ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Όταν ορκίστηκε υπουργός ο
κ. Αρ. Μπαλτάς ζήτησαν ραντεβού μαζί του για να του εκθέσουν μια σειρά
προτάσεών τους οι εκπρόσωποι των ιδιωτικών σχολείων. Ξέρετε τι τους είπε όταν
μπήκαν στο γραφείο του; Αντί μιας καλημέρας ο κ. Μπαλτάς εκστόμισε το εξής
απίστευτο: «Δεν θα σας κλείσω αμέσως, αλλά θα κάνω ό,τι περνά από το χέρι μου,
ώστε σε λίγο καιρό να μην υπάρχει λόγος να υφίστασθε». Έμειναν άφωνοι οι
άνθρωποι - δεν είχαν καταλάβει ότι είχαν ραντεβού με τον Ζντάνοφ (απόσπασμα από
παλιότερο άρθρο του Κ.Ζούλα)
ΓΙΑ
ΟΣΟΥΣ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΖΝΤΑΝΟΦ.
Το καθεστώς του Μεγάλου
Τρόμου διήρκεσε, λένε, τέσσερα χρόνια. Αλλά η περίοδος του ασφυκτικού
κομματικού ελέγχου στη λογοτεχνία διήρκεσε πάνω από 20 χρόνια. Ο Στάλιν είχε
τους λακέδες του, οι οποίοι δεν ήταν απαραιτήτως μέτρια άτομα. Ο Ζντάνοφ,
πολιτικός κομισάριος της κουλτούρας, εκτελούσε τις εντολές που είχε λάβει με
απόλυτη συνέπεια. Όταν το 1947 έστειλε στο κόμμα την αναφορά του για τα
περιοδικά της Πετρούπολης «Ζβέζντα» και «Λένινγκραντ» που «τόλμησαν» να
δημοσιεύσουν διηγήματα του Ζοσένκο και ποιήματα της Αχμάτοβα, το μήνυμα που
έστελνε στους συγγραφείς, στους εκδότες των περιοδικών και σε όσους γενικότερα
είχαν κάποια θέση στον εκδοτικό μηχανισμό της χώρας ήταν ξεκάθαρο: Ή θα υπακούσετε
ή θα αναγκαστείτε να το κάνετε ή θα πάψετε να υπάρχετε. Με άλλα λόγια, η
κοινωνία (το κόμμα) αποφασίζει για εσάς και όχι εσείς για την κοινωνία. Ο
Ζντάνοφ αποκαλεί τον Ζοσένκο «απόστολο της κενότητας», «ασυνείδητο» και
«λογοτεχνικό ποντικό των υπονόμων». Την Αχμάτοβα ότι «δηλητηριάζει τα μυαλά των
νέων», ότι τα ποιήματά της είναι «σκουπίδια» και ότι η δημοσίευσή τους αποτελεί
«σοβαρό πολιτικό σφάλμα». Γι' αυτό, αναγγέλλει, το ένα από τα δύο περιοδικά
σταματά την έκδοσή του μέχρι νεωτέρας με απόφαση του κόμματος.
Οι απόψεις του Ζντάνοφ
φυσικά απηχούσαν τις απόψεις του Στάλιν, ο οποίος πίστευε ότι η ρωσική
κουλτούρα είχε μολυνθεί από τις ευρωπαϊκές επιρροές που έφερε το
μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα του τσάρου Πέτρου και γι' αυτό έπρεπε να επιστρέψει στις λαϊκές
της ρίζες. Γι' αυτό και ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός, το αισθητικό αντίστοιχο του
πολιτικού βολονταρισμού, σήμανε το τέλος του ρωσικού μοντερνισμού, της
ευρωπαϊκής πλευράς των ρωσικών γραμμάτων και συλλήβδην της αβανγκάρντ όχι μόνο
στη λογοτεχνία, αλλά και στις υπόλοιπες τέχνες .....
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου