Ελληνικά, παραδοσιακά και υγιεινά

Ελληνικά, παραδοσιακά  και  υγιεινά

Όλοι οι ειδικοί της υγείας προτείνουν την επιστροφή στην παραδοσιακή ελληνική δίαιτα! Γίνεται, όμως, παραδοσιακή διατροφή χωρίς  παραδοσιακά τρόφιμα;

Τα παραδοσιακά τρόφιμα είναι αναπόσπαστο τμήμα της διατροφικής μας κουλτούρας. Κι όσο περνάει ο καιρός, αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη αποδοχή, διότι και η κατανάλωση τους έχει συνδεθεί με θετικές επιδράσεις στην υγεία, αλλά και η ανάγκη μας για πιο υγιεινές επιλογές απαιτεί τρόφιμα «αγνά», «φυσικά» και «ασφαλή».

Τι είναι «παραδοσιακό τρόφιμο»;

Τα παραδοσιακά τρόφιμα είναι προϊόντα τα οποία:

• παράγονται από αγνά υλικά,
• είναι φυσικά, χωρίς τεχνητά πρόσθετα,
• βασίζονται σε παραδοσιακές συνταγές,
• συνεισφέρουν θετικά στην υγιεινή διατροφή,
• βοηθούν στη διατήρηση της τοπικής κουλτούρας.

Παρ' όλα αυτά, επειδή η έννοια «ελληνικό παραδοσιακό προϊόν» είναι ακόμα ασαφής, γίνεται τα τελευταία χρόνια προσπάθεια από το Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών να καθοριστεί ο όρος «παραδοσιακό» και να καταγράφουν τα απλά και σύνθετα τρόφιμα που ανταποκρίνονται σε αυτόν. Ήδη αυτή η προσπάθεια αποδίδει, και με βάση αυτήν σας παρουσιάζουμε μερικά, γεμάτα ελληνικό άρωμα και γεύση:

Προϊόντα από τον τόπο μας...

1. Ελια Καλαμάτας (ΠΟΠ): Καθόλου τυχαία το πιο επώνυμο ελληνικό αγροτικό προϊόν στη διεθνή αγορά. Η φήμη της βασίζεται στην ξεχωριστή γεύση και στην άριστη ποιότητα της. Στην παραδοσιακή ελληνική γαστρονομία συνοδεύουν φαγητά με όσπρια, αλλά και πιάτα με λαχανικά κρεμμύδι, ντομάτα, σαρδέλα και φέτα.

2. Ελιά θρούμπα Θάσου: Μένει και ωριμάζει για περισσότερο χρόνο πάνω στο ελαιόδεντρο. Έτσι, διατηρεί όλο το άρωμα και τη γεύση της ώριμης ελιάς και δεν γίνεται πικρή. Βέβαια, χάνει αρκετή από τη φυσική υγρασία της, με αποτέλεσμα να αποκτά πιο ζαρωμένη όψη.

3.  Κανελάδα Νισύρου: Δροσιστικό και χωνευτικό αναψυκτικό, γνωστό και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας με διάφορες παραλλαγές συστατικών. Μάλιστα στην Κρήτη φτιάχνεται με χιόνι από τον Ψηλορείτη. Στη Νίσυρο δημιουργείται από απόσταγμα κανέλας, σερβίρεται με κρύο νερό και πάγο και η μορφή της μοιάζει με γρανίτα.

4.  Αβγοτάραχο Μεσολογγίου (ΠΟΠ): Προέρχεται από τα αβγά που γεννούν οι μπάφες, τα θηλυκά του ψαριού κέφαλου. Καθαρίζονται ώστε να μη μείνει ίχνος αίματος, και, αφού αφεθούν περίπου ένα τρίωρο σε αλάτι, ξεραίνονται σε ειδικό χώρο με ανεμιστήρες. Έπειτα από 4-5 ημέρες κερώνεται με αγνό κερί μέλισσας και φυλάσσεται σε  ειδικούς θαλάμους με θερμοκρασία έως 15°C.

