Η ιστορία του Πατρινού καρναβαλιού!

Η ιστορία του Πατρινού καρναβαλιού!

Η ιστορία του καρναβαλιού είναι αρχαιότατη. Το καρναβάλι, από την ιταλική λέξη carnavale, προέρχεται από το αρχαιο-ιταλικό carne-levare που σημαίνει την αποχή από το κρέας, δηλαδή Αποκριά.

Ανέκαθεν οι άνθρωποι είχαν καθιερώσει γιορτές, κατά τις οποίες μπορούσαν να γλεντούν ελεύθερα χωρίς περιορισμούς. Το πιο καταξιωμένο κομμάτι του πατρινού πολιτισμού, που μεταμορφώνει την πόλη σ’ ένα ατελείωτο πεδίο κεφιού, διασκέδασης και φαντασίας συγκεντρώνοντας τα βλέμματα όλης της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης είναι το πατρινό καρναβάλι. 

Το Καρναβάλι της Πάτρας ανιχνεύεται σε μορφή υποτυπώδη στα μέσα του 19ου αιώνα. Το βρίσκουμε σε χορούς σε σπίτια και σε κάποιους δημόσιους χορούς, όπου κυριαρχούν οι ελληνικοί δημοτικοί χοροί και οι ξενόφερτοι χοροί της εποχής. Σαν πρώτος αποκριάτικος χορός, θεωρείται αυτός που έγινε το 1829 στο σπίτι του Πατρινού εμπόρου σταφιδοπαραγωγού, Μωρέτη.

Η λαϊκή συμμετοχή αρχικά, ήταν μικρή. Ήδη από το 1865 έχει γίνει η ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα και λίγο αργότερα καταφθάνουν στην Πάτρα πολλοί Επτανήσιοι, που με το προοδευτικό πνεύμα και τα τραγούδια τους μέσα στις λιγοστές ταβέρνες του λιμανιού και της παλιάς πόλης θα επηρεάσουν σημαντικά την εξέλιξη του νεογέννητου καρναβαλιού. 

Στη δεκαετία του 1870, που θεωρήθηκε περίοδος οικονομικής ανάπτυξης της πόλης εξαιτίας της εξαγωγής σταφίδας, θα εμφανιστούν τα πρώτα καρναβαλικά άρματα, ενώ το Δημοτικό Θέατρο, θα παραχωρηθεί για την πραγματοποίηση των πρώτων δημόσιων αποκριάτικων χορών. Το 1880 στην γιορτή του Αγίου Αντωνίου εμφανίζονται στους δρόμους οι πρώτες «μπούλες», που είναι μεταμφιεσμένοι άνθρωποι που αντί για μάσκα μουτζουρώνουν τα πρόσωπά τους με στάχτη, έτσι ώστε να μην αναγνωρίζονται και γυρίζουν την πόλη πειράζοντας και προκαλώντας τους πάντες .

 Πατρινο καρναβαλι 1939

Στα ωραία χρόνια της Μπελ Επόκ έχουμε κάποια καλά Καρναβάλια και ιδιαίτερα τα χρόνια 1900, 1907 και 1909, στα οποία λαβαίνουν μέρος για πρώτη φορά άτομα απ’ όλες τις κοινωνικές τάξεις. Τότε καθιερώνεται ο αυγοπόλεμος με κέρινα αυγά γεμάτα κομφετί, πρόδρομος του σημερινού σοκολατοπόλεμου. Τα χρόνια 1938 και 1939 είχαμε τα καλύτερα και πιο εντυπωσιακά προπολεμικά καρναβάλια. Από το 1940 μέχρι το 1950 λόγω της ξενικής κατοχής και του εμφυλίου δεν γίνονται καρναβάλια, με εξαίρεση κάποιους χορούς που έγιναν το 1940 χωρίς μεγάλο κέφι. Η μεταπολεμική αναβίωση τοποθετείται στα χρόνια 1951 και 1952 και γι’ αυτή θα πρωτοπορήσουν οι μουσικοί όμιλοι Ορφέας και Πατραϊκή Μαντολινάτα. Το 1964 το Καρναβάλι ματαιώνεται λόγω του θανάτου του βασιλιά Παύλου. Το 1966  αποτελεί χρονιά ορόσημο για το Πατρινό Καρναβάλι, αφού εισάγεται το Κυνήγι του Κρυμμένου Θησαυρού με τη συμμετοχή 94 Πατρινών και όχι μόνο. Ένας θεσμός που άλλαξε την πορεία του Πατρινού Καρναβαλιού. 

