Οι πολύτεκνοι ανεβαίνοντας στην αγχόνη τον καιρό της ΕΟΚΑ

Οι πολύτεκνοι ανεβαίνοντας στην αγχόνη τον καιρό της ΕΟΚΑ

του ΒΑΣΙΛΗ ΘΕΟΤΟΚΑΤΟΥ

Επίτιμου δικηγόρου

Προέδρου της Ανωτάτης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος

Ο εθνικοαπελευθερωτικός αγών της αήττητης ΕΟΚΑ κατά της Αγγλοκρατίας στην Κύπρο, που άρχισε πριν από 61 χρόνια (1η Απριλίου 1955), υπό την ηγεσία του στρατηγού Γεωργίου Γρίβα, του θρυλικού Διγενή, αποτελεί την τελευταία εποποιία του Ελληνισμού.

Τα ελληνικά, όμως, ΜΜΕ δεν καταδέχθηκαν να αφιερώσουν ούτε μια εκπομπή σ’ αυτή την εποποιία της περιόδου 1955-1959. Ξέχασαν όλη αυτήν τη χορεία των νεαρών ηρώων της ΕΟΚΑ, που ανέβηκαν στην αγχόνη ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο και το «Χριστός Ανέστη».

Υπό την ηγεσία του αρχηγού της ΕΟΚΑ Διγενή (στρατηγού Γεωργίου Γρίβα) άρχισε αυτός ο αγώνας, στον οποίον στρατεύθηκαν όλοι οι έλληνες Κύπριοι, με ελάχιστες εξαιρέσεις. «Είμαστε όλοι ΕΟΚΑ», αυτό έλεγαν. Ήταν τέτοιο το μεγαλείο του αγώνα ώστε επί τέσσερα ολόκληρα χρόνια είχε γονατίσει στρατιωτικώς ολόκληρη την αυτοκρατορική στρατοκρατία των Άγγλων, που αλώνιζαν όλη την Κύπρο για να συλλάβουν τον αρχηγό της ΕΟΚΑ, αλλά αυτός παρέμενε ασύλληπτος και αόρατος! Αυτόν τον αγώνα εθαύμασε και απ’ αυτόν παραδειγματίσθηκε και ο Φιντέλ Κάστρο, με τη γνωστή επιστολή που απέστειλε στον Διγενή*.

Στον αγώνα αυτόν οι πολύτεκνοι έδωσαν αμέσως το «παρών». Η αδίστακτη αγγλοκρατία οδήγησε στην αγχόνη εννέα νεαρούς. Από αυτούς οι Μιχαήλ Καραολής, Ανδρέας Ζάκος, Χαρίλαος Μιχαήλ, Στέλιος Μαυρομμάτης, Ανδρέας Παναγίδης (ήταν έγγαμος και είχε τρία μικρά τέκνα), Μιχαήλ Κουτσόφτας ήσαν τέκνα πολυτέκνων οικογενειών, οι άλλοι τρεις ήσαν οι Ανδρέας Δημητρίου, Ιάκωβος Πατάτσος και τελευταίος ο νεαρός των 18 ετών, ο θρυλικός Ευαγόρας Παλληκαρίδης, ο οποίος στην τελευταία επίσκεψη των γονέων του, όταν έφυγαν οι γονείς του και έμεινε τελευταία να τον κοιτάζει η αδελφή του, είπε: «Δεν θέλω να λυπηθείτε, ό,τι και να γίνει. Αν μ’ εκτελέσουν, θα πάω στον Θεό και θα τον παρακαλέσω να είμαι ο τελευταίος που θα κρεμασθώ». Και ήταν πράγματι ο τελευταίος!

Ο πρωτομάρτυρας της αγχόνης ήταν ο Μιχαήλ Καραολής, τέκνο πολύτεκνης οικογένειας με πέντε τέκνα. Οι Άγγλοι τον συνέλαβαν με την κατηγορία ότι σκότωσε έναν αστυνομικό, που με υπέρμετρο ζήλο εργαζόταν γι’ αυτούς. Γνώριζαν ότι δεν τον σκότωσε αυτός, αλλά ήθελαν να κάμψουν το φρόνημα των αγωνιστών με την αγχόνη. Πηγαίνοντας στην αγχόνη, στις 10.5.1956, μαζί με Ανδρέα Δημητρίου έψαλαν τον εθνικό ύμνο. Ο Ανδρέας Ζάκος, τέκνο πολύτεκνης οικογένειας με πέντε παιδιά, πηγαίνοντας στην αγχόνη μαζί με τον Χαρίλαο Μιχάλ και τον Ιάκωβο Πατάτσο, στις 10.8.1956, έψαλαν το «Αναστάσεως ημέρα, λαμπρυνθώμεν λαοί».

