Κατερίνας Δασκαλάκη : Το «μακεδονικόν» γένος και το δήθεν «μακεδόνικο ζήτημα»

Ο χάρτης αυτός εμφανίζει το μακεδονικό βασίλειο με τις κατακτήσεις του Φιλίππου Β΄ και  περιλαμβάνει και τους υποτελείς λαούς (Παίονες, Θράκες, Ιλλυριούς κ.λπ.) στους Μακεδόνες.

Το «μακεδονικό δεν μας προέκυψε τώρα ως δια μαγείας και η «λύση» που δόθηκε από την αριστερή κυβέρνηση δεν ήταν μη αναμενόμενη καθώς η αριστερά είχε ανέκαθεν «περίεργες» απόψεις για το θέμα αυτό. Το κακό είναι ότι στη λύση που δόθηκε συνέπραξαν και οι ΑΝΕΛΛ παρά της περί του αντιθέτου θέσης του αρχηγού τους. Γιατί όπως και να το κάνουμε η εκ των υστέρων καταψήφιση της συμφωνίας, όταν έλθει στην Βουλή, από τους ΑΝΕΛΛ δεν αποτρέπει ούτε τα όσα ζημιογόνα προκύπτουν άμεσα από την συμφωνία των Πρεσπών ούτε και την αποδυνάμωση της θέσης της Ελλάδος με την αποδοχή έναρξης της ενταξιακής διαδικασίας της ΠΓΔΜ στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ.

Όμως όπως προείπαμε το μακεδονικό δεν είναι ούτε σημερινό ούτε χθεσινό και έχει και αυτό την προϊστορία του όπως μπορείτε να αντιληφθείτε από το παρακάτω άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Επιλογές» τον Αύγουστο του 1986 όταν η ΠΓΔΜ ήταν ακόμη ομόσπονδο κράτος της Γιουγκοσλαβίας με το όνομα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ. 

 Χάρτης με τις επαρχίες του αρχαίου μακεδονικού βασιλείου

Το «μακεδονικόν» γένος και το δήθεν «μακεδόνικο ζήτημα»

της Κατερίνας Δασκαλάκη

Η Μακεδονία, πολύχρωμη «φρουτοσαλάτα» στις αρχές του αιώνα, χώρος αιματηρών συγκρούσεων, πατρίδα ενός δωρικού ελληνικού γένους, είναι πάλι στην επικαιρότητα. Αιτία; Η προπαγάνδα των Σκοπίων. Αιτία της προπαγάνδας; Περίεργα γιουγκοσλαβικά (και άλλα) προβλήματα...

Πρώτος ο Ηρόδοτος ονόμασε «Μακεδονία» τη χώρα του Αίμου που ορίζεται «εκ Νότου υπό του Αιγαίου Πελάγους και της Θεσσαλίας» και εκτείνεται «προς Ανατολάς μεν μέχρι της Ροδόπης και της πεδιάδος του Νέστου μέχρι των εκβολών αυτού, προς Βορράν δε μέχρι των κοιλάδων των διαρρεομένων υπό του κάτω Στρυμώνος και του Αξιού και προς Δύσιν μέχρι των Αλβανίδων Άλπεων». Το όνομα των Μακεδόνων είναι της ίδιας ρίζας με τις λέξεις μάκενδα, μακεδανός, μακρός, και το Μάκεδνον ήταν - σύμφωνα με τον Ηρόδοτο πάντοτε - γένος δωρικό που κατοικούσε στην Φθιώτιδα υπό τον Δευκαλίωνα και που διώχτηκε από εκεί από τους Καδμείους και έφυγε στην Πίνδο.

