Ήρθε η άνοιξη, ήρθαν και οι αλλεργίες της

Ήρθε η άνοιξη, ήρθαν και οι αλλεργίες της

Ήρθε η άνοιξη και τα άτομα που πάσχουν από εποχιακή αλλεργία, ήδη άρχισαν να προβληματίζονται.

• Τι είναι όμως αλλεργία;

• Γιατί αφορά ορισμένους και όχι άλλους που ζουν στις ίδιες συνθήκες;

• Πώς μπορεί κανείς να θεραπευθεί ή να βελτιώσει τα ενοχλητικά συμπτώματα;

Ο Χάρης Βοντετσιάνος, ωτορινολαρυγγολόγος, χειρουργός κεφαλής και τραχήλου μας ενημερώνει και μας δίνει χρήσιμες συμβουλές:

Αλλεργία είναι μία αντίδραση υπερευαισθησίας του οργανισμού απέναντι σε κάποια ουσία, αιωρούμενα σωματίδια, τροφή ή μυρωδιά που λέγεται αλλεργιογόνο.

Τα αλλεργιογόνα που εισέρχονται στον οργανισμό με τις τροφές προκαλούν συμπτώματα στα χείλη, την γλώσσα, τον φάρυγγα, τον οισοφάγο, το στομάχι και το έντερο.

Τα εισπνεόμενα αλλεργιογόνα προκαλούν συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα (μύτη, λάρυγγας, πνεύμονες).

Όταν λοιπόν, το αλλεργιογόνο έρθει σε επαφή με το ρινικό βλεννογόνο, μπορεί να δημιουργηθεί η αντίδραση υπερευαισθησίας που ονομάζεται αλλεργία. Η μύτη έχει έναν εξειδικευμένο βλεννογόνο με τα κατάλληλα κύτταρα, που «φιλτράρει» τον αέρα και καθαρίζει, υγραίνει και ελέγχει τα εισπνεόμενα σωματίδια και ουσίες.

Αν το αλλεργιογόνο κερδίσει την «μάχη», δηλαδή «νικήσει» την αντίσταση του βλεννογόνου, τότε δημιουργείται η αλλεργική αντίδραση και η μύτη απελευθερώνει ουσίες όπως η ισταμίνη και άλλες που λέγονται μεσολαβητικές (λευκοτρίνες, προσταγλαδίνες, σεροτονίνη, κινίνες, ένζυμα κ.ά.), που είναι υπεύθυνες για τα συμπτώματα της αλλεργίας.

Την άνοιξη λόγω της ανθοφορίας, κυκλοφορεί η γύρη των φυτών και των δένδρων στον αέρα και έτσι δημιουργείται η αλλεργική αντίδραση με τα γνωστά συμπτώματα που είναι: κόκκινα μάτια, δακρύρροια, πταρμοί (φτάρνισμα), καταρροή, ρινική απόφραξη (μπούκωμα).

Σε ορισμένα άτομα μπορεί να ενεργοποιηθεί και το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα με βήχα, δύσπνοια (κατά την εκπνοή), αναπνευστική δυσχέρεια, συμπτώματα δηλαδή του βρογχικού άσθματος.

• Σε τι γιατρό πρέπει να πάει ο ασθενής με αλλεργία;

Οι ιατρικές ειδικότητες που ασχολούνται με τις αλλεργίες είναι ο αλλεργιολόγος, ο ωτορινολαρυγγολόγος, ο παθολόγος και ο πνευμονολόγος.

• Τι εξετάσεις πρέπει να γίνουν;

Το ιστορικό συνήθως είναι εξαιρετικά σημαντικό. Τα αλλεργικά τεστ μπορούν να μας δώσουν το αλλεργιογόνο και έτσι να προχωρήσουμε στην αιτιολογική θεραπεία.

Σπιρομέτρηση, ακτινογραφίες ιγμορείων, θώρακος και διάφορες αιματολογικές εξετάσεις ζητούνται ανάλογα με την κάθε περίπτωση.

