Το δόγμα Τραμπ για τη γειτονιά της Ελλάδας

O Ντόναλντ Τραμπ με τον νέο υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ. Ο Ρεξ Τίλερσον δεν μπορούσε να γίνει πιο σαφής για την πολιτική της Ουάσιγκτον όταν κατά την επίσκεψή του στην Άγκυρα δήλωσε, παρουσία του Μ. Τσαβούσογλου, ότι στη Συρία «θα πρέπει να λάβουμε δύσκολες αποφάσεις»...

ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΤΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΗΠΑ

Το δόγμα Τραμπ για τη γειτονιά της Ελλάδας

Στην Ανατολική Μεσόγειο και στον αγώνα εναντίον του ISIS επιχειρεί η νέα αμερικανική κυβέρνηση να δώσει τις πρώτες «εξετάσεις» στον διεθνή στίβο, σε μια περιοχή που οι ισορροπίες είναι λεπτές, οι συμμαχίες ρευστές, οι ασύμμετρες απειλές διαρκείς και η ανθρωπιστική κρίση επιδεινώνεται καθημερινά.

Αντιμετωπίζοντας με προβληματισμό το ΝΑΤΟ, πιέζοντας για αύξηση των αμυντικών δαπανών των κρατών-μελών και ανάληψη μεγαλύτερων δεσμεύσεων σε ό,τι αφορά τη Συλλογική Άμυνα, έχοντας αφήσει ανοιχτά τα ερωτήματα σχετικά με την προσπάθεια αναβίωσης της επιρροής της Μόσχας στα Βαλκάνια, και του χειρισμού του μείζονος ζητήματος στις σχέσεις της Δύσης με τη Ρωσία και την Ουκρανία, η Ουάσιγκτον δείχνει αποφασισμένη να αναλάβει δράση στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή.

Με ψυχρή λογική και ρεαλισμό, η κυβέρνηση Τραμπ έθεσε ως στόχο την εξόντωση του ISIS και δείχνει αποφασισμένη να προσαρμόσει κάθε άλλη επιλογή σε αυτόν τον στόχο. Και πρώτο «θύμα» αυτής της νέας αμερικανικής πολιτικής φαίνεται να είναι η Τουρκία.

Στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή η Ουάσιγκτον καλείται να καλύψει το κενό που άφησε η προηγουμένη διακυβέρνηση του Μπ. Ομπάμα βρίσκοντας ισορροπίες με μια όλο και πιο εξωστρεφή Ρωσία, έχοντας όμως συγχρόνως να αντιμετωπίσει και τον κίνδυνο μιας ανεπιθύμητης μεγαλύτερης στρατιωτικής εμπλοκής είτε στη Συρία είτε στη Λιβύη. Αυτή η επιλογή του Τραμπ να εξοντωθεί άμεσα το ISIS και συγχρόνως η ιδιαίτερη σχέση που θέλει να διαμορφώσει η Ουάσιγκτον με τη Μόσχα έχουν οδηγήσει ήδη σε σοβαρές αλλαγές της αμερικανικής στάσης στο συριακό πρόβλημα. Η δημόσια αποδοχή από τον ΥΠΕΞ Ρεξ Τίλερσον και μάλιστα κατά την επίσκεψή του στην Αγκυρα, ότι για τον μελλοντικό ρόλο του Ασαντ θα αποφασίσει ο ίδιος ο συριακός λαός, αποτελεί μια μεγάλη στροφή στην αμερικανική πολιτική. Η Ουάσιγκτον αντιλαμβάνεται πλέον ότι με την πολυδιάσπαση του μετώπου στο εσωτερικό της Συρίας δεν μπορεί να εξοντωθεί το ISIS, ούτε να τερματιστεί ο εμφύλιος πόλεμος.

Η ενεργός συμμετοχή των ΗΠΑ στην τελική, όπως φαίνεται, φάση του συριακού πολέμου προϋποθέτει ότι θα έχουν στη διάθεσή τους «εργαλεία» ώστε να αποτρέψουν την επέκταση της επιρροής του σιιτικού Ιράν στη Συρία και στην Ανατολική Μεσόγειο και συγχρόνως θα υπάρχουν ερείσματα ώστε να μπορεί να συνομιλήσουν επί ίσοις οροις με τη Μόσχα. Η συνεργασία με τη Ρωσία απαιτούσε ως μίνιμουμ συμφωνίας την επιβίωση του Ασαντ. Και αυτό έγινε...

Συγχρόνως όμως η αμερικανική κυβέρνηση φαίνεται ότι πείθεται από την ηγεσία των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων ότι για να αποφευχθεί μια ευρείας κλίμακας χερσαία εμπλοκή των αμερικανικών δυνάμεων, που είναι εντελώς αντιδημοφιλής στις ΗΠΑ, η εναλλακτική επιλογή είναι η Συμμαχία με τις δυνάμεις του SDF που βασικός του πυρήνας είναι οι Κούρδοι του YPG.