Πρώτοι οι Ευρωπαίοι των αρχών του αιώνα - και ίσως λίγο πριν ακόμα - έδωσαν το όνομα Μακεδονία σ' αυτό που εμείς, σεμνότερα και με περισσότερη προσήλωση στην κυριολεξία, ονομάζουμε απλώς... φρουτοσαλάτα. Η πολύχρωμη μακεδονία-σαλάτα φρούτων, δίνει μόνο μια ιδέα της ιδέας που είχαν οι Ευρωπαίοι ογδόντα και περισσότερα χρόνια πριν, για το περίπλοκο αυτού που τότε ονομάστηκε «μακεδόνικο ζήτημα» και το οποίο ξαφνικά, τον τελευταίο καιρό, έχει βρει μια παράδοξη δημοσιότητα που υποδαυλίζεται από διάφορες εθνικιστικού περιεχομένου εκπομπές του ραδιοφωνικού σταθμού των Σκοπίων, τις οποίες κατά καιρούς καλύπτει και κατά καιρούς όχι, η κεντρική κυβέρνηση του Βελιγραδίου.

Τα Σκόπια, όπως είναι γνωστό, είναι η πρωτεύουσα του γιουγκοσλαβικού κρατιδίου της «Μακεδονίας» που, ούτε λίγο ούτε πολύ, επιδιώκει να καλλιεργήσει αυτονομιστικές τάσεις στον βορειοελλαδικό χώρο, αναπτύσσοντας μια ιδιαίτερα έντονη όσο και περίεργη προπαγάνδα, που παίρνει ακόμα και τη μορφή ανοιχτών προκλήσεων, σε ορισμένες περιπτώσεις.

Γιατί; Υπάρχουν πολλές απαντήσεις που δεν είναι του παρόντος. Μία από αυτές είναι και η διαπίστωση πως ολόκληρη η σημερινή Γιουγκοσλαβία είναι κατά κάποιο τρόπο μια χώρα «κατασκευασμένη» μετά την αναταραχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Θα μπορούσε μάλιστα θαυμάσια να εμπνεύσει τους σύγχρονους «μαιτρ» της διεθνούς μαγειρικής για να κατασκευάσουν και να «βαφτίσουν» έτσι όλων των ειδών τα «τουρλού-τουρλού» σε επίσημα και μη τραπέζια.

Μετά τον θάνατο του Τίτο η Γιουγκοσλαβία αντιμετώπισε αυξανόμενα εσωτερικά προβλήματα. Χώρα-μωσαϊκό, απαρτιζόμενη η ίδια από μειονότητες και εθνότητες με διαφορετική καταγωγή και γλώσσα ακόμα, «στα μισά του δρόμου» ανάμεσα στις ανατολικές και τις δυτικές χώρες, με ανοιχτές πληγές στο Κοσσυφοπέδιο και ανοιχτή διαμάχη με την Αλβανία, δείχνει να έχει βρει στο λεγόμενο «μακεδόνικο» ένα είδος αντιπερισπασμού. Ιδίως μάλιστα αν ληφθεί υπόψη και το γεγονός ότι ούτε με την Βουλγαρία τα πράγματα είναι ρόδινα, κι ότι δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση του Βελιγραδίου έχει ανάγκη «εξωτερικών μετώπων» για να διατηρήσει την τόσο εύθραυστη εσωτερική συνοχή του κράτους.

Εκτός των συνόρων.

Όπως όλες οι φτωχές χώρες, έτσι και η Γιουγκοσλαβία είχε ισχυρό μεταναστευτικό ρεύμα. Οι Γιουγκοσλάβοι εργάτες δεν επάνδρωσαν μόνον τα εργοστάσια της μεταπολεμικής ραγδαία αναπτυσσόμενης Δυτικής Ευρώπης, αλλά έφθασαν και πολύ μακρύτερα, στα πέρατα του κόσμου, όπως είναι η μοίρα των μεταναστών: στον Καναδά και στην Αυστραλία υπάρχουν σήμερα εκτεταμένες γιουγκοσλαβικές κοινότητες μεταναστών κι εκεί κατευθύνεται ακόμα πιο έντονη η προπαγάνδα για την «ενιαία» και «αυτόνομη» και «ανεξάρτητη» Μακεδονία. Τον τελευταίο καιρό έχουν κυκλοφορήσει και χάρτες της «Μακεδονίας» αυτής, όπου πρωτεύουσα είναι τα Σκόπια και όπου τα ελληνικά σύνορα έχουν... προωθηθεί στα όρια της Θεσσαλίας! Στα μέσα του Ιουνίου μόλις, ένας Αυστραλός δικαστής στην Μελβούρνη, παίρνοντας αφορμή από μια δίκη στην οποία Γιουγκοσλάβοι των Σκοπίων διεκδικούσαν εκεί μια Ορθόδοξη βουλγαρική εκκλησία, πήρε θέση στο «μακεδόνικο» και δήλωσε ότι αντιμετωπίζει «με συμπάθεια» το θέμα, ως εάν τον είχαν καλέσει διαιτητή σε διεθνείς διαφορές στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.

