Ναι, μπορούμε να έχουμε οικονομική και αποτελεσματική Εθνική Αμυνα
Του Κώστα Λουκόπουλου
Όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι αντιμετωπίζουμε μία διαρκή και εκπεφρασμένη απειλή από την Τουρκία ως αποτέλεσμα της αναθεωρητικής της πολιτικής. Η εξασφάλιση της εδαφική ακεραιότητας και η κατοχύρωση της εθνικής κυριαρχίας αποτελεί καθήκον όλων και πρωτίστως της Κυβέρνησης, με βασικό μηχανισμό τις Ένοπλες Δυνάμεις μας. Οι πολιτικές επιλογές των Κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ στον χώρο της Εθνικής Άμυνας όχι μόνο δεν οδήγησαν στην βελτίωση και στον εκσυγχρονισμό με μία εξορθολογισμένη επαύξηση της επιχειρησιακής ικανότητος των Ενόπλων Δυνάμεων αλλά δημιούργησαν προβλήματα. Αυτά συνεχώς διογκούμενα έφθασαν στην αποκορύφωση της οικονομικής κρίσης να είναι τεράστια ενώ η αναγκαιότητα για δημοσιονομική προσαρμογή καθιστά την διαχειρισιμότητα τους δυσχερή.
Η ευχή του ΥΕΘΑ κ. Παναγιωτόπουλου (επανέλαβε τους προκατόχους του) «να μη γίνει η οικονομική κρίση, κρίση κυριαρχίας και εθνικής ασφάλειας» «δεν πιάνει» και για τους γνώστες οι επιπτώσεις είναι πλέον εμφανείς. Απαιτείται άμεση ανάληψη πρωτοβουλιών για ένα «μνημόνιο» για την Εθνική Άμυνα έτσι ώστε να οδηγηθούν και αυτές «στον δικό τους δρόμο ανάπτυξης».
Οι αιτίες που οδηγηθήκαμε σε μη εξορθολογισμένες (από πλευρά κόστους/αποτελεσματικότητας) Ένοπλες Δυνάμεις είναι πολλές. Οι πιο σημαντικές όμως είναι ο λαβύρινθος της εκλογοθηρικής πολιτικής όλων ανεξαιρέτως των ΥΕΘΑ που πέρασαν από το Υπουργείο καθώς επίσης οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και οι συντεχνιακές αντιλήψεις ανωτάτων υπηρεσιακών παραγόντων και μάλιστα κάποιων Αρχηγών Επιτελείων.
Στόχος είναι να μειωθεί το κόστος λειτουργίας και να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα. Για να αντιληφθούμε τα μεγέθη παρατίθενται στοιχεία του Προϋπολογισμού του ΥΕΘΑ για το 2012 ο οποίος ανέρχεται σε 3,5 δισ. Αυτά κατανέμονται όπως παρακάτω: 2 δισ. για μισθοδοσία (αν και από το 2010 μέχρι σήμερα είχαμε μειώσεις που ξεπέρασαν το 30%) 800 εκατομμύρια για τον λειτουργικό προϋπολογισμό (καύσιμα, πυρομαχικά, ανταλλακτικά, κόστος συντήρησης και λειτουργίας κλπ) και 700 εκατομμύρια για εξοπλιστικά προγράμματα που στο 90% είναι αποπληρωμή παλαιότερων προμηθειών.
Και όμως μπορούμε να μειώσουμε το λειτουργικό κόστος χωρίς να επηρεασθεί η συνολική επιχειρησιακή ικανότητα των ΕΔ. Το πρώτο και βασικό βήμα είναι η δημιουργία μίας νέας δομής δυνάμεων κυρίως για τον Στρατό Ξηράς (γνωρίζουμε ότι ήδη Επιτελείς εργάζονται σε αυτή την κατεύθυνση) καθόσον διατηρείται ακόμα και σήμερα μια αναποτελεσματική και οπωσδήποτε δαπανηρή δομή δυνάμεων με πολυάριθμα επίπεδα διοικήσεων και Σχηματισμούς, Μονάδες και Στρατόπεδα – φαντάσματα που εξυπηρετούν μόνο παρωχημένα δόγματα και ίσως τα ψητοπωλεία και τις καφετέριες των επαρχιακών πόλεων στις οποίες εδρεύουν.