5. Καπνιστό τυρί Μετσόβου (ΠΟΠ): Εξαιρετικής ποιότητας τυρί τύπου «πάστα φιλάτα». Έχει κυλινδρικό σχήμα, χρυσοκίτρινο χρώμα και χαρακτηριστικό φυσικό άρωμα, που οφείλεται στο τυρόγαλο. Παράγεται από γάλα   ντόπιων αγελάδων ελεύθερης βοσκής ή μείγματα αγελαδινού με μικρές ποσότητες πρόβειου ή κατσικίσιου γάλακτος. Ανακατεύεται με το ξινισμένο τυρόγαλο και ωριμάζει για τουλάχιστον τρεις μήνες.

6. Κουσκούσι Θράκης:  Από τα πιο ενδιαφέροντα πατροπαράδοτα ζυμαρικά, σπεσιαλιτέ της Θράκης και της Ανατολικής Μακεδονίας. Φτιάχνεται από αβγό, γάλα, αλάτι και αλεύρι, συνήθως μαζί με σιμιγδάλι ή πλιγούρι.

7.  Μαστίχα Χίου (ΠΟΠ): Τα μαστιχόδεντρα (σχίνοι) ευδοκιμούν σε πολλά μέρη του κόσμου. Όμως μόνο στη νότια Χίο, σε μια περιοχή γνωστή ως «Μαστιχοχώρια», βγαίνει η ποιοτικά καλύτερη και πιο ευωδιαστή μαστίχα.

8. Σύκο ξηρό Κύμης (ΠΟΠ): Παράγεται αποκλειστικά στην περιοχή της Κύμης του νομού Ευβοίας από τα συκόδεντρα της τοπικής ποικιλίας. Το προϊόν στην τελική του εμφάνιση αποτελείται από δύο αποξηραμένους καρπούς σύκου, σκισμένους και κολλημένους με τις εσωτερικές τους επιφάνειες σε «ασκάδα» (τοπική έκφραση). Ο «φυσικός τύπος» έχει το τυπικό καστανό χρώμα των ξηρών σύκων, ενώ ο «κλιβανισμένος» ή «λευκός τύπος» έχει λευκό χρώμα, διότι πριν από την αποξήρανση στον ήλιο εκτίθεται σε ατμούς θείου, που αλλάζουν τον χρωματισμό του φλοιού.

9. Μέλι Κυθήρων: Το θυμάρι, που πρωταγωνιστεί στη βλάστηση του νησιού, σε συνδυασμό με τα άλλα αρωματικά φυτά και τη μεγάλη ηλιοφάνεια, που συμπυκνώνει τα αιθέρια έλαια των λουλουδιών, δίνουν στο συγκεκριμένο μέλι πλούσιο φυσικό άρωμα και ξεχωριστό χρώμα.

10. Κουμκουάτ Κέρκυρας (ΠΓΕ): Εσπεριδοειδές φρούτο του γένους «Φορτουνέλα», με καταγωγή από την Κίνα, όπου η ονομασία του σημαίνει «χρυσό πορτοκάλι». Στην Κέρκυρα καλλιεργείται το είδος μαργαρίτα, το οποίο δίνει καρπό πορτοκαλί ή πορτοκαλοκίτρινο, με σάρκα λίγο όξινη και γλυκιά και χαρακτηριστικά αρωματική φλούδα με γλυκιά γεύση. Χρησιμοποιείται κυρίως για την παρασκευή λικέρ, ενώ στη ζαχαροπλαστική γίνεται γλυκό κουταλιού, μαρμελάδα και ζελέ.

11. Ντοματάκι της Κω: Η μικρή παραγωγή της ντόπιας, ειδικής ποικιλίας, ντομάτας αξιοποιείται κυρίως για την παρασκευή γλυκού του κουταλιού. Η βασική συνταγή περιλαμβάνει ντοματάκια, που μπαίνουν πρώτα σε ασβέστη για τουλάχιστον 1 ώρα, σιρόπι ζάχαρης, ξεφλουδισμένη αμυγδαλόψιχα, μοσχοκάρφια, κανέλα και μοσχολούλουδο.