Από το 1974 εγκαινιάζεται η σύγχρονη περίοδος που χαρακτηρίζεται από τη συνεχή αύξηση της συμμετοχής των καρναβαλιστών, οι οποίοι πρωταγωνιστούν και χρόνο με το χρόνο γιγαντώνουν ολοένα τις διαστάσεις της μεγάλης αυτής γιορτής τόσο σε ποσοτικά, όσο και σε ποιοτικά επίπεδα. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το Καρναβάλι της Πάτρας είναι και θα παραμείνει αξεπέραστο από οποιαδήποτε αντίστοιχη προσπάθεια και οποιοδήποτε από τα υπόλοιπα παραδοσιακά Καρναβάλια στη χώρα μας. Αρκεί μόνο να βρεθεί κανείς κοντά στους Πατρινούς ολόκληρη την περίοδο πριν τις ημέρες της Απόκριας για να καταλάβει τι σημαίνει Καρναβάλι γι αυτούς και πως βιώνουν, μ’ έναν εντελώς μυστηριακό τρόπο την έκσταση που έχει τις ρίζες της σε πανάρχαια έθιμα, έθιμα που συνδυάστηκαν ιδανικά με τη σύγχρονη αντίληψη περί Καρναβαλιού και προσαρμόζονται κάθε φορά στο καινούργιο και το επίκαιρο. 

Το καρναβαλικό Κομιτάτο και όλοι όσοι ασχολούνται με την οργάνωση των εκδηλώσεων του Τριωδίου πιάνουν δουλειά για το επόμενο καρναβάλι μόλις τελειώσει το προηγούμενο. Οι απλοί πολίτες της Πάτρας, με τη σειρά τους ετοιμάζουν τις στολές τους και εντάσσονται σε κάποιο από τα δεκάδες γκρουπ μεταμφιεσμένων για τη μεγάλη παρέλαση, μόλις ολοκληρωθεί η καλοκαιρινή σεζόν. Έτσι, καθώς πλησιάζουμε στη μεγάλη γιορτή οι Πατρινοί βρίσκονται τόσο πολύ μέσα στην ψυχολογία του καρναβαλιού, που ό,τι κάνουν τις 35 ημέρες των κυρίως εκδηλώσεων το ζουν έντονα και με πάθος. Από τα μέσα Ιανουαρίου η πόλη ζει στους ρυθμούς της σάμπας και του μάμπο. Κάθε μέρα, μέχρι και την τελευταία Κυριακή της Απόκριας, γίνονται στην Πάτρα εκδηλώσεις που στρέφονται γύρω από το Καρναβάλι. Κι ενώ η αποκριάτικη ατμόσφαιρα θα έχει απολύτως κυριαρχήσει στην καθημερινότητα των Πατρινών, την Κυριακή της Απόκριας θα γίνει η πρώτη παρέλαση των αρμάτων και των πληρωμάτων του κρυμμένου θησαυρού, που αποτελεί, ουσιαστικά την πρόβα τζενεράλε για τη μεγαλειώδη συνέχεια. 

Για ορισμένους, η νυχτερινή παρέλαση του Σαββάτου πριν τη μεγάλη παρέλαση της τελευταίας Κυριακής της Απόκριας, είναι η καλύτερη από τις εκδηλώσεις, αφού έχει πιο ανεπίσημο χαρακτήρα και τα πληρώματα των καρναβαλιστών μπλέκονται με τον απλό κόσμο και όλοι μαζί γίνονται ένα κουβάρι κεφιού και ξεφαντώματος, με τρελό χορό, μέχρι το πρωί. Η μεγάλη πρόκληση για όλους ακούει στο σύνθημα «αυτοφωτιστείτε» και για το κάθε ένα από τα άρματα, οι καρναβαλιστές αυτοσχεδιάζουν για τον πιο πρωτότυπο και διασκεδαστικό τρόπο αυτοφωτισμού. Η κορύφωση των Δρωμένων έρχεται την τελευταία Κυριακή, με τη μεγαλειώδη Παρέλαση στους κεντρικούς δρόμους της πόλης.

45dimpatras.gr

www.npress.gr/αταξινόμητα/η-ιστορία-του-πατρινού-καρναβαλιού/