Σύμβουλοι

Στο πλαίσιο αυτό η επίσκεψη Τίλερσον στην Αγκυρα κάθε άλλο πάρα βοήθησε τις τουρκικές επιδιώξεις. Η Τουρκία υποχρεώθηκε μία ημέρα πριν από την άφιξη Τίλερσον να ανακοινώσει την ολοκλήρωση της επιχείρησης Euphrates Shield καθώς και οι Αμερικανοί θεωρούσαν ότι η επιχείρηση αυτή στρέφονταν όχι τόσο εναντίον του ISIS όσο εναντίον των Κούρδών του YPG και των Αράβων συμμάχων τους στο πλαίσιο του SDF. Όλες τις προηγούμενες ημέρες είχαν αναπτυχθεί ομάδες Αμερικανών «στρατιωτικών συμβουλών» που προέρχονται σύμφωνα με αμερικανικές πηγές από τις επίλεκτες μονάδες των Marines και των Seals στο πλευρό των μαχητών του SDF. Οι Αμερικανοί είχαν αναλάβει όλο το προηγούμενο διάστημα την ενίσχυση των κουρδικών δυνάμεων με τον αναγκαίο εξοπλισμό στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τη μεγάλη επίθεση εναντίον της «πρωτεύουσας» του ISIS, τη Ράκα.Ο κ. Τίλερσον ίσως δεν μπορούσε να γίνει πιο σαφής όταν δήλωσε, παρουσία του κ. Τσαβούσογλου, ότι στη Συρία «θα πρέπει να λάβουμε δύσκολες αποφάσεις». Είναι προφανές ότι εάν ανοίξει το μπουκάλι με το «τζίνι του Κουρδικού» δύσκολα θα μπορέσει να ελεγχθεί και αυτό το γνωρίζει καλύτερα από όλους η Άγκυρα.

Κορυφαίοι παράγοντες του Λευκού Οίκου με τους οποίους είχαν επαφές την προηγούμενη εβδομάδα Έλληνες και Κύπριοι αξιωματούχοι, μετέφεραν την ανησυχία τους για την κατάσταση στην Τουρκία λέγοντας ότι «κάθε ημέρα που περνά γίνεται λιγότερο αξιόπιστη και λιγότερο προβλέψιμη». Για τη κυβέρνηση των ΗΠΑ πυλώνες της στρατηγικής ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο είναι το Ισραήλ και η Αίγυπτος, όμως στο πλαίσιο αυτό οι θέσεις που παρουσίασαν τόσο ο Νίκος Κοτζιάς όσο και ο Πάνος Καμμένος έγιναν δεκτές με ικανοποίηση από την αμερικανική κυβέρνηση.

Την περασμένη Δευτέρα προβλεπόταν να πραγματοποιηθεί επίσκεψη στον Λευκό Οίκο του Αιγύπτιου προέδρου Αλ Σίσι ο οποίος διατηρεί στενές σχέσεις με τον Ντ. Τραμπ και ήταν ένας από τους λίγους ξένους ηγέτες που είχαν συναντηθεί μαζί του πριν από τις αμερικανικές εκλογές. Για την Ουάσιγκτον η στήριξη τους στον Σίσι αποτελεί προτεραιότητα καθώς προσβλέπει στον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Αίγυπτος, ως η μεγαλύτερη αραβική χώρα, στην ειρήνευση στη Συρία αλλά και στην αποτροπή ενός επικίνδυνου εκτροχιασμού της κατάστασης στη Λιβύη. Η στήριξη του Αλ Σίσι και η επακόλουθη στοχοποίηση των Αδελφών Μουσουλμάνων δημιουργεί ένα ακόμη αγκάθι στις σχέσεις με την Τουρκία η οποία έχει απλώσει δίχτυ ασφάλειας πάνω από την οργάνωση αυτή που ουσιαστικά έχει τεθεί εκτός νόμου στην Αίγυπτο. Με το Ισραήλ η αναζήτηση ισορροπίας με την κυβέρνηση Τραμπ δεν είναι εύκολη, καθώς ισχυροί παράγοντες της Ουάσιγκτον στηρίζουν το Ισραήλ, όμως πιέζουν τον Νετανιάχου να παγώσει τους εποικισμούς. Κάτι που προς το παρόν δεν μπορεί να κάνει λόγω της συμμαχίας με την άκρα δεξιά... Όμως αυτό δεν θα κλονίσει τη στενή σχέση με το Τελ Αβίβ.

Όσον αφορά την Ελλάδα Οι τριμερείς συνεργασίας με το Ισραήλ και την Αίγυπτο και με τη συμμετοχή της Κύπρου έχουν δημιουργήσει ένα ισχυρό θεμέλιο για μια ζώνη ασφάλειας και σταθερότητας που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της Ανατολικής Μεσογείου. Ο ρόλος της βάσης της Σούδας είναι επίσης αναβαθμισμένος καθώς η νέα αμερικανική κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι πιστεύει στη δύναμη του Ναυτικού και της Ναυτικής Ισχύος για τα συμφέροντα των ΗΠΑ και την παγκόσμια Ασφάλεια, ενώ και η Μεσόγειος αναδεικνύεται και πάλι σε πεδίο που αναμετρώνται οι μεγάλες δυνάμεις, που ταυτόχρονα έχουν να αντιμετωπίσουν ασύμμετρες απειλές. Λαθρομετανάστευση, τρομοκρατία, παράνομη διακίνηση όπλων και ναρκωτικών, προστασία υπεράκτιων εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.

Η ευκαιρία της Αθήνας

Καθώς το επίκεντρο της αναζήτησης νέων ισορροπιών σε παγκόσμιο επίπεδο μεταφέρεται τουλάχιστον για το επόμενο διάστημα, στη Μεσόγειο οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται και για την αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας είναι σημαντικές.

Γιάννης Καστριώτης

http://www.ethnos.gr/politiki/arthro/to_dogma_tramp_gia_ti_geitonia_tis_elladas-65098235/