Ακόμα και σήμερα έχουμε στα βόρεια σύνορά μας ναι μεν δυνάμεις λιγότερες από τα ανατολικά αλλά απορροφούν πόρους και προσωπικό από αυτές που προορίζονται να αντιμετωπίσουν την πραγματική τουρκική απειλή. Το ετήσιο κόστος το 2010 των δυνάμεων στα βόρεια σύνορα ανήλθε περίπου στα 7 εκατομμύρια ευρώ ενώ των δυνάμεων στην Θράκη στα 19 περίπου εκατομμύρια ευρώ. Καταργώντας επίπεδα Διοικήσεως όπως αυτό της Στρατιάς (ελληνική μοναδικότητα) και πολλές από τις Μονάδες στον Βορρά και στο εσωτερικό μπορούμε να μειώσουμε το μέγεθος του Στρατού μέχρι και 25-30 % και συνεπώς το λειτουργικό κόστος του χωρίς να μειώσουμε την αποτρεπτική μας ικανότητα έναντι της Τουρκίας. Ο στρατός των ΗΠΑ με 765.000 περίπου οροφή έχει λίγο περισσότερους Σχηματισμούς και διαθέτει 70 Ανώτατους Αξιωματικούς σε διοικητικές θέσεις, ενώ ο δικός μας με οροφή στα χαρτιά 90.000…..63 (!) Αν λοιπόν η αναδιοργάνωση είχε ξεκινήσει το 2010 όπως είχε επιτακτικά ζητηθεί σήμερα θα απέδιδε καρπούς!
Δεν μπορούμε να μιλάμε για εξοπλισμούς όταν η συλλογική εθνική προσπάθεια είναι ή έξοδος από την οικονομική κρίση στην οποία βρισκόμαστε. Γενικά βρισκόμαστε σε καλή κατάσταση. Πρέπει όμως να δοθεί βαρύτητα στην πλήρη αξιοποίηση των υπαρχόντων οπλικών συστημάτων προκειμένου αυτά να είναι στο σύνολο τους διαθέσιμα και χρηστικά.
Με εξασφαλισμένες τις θεσμικές διαδικασίες, η Στρατιωτική Ηγεσία με φρέσκιες ιδέες και νεωτεριστική - ορθολογική σκέψη θα πράξει αυτό που πρέπει προς όφελος των Ενόπλων Δυνάμεων και του Ελληνικού λαού. Η πολιτική Ηγεσία πρέπει να δώσει την πολιτική κατεύθυνση και μόνο, να εμπιστευτεί τους Αρχηγούς και να μην επιτρέψει και αυτή την φορά μικροκομματικά παιχνίδια. Κάποια πράγματα μπορούν να γίνουν άμεσα και κάποια πολύ σύντομα. Οι Διοικήσεις και το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων εργάζονται νυχθημερόν με αυταπάρνηση και υπερηφάνεια για την διασφάλιση της εθνικής ανεξαρτησίας, της εδαφικής ακεραιότητας και την κατοχύρωση των κυριαρχικών δικαιωμάτων πέραν της κοινωνικής προσφοράς. Η αξιόπιστη αποτροπή και η παρεχόμενη ασφάλεια είναι κοινωνικό και εθνικό «αγαθό» που αν και δεν προσμετρείται με χρηματοοικονομικά μεγέθη μπορεί να επιτευχθεί με λιγότερα χρήματα.
*Ο Υποστράτηγος ε.α. Κώστας Λουκόπουλος είναι Αναλυτής στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Άμυνας και Ασφάλειας και μέλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών. Έχει διατελέσει Εκπρόσωπος Τύπου του Α/ΓΕΕΘΑ ενώ υπηρέτησε σε σε διοικητικές και επιτελικές θέσεις στην Ελλάδα και στο ΝΑΤΟ.
Όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι αντιμετωπίζουμε μία διαρκή και εκπεφρασμένη απειλή από την Τουρκία ως αποτέλεσμα της αναθεωρητικής της πολιτικής. Η εξασφάλιση της εδαφική ακεραιότητας και η κατοχύρωση της εθνικής κυριαρχίας αποτελεί καθήκον όλων και πρωτίστως της Κυβέρνησης, με βασικό μηχανισμό τις Ένοπλες Δυνάμεις μας. Οι πολιτικές επιλογές των Κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ στον χώρο της Εθνικής Άμυνας όχι μόνο δεν οδήγησαν στην βελτίωση και στον εκσυγχρονισμό με μία εξορθολογισμένη επαύξηση της επιχειρησιακής ικανότητος των Ενόπλων Δυνάμεων αλλά δημιούργησαν προβλήματα. Αυτά συνεχώς διογκούμενα έφθασαν στην αποκορύφωση της οικονομικής κρίσης να είναι τεράστια ενώ η αναγκαιότητα για δημοσιονομική προσαρμογή καθιστά την διαχειρισιμότητα τους δυσχερή.
Η ευχή του ΥΕΘΑ κ. Παναγιωτόπουλου (επανέλαβε τους προκατόχους του) «να μη γίνει η οικονομική κρίση, κρίση κυριαρχίας και εθνικής ασφάλειας» «δεν πιάνει» και για τους γνώστες οι επιπτώσεις είναι πλέον εμφανείς. Απαιτείται άμεση ανάληψη πρωτοβουλιών για ένα «μνημόνιο» για την Εθνική Άμυνα έτσι ώστε να οδηγηθούν και αυτές «στον δικό τους δρόμο ανάπτυξης».
Οι αιτίες που οδηγηθήκαμε σε μη εξορθολογισμένες (από πλευρά κόστους/αποτελεσματικότητας) Ένοπλες Δυνάμεις είναι πολλές. Οι πιο σημαντικές όμως είναι ο λαβύρινθος της εκλογοθηρικής πολιτικής όλων ανεξαιρέτως των ΥΕΘΑ που πέρασαν από το Υπουργείο καθώς επίσης οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και οι συντεχνιακές αντιλήψεις ανωτάτων υπηρεσιακών παραγόντων και μάλιστα κάποιων Αρχηγών Επιτελείων.
Στόχος είναι να μειωθεί το κόστος λειτουργίας και να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα. Για να αντιληφθούμε τα μεγέθη παρατίθενται στοιχεία του Προϋπολογισμού του ΥΕΘΑ για το 2012 ο οποίος ανέρχεται σε 3,5 δισ. Αυτά κατανέμονται όπως παρακάτω: 2 δισ. για μισθοδοσία (αν και από το 2010 μέχρι σήμερα είχαμε μειώσεις που ξεπέρασαν το 30%) 800 εκατομμύρια για τον λειτουργικό προϋπολογισμό (καύσιμα, πυρομαχικά, ανταλλακτικά, κόστος συντήρησης και λειτουργίας κλπ) και 700 εκατομμύρια για εξοπλιστικά προγράμματα που στο 90% είναι αποπληρωμή παλαιότερων προμηθειών.
Και όμως μπορούμε να μειώσουμε το λειτουργικό κόστος χωρίς να επηρεασθεί η συνολική επιχειρησιακή ικανότητα των ΕΔ. Το πρώτο και βασικό βήμα είναι η δημιουργία μίας νέας δομής δυνάμεων κυρίως για τον Στρατό Ξηράς (γνωρίζουμε ότι ήδη Επιτελείς εργάζονται σε αυτή την κατεύθυνση) καθόσον διατηρείται ακόμα και σήμερα μια αναποτελεσματική και οπωσδήποτε δαπανηρή δομή δυνάμεων με πολυάριθμα επίπεδα διοικήσεων και Σχηματισμούς, Μονάδες και Στρατόπεδα – φαντάσματα που εξυπηρετούν μόνο παρωχημένα δόγματα και ίσως τα ψητοπωλεία και τις καφετέριες των επαρχιακών πόλεων στις οποίες εδρεύουν.