• Τι θεραπείες υπάρχουν;

Μην ξεχνάτε ότι η αλλεργία είναι μία ιδιαίτερη αντίδραση του οργανισμού για το κάθε άτομο ξεχωριστά και έτσι αντίστοιχη είναι και η θεραπεία.

Φάρμακα: αντιισταμινικά, ρινικά spray με κορτιζόνη ή χωρίς, αποσυμφορητικά, εισπνεόμενα spray με κορτιζόνη και βρογχοδιασταλτικά σε συνδυασμό, ορισμένες φορές αντιβιοτικά και χαπάκια ή ενέσιμη κορτιζόνη σε δύσκολες καταστάσεις.

Η πιο αποδοτική θεραπεία είναι η ανοσοθεραπεία και η απευαισθητοποίηση δηλαδή, μικρές ενέσεις υποδόριες ή λίγες σταγόνες υπογλώσσια, κατά τακτά χρονικά διαστήματα και για παρατεταμένο διάστημα, με μικρές ποσότητες του αλλεργιογόνου έτσι ώστε ο οργανισμός σιγά-σιγά να απευαισθητοποιηθεί.

Εναλλακτικές θεραπείες που χρησιμοποιούνται είναι η ομοιοπαθητική και ο βελονισμός.

• Τι προφυλάξεις μπορούμε να λάβουμε;

Καταρχάς αποφυγή του αλλεργιογόνου. Αυτό δεν είναι εύκολο την άνοιξη με τη γύρη που βρίσκεται παντού, όμως μπορούμε:

- να κλείνουμε τα παράθυρα

- να μην πηγαίνουμε σε μέρη με δέντρα και φυτά

- να καθαρίζουμε τακτικά τα φίλτρα στο air condition,

- να μαζέψουμε τα χαλιά και τις μοκέτες που μαζεύουν πολύ σκόνη.

Το κάπνισμα δημιουργεί επιπλέον προβλήματα τόσο στη μύτη όσο και στο πνεύμονα ιδίως σε αυτούς που έχουν άσθμα. Κάπνισμα και άσθμα είναι εξαιρετικά επικίνδυνος συνδυασμός.

ΣΥΜΒΟΥΛΗ: Αν βρεθούμε κάπου που έχει γύρη και αρχίσουν τα συμπτώματα χωρίς να έχουμε φάρμακα μαζί μας, βοηθάει πολύ το πλύσιμο της μύτης με φυσιολογικό ορό ή και νερό της βρύσης, ώστε να ξεπλυθεί το αλλεργιογόνο.

Μήπως είναι αλλεργία;

Τα ειδικά τεστ και σε ποιες περιπτώσεις συνιστώνται.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΕΝΑ ΚΙΟΥΡΚΤΣΗ

Οι αλλεργίες και τα βασανιστικά συμπτώματα που τις συνοδεύουν ούτε ηλικίες «κοιτούν» αλλά ούτε και εποχές. Έτσι, αυτούς τους μήνες, κάποιοι από εμάς μπορεί να εμφανίσουμε συμπτώματα αλλεργικής ρινοεπιπεφυκίτιδας και άσθματος εφόσον είμαστε ευαισθητοποιημένοι στη γύρη φυτών που ανθίζουν τη συγκεκριμένη περίοδο. Επιπλέον, τα ακάρεα της οικιακής σκόνης -παρότι είναι ολοετή αλλεργιογόνα- τα πρώτα χρόνια της αλλεργίας πιθανόν να μας ενοχλούσαν μόνο εποχικά, δηλαδή το φθινόπωρο και τώρα την άνοιξη.

Για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των αλλεργικών εκδηλώσεων, υπάρχουν τα αλλεργικά τεστ, που στοχεύουν στη διάγνωση των αλλεργικών νοσημάτων και στην ταυτοποίηση του υπεύθυνου αλλεργιογόνου, ώστε να προταθεί η ειδική θεραπεία, εξηγεί ο κ. Δημήτρης Καλογερομήτρος, αν. καθηγητής Αλλεργιολογίας Ιατρικής Σχολής Αθηνών, διευθυντής Αλλεργιολογικής Μονάδας Π.Γ.Ν. «Αττικόν».

