Το ενιαίο αμυντικό δόγμα Ελλάδος - Κύπρου και ο Γεράσιμος Αρσένης

Το ενιαίο αμυντικό δόγμα Ελλάδος - Κύπρου και ο Γεράσιμος Αρσένης

Γράφει ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΝΕΑΡΧΟΥ Πρέσβυς ε.τ.

Το τέλος της ζωής είναι ταυτόχρονα και ένας απολογισμός της ζωής, που αναδεικνύει την παρακαταθήκη που αφήνει πίσω του ένας ευπατρίδης πολιτικός, που ανεμείχθη ενεργά στην πολιτική ζωή και έδωσε μάχες σε πολλά και σημαντικά πεδία, από την οικονομία και την άμυνα ως την παιδεία.

Ο Γεράσιμος Αρσένης φεύγει σε μια στιγμή κατά την οποία η κατάσταση και στα τρία αυτά πεδία, στα οποία αγωνίσθηκε, με πάθος, είναι πολύ μακριά από τα οράματα που ενέπνευσαν τη δεκαετία του ’80 και τις ελπίδες που δεν δικαιώθηκαν.

Η ανατροπή πολιτικής, που συνετελέσθη με την ανάληψη της ηγεσίας της κυβερνήσεως και του ΠΑΣΟΚ από τον Κώστα Σημίτη, μετά την ασθένεια και στη συνέχεια τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, άλλαξε τη φορά των πραγμάτων και έδωσε μια άλλη κατεύθυνση στην πορεία της χώρας. Το δίδυμο Κώστα Σημίτη και Γιώργου Παπανδρέου ανέλαβε να προσαρμόσει την Ελλάδα στην πα­γκοσμιοποίηση, με άλλοθι την Ευρωπαϊκή ενοποίηση και τον δήθεν εκσυγχρονισμό.

Στο πλαίσιο αυτό, οι εθνικές στρατηγικές αντιμετωπίσθηκαν ως ανεδαφικές και παρωχημένες, η μεικτή οικονομία ως αντίθετη στη λογική του νεοφιλελευθερισμού, που είχε επικρατήσει στην Ευρώπη και είχε εγγραφεί στις Συνθήκες της. Η ίδια η ιδέα του έθνους άρχισε να υπονομεύεται με τη θορυβώδη προβολή της λεγόμενης «πολυπολιτισμικής» κοινωνίας, της οποίας παρουσιάσθηκε ως υπέρμαχος και πρωταγωνιστής ο Κώστας Σημίτης και, στη συνέχεια, ο Γιώργος Παπανδρέου.

Οι γείτονες ήταν καλά πληροφορημένοι για τις ιδέες του νέου πρωθυπουργού και έσπευσαν από την αρχή της θητείας του να θέσουν σε δοκιμασία την αποφασιστικότητά του και να προωθήσουν τη θεωρία των γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο, με την κρίση των Ιμίων. Τα Ελληνο-Τουρκικά έγιναν το κύριο πεδίο δοκιμής της νέας πολιτικής Σημίτη. Η ακολουθούμενη, μέχρι τότε, διακομματική ουσιαστικά, πολιτική, ανετράπη. Η Ελλάδα έκανε στροφή 180 μοιρών και ετάχθη υπέρ της εντάξεως της Τουρκίας στην Ευρώπη, γιατί η πολιτική αυτή θα λειτουργούσε δήθεν ως καταλύτης για την επίλυση και των Ελληνο-Τουρκικών προβλημάτων. Σύμφωνα με τη λογική αυτή, δεν χρειαζόταν η Ελλάδα να θέτει όρους και προϋποθέσεις. Η ίδια η εκπλήρωση των κριτηρίων για την ένταξη θα έθετε εκ των πραγμάτων τις προϋποθέσεις και δεν θα χρειαζόταν να τις θέσει μόνη της η Ελλάδα. Η πολιτική αυτή παρουσιάσθηκε ως «Ευρωπαιοποίηση» των Ελληνο-Τουρκικών προβλημάτων.

Ο καθένας μπορεί σήμερα να αναμετρήσει που οδήγησε την Ελλάδα και τις Ελληνο-Τουρκικές σχέσεις η πολιτική αυτή. Ο Γεράσιμος Αρσένης δεν συμφωνούσε με την πολιτική αυτή. Αυτό όμως που τον στενοχωρούσε ιδιαίτερα ήταν η προέκταση της λογικής αυτής σ’ έναν τομέα στον οποίο είχε πρωτοστατήσει, γιατί πίστευε ότι ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος για μια σωστή στρατηγική και πολιτική στο Κυπριακό. Ήταν το δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού χώρου μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου.

