ΑΝΤΟΝΙΟ ΒΙΒΑΛΝΤΙ : ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

Καλημέρα και καλό μήνα σε όλους με το αγαπημένο μου "Φθινόπωρο" από τις τέσσερεις εποχές του Vivaldi

Antonio Lucio Vivaldi

Concerto #3, Opus 8, RV 293, "L'Autunno" - I. Allegro II. Adagio molto III. La Caccia: Allegro

Performed by The Scottish Chamber Orchestra, 1996 

Φθινόπωρο

Όπως φαίνεται κι απ’ τη χαρούμενη μελωδία του εναρκτήριου allegro του 1ου μέρους  οι χωρικοί γιορτάζουν με τραγούδια και χορούς, τη χαρά μιας πλούσιας συγκομιδής. Μιας χαράς που καθώς τροφοδοτείται από το γλυκό κρασί του Βάκχου κάνει τους χωρικούς να τελειώνουν το γλέντι τους πέφτοντας σε ένα βαθύ γλυκό ύπνο (όπως υποδηλώνει το αργό τμήμα του adagio) και το όλο μέρος τελειώνει και πάλι με το χορό..

Adagio molto

Το 2ο μέρος, adagio, βρίσκει όλους να παραδίδονται σ’ έναν γλυκό ύπνο μετά το ξέφρενο πανηγύρι, συνοδευόμενο απ’ το τσέμπαλο. Όλοι τους προσπαθούν να ξεσκάσουν, να ξεχάσουν τα προβλήματά τους, να τραγουδήσουν και χορέψουν μέσα σε μια ατμόσφαιρα πλημμυρισμένη από ευχαρίστηση και μέσα σε μια εποχή που προσκαλεί τόσους και τόσους να ξυπνήσουν από τον γλυκό τους ύπνο και να απολαύσουν την χαρά που τους προσφέρεται.

Allegro

Στο 3ο μέρος, allegro, η μουσική απεικονίζει έναν κυνηγό. Οι γρήγορες φράσεις στο βιολί, περιγράφουν τον πανικό του φοβισμένου θηράματος μέχρι την επιστροφή στο θέμα του κυνηγού. Ο κυνηγός ξυπνά με την νέα αυγή, και με κόρνες και σκύλους και όπλα ξεκινά για το κυνήγι του θηράματός του. Το θεριό πανικόβλητο διαφεύγει και εκείνος ακολουθεί τα ίχνη του. Τρομοκρατημένο και κουρασμένο από το μεγάλο θόρυβο των όπλων και των σκυλιών, το θεριό, τραυματισμένο απειλεί τον κυνηγό και τον κάνει να φύγει..

Antonio Lucio Vivaldi

Ο Αντόνιο Λούτσιο Βιβάλντι (Antonio Lucio Vivaldi, 4 Μαρτίου 1678 - 28 Ιουλίου 1741), γνωστός και με το προσωνύμιο il Prete Rosso (= ο κοκκινομάλλης παπάς) λόγω του χρώματος των μαλλιών του, ήταν Ιταλός συνθέτης, (μουσουργός), δεξιοτέχνης βιολιστής και ιερέας της εποχής του Μπαρόκ. Θεωρείται από τους σημαντικότερους συνθέτες της εποχής του και ο δημοφιλέστερος του κλασσικού μπαρόκ, καθώς με τη μουσική του επηρέασε πλήθος συνθετών τόσο της γενιάς του, μεταξύ των οποίων, τους Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, Γκέοργκ Φίλιπ Τέλεμαν, όσο και τους μετέπειτα.

Στα πιο γνωστά έργα του περιλαμβάνονται δεκάδες κοντσέρτα για βιολί - μια ενότητα των οποίων αποτελούν τις περίφημες "Τέσσερις Εποχές"- και άλλα όργανα, πάνω από 40 όπερες και πλήθος άλλων έργων θρησκευτικής μουσικής.

Αρκετά έργα του συνέθεσε για το γυναικείο μουσικό σχήμα του Ospedalle della Pietà, το οποίο ουσιαστικά ήταν ένα ορφανοτροφείο για εγκαταλειμμένα παιδιά και στο οποίο ο Βιβάλντι εργάστηκε στις περιόδους 1703 – 1705 και 1723 – 1740. Οι όπερές του επιπλέον είχαν κάποια επιτυχία σε πόλεις όπως η Βενετία, η Μάντουα και η Βιέννη. Μετά τη συνάντησή του με τον αυτοκράτορα Κάρολο ΣΤ΄ ο Βιβάλντι μετοίκησε στη Βιέννη όπου και έλπιζε στην τοποθέτησή του ως μουσικού εκεί. Ο αυτοκράτορας ωστόσο σύντομα σχετικά μετά την άφιξή του πέθανε και ο συνθέτης απεβίωσε πάμφτωχος άνευ κάποιας σταθερής πηγής εισοδήματος.