Τα αλλεργιογόνα για τα οποία ελεγχόμαστε είναι εκείνα που προκαλούν αναπνευστικές αλλεργίες, όπως η γύρη, οι μύκητες, τα ακάρεα της οικιακής σκόνης και τα επιθήλια των ζώων, τα τροφικά αλλεργιογόνα, τα δηλητήρια των υμενόπτερων, κάποια -και όχι όλα- τα φάρμακα, το φυσικό λάστιχο (latex) και τα αλλεργιογόνα που προκαλούν δερματίτιδες εξ επαφής (π.χ. μέταλλα όπως το νικέλιο και άλλες χημικές ουσίες). Δυνητικά, τα αλλεργικά τεστ μπορούν να γίνουν σε οποιαδήποτε ηλικία, αν και υπάρχουν κάποιες ιδιαιτερότητες στα μικρά παιδιά, αφού το δέρμα τους μπορεί να είναι λιγότερο αντιδραστικό συγκριτικά με του ενηλίκου. Επειδή όμως τα αλλεργικά νοσήματα και τα αλλεργιογόνα διαφέρουν από ηλικία σε ηλικία, τα παιδιά θα πρέπει να υποβάλλονται σε αλλεργιολογικό έλεγχο μόνο όταν χρειάζεται και στην κατάλληλη ηλικία, για να μην οδηγούμαστε σε υπερβολές.

Για παράδειγμα, δεν έχει νόημα να υποβάλλουμε ένα βρέφος σε δερματικές δοκιμασίες νυγμού με εισπνεόμενα αλλεργιογόνα, αφού γνωρίζουμε ότι σε αυτή την ηλικία δεν μπορεί να έχει ένα παιδί αλλεργική ρινίτιδα και άσθμα, γιατί τα συμπτώματα του οφείλονται συνήθως σε ιώσεις. Είναι απαραίτητο όμως να γίνει αλλεργιολογική διερεύνηση ακόμη και τους πρώτους μήνες της ζωής σε ένα παιδί που παρουσιάζει τροφική αλλεργία στο γάλα. Προσοχή, πάντως, διότι τα αλλεργικά τεστ συνιστούν μόνο ένα από τα εργαλεία του γιατρού για τη διάγνωση των αλλεργιών και δεν αποτελούν πανάκεια, ούτε μπορούν να αντικαταστήσουν το ιστορικό και την κλινική εξέταση.

1 Διότι υπάρχει περίπτωση οι αλλεργικές δοκιμασίες να προκύψουν αρνητικές αλλά το άτομο να πάσχει από κάποια αλλεργία, όπως και το αντίθετο, τονίζει ο ειδικός. Επιπλέον, είναι πολύ σημαντικό το ότι δεν έχει αξία να γίνουν σε άτομα χωρίς ιστορικό αλλεργικών νοσημάτων, γιατί μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση και να οδηγήσουν σε λάθος χειρισμούς.

Συμπτώματα προς διερεύνηση

> Δερματικά: κνίδωση / αγγειοοίδημα (εξάνθημα σαν αυτό που εμφανίζεται έπειτα από επαφή με τσουκνίδα), γενικευμένος κνησμός, ατοπική δερματίτιδα (βρεφικό έκζεμα), δερματίτιδα εξ επαφής κ. ά.

> Αναπνευστικά: κνησμός σε μύτη και μάτια, καταρροή και δακρύρροια, πταρμοί, ρινική συμφόρηση, ξηρός βήχας, συριγμός, δύσπνοια κ.ά.

> Συστηματική αναφυλαξία (οξεία αλλεργική αντίδραση) έπειτα από τσίμπημα εντόμων, τροφή, φάρμακα, άσκηση ή άγνωστο αίτιο.

> Σε κάθε περίπτωση, είναι χρήσιμο να τονιστεί ότι, επειδή συχνά ονομάζουμε «αλλεργικά» τα συμπτώματα που παρουσιάζουμε χωρίς πραγματικά να είναι, θα πρέπει η σύσταση για αλλεργικά τεστ να γίνεται μόνο από τον γιατρό.

«Κ» της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