Η Ελλάδα, για να είναι σε θέση να ασκήσει μια πολιτική επανατοποθετήσεως του Κυπριακού ως προβλήματος εισβολής και κατοχής, θα έπρεπε να εξασφαλίσει την άμυνα της ελεύθερης Κύπρου. Αυτό προϋπόθετε τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών στην Κύπρο και τη διασύνδεση των αμυντικών δυνάμεων στην Ελλάδα και την Κύπρο, στο πλαίσιο μιας ενιαίας στρατηγικής.

Ορισμένοι έσπευσαν να κατηγορήσουν το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα ότι δεν έλαβε ποτέ πραγματικό περιεχόμενο. Οι ισχυρισμοί αυτοί προεβλήθησαν από εκείνους που ήθελαν να το αποδομήσουν και να το καταργήσουν. Οι δύο πυλώνες πάνω στους οποίους θα βασιζόταν το Δόγμα βρίσκονταν ήδη σε πλήρη εξέλιξη. Η αεροπορική βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» στην Πάφο είναι γεγονός. Χρειαζόταν μόνο να συμπληρωθεί με καταφύγια αεροσκαφών και άλλες σχετικές υποδομές.

Κατά τον ίδιο τρόπο, είχαν προχωρήσει οι σχεδιασμοί και οι εργασίες για την κατασκευή της ναυτικής βάσεως. Οι σχεδιασμοί και οι εργασίες εγκαταλείφθηκαν μετά την αλλαγή πολιτικής και τη σιωπηρή κατάργηση του δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου. Η εγκατάλειψη αυτή δεν ήταν χωρίς συνέπειες. Ήταν μέρος μιας ενδοτικής και ανεδαφικής πολιτικής, που οδήγησε, το 2004, στο γνωστό σχέδιο Ανάν και υποστηρίζει τη σημερινή καταστροφική πορεία στο Κυπριακό. Πού οδηγείται η Κύπρος με την ακολουθούμενη σήμερα πολιτική, με την αγαστή συνεργασία της ηγεσίας των κομμάτων του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ; Με πρόσχημα τις διεξαγόμενες διακοινοτικές συνομιλίες για δήθεν «λύση» του Κυπριακού, προωθείται η ντε φάκτο αναγνώριση του ψευδοκράτους και η υπονόμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ο Γεράσιμος Αρσένης δεν έπαψε ποτέ να αγωνίζεται για την επιστροφή στην Κύπρο, όπως και στην Ελλάδα, μιας εθνικής στρατηγικής, που να αντιμετωπίζει με ενιαίο τρόπο την άμυνα του εθνικού χώρου, χωρίς αυτοκαταστροφικούς ενδοτισμούς και αυτοεγκλωβισμό σε πολιτικές, που μοιάζουν με σημαδεμένη τράπουλα, σε βάρος της Ελληνικής πλευράς. Η πολιτική του δράση και προσφορά είναι πολυσχιδής και θα αξιολογηθεί στο σύνολό της δίκαια από την αδέκαστη ιστορία. Η παρακαταθήκη όμως που αφήνει με την ιδέα του Δόγματος του Ενιαίου Χώρου Ελλάδος - Κύπρου πρέπει να γίνει πηγή εμπνεύσεως και φρονηματισμού για αλλαγή της σημερινής αυτοκαταστροφικής πορείας. Θα ήταν η τελευταία, μεγάλη προσφορά του Γεράσιμου Αρσένη, ο οποίος έκανε εγκόλπιο της ζωής του το όραμα για μια άλλη Ελλάδα και τον ασυμβίβαστο αγώνα για τα εθνικά θέματα.

 

Γιατί δεν έκατσε καλά τίμησαν τον Γεράσιμο Αρσένη στην αποχαιρετιστήρια εκδήλωσή του...

Ήταν εκεί, δίπλα του, στον Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη, η Ελλάδα με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον πρωθυπουργό, η Κύπρος με τον πρόεδρο της Κυπριακής Βουλής και η Εκκλησία με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο.

Έφυγε με το κεφάλι ψηλά. Ποτέ δεν συμβιβάστηκε ο Γεράσιμος Αρσένης σε αυτό που πίστευε ότι έπρεπε να γίνει γιατί το απαιτούσε το συμφέρον της πατρίδας και των επόμενων γενιών. Και το πλήρωσε πολλές φορές, γιατί ποτέ δεν έβαλε μπροστά το προσωπικό του κέρδος.