Ακόμα και σήμερα έχουμε στα βόρεια σύνορά μας ναι μεν δυνάμεις λιγότερες από τα ανατολικά αλλά απορροφούν πόρους και προσωπικό από αυτές που προορίζονται να αντιμετωπίσουν την πραγματική τουρκική απειλή. Το ετήσιο κόστος το 2010 των δυνάμεων στα βόρεια σύνορα ανήλθε περίπου στα 7 εκατομμύρια ευρώ ενώ των δυνάμεων στην Θράκη στα 19 περίπου εκατομμύρια ευρώ. Καταργώντας επίπεδα Διοικήσεως όπως αυτό της Στρατιάς (ελληνική μοναδικότητα) και πολλές από τις Μονάδες στον Βορρά και στο εσωτερικό μπορούμε να μειώσουμε το μέγεθος του Στρατού μέχρι και 25-30 % και συνεπώς το λειτουργικό κόστος του χωρίς να μειώσουμε την αποτρεπτική μας ικανότητα έναντι της Τουρκίας. Ο στρατός των ΗΠΑ με 765.000 περίπου οροφή έχει λίγο περισσότερους Σχηματισμούς και διαθέτει 70 Ανώτατους Αξιωματικούς σε διοικητικές θέσεις, ενώ ο δικός μας με οροφή στα χαρτιά 90.000…..63 (!) Αν λοιπόν η αναδιοργάνωση είχε ξεκινήσει το 2010 όπως είχε επιτακτικά ζητηθεί σήμερα θα απέδιδε καρπούς!
Δεν μπορούμε να μιλάμε για εξοπλισμούς όταν η συλλογική εθνική προσπάθεια είναι ή έξοδος από την οικονομική κρίση στην οποία βρισκόμαστε. Γενικά βρισκόμαστε σε καλή κατάσταση. Πρέπει όμως να δοθεί βαρύτητα στην πλήρη αξιοποίηση των υπαρχόντων οπλικών συστημάτων προκειμένου αυτά να είναι στο σύνολο τους διαθέσιμα και χρηστικά.
Με εξασφαλισμένες τις θεσμικές διαδικασίες, η Στρατιωτική Ηγεσία με φρέσκιες ιδέες και νεωτεριστική - ορθολογική σκέψη θα πράξει αυτό που πρέπει προς όφελος των Ενόπλων Δυνάμεων και του Ελληνικού λαού. Η πολιτική Ηγεσία πρέπει να δώσει την πολιτική κατεύθυνση και μόνο, να εμπιστευτεί τους Αρχηγούς και να μην επιτρέψει και αυτή την φορά μικροκομματικά παιχνίδια. Κάποια πράγματα μπορούν να γίνουν άμεσα και κάποια πολύ σύντομα. Οι Διοικήσεις και το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων εργάζονται νυχθημερόν με αυταπάρνηση και υπερηφάνεια για την διασφάλιση της εθνικής ανεξαρτησίας, της εδαφικής ακεραιότητας και την κατοχύρωση των κυριαρχικών δικαιωμάτων πέραν της κοινωνικής προσφοράς. Η αξιόπιστη αποτροπή και η παρεχόμενη ασφάλεια είναι κοινωνικό και εθνικό «αγαθό» που αν και δεν προσμετρείται με χρηματοοικονομικά μεγέθη μπορεί να επιτευχθεί με λιγότερα χρήματα.
*Ο Υποστράτηγος ε.α. Κώστας Λουκόπουλος είναι Αναλυτής στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Άμυνας και Ασφάλειας και μέλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών. Έχει διατελέσει Εκπρόσωπος Τύπου του Α/ΓΕΕΘΑ ενώ υπηρέτησε σε σε διοικητικές και επιτελικές θέσεις στην Ελλάδα και στο ΝΑΤΟ.
http://www.capital.gr/News.asp?id=1549415
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου