ΑΛΕΞΙΑΣ ΚΑΨΑΜΠΕΛΗ : Η επέτειος μιας από τις μεγαλύτερες καταστροφές του 20ου αιώνα

24 Απριλίου 1015

Η γενοκτονία των Αρμενίων

Η επέτειος μιας από τις μεγαλύτερες καταστροφές του 20ου αιώνα

της ΑΛΕΞΙΑΣ ΚΑΨΑΜΠΕΛΗ

«Ποιος μιλάει σήμερα για τον αφανισμό των Αρμενίων;», διερωτήθηκε ο Αδόλφος Χίτλερ το 1939, προσπαθώντας να δικαιολογήσει το Εβραϊκό Ολοκαύτωμα.

102 χρόνια συμπληρώνονται στις 24 Απριλίου, από τη Γενοκτονία των Αρμενίων και οι πιέσεις για την αναγνώριση αυξάνονται.

Στη Γαλλία, ο ανεξάρτητος υποψήφιος για την Προεδρία Εμμανουέλ Μακρόν υποσχέθηκε ότι θα συνεχίσει να τιμάει τη μνήμη των Αρμενίων, αν εκλεγεί, και θα ποινικοποιήσει την άρνηση της αναγνώρισης. Στην ίδια γραμμή κινήθηκαν ο ακροαριστερός Ζαν Λικ Μελανσόν και ο σοσιαλιστής Μπενουά Αμόν.

Στις ΗΠΑ πολλά μέλη του Κογκρέσου έστειλαν γράμμα προς τον Ντόναλντ Τραμπ για να αναγνωρίσει τη γενοκτονία, ο οποίος δεν έχει προς το παρόν ξεκαθαρίσει τη θέση του.

Εκεί προβάλλεται η ταινία «Η υπόσχεση», σε σενάριο της Robin Swicord και σκηνοθεσία του Terry George.

Ο πρωταγωνιστής είναι ένας νέος αρμένιος φοιτητής της Ιατρικής, ο οποίος πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη. Η ζωή του αλλάζει από τότε που οι Οθωμανοί παίρνουν μέρος στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ερωτηθείς ο σκηνοθέτης γιατί οι ΗΠΑ δεν έχουν αναγνωρίσει τη γενοκτονία, απάντησε ότι η Τουρκία ασκεί τεράστια στρατηγική επιρροή στη χώρα.

Προσέθεσε πως δύο προηγούμενες ταινίες για το θέμα αυτό τελικά δεν προβλήθηκαν επειδή η τουρκική κυβέρνηση πίεσε το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών. «Είναι μια από τις μεγαλύτερες ανείπωτες καταστροφές του 20ού αιώνα», δήλωσε.

Ακόμα θυμάται πως ο Μπαράκ Ομπάμα, πριν εκλεγεί Πρόεδρος, είχε υποσχεθεί πως θα αναγνώριζε τη Γενοκτονία των Αρμενίων, αλλά δεν κράτησε την υπόσχεσή του.

Είναι η πρώτη γενοκτονία του 20ού αιώνα με τη συστηματική εξόντωση 1,5 εκατομμυρίου ανθρώπων από τις οθωμανικές αρχές κατά την περίοδο 1915-1918.

Οι Αρμένιοι, ένας πανάρχαιος χριστιανικός λαός της Εγγύς Ανατολής, μοιράζονταν μεταξύ της Ρωσίας και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Με την ανάδυση των εθνικισμών, ο Σουλτάνος τους υποπτευόταν για αποσχιστικές τάσεις, ενώ οι Ρώσοι εποφθαλμιούσαν τα εδάφη. Έτσι, ο Αβδούλ Χαμίτ Β’ προέβη σε άγριους διωγμούς εναντίον των Αρμενίων της επικράτειάς του, με αποκορύφωμα τις σφαγές στο Σασούν, τις μαζικές εκτελέσεις κατά τη διετία 1895-1896, που στοίχισαν τη ζωή σε 300.000 Αρμενίους.

Η συστηματική εξόντωση έγινε κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ο σουλτάνος και ο τσάρος βρέθηκαν σε διαφορετικά στρατόπεδα. Το σχέδιο του υπουργού Εσωτερικών Ταλάτ Πασά μπήκε σε εφαρμογή στις 24 Απριλίου του 1915 με τη σύλληψη 250 επιφανών Αρμενίων στην Κωνσταντινούπολη, οι οποίοι εκτελέστηκαν το ίδιο βράδυ. Αμέσως μετά άρχισαν ομαδικές σφαγές του αρμενικού λαού στην ανατολική Μικρά Ασία.

Η Αρμενική Γενοκτονία ήταν εν γνώσει των γερμανών συμμάχων των Οθωμανών στον Μεγάλο Πόλεμο, οι οποίοι όμως επέβαλαν καθεστώς λογοκρισίας στην πατρίδα τους. Η ιστορική έρευνα έχει φέρει στο φως ντοκουμέντα ότι οι Γερμανοί ενθάρρυναν τους Οθωμανούς στην εξόντωση των Αρμενίων επειδή τους θεωρούσαν προσκείμενους στους Ρώσους.

Η Τουρκία, ως διάδοχο κράτος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ποτέ δεν παραδέχθηκε τη γενοκτονία και ισχυρίζεται ότι επρόκειτο για μια επιχείρηση καταστολής κατά εκείνων των Αρμενίων που είχαν συνεργαστεί με τις ρωσικές δυνάμεις εισβολής στην Ανατολική Τουρκία, τονίζουν δε πως οι νεκροί δεν ξεπερνούσαν τις 300.000.

Πολλές χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, έχουν αναγνωρίσει τη Γενοκτονία των Αρμενίων, διεθνείς οργανισμοί όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, το Συμβούλιο της Ευρώπης και οι 43 από τις 50 πολιτείες των ΗΠΑ.