Από όποιο μετερίζι κι αν πέρασε, σε όποια θέση κι αν υπηρέτησε, άφησε ισχυρά, ανεξίτηλα αποτυπώματα. Μπροστάρης στα εθνικά θέματα, τα υπερασπίστηκε με πάθος και αγάπη για τον Ελληνισμό. Το ενιαίο αμυντικό δόγμα Ελλάδας - Κύπρου ήταν μια κίνηση τεράστιας εθνικής σημασίας, ένα μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση ότι η Κύπρος δεν κείται μακράν, δεν είναι μόνη... Ήταν επίσης σημαιοφόρος κατά του Σχεδίου Ανάν, όταν άλλοι από τον δημοκρατικό χώρο αλληθώριζαν, έστελναν άλλα μηνύματα. Πάντα παρών σε όλα τα δύσκολα... Δεν ήταν τυχαία η απόφαση του Ανδρέα Παπανδρέου να ζητήσει από τον φίλο του να έρθει το ’81 για να βάλει πλάτη με τις πολύτιμες γνώσεις του και τη γνωριμία του με διεθνείς προσωπικότητες, προκειμένου να γίνει πράξη το όραμα για τη μεγάλη Αλλαγή.

Ήταν ο χαμογελαστός Κεφαλονίτης ο Γεράσιμος, αποδεκτός και αγαπητός σε όλους τους πολιτικούς χώρους. Πάντα πρόθυμος να συζητήσει, να ακούσει, με θέληση για τη διαμόρφωση της καλύτερης δυνατής λύσης, που βοηθάει τον πολίτη και τον στόχο για εθνική ανασυγκρότηση και πρόοδο. Και αυτό φάνηκε στην αποχαιρετιστήρια εκδήλωση την περασμένη Πέμπτη το απόγευμα στον Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη. Ήταν όλοι εκεί, και το κράτος με το άγημα σε απόδοση τιμής στον υπουργό Άμυνας που τίμησε το αξίωμά του χωρίς την παραμικρή σκιά. Ήταν εκεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, δύο πρόσωπα από διαφορετικούς πολιτικούς χώρους. Και αυτό κάτι λέει, στέλνει ένα μήνυμα, από το οποίο κακώς απουσίασε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης. Ήταν, όμως, εκεί και η πρώην γενική γραμματέας του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα. Ήταν εκεί ο Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, ναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης. Ήταν εκεί η πρόεδρος του Αρείου Πάγου κ. βασιλική Θάνου.

Ήταν εκεί η Κύπρος, με τον ιστορικό αγωνιστή της ΕΟΚΑ Γιαννάκη Ομήρου, πρόεδρο της Κυπριακής Βουλής, για να μεταφέρει τις ευχαριστίες του κυπριακού λαού για τις υπηρεσίες που προσέφερε στη Μεγαλόνησο.

Ήταν εκεί και η Κεφαλονιά του, με την ηγεσία της, με τους φίλους του χορωδούς, για να του δώσουν μελωδικά τον τελευταίο ασπασμό...

Ήταν εκεί εκατοντάδες φίλοι του, που δεν τον ξέχασαν.

Δεν σημαίνει ότι δεν υπήρξαν και δύσκολες στιγμές, κάποιες λαθεμένες επιλογές ή κρίσεις που οδήγησαν σε ρήξεις και μάταιες συγκρούσεις. Αλλά την ώρα του απολογισμού το αποτέλεσμα για τον Γεράσιμο το έβγαλε ο κόσμος, επώνυμοι και ανώνυμοι με την παρουσία τους, με δυο τρεις λέξεις στη Λούκα, τη γυναίκα του, και στα παιδιά του. Άφησε ο Αρσένης το όνομά του ισχυρό στη Μνήμη. Και πράγματι η αποχώρησή του από τούτο τον κόσμο φτώχυνε το πολιτικό σκηνικό. Αυτό επισήμανε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας κλείνοντας τον επικήδειο που εκφώνησε:

«Ο Γεράσιμος Αρσένης θα μείνει στην Ιστορία του τόπου μας ως ένα υπόδειγμα προσωπικού ήθους και πολιτικής συνέπειας. Η διαύγεια της σκέψης του και η καθαρότητα της προσωπικής του διαδρομής έχουν κερδίσει τον σεβασμό όλων μας. Η πολιτική του παρακαταθήκη και η πίστη του σε έναν σοσιαλισμό με βαθιά ριζοσπαστικά κοινωνικά και δημοκρατικά χαρακτηριστικά αποτελούν μια υποδειγματική συμβολή σε έναν δίκαιο αγώνα που τώρα διεξάγεται. Έναν αγώνα που τελικά θα κερδηθεί.Ας κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη του».

Αγαπητέ φίλε, μια χάρη θα σου ζητήσω, εκεί που πας να μην κάτσεις ήσυχος, Γεράσιμε, να προσπαθήσεις να αλλάξεις και εκεί κάποια πράγματα. Καλό ταξίδι, με φόντο την ωραία μας Κεφαλονιά.

Στην αγαπημένη του Λούκα και τα παιδιά του Γεράσιμου, δύναμη και κουράγιο. Είναι τυχεροί για το όνομα που τους δώρισε...

Μ. Κ.

***

Δύσκολη η στιγμή που διάλεξες να φύγεις...

Ήταν όλοι εκεί, Γεράσιμε...