12. Παστέλι Σίφνου: Ανήκει στην ειδική κατηγορία των «τραγανών παστελιών», δηλαδή στη σύσταση του υπερισχύει το σουσάμι (κατά μέσον όρο 60% σουσάμι και 40% μέλι). Δεν περιέχει καθόλου ζάχαρη ή άλλες πρόσθετες ουσίες παρά μόνο σουσάμι και μέλι.

13. Στάκα Κρήτης: Φτιαγμένη από 10 βούτυρο πρόβειου γάλακτος, είναι ένα προϊόν που δύσκολα θα βρείτε εκτός Κρήτης και μάλιστα στο εμπόριο.

14. Σταφίδα Κορίνθου Βοστίτσα (ΠΟΠ): Η φημισμένη μαύρη κορινθιακή σταφίδα οφείλει την καλή της ποιότητα στο έδαφος της περιοχής, στο καλό μικροκλίμα και σε κάποιους απλούς κανόνες παραγωγής.

15. Σαρδέλες Καλλονής: Τα νερά γύρω από τη Λέσβο είναι πεντακάθαρα και διαυγή, ενώ τα θαλάσσια ρεύματα της περιοχής του κόλπου της Καλλονής εμπλουτίζουν συνεχώς το νερό με μικροοργανισμούς και πλαγκτόν, που αποτελούν την τροφή των σαρδέλων. Κανσερβαρισμένες και παστές σε βαζάκια, θα τις βρείτε όλες τις εποχές, αλλά προσέξτε να είναι αυθεντικές και όχι να αναγράφουν «τύπου Καλλονής».

 16. Σύγκλινο Μάνης: Παστό καπνιστό χοιρινό, με παραγωγή παρόμοια με αυτήν του θρακικού καβουρμά. Παρασκευάζεται από κομμάτια χοιρινού κρέατος, τα οποία αλατίζονται, μαρινάρονται σε κόκκινο κρασί και μπαχαρικά, υποβάλλονται σε υγρή θερμική επεξεργασία, καπνίζονται με καπνό από αρωματικό ξύλο και διατηρούνται μέσα σε λίπος.

17. Λουκούμι Σύρου: Νερό, ζάχαρη και άμυλο αποτελούν τις πρώτες ύλες παρασκευής. Τα υλικά μπαίνουν σε μπακιρένιο καζάνι και ανακατεύονται συνεχώς, μέχρι ο λουκουμοποιός να αποφασίσει ότι το μείγμα είναι έτοιμο, Τότε αυτό χύνεται σε ξύλινο τελάρο στρωμένο με αλεύρι και την επόμενη ημέρα τεμαχίζεται πάνω στον πάγκο με την άχνη ζάχαρη, Κύριο χαρακτηριστικό του το ότι δεν περιέχει καθόλου γλυκόζη»

18. Φασόλια γίγαντες - ελέφαντες Πρεσπών (ΠΓΕ): Οι λίμνες εξασφαλίζουν την υγρασία, οι χαμηλές θερμοκρασίες δεν ευνοούν τα παράσιτα, ενώ το μεγάλο υψόμετρο και οι ορεινοί όγκοι προφυλάσσουν τις  καλλιέργειες από τους δυνατούς ανέμους. Τα φασόλια με το τεράστιο μέγεθος, το νεφροειδές σχήμα και το κατάλευκο χρώμα, γίνονται υπέροχα πλακί ή στον φούρνο, αλλά και φασολάδα που βράζει πανεύκολα και δεν χυλώνει ποτέ!

ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΕ ΚΑΤΟΧΥΡΩΜΕΝΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ

Όταν ένα προϊόν αποκτήσει φήμη που ξεπερνά τα εθνικά σύνορα, ενδέχεται να βρεθεί σε μια αγορά όπου άλλα προϊόντα χρησιμοποιούν το ίδιο όνομα (ας θυμηθούμε τι γινόταν κάποτε με το «λευκό τυρί» που αναφερόταν ως «φέτα»). Για την προστασία, λοιπόν, των εθνικών αγροτικών προϊόντων και τροφίμων όλων των μελών κρατών, αλλά και των