Το όλο θέμα δόθηκε στη δημοσιότητα και είδε το φως στον ελληνικό ημερήσιο τύπο, όχι τόσο σαν μία λεπτομέρεια που αυτή καθ' εαυτή έχει ιδιαίτερη σημασία, αλλά μάλλον σαν μία ακόμα ένδειξη της επιθυμίας των γειτόνων μας να δημιουργήσουν πρόσθετα προβλήματα σε μια περιοχή εξ ορισμού προβληματική, όπως ανέκαθεν υπήρξε η Βαλκανική Χερσόνησος. Το πράγμα βέβαια δεν είναι απλό ούτε απλοϊκά εθνικιστικό, όπως από μια ορισμένη πλευρά εμφανίζεται. Δεν έχει σχέση μόνον με τα τυχόν εσωτερικά προβλήματα της γιουγκοσλαβικής ομοσπονδίας, ούτε με τις επισφαλείς σχέσεις που η χώρα αυτή έχει - ως εκ της ιδιάζουσας φύσης της στα πλαίσια των σοσιαλιστικών χωρών - με όλους ανεξαιρέτως τους γείτονες της. Έχει και οικονομικού περιεχομένου αναφορές και ερμηνείες, καθώς η Γιουγκοσλαβία βλέπει να χάνει τον πρωταγωνιστικό της ρόλο ως αρτηρίας διαμετακομιστικού εμπορίου (κυρίως λόγω της θαλάσσιας σύνδεσης της Ελλάδας με τις χώρες της Μέσης Ανατολής), και πολλές άλλες ερμηνείες ίσως, που δεν χωρούν στα πλαίσια μιας περιορισμένης θεώρησης. Παραμένει όμως η πραγματικότητα της αναζωπύρωσης ενός θέματος που μπορεί ν' ανάψει απρόβλεπτες φωτιές και που, σε τελική ανάλυση, είναι πολύ αμφίβολο αν εξυπηρετεί και τα συμφέροντα της χώρας που τώρα το υποκινεί.

Ο πρόεδρος της ενιαίας τότε Γιουγκοσλαβίας, στρατάρχης Γιόσιπ Μπροζ Τίτο, είχε φτάσει στην Αθήνα στις 3 Ιουνίου 1954, κομίζοντας ως δώρο προς τον τότε βασιλιά Παύλο δύο άλογα. Κι αφού του απονεμήθηκε το χρυσό μετάλλιο της Αθήνας και επιθεώρησε τον ελληνικό πολεμικό στόλο, δύο μέρες αργότερα, στις 5 Ιουνίου 1954, επιβαίνοντας του καταδρομικού «Έλλη», έφτασε στη Θεσσαλονίκη, όπου έγινε προς τιμήν του μεγάλη στρατιωτική παρέλαση στο αεροδρόμιο του Σέδες....

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/i-episkepsi-tito-sti-thessaloniki-prin-apo-64-xronia-pos-ethese-thema-makedonikis-meionotitas-stin-ellada-kai-ti-doro-ekane-ston-vasilia-pavlo/

Ο πρόεδρος της ενιαίας τότε Γιουγκοσλαβίας, στρατάρχης Γιόσιπ Μπροζ Τίτο, είχε φτάσει στην Αθήνα στις 3 Ιουνίου 1954, κομίζοντας ως δώρο προς τον τότε βασιλιά Παύλο δύο άλογα. Κι αφού του απονεμήθηκε το χρυσό μετάλλιο της Αθήνας και επιθεώρησε τον ελληνικό πολεμικό στόλο, δύο μέρες αργότερα, στις 5 Ιουνίου 1954, επιβαίνοντας του καταδρομικού «Έλλη», έφτασε στη Θεσσαλονίκη, όπου έγινε προς τιμήν του μεγάλη στρατιωτική παρέλαση στο αεροδρόμιο του Σέδες....

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/i-episkepsi-tito-sti-thessaloniki-prin-apo-64-xronia-pos-ethese-thema-makedonikis-meionotitas-stin-ellada-kai-ti-doro-ekane-ston-vasilia-pavlo/

 Ο πρόεδρος της ενιαίας τότε Γιουγκοσλαβίας, στρατάρχης Γιόσιπ Μπροζ Τίτο, είχε φτάσει στην Αθήνα στις 3 Ιουνίου 1954, κομίζοντας ως δώρο προς τον τότε βασιλιά Παύλο δύο άλογα. Κι αφού του απονεμήθηκε το χρυσό μετάλλιο της Αθήνας και επιθεώρησε τον ελληνικό πολεμικό στόλο, δύο μέρες αργότερα, στις 5 Ιουνίου 1954, επιβαίνοντας του καταδρομικού «Έλλη», έφτασε στη Θεσσαλονίκη, όπου έγινε προς τιμήν του μεγάλη στρατιωτική παρέλαση στο αεροδρόμιο του Σέδες..

Ο πρόεδρος της ενιαίας τότε Γιουγκοσλαβίας, στρατάρχης Γιόσιπ Μπροζ Τίτο, είχε φτάσει στην Αθήνα στις 3 Ιουνίου 1954, κομίζοντας ως δώρο προς τον τότε βασιλιά Παύλο δύο άλογα. Κι αφού του απονεμήθηκε το χρυσό μετάλλιο της Αθήνας και επιθεώρησε τον ελληνικό πολεμικό στόλο, δύο μέρες αργότερα, στις 5 Ιουνίου 1954, επιβαίνοντας του καταδρομικού «Έλλη», έφτασε στη Θεσσαλονίκη, όπου έγινε προς τιμήν του μεγάλη στρατιωτική παρέλαση στο αεροδρόμιο του Σέδες....

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/i-episkepsi-tito-sti-thessaloniki-prin-apo-64-xronia-pos-ethese-thema-makedonikis-meionotitas-stin-ellada-kai-ti-doro-ekane-ston-vasilia-pavlo/

Η πολιτική της σιωπής.

Η πάγια κολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων επί του λεγόμενου «μακεδόνικου ζητήματος» υπήρξε ανέκαθεν η αγνόηση του. Κάτι σαν να μην πρέπει να δίνει κανείς απάντηση σε ενοχλητικούς θορύβους. Αυτή η πολιτική στηριζόταν κυρίως στη δεδομένη θέση ότι τέτοιο «ζήτημα» δεν υφίσταται για την ελληνική πλευρά, άρα δεν αντιλαμβάνεται και τη θέση εκείνων που το ανακινούν, άρα δεν δίνει απάντηση επί μη υφισταμένου ερωτήματος.

Ακόμα, κι αυτό δεν ήταν κάτι άγνωστο, κι επειδή η ελληνική Μακεδονία είχε περάσει στο ελληνικό κράτος μετά από μακροχρόνιους αγώνες που ακόμα είναι νωποί και έξω από την  «αντικειμενική ιστορική κατάταξη», όσο μπορεί αυτή να υπάρξει.

