Τη νύχτα που κρίθηκε το μέλλον της Ευρώπης

Τη νύχτα που κρίθηκε το μέλλον της Ευρώπης

Θρίλερ και ολονύχτια μονομαχία Μόντι - Μέρκελ με αίσια έκβαση για τον Νότο

Του  Νικου Χρυσολωρα

Ανταποκριτή της Καθημερινής στις Βρυξέλλες

Εκνευρισμένη και ανήσυχη αναχώρησε το μεσημέρι της Παρασκευής (29.7.2012) από τις Βρυξέλλες η καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ, εν μέσω πυρών από τον γερμανικό τύπο και τους δημοσιονομικούς ιέρακες της πατρίδας της ότι υπέστη στρατηγική ήττα στη Σύνοδο Κορυφής. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, το Βερολίνο δεν έκρυψε την ενόχλησή του για τον τρόπο που παρουσιάστηκε από τους εταίρους του η έκβαση της δραματικής νύχτας που είχε προηγηθεί. Κατά τη διάρκειά της, το παρόν και το μέλλον της Ευρωζώνης και πιθανώς της Ευρωπαϊκής Ενωσης συνολικά, κρινόταν σε δύο παράλληλες και μαραθώνιες συσκέψεις. Στην πρώτη, συμμετείχαν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε. και στη δεύτερη οι εμπειρογνώμονες και οι σύμβουλοι του Eurogroup (EWG). Η ατζέντα του Συμβουλίου Κορυφής ξεκίνησε με τοποθέτηση του προέδρου της Ευρωβουλής, Μάρτιν Σουλτζ και μία σύντομη συζήτηση επί του νέου Πολυετούς Οικονομικού Πλαισίου για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020, η οποία θα ολοκληρωθεί στις Συνόδους του Οκτωβρίου και του Δεκεμβρίου. Στη συνέχεια, οι ηγέτες μίλησαν για το Σύμφωνο Ανάπτυξης των 120 δισ. ευρώ, για το οποίο είχε επέλθει ουσιαστικά συμφωνία από τη μίνι σύνοδο μεταξύ Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας και Ισπανίας που είχε φιλοξενηθεί την προηγούμενη εβδομάδα στη Ρώμη. Οταν όμως ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν βαν Ρομπέι αποπειράθηκε να διακόψει για δείπνο και να ανακοινώσει σε συνέντευξη Τύπου τη συμφωνία για την ανάπτυξη, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μάριο Μόντι τον σταμάτησε: «Δεν έχουμε συμφωνία» φέρεται να του είπε, καθώς «δεν μπορούμε να μιλάμε για ανάπτυξη όταν δανειζόμαστε με τόσο υψηλά επιτόκια». Τότε η συζήτηση μετατράπηκε σε διάλογο μεταξύ Μόντι και Μέρκελ και το δείπνο καθυστέρησε κατά τρεις ώρες. Το θέμα του ήταν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα που θα έπρεπε να ληφθούν για την άμβλυνση των πιέσεων των αγορών στην Ευρωπαϊκή περιφέρεια. Το ίδιο θέμα συζητιόταν την ίδια στιγμή και στο EWG, όπου καταβάλλονταν προσπάθειες να παρουσιαστεί μία εισήγηση στους ηγέτες της Ευρωζώνης στην οποία να συμφωνούν όλοι. Οι εκπρόσωποι των βορειοευρωπαϊκών χωρών και ιδιαίτερα της Γερμανίας απέρριπταν όμως το ένα κείμενο μετά το άλλο. Στις 22.30, τοπική ώρα, οι κ. Βαν Ρομπέι και Μπαρόζο βγήκαν από την αίθουσα για να παραχωρήσουν συνέντευξη Τύπου. Η στρογγυλεμένη και ωραιοποιημένη εικόνα που παρουσίασαν θόλωσε για λίγο τα νερά. Σύντομα όμως, οι πληροφορίες που διέρρεαν από τις διαπιστευμένες αντιπροσωπείες ξεκαθάριζαν την κατάσταση: η Σύνοδος βρισκόταν ενώπιον αδιεξόδου. Ο κ. Μόντι επέμενε ότι δεν θα συμφωνήσει σε τίποτα, αν δεν έχει τελικό κείμενο από το EWG που να τον ικανοποιεί.

Στη μία το πρωί, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, έδωσε συνέντευξη Τύπου στην οποία κράτησε μεν πολύ χαμηλούς τόνους (όπως άλλωστε και μέσα στη Σύνοδο), αλλά πήρε το μέρος της Ιταλίας και της Ισπανίας. Εξήγησε ποιο είναι το πρόβλημα και τάχθηκε υπέρ της λήψης βραχυπρόθεσμων μέτρων για την εκτόνωση των πιέσεων στην Ευρωζώνη. Οι ηγέτες των κρατών εκτός Ευρωζώνης αποχώρησαν στη συνέχεια και, σύμφωνα με πληροφορίες, στην αίθουσα που συνεδρίαζαν οι ηγέτες κλήθηκαν οι εκπρόσωποι του EWG. Το ζητούμενο της μαραθώνιας συζήτησης ήταν να ληφθούν μεν βραχυπρόθεσμα μέτρα, ώστε να μη βρεθεί η Ευρώπη αντιμέτωπη με χρηματιστηριακό κραχ, αλλά με τρόπο που να ικανοποιεί τα κοινοβούλια των βορειοευρωπαϊκών κρατών, ώστε ταυτόχρονα να μην εκδηλωθούν ανατροπές και πισωγυρίσματα. «Για μια λέξη φάγαμε τρεις ώρες από τους Ολλανδούς, ενώ κάθε πρόταση έπρεπε να περνάει από το φίλτρο της γερμανικής πλευράς», έλεγε αργότερα συμμετέχων στη Σύνοδο, ο οποίος περιέγραψε την ολλανδική πλευρά ως την πλέον σκληρή απέναντι στις χώρες του Νότου.

Τελικά, τα ξημερώματα βρέθηκε το αντάλλαγμα που ζητούσαν η Γερμανία, η Ολλανδία και η Φινλανδία: όλες οι προϋποθέσεις και οι όροι για να ενεργοποιηθούν τα νέα εργαλεία που δημιουργήθηκαν για την αντιμετώπιση της κρίσης (απευθείας παρέμβαση του ΕΜΣ στις αγορές ομολόγων, απευθείας δανειοδότηση των τραπεζών, κ. λπ.) είναι γερμανικής εμπνεύσεως. Οποιο κράτος-μέλος παρεκκλίνει από τη σιδηρά δημοσιονομική πειθαρχία όχι μόνο δεν θα μπορεί να επωφεληθεί από τις αποφάσεις της Πέμπτης, αλλά πιθανότατα θα αφεθεί έρμαιο της μοίρας του.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_2_01/07/2012_487606