Ο Χαρίλαος Μιχαήλ ήταν τέκνο πολύτεκνης οικογένειας με έξι τέκνα, ήταν δε μόλις τεσσάρων ετών όταν έμεινε ορφανός από πατέρα και η μητέρα του Ελένη αγωνίσθηκε μόνη της να μεγαλώσει το έξι παιδιά της. Ο δικηγόρος υπερασπίσεώς του Φρίξος Μαρκίδης αφηγείται τα εξής: «Ο Χαρίλαος Μιχαήλ ήταν ένας απλός μεταλλωρύχος, η δε μόρφωσίς του ήταν στοιχειώδης… Ο δικαστής καταδίκασε εις θάνατον πρώτον τον Ζάκον, ο οποίος εδέχθη την καταδίκη με πλήρη αδιαφορία. Όταν με τη σειράν των αι μοιραίαι λέξεις εξεστομίσθησαν και διά τον Χαρίλαον, εξ ενστίκτου έστρεψα το βλέμμα μου προς αυτόν. Τον είδα συγκινημένον. Αλλ’ η συγκίνησίς του δεν ήτο έκφρασις φόβου. Ήτο έκφρασις ικανοποιήσεως και εξάρσεως. Πράγματι, χωρίς δισταγμόν, μου εψιθύρισε τότε: «Είχα φόβον, κύριε Μαρκίδη, μήπως ο δικαστής μου εχάριζε την ζωήν, επειδή είμαι νεαρός. Πώς θα αντίκρυζα τον Ζάκον;».

Όταν οι Άγγλοι συνέλαβαν τον Μιχαήλ Κουτσόφτα μαζί με τον Ανδρέα Παναγίδη και τον Π. Χοιροπούλη, αφού τους βασάνισαν, στη συνέχεια, ακουμπώντας στους κροτάφους τους τα περίστροφα, τους απείλησαν λέγοντάς τους: «Ή θα μας πείτε που είναι η ΕΟΚΑ ή θα σας σκοτώσουμε», εκείνοι όμως τους απήντησαν: «Τι; Άλλη ΕΟΚΑ θέλετε; Αφού εμείς είμαστε η ΕΟΚΑ. Σκοτώστε εμάς». Ο δε Βάσος Λυσσαρίδης έλεγε: «Τότε ήμαστε όλοι ΕΟΚΑ και εμείς ζηλεύαμε αυτούς που ανέβαιναν στην αγχόνη, γιατί δεν είμαστε και εμείς στη θέση τους». Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια της μάνας του Αυξεντίου όταν οι Άγγλοι έκαψαν τον υιό της: «Είμαι περήφανη. Κάλλιο μια φούχτα στάχτη ο λεβέντης μου, παρά γονατισμένος». Αθάνατες μάνες των ηρώων της ΕΟΚΑ, μάνες της Διγενήδων. Ποια σύγκριση μπορεί να έχει το ήθος, η πίστη και το μεγαλείο των ηρώων εκείνων με τους σημερινούς ψοφοδεείς επιγόνους τους, που είναι έτοιμοι να παραδώσουν την Κύπρο στον Αττίλα;

*ΦΙΝΤΕΛ ΚΑΣΤΡΟ ΠΡΟΣ ΔΙΓΕΝΗ

«ΣΤΡΑΤΗΓΕ, Ο ΑΓΩΝΑΣ ΣΑΣ ΜΕ ΓΟΗΤΕΥΣΕ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΕ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΜΟΥ. ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ. ΕΥΧΟΜΑΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ & Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΝΑ ΒΑΣΙΛΕΥΣΟΥΝ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ» (1959)

«ΕΦΗΡΜΟΣΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΜΟΥ, ΤΑ ΑΝΤΑΡΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕΙ Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΓΡΙΒΑΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ ΕΟΚΑ» (1974)

ΤΟ ΠΑΡΟΝ