Διαβάζουμε στο βιβλίο Η ενοποίηση της Ελλάδας του Ντάγκλας Νταίηκιν (έκδοση του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης· το βιβλίο αποτελεί πανεπιστημιακό βοήθημα): «Η περιοχή αυτή (της Μακεδονίας, από την Οχρίδα και Πρέσπα στα δυτικά, ως τον Νέστο στ' ανατολικά, κι απ' τα βουνά του Σαρ, της Ρίλας και της Ροδόπης στον βορρά ως την Πίνδο, τον Όλυμπο και το Αιγαίο στον νότο) ήταν ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν το 1866-67 κατά τις ελληνοσερβικές διαπραγμαγματεύσεις και όλες οι βαλκανικές χώρες, μετά τη συνθήκη του Βερολίνου και την προσάρτηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα, είχαν φτάσει στο σημείο να διεκδικούν την Μακεδονία και να ισχυρίζονται ότι οι Μακεδόνες ήταν τα αδέλφια τους που είχαν χαθεί από καιρό. Οι Σέρβοι και οι Βούλγαροι είχαν ορισμένους φυλετικούς, γλωσσικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με τους Σλάβους της Μακεδονίας, αλλά και οι δυο διαφωνούσαν βίαια στο ζήτημα του βαθμού συγγενείας. Οι Έλληνες μπορούσαν να προβάλουν τη μεγαλύτερη αρχαιότητα των ιστορικών τους αξιώσεων. Υπήρχαν επίσης πολυάριθμα χωριά, ιδιαίτερα στα νότια μέρη, που από γλωσσική άποψη ήταν ελληνικά και έτσι παρά την εξάπλωση της βουλγαρικής Εξαρχίας, η ελληνική Εκκλησία συνέχισε να κυριαρχεί σε σημαντικό μέρος των καθαρά σλαβόφωνων περιοχών.»

Στις ελληνοσερβικές διαπραγματεύσεις του 1890-93 οι Σέρβοι πρόβαλαν αξιώσεις στο μεγαλύτερο τμήμα της Μακεδονίας και έτσι οι Ελληνες απέρριψαν τη συμμαχία που τους προτάθηκε, από την άλλη μεριά, διαισθανόμενοι την (ακόμα και σήμερα υπόκωφα συνεχιζόμενη) ασυμφωνία Σερβίας - Βουλγαρίας και ξέροντας ότι μια τέτοια συμμαχία θα ωθούσε απλώς σε σύμπλευση Τουρκίας - Βουλγαρίας, πράγμα που θα ήταν καταστρεπτικό για την Ελλάδα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα η διαμάχη Βουλγαρίας - Τουρκίας είναι εκφρασμένη, και σκληρή κατά διαστήματα, κυρίως λόγω της τουρκικής μειονότητας που ζει στην Βουλγαρία και η οποία υφίσταται συστηματικές πιέσεις εκβουλγαρισμού και σκληρές διώξεις, όπως κατηγορεί η τουρκική πλευρά.

Ο Μακεδόνικος Αγώνας.

Την εποχή των διαπραγματεύσεων εκείνων, στα τέλη του περασμένου αιώνα, σ' όλη την έκταση της μακεδόνικης γης κατοικούσαν διάφορες εθνότητες, αλλά η Βουλγαρία ήταν  εκείνη  που  κυρίως προσπαθούσε να επιβληθεί επωφελούμενη των τελευταίων σπασμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με την Σερβία να την ακολουθεί κατά πόδας.

