ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ «ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΝΟΥ»

Το σκαρί που άντεξε στις φουρτούνες και... πνίγηκε στο λιμάνι

ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ «ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΝΟΥ»

Το σκαρί που άντεξε στις φουρτούνες και... πνίγηκε στο λιμάνι

Το πλοίο «γεννήθηκε» στη Γαλλία και τις τελευταίες περίπου δύο δεκαετίες ταξίδεψε στις ελληνικές θάλασσες, αλλάζοντας διαρκως ιδιοκτήτη και ονόματα. Πολλοί το χαρακτήρισαν «σαπιοκάραβο», κάτι όμως που δεν δέχονται άνθρωποι που δούλεψαν σε αυτό

Το «Παναγία Τήνου», ένα καράβι που πέρασε πολλές περιπέτειες ή στην ορολογία της θάλασσας πολλές «φουρτούνες», έκλεισε τον κύκλο της ζωής του μέσα στο λιμάνι απ’ όπου κάθε μέρα, επί τουλάχιστον δύο δεκαετίες, ξεκινούσε το δρομολόγιό του... «Αυτό το πλοίο έζησε πολλές περιπέτειες».

Ο Σιδερής Μαμίδης, πλοίαρχος επί 27 χρόνια στην ακτοπλοΐα, κοιτάζει από απόσταση το «Παναγία Τήνου». Δεν το χωράει ο νους του πώς το βαπόρι που πάλευε για χρόνια με τα κύματα του Αιγαίου βρέθηκε μπροστά στον απόλυτο κίνδυνο, το ναυάγιο, στο πιο ασφαλές –θεωρητικά- κομμάτι της θάλασσας: στο λιμάνι του Πειραιά.

Ταξίδεψε στη γέφυρά του την περίοδο 2005-2006 και αρνείται πεισματικά να σταθεί και να φωτογραφηθεί μπροστά από το ημιβυθισμένο σκαρί.

«Ένας καπετάνιος δεν μπορεί να φωτογραφίζεται μπροστά από ένα πλοίο που βυθίζεται. Δεν ταιριάζει η εικόνα. Θα ήταν λάθος μου να το κάνω» λέει και ξετυλίγει το κουβάρι των αναμνήσεών του από την εποχή που το «Παναγία Τήνου» ήταν το «Άγιος Γεώργιος» της ίδιας πλοιοκτησίας - της οικογένειας Βεντούρη. «Ως πλοίο ήταν πολύ καλό στη θάλασσα και άνετο για τον επιβάτη. Επίσης ήταν πολύ εύκολο στους χειρισμούς. Θα έλεγα ότι ήταν το ιδανικό πλοίο για τα άθλια ελληνικά λιμάνια που έχουμε. Μέσα οι χώροι του ήταν πάρα πολύ καλοί για τους επιβάτες. Οι ''κακές γλώσσες'' των ανταγωνιστών το χαρακτήριζαν σαπιοκάραβο. Αυτό δεν ισχύει. Ποιος από εμάς θα ήθελε να δουλεύει πάνω σε ένα επικίνδυνο πλοίο; Μπορεί να μην ήταν σύγχρονης τεχνολογίας, αλλά σαπιοκάραβο δεν ήταν» λέει στο «Εθνος» ο κ. Μαμίδης.

Ένα δύσκολο ταξίδι

Το «Αγιος Γεώργιος» αγαπήθηκε ιδιαίτερα από τους κατοίκους των Δυτικών Κυκλάδων, αφού για πολλά χρόνια εξυπηρετούσε τη συγκεκριμένη γραμμή με αυτό το όνομα. Ο Σιδερής Μαμίδης μας περιγράφει ένα από τα δυσκολότερα ταξίδια που έζησε στη γέφυρα του πλοίου.

Στις 26 Απριλίου το «Παναγία Τήνου» παίρνει επικίνδυνη κλίση.