Ήταν όλοι... Όχι μόνο όσοι σε αγάπησαν και σε πίστεψαν...

Ήταν και αυτοί που δήλωναν «σύντροφοι» και δεν έχασαν ευκαιρία να σε χτυπήσουν πισώπλατα...

Ήταν εκεί η Κύπρος, για την οποία τόσο αγωνίστηκες, αποτίοντας τον ελάχιστο φόρο τιμής με τον πρόεδρο της Βουλής της...

Ήταν, όμως, εκεί κυρίως ο κόσμος, που έπαιρνε δύναμη από την ήρεμη και ψύχραιμη παρουσία σου...

Δύσκολη η στιγμή που διάλεξες να «φύγεις», Γεράσιμε...

***

Είπαν για τον Αρσένη...

•...η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, πρώην υπουργός: «Με λύπη αποχαιρετούμε τον Γεράσιμο Αρσένη, έναν ξεχωριστό άνθρωπο, συνεπή πατριώτη, δημοκράτη και σοσιαλιστή, αγωνιστή πολιτικό και διανοούμενο, με σπάνια στρατηγική και οικονομική σκέψη, αγαπημένο σύντροφο και φίλο. Η σκέψη μας στη Λούκα, στην Αμαλία και σε όλη την οικογένειά του αυτές τις δύσκολες ώρες. Θα θυμάμαι πάντα με αγάπη τις συζητήσεις μας, τη γενναιοδωρία του προς εμάς τους νεότερους, την ανωτερότητα που αντιμετώπιζε τις καταστάσεις, μακριά από τη μικροπολιτική, το πηγαίο χιούμορ του και την αγάπη του για την Κεφαλονιά. Καλό ταξίδι και καλή αντάμωση με τον Πρόεδρο, τη Μελίνα και τους άλλους συντρόφους στους ωραίους αγώνες που έδωσες σε όλη σου τη ζωή».

• η Μαρία Κυριακοπούλου, πρώην βουλευτής, μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου της Κοινωνικής Συμφωνίας: «Έφυγε ένας μεγάλος και ασυμβίβαστος πολιτικός, ένας φλογερός πατριώτης που πορεύτηκε με ήθος, υπόδειγμα ανθρώπου, ο οποίος υπηρέτησε με πίστη και αφοσίωση τις μεγάλες αξίες που συγκροτούν το βαθύτερο νόημα και περιεχόμενο της Δημοκρατίας και της εθνικής μας αξιοπρέπειας. Ο Γεράσιμος Αρσένης αφήνει μια μεγάλη πολιτική παρακαταθήκη για τους νέους και τους νεότερους πολιτικούς. Για μας που τον γνωρίσαμε από κοντά ήταν και θα είναι μια πηγή ηθικής, πολιτικής διδαχής και έμπνευσης».

• ο Στέφανος Τζουμάκας: «Πριν από δύο μήνες παρουσίασε στην Αρχαιολογική Εταιρεία το βιβλίο του με τίτλο ‘‘Γιατί δεν έκατσα καλά’’. Ήταν όλος ο κόσμος των εκπαιδευτικών πολιτικών. Και η παρουσίαση εξαιρετική.

Ο αγαπητός Μάκης Αρσένης θα είναι πάντα στη μνήμη μας. Ήταν διορατικός. Ως άνθρωπος και πολιτικός είχε αρχές».

"ΤΟ ΠΑΡΟΝ" 

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ο Γεράσιμος Αρσένης (30 Μαΐου 1931 - 19 Απριλίου 2016) ήταν Έλληνας πολιτικός που διετέλεσε βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και υπουργός.

Γεννήθηκε στο Αργοστόλι της Κεφαλονιάς το 1931. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του με υποτροφία στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης των Η.Π.Α. (MIT), στην Οικονομική Επιστήμη. Εργάστηκε ως οικονομολόγος στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.), στη Νέα Υόρκη και στη Γενεύη. Διετέλεσε διευθυντής του Τμήματος Οικονομικών Μελετών του Κέντρου Ερευνών του Ο.Ο.Σ.Α. στο Παρίσι (1964 – 1966) και διευθυντής στον Οργανισμό του Ο.Η.Ε. για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (United Nations Conference on Trade and Development, UNCTAD) από το 1967 ως το 1980.

Ως διευθυντικό στέλεχος των Ηνωμένων Εθνών, ανέλαβε πρωτοβουλίες σε διεθνές επίπεδο, σε συνεργασία με διάφορες σοσιαλιστικές κυβερνήσεις, και υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής της προσπάθειας για μια «Νέα Διεθνή Οικονομική Τάξη Πραγμάτων» (New International Economic Order, NIEO), μια τελικά ατελέσφορη προσπάθεια να εγκαθιδρυθεί ένα νέο και πιο προοδευτικό διεθνές οικονομικό σύστημα.