Παρόλο που η μουσική του έτυχε ευρείας αποδοχής και αρεσκείας από το κοινό ενώ ο ίδιος ήταν εν ζωή, μετά το θάνατό του η δημοτικότητά της μειώθηκε αρκετά ως την ταχεία αναγέννησή της στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα. Στις μέρες μας, ο Βιβάλντι συγκαταλέγεται μεταξύ των δημοφιλέστερων και περισσότερο ηχογραφημένων μπαρόκ συνθετών.

ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΕΙΣ ΕΠΟΧΕΣ

Το 1717 ή το 1718 προσφέρθηκε στον Βιβάλντι η θέση του Maestro di Capella στην αυλή του κυβερνήτη της Μάντουα πρίγκηπα Φίλιπ (Philip of Hesse–Darmstadt). Έζησε εκεί για για τρία έτη και παρήγαγε αρκετές όπερες μεταξύ των οποίων και η Tito Manlio (RV 738). Το 1721 ήταν στο Μιλάνο όπου και παρουσίασε το ποιμενικό του δράμα La Silvia (RV 734) από το οποίο σήμερα σώζονται 9 άριες. Επισκέφθηκε το Μιλάνο ξανά τον επόμενο χρόνο με το πλέον χαμένο ορατόριο L’adorazione delli tre re magi al bambino Gesù (RV 645). Το 1722 μετοίκησε στη Ρώμη όπου και εισήγαγε το νέο του ύφος στις όπερες, ενώ ο νέος πάπας Βενέδικτο ΙΓ΄ τον προσκάλεσε να δώσει παράσταση ενώπιόν του. Το 1725 επέστρεψε στη Βενετία όπου και συνέθεσε τέσσερις όπερες το ίδιο έτος.

Αυτή την περίοδο ήταν που συνέθεσε και τις Τέσσερις εποχές, τέσσερα κονσέρτα δηλαδή όπου «σκιαγραφούνται» σκηνές για κάθε μια εποχή. Τρία από τα τέσσερα κονσέρτα αποτελούν πρότυπης σύλληψης ενώ το πρώτο η «Άνοιξη» δανείστηκε πρότυπα από την εισαγωγή της πρώτης πράξης της σύγχρονης όπερας Il Giustino. Έμπνευση για τη σύνθεση των κονσέρτων αποτέλεσε πιθανώς η εξοχή που περιέβαλε τη Μάντουα. Τα εν λόγω κονσέρτα αποτέλεσαν επανάσταση στο τρόπο της μουσικής σύλληψης: σε αυτά ο Βιβάλντι παρουσιάζει ρυάκια, πουλιά που κελαηδούν (διαφορετικών ειδών, καθένα από τα οποία χαρακτηρίζεται ειδικά), σκύλους που γαβγίζουν, κουνούπια που βουίζουν, ποιμενικούς σκύλους που αλυχτούν, καταιγίδες, πιωμένους χορευτές, ήσυχες νύχτες, γιορτές κυνηγιού (παρουσιαζόμενες τόσο από την πλευρά των κυνηγών όσο και από τη μεριά των θυμάτων), παγωμένα τοπία, παιδιά που κάνουν πατινάζ και ζεστές χειμερινές φωτιές. Ολόκληρο το έργο διέπεται από ποικιλία ρυθμών και τρόπων (κατ' εξοχήν απροσδόκητες μεταβάσεις από το μείζονα στον ελάσσονα τρόπο, αδοκίμαστα διαστήματα τόνων) και θα' λεγε κανείς ότι ο Βιβάλντι μοιάζει σαν να επιχειρεί εικαστική αποτύπωση των διαφόρων σκηνών. Έτσι, τα συγκεκριμένα κονσέρτα του είναι προγραμματικά και περιγραφικά, ίσως τα πρώτα σε τέτοιο βαθμό, στην ιστορία της δυτικής μουσικής. Κάθε κονσέρτο σχετίζεται με ένα σονέτο, πιθανώς από τον Βιβάλντι, το οποίο περιγράφει τις σκηνές που σκιαγραφεί η μουσική. Εκδόθηκαν το 1725 στο Άμστερνταμ από τον Le Cène, ως τα πρώτα τέσσερα σε μια συλλογή με 12 κονσέρτα και με όνομα Il cimento dell’armonia e dell’inventione (Opus 8).

Από την Wikipedia