«Ήταν παραμονές Χριστουγέννων του 2005. Είχαμε φύγει από τη Μήλο, με άνεμο 9 μποφόρ. Προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε την Κίμωλο, αλλά δεν τα καταφέραμε εξαιτίας του αέρα. Κατευθυνθήκαμε προς τη Σίφνο. Εκεί όταν έχει νοτιά το κύμα ''σκαρφαλώνει'' στο λιμάνι. Επικίνδυνες συνθήκες και για τους επιβάτες και για το πλήρωμα και για το πλοίο. Φύγαμε από εκεί, είχαμε ήδη καθυστερήσει με την κακοκαιρία και μας είχε πιάσει η νύχτα. Πηγαίναμε για τη Σέριφο, ήδη ο καιρός είχε πιάσει τα 10 μποφόρ και ήμασταν όλο το πλήρωμα σε ετοιμότητα. Έξω από τη Σέριφο με ειδοποίησαν ότι χάλασε η μία μηχανή μας. Αναγκάστηκα και γύρισα το πλοίο πρίμα μέχρι να φτιάξουν τη μηχανή, αλλά δεν μπορούσαν να προβλέψουν πόσος χρόνος χρειαζόταν και πήρα την απόφαση να μπω στο λιμάνι. Έβλεπα με τα κιάλια τα κύματα να βγαίνουν έξω από τη θάλασσα, ωστόσο αποφάσισα να μπω, έχοντας εμπιστοσύνη και στο βαπόρι που το ήξερα καλά αλλά και στις ικανότητες του πληρώματος. Μπαίνοντας περάσαμε ξυστά από το Κεφαλόσκαλο. Δέσαμε στη Σέριφο, η ίδια τραγική κατάσταση, κύματα πάνω στον μόλο.

Ηρωικές και πάλι προσπάθειες μέσα σε κατάσταση κινδύνου και για τους ναυτικούς και για τους επιβάτες. Και η περιπέτεια δεν είχε τελειώσει. Στο στενό Κύθνου - Σερίφου θυμάμαι το πλοίο να σηκώνεται πάνω στα κύματα και να βουτάει. Στεκόταν μια στιγμή, με δέος, ατένιζε το κενό που ανοιγόταν από κάτω και βούταγε, πιστεύοντας ότι θα αντέξει. Το κύμα ερχόταν μέσα στη γέφυρα, χτυπούσε πάνω στην πλώρη, έφτανε μέχρι τα τζάμια, τα καταστρώματα, τα πάντα. Είχαμε κάνει ανακοινώσεις στους επιβάτες να μη μετακινούνται και στο τέλος όλα πήγαν καλά...».

Το «Παναγία Τήνου» πάλευε με τα κύματα μέχρι το τελευταίο του δρομολόγιο, την 1η Μαρτίου του 2015. Μαζί του ταξίδευε μέχρι τέλους, επί 5 χρόνια, η Μάρθα Βρούτση, ως β’ λογίστρια. «Δεν θα ξεχάσω τις φουρτούνες, αρχές του 2015. Το πλοίο τότε είχε ναυλωθεί από τη ΛΑΝΕ και κάναμε το δρομολόγιο Πειραιάς - Κύθηρα - Αντικύθηρα - Κίσσαμο - Γύθειο. Δύσκολη θάλασσα. Κάποια στιγμή θυμάμαι στο σημείο από Αντικύθηρα μέχρι Κίσσαμο είχε τέτοια θάλασσα που φοβήθηκα τη δύναμή της. Το καράβι πήγαινε όπου ήθελε, νιώθαμε τα χτυπήματα. Οι μηχανικοί μας είπαν ότι έβγαινε η προπέλα έξω από το νερό. Εκεί το πέλαγος είναι ανοιχτό και τα λιμάνια δεν είναι ασφαλή. Αλλά το καράβι μας ήταν αξιόπλοο».

Οικονομικά προβλήματα

Η Μάρθα Βρούτση τα τελευταία 5 χρόνια εργαζόταν ως λογίστρια στο πλοίο.

Με την οικονομική «τρικυμία» όμως δεν κατάφερε να τα βάλει και τα χρέη άρχισαν να... πλημμυρίζουν τα στεγανά του πλοίου. «Οικονομικά προβλήματα υπήρχαν τα δύο τελευταία χρόνια, ωστόσο δεν μας καταβλήθηκαν οι μισθοί ενός έτους, από τον Ιούνιο του '14 έως τον Μάιο του '15. Όμως ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος. Είχαμε κάνει κάποιες νομικές κινήσεις με την προϋπόθεση να πάρουμε κάποια χρήματα εάν πήγαινε σε πλειστηριασμό. Είχαν γίνει και επισχέσεις από συναδέλφους. Μας είχαν προειδοποιήσει ότι η εταιρεία δεν άντεχε άλλο και ότι θα αναγκαζόταν η ΛΑΝΕ να διακόψει τον ναύλο. Οι ναυτικοί όμως απλήρωτοι δεν έκαναν πίσω και αναγκαστικά φτάσαμε εκεί που φτάσαμε.

