο να συμβεί στην περιοχή μας σε γεωπολιτικό επίπεδο;

– Νομίζω ότι το χειρότερο σενάριο θα είναι να υπάρχει για καιρό μια πολιτική αστάθεια που θα φέρει στο προσκήνιο λαϊκισμό και εθνικισμό που θα κάνουν εξαιρετικά δύσκολη την ύπαρξη μιας θετικής και με βλέμμα στο μέλλον χάραξη εξωτερικής πολιτικής. Ολα όσα έκαναν την κατάσταση στην περιοχή σταθερή, χωρίς, βέβαια, να έχει ακόμα λυθεί το θέμα του Αιγαίου ή της Κύπρου, αλλά όπως σας είπα υπήρχε σταθερότητα για μία δεκαετία, νομίζω ότι τότε υπάρχει το ρίσκο να συμβεί το αντίστροφο· αν δηλαδή οι κοινωνίες και οι πολιτικοί πιεστούν να χειριστούν μόνο τα δικά τους προβλήματα.

– Πώς κρίνετε τη στάση της Γερμανίας; Πιστεύετε ότι η Γερμανία πρέπει να εστιάσει περισσότερο στη γεωπολιτική της περιοχής και όχι τόσο στην οικονομική διαχείριση της κρίσης;

– Νομίζω ότι η απουσία μιας ευδιάκριτης πολιτικής της Γερμανίας σε σχέση με τη σημασία της Ευρώπης ως πολιτικού και γεωπολιτικού εγχειρήματος δυσχεραίνει την κατάσταση. Η διαμάχη γίνεται μόνο για τα οικονομικά, τη λιτότητα, το χρέος και έτσι χάνουμε, κυρίως η Γερμανία χάνει τη μεγαλύτερη εικόνα του τι διακυβεύεται στο ευρωπαϊκό εγχείρημα. Αν η Ευρώπη καταρρεύσει, αν η Ευρωζώνη καταρρεύσει, αν η πολιτική θέληση χαθεί στην Ευρώπη, τότε το πρόβλημα δεν θα είναι μόνο ευρωπαϊκό αλλά παγκόσμιο. Επομένως ελπίζω η γερμανική ηγεσία να γίνει πιο ενεργή όχι μόνο στο να καθησυχάζει τις αγορές, που ούτε αυτό το έκανε πολύ καλά, αλλά στο να βλέπει τη μεγαλύτερη εικόνα και το τι διακυβεύεται.

– Πιστεύετε ότι η Ελλάδα μπορεί να οδηγηθεί τελικά μακριά από τη Δύση, ενδεχομένως προς τη Ρωσία;

– Αν υπήρχε αυτό το ενδεχόμενο θα με ανησυχούσε. Δεν νομίζω όμως πως κάτι τέτοιο συμβαίνει. Νομίζω ότι στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, υπάρχει μία τάση εσωστρέφειας και αίσθημα λαϊκισμού και εθνικισμού τα οποία θα περιπλέξουν τις σχέσεις με τους διεθνείς σας εταίρους. Ειλικρινά δεν ανησυχώ για τη ρωσική προσέγγιση, ανησυχώ για την εσωστρέφεια και τον εθνικισμό στην Ελλάδα και παντού.

– Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τους γεωπολιτικούς κινδύνους;

– Νομίζω ότι είναι σημαντικό για την Ελλάδα, τους εταίρους της αλλά και την Αμερική να μιλήσουν γι’ αυτά τα ζητήματα. Κανέναν δεν ωφελεί να αρνείται να δει τις γεωπολιτικές επιπτώσεις μιας αναταραχής στην Ελλάδα. Γιατί δεν πρόκειται μόνο για την Ελλάδα, αλλά για αναταραχή στην Ευρώπη. Πρέπει η Ευρώπη να δει τι μπορεί να κάνει στη γειτονιά της κάτω από αυτές τις συνθήκες, συμπεριλαμβανομένου τι μπορεί ή δεν μπορεί να κάνει με το ζήτημα της Τουρκίας και της Κύπρου.

– Πώς βλέπετε το μέλλον της Ελλάδας, θα τα καταφέρει;

– Νομίζω ότι η Ελλάδα θα επιβιώσει, έχει βρεθεί και στο παρελθόν σε πολύ πιο δραματικές στιγμές. Το μέλλον της Ελλάδας όμως εξαρτάται πάρα πολύ από το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας. Δεν νομίζω ότι η Ελλάδα έχει όλους τους μοχλούς για να βγει από την κρίση, μπορεί και να τα καταφέρει μόνη της, αλλά θα πάρει πολύ καιρό. Δεν νομίζω ότι η συζήτηση για την αποκατάσταση της ελληνικής ανταγωνιστικότητας είναι πολύ ρεαλιστική, υπάρχουν βασικά διαρθρωτικά προβλήματα στην ελληνική οικονομία. Αυτό που χρειάζεται είναι πιο ισχυρή παγκόσμια ανάπτυξη, που θα βοηθήσει και την Ελλάδα να βγει από την κατάσταση και θα κάνει τους εταίρους της Ελλάδας πιο πρόθυμους να επιμηκύνουν τους όρους τους έτσι ώστε και εσείς να αγοράσετε χρόνο, να κάνετε νέα πράγματα με νέα στρατηγική. Αν σχεδιάζετε με γνώμονα μόνο τι θα πετύχετε τις επόμενες εβδομάδες και τους επόμενους μήνες είναι βέβαιο ότι θα απογοητευτείτε.

http://news.kathimerini.gr/4Dcgi/4Dcgi/_w_articles_ell_1_01/07/2012_487596