Οι Βούλγαροι «πρόλαβαν» τους Σέρβους στέλνοντας παντού στην Μακεδονία εκπροσώπους της Εξαρχείας, προσπαθώντας να ιδρύσουν βουλγάρικα σχολεία, και ιδρύοντας το Βουλγαρικό Κομιτάτο. Στις κινήσεις αυτές οι Έλληνες απάντησαν με μία «εθνική» οργάνωση που ενισχυόταν από το Πατριαρχείο και την ελληνική κυβέρνηση, και που έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα της εκκλησίας και των ελληνικών σχολείων. Το 1902 υπήρχαν περισσότερα από 1.000 ελληνικά σχολεία στην Μακεδονία με 70.000 μαθητές και μερικά ιδιωτικά εκπαιδευτήρια με 8.000 μαθητές. Διαβάζουμε στο ίδιο βιβλίο: «Πολλοί Δυτικοευρωπαίοι αμφέβαλλαν κατά πόσο υπήρχε πραγματικά ελληνισμός στην Μακεδονία και έβλεπαν το όλο θέμα ως εφεύρεση των εφημερίδων της κυρίως Ελλάδας. Αποδείχθηκε όμως ότι είχαν άδικο. Το ελληνικό στοιχείο κατόρθωσε να επιβιώσει παρά τις δριμύτατες επιθέσεις που δεχόταν. Και δεν θα είχε βέβαια επιζήσει αν δεν υπήρχε. Τη δύναμη του την όφειλε κατά ένα μέρος στην ελληνική εκπαίδευση και κατά ένα άλλο μέρος στον έμφυτο συντηρητισμό της πλειοψηφίας των Μακεδόνων, είτε σλαβικά μιλούσαν αυτοί, είτε βλάχικα, είτε ελληνικά.»

Γράφει επίσης η Πηνελόπη Δέλτα, που στον Μακεδόνικο Αγώνα αφιέρωσε το πιο «επικό» ίσως από τα βιβλία της: «Δεν ήταν εύκολο να πάρουν μ' αιφνιδιασμό την Μακεδονία, όπως είχαν κάνει με την Ανατολική Ρωμυλία. Άρχισαν λοιπόν, σιγά-σιγά, με πονηριά, να δασκαλεύουν μυστικά τους χωριανούς, να τους λεν πως πρέπει να σηκωθούν οι Μακεδόνες και να ζητήσουν αυτονομία...»

» Από τα 1900 αγρίεψε ακόμα περισσότερο ο κατατρεγμός. Κάθε λίγο καταφεύγαμε στους προξένους μας και ζητούσαμε βοήθεια, τουφέκια, φυσέκια από την Ελλάδα. Μα, το ελεύθερο κράτος, τσακισμένο από την ήττα του '97, δεν τολμούσε να κουνήσει. Τότε, πρέσβυς στην Πόλη ήταν ο Μαυροκορδάτος, άνθρωπος με καρδιά και πατριωτισμό. Φώναξε ένα νέον ιερωμένο του Φαναριού, και του είπε:

—  Χήρεψε η Μητρόπολη Καστοριάς. Να πας εσύ!

—  Εγώ; έκανε ο ιερωμένος. Μα είμαι τόσο νέος!

—  Ακριβώς, του είπε ο πρέσβυς. Θέλουμε νέους. Και η Καστοριά υποφέρει πολύ από τους κομιτατζήδες. Να πας και να οργανώσεις τους Έλληνες.

—  Θα πάγω, είπε ο ιερωμένος.

Κι έφυγε. Και παρέλαβε την Μητρόπολη και το ποίμνιο, που είχε μείνει χωρίς αρχηγό.»

Ο «Δεσπότης» ήταν ο Γερμανός Καραβαγγέλης που σε στενή συνεργασία με το ελληνικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης είχε άμεση συμμετοχή στη στρατολόγηση ανταρτών και στην οργάνωση αυτού που έμεινε γνωστός ως ο Μακεδόνικος Αγώνας και που την ιστορία του δεν μπορεί κανείς να τη γράψει σε λίγες σελίδες.

Η Μακεδονία και η Θράκη αποσπάστηκαν από την Τουρκία με τον Πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο του 1912. Τον επόμενο χρόνο, με την Συνθήκη του Βουκουρεστίου, η Ελλάδα περιελάμβανε εκτός από την περιοχή της Νότιας και Κεντρικής Μακεδονίας ως τον Στρυμώνα, και την περιοχή ως τον Νέστο. Το υπόλοιπο τμήμα της Μακεδονίας διανεμήθηκε μεταξύ των Σέρβων και των Βουλγάρων. Με τις συνθήκες των Σεβρών και του Νεϊγύ (μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο) περιελήφθη στα όρια του ελληνικού κράτους όλη η Ανατολική Μακεδονία με την Θράκη ως τον Εύξεινο και την Προποντίδα...