Έδεσε το πλοίο και από εκεί και πέρα περάσαμε στο ΝΑΤ, στο συσσίτιο, στην προστασία. Όσοι συνάδελφοι ήταν από την επαρχία αναγκάστηκαν για ένα διάστημα να μείνουν στην Εστία. Σήμερα είτε έχουν συνταξιοδοτηθεί είτε έχουν απορροφηθεί –ευτυχώς- από άλλες εταιρείες» λέει στο «Έθνος» η Μάρθα Βρούτση.

Παρά τις δυσάρεστες εξελίξεις για τους εργαζόμενους, δεν αντέχει ούτε στιγμή να βλέπει το πλοίο σε αυτήν την κατάσταση. «Πονάμε που το βλέπουμε έτσι. Τα συναισθήματα είναι βαριά, σαν να χάνεις άνθρωπο. Οι πιο πολλοί λένε ''εντάξει, ένα καράβι ήταν'', κάποιοι το αποκαλούσαν σαπιοκάραβο. Εμείς δεν είχαμε κανένα παράπονο, το αγαπούσαμε. Εγώ θα το θυμάμαι καμαρωτό. Όταν είπα σε συναδέλφους ότι θα μιλήσω στο ''Έθνος'' μου είπαν να μην ξεχάσεις να πεις ότι αυτό το πλοίο ήταν το σπίτι μας και θα μας λείψει».

Το «ναυάγιο»

 Ο Σιδερής Μαμίδης δούλεψε ως πλοίαρχος στο «Παναγία Τήνου».

Μπροστά από την Πύλη Ε4, έκπληκτοι οι άνθρωποι του λιμανιού είδαν την περασμένη Τρίτη το «Παναγία Τήνου» να παίρνει επικίνδυνη κλίση. Εκείνοι που γνωρίζουν λένε πως το Λιμενικό έδρασε σωστά. «Δεν έβαλαν τα ρυμουλκά από την άλλη πλευρά να το σηκώσουν, όπως είχε γίνει σε μία άλλη περίπτωση με τον ''Αγαμέμνονα'' που το τράβηξαν και το μπάταραν από την άλλη πλευρά. Το ''Παναγία Τήνου'' έγειρε περίπου 70 μοίρες στη δεξιά πλευρά του. Σε κάθε άλλη περίπτωση θα μπορούσε να είχε δεσμεύσει τουλάχιστον τρεις θέσεις στο λιμάνι.

Ακόμη και στον θάνατό του αποδείχθηκε πολύ σκληρό για να πεθάνει» λέει ο Σ. Μαμίδης. Τι μπορεί να συνέβη όμως ώστε να βρεθεί το πλοίο σε αυτήν την κατάσταση; «Κανονικά ο φύλακας θα έπρεπε να είχε δει την κλίση. Τα στεγανά δεν ήταν κλειστά, θα ήταν προτιμότερο να τα είχαν κλείσει αφού είναι παροπλισμένο. Το τι έχει συμβεί όμως θα το δουν οι δύτες». Η εισροή χιλιάδων τόνων νερού μέσα σε λίγα λεπτά, που προκάλεσε την κλίση του πλοίου, και γενικά οι συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβη το περιστατικό ανέδειξαν θεωρίες συνωμοσίας. Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Ναυτών Εμπορικού Ναυτικού, Αντώνης Νταλακογιώργος, λέει στο «Εθνος» ότι η ΠΕΝΕΝ αλλά και το ΝΑΤ είχαν κάνει αναφορά για το πρόβλημα. Έγγραφο του ΝΑΤ προς την Επιθεώρηση Εμπορικών Πλοίων από τις 18 Απριλίου προειδοποιούσε για κλίση του πλοίου. Δεν είναι λίγοι λοιπόν εκείνοι που κάνουν λόγο ακόμη και για δολιοφθορά. Άλλωστε, ανοιχτό άφησε αυτό το ενδεχόμενο και ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, Θοδωρής Δρίτσας, με δηλώσεις του τη Μεγάλη Τετάρτη.

Ένα πλοίο, πολλά ονόματα

Πολλοί το μπερδεύουν με το θρυλικό «Παναγία Τήνου», το οποίο επίσης ανήκε στην οικογένεια Βεντούρη και τη δεκαετία του '80 εξυπηρετούσε τη γραμμή Πειραιάς - Σύρος - Τήνος - Μύκονος, σε χρόνους-ρεκόρ για την εποχή του.

Αυτό το «Παναγία Τήνου» πήρε το όνομά του λίγο πριν σταματήσει τα ταξίδια. Ναυπηγήθηκε στη Γαλλία το 1972. Βαφτίστηκε «Χένγκιστ» και αργότερα «Στένα Χένγκιστ». Στην Ελλάδα έφτασε είκοσι χρόνια αργότερα. Το έφερε ο Γεράσιμος Αγούδημος της θρυλικής GA Ferries, ο οποίος το ονόμασε «Ρομίλντα» (ουδεμία σχέση με το «Ρομίλντα» της ίδιας εταιρείας).

Το πλοίο ναυπηγήθηκε στη Γαλλία το 1972.

«Στη συνέχεια το πούλησε στον Βαγγέλη Βεντούρη που είχε ήδη το αδελφάκι του το ''Απόλλων'' και τα ζευγάρωσε στη γραμμή της Παροναξίας, με το όνομα ''Απόλλων Εξπρές 2''. Το 1994 η εταιρεία σταμάτησε να λειτουργεί.

Για ένα διάστημα το πλοίο έμεινε ανενεργό μέχρι που αγοράστηκε από τον Αγαπητό (Agapitos Lines). Δύο χρόνια αργότερα βαφτίστηκε ''Παναγία Εκατονταπυλιανή''. Μάλιστα στην τελετή των εγκαινίων του στην Πάρο είχε γίνει μια πολύ μεγάλη γιορτή. Όλο το νησί είχε κατεβεί στο λιμάνι» θυμάται ο κ. Μαμίδης. Το 1999 το πλοίο βρέθηκε να ταξιδεύει με τα χρώματα της «Hellas Ferries» ως «Εξπρές Αρτεμις».

Το 2005 επέστρεψε στα χέρια του Βεντούρη και μετονομάστηκε σε «Αγιος Γεώργιος». Άρχισε δρομολόγια από τη Ραφήνα προς Πάρο και Νάξο, ωστόσο οι προσδοκίες για την επιβατική κίνηση αποδείχθηκαν φρούδες και επέστρεψε στις Δυτικές Κυκλάδες.

Τον Οκτώβριο του 2014 το πλοίο καθηλώθηκε και πάλι στο λιμάνι εξαιτίας των οικονομικών προβλημάτων έως τον Ιανουάριο του 2015 που ναυλώθηκε από τη ΛΑΝΕ και μετονομάστηκε σε «Παναγία Τήνου», για να κάνει το επιδοτούμενο δρομολόγιο Κύθηρα - Αντικύθηρα - Κίσσαμος Χανίων - Γύθειο.

Πριν έρθει στην Ελλάδα λεγόταν «Χένγκιστ».

Η συνεργασία όμως κράτησε περίπου έναν μήνα. Λίγο αργότερα το «Παναγία Τήνου» κατασχέθηκε από το ΝΑΤ λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Τροποποίηση του νόμου

Ο πλοίαρχος Σιδερής Μαμίδης λέει πως δε θα έπρεπε να υπάρχουν κατασχεμένα πλοία στα λιμάνια: «Πρέπει να τροποποιηθεί ο νόμος ούτως ώστε το κατασχεμένο πλοίο να μην καταλαμβάνει μία θέση στο λιμάνι, που τώρα είναι εκμεταλλεύσιμη και κερδοφόρα. Θα πρέπει να πηγαίνει το πλοίο σε κάποιο ασφαλές αγκυροβόλιο με ευθύνη εκείνων που έχουν προβεί στην κατάσχεσή του. Ετσι οι κίνδυνοι περιορίζονται».

Το 1992 «γεννιέται» η «Ρομίλντα»

 Το 1993 μετονομάζεται «Απόλλων Εξπρές 2» 

 

 Το 1996 βαφτίζεται «Παναγία Εκατονταπυλιανή».

 Από το 2004 έως το 2015 ταξιδεύει ως «Αγιος Γεώργιος»

 

 

Βίκυ Κατεχάκη

http://www.ethnos.gr/koinonia/arthro/to_skari_pou_antekse_stis_fourtounes_kai_pnigike_sto_limani-64369196/