Μια «διάλεκτος» υπό αμφισβήτηση.

Συνήθως η υποδαύλιση ενός νεο-εθνικισμού χρειάζεται μια ξεχωριστή «εθνική γλώσσα» για να λειτουργήσει. Η τελευταία «μακεδόνικη» προπαγάνδα των Σκοπίων εκπέμπει στη «μακεδόνικη» γλώσσα και σ' αυτήν καλούνται να εκφράζονται εκείνοι που, κατά τη γιουγκοσλαβική άποψη, πρέπει να αποτελέσουν το ξεχωριστό «μακεδόνικο έθνος».

Η «μακεδόνικη» διάλεκτος, που όντως μιλιέται σε πολλές περιοχές παραμεθόριες της Μακεδονίας (όπως συμβαίνει σε όλες τις παραμεθόριες ζώνες του κόσμου, όπου τοπωνύμια και γλωσσικά ιδιώματα έχουν λιγότερο σαφή σύνορα από αυτά που χαράζονται στους χάρτες, χωρίς αυτό να σημαίνει σώνει και καλά ότι «από εδώ» δεν είναι Έλληνες κι «από εκεί» δεν είναι Γιουγκοσλάβοι, στην προκειμένη περίπτωση), έχει αρχαιότατες ρίζες, παρ' όλες τις επιδράσεις που δέχτηκε στο πέρασμα των αιώνων. Ρίζες ελληνικές.

Στο έργο Περί του ελληνισμού των αρχαίων Μακεδόνων του Γ.Ν. Χατζιδάκι αναφέρεται ότι δεν έχει διασωθεί από την αρχαία μακεδόνικη διάλεκτο κανένα επιγραφικό ή φιλολογικό μνημείο, αλλά έχουν σωθεί μερικές μακεδόνικες λέξεις. Προσεκτική γλωσσολογική έρευνα απέδειξε στενότατες ομοιότητες της αρχαίας μακεδόνικης διαλέκτου με την ελληνική γλώσσα, ομοιότητες που δεν υπήρχαν με καμία άλλη γλώσσα που μιλιόταν τότε στην Χερσόνησο του Αίμου: «Δια ταύτα η μακεδόνικη διάλεκτος μόνον μετά της ελληνικής γλώσσης συνάπτεται και είναι διάλεκτος αυτής,» υπογραμμίζεται.

Αξίζει ίσως με την ευκαιρία αυτή να αναφέρει κανείς εδώ κι ένα ιδιαίτερο ρήμα της ελληνικής κλασικής γλώσσας, ξεχασμένο από αιώνες. Το ρήμα «μακεδονίζω». Το λεξικό μας πληροφορεί ότι είναι ρήμα «αμετάβατον». Με μια πλατύτερη ερμηνεία θα μπορούσε να χαριτολογήσει κανείς λέγοντας ότι το «μακεδονίζειν» είναι καθαρά υπόθεση των Ελλήνων και μόνον. Η ερμηνεία που δίνεται είναι: «φρονώ τα των Μακεδόνων» και «ομιλώ μακεδονιστί ή φέρομαι ως Μακεδών». Και η επεξήγηση: «Μακεδονίζοντες ονομάζονταν κατά την εποχή του Φιλίππου, του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των διαδόχων τους, όσοι από τους Έλληνες και μάλιστα τους Αθηναίους ήσαν κηρυγμένοι υπέρ του συνασπισμού όλων των Ελλήνων υπό τους βασιλείς της Μακεδονίας κατά των εξωτερικών εχθρών.»

Το πρόβλημα σήμερα είναι διαφορετικό, φυσικά. Παραμένει όμως πάντοτε ένα πρόβλημα ελληνικής ενότητας σε άλλα πλαίσια.

ΕΠΙΛΟΓΕΣ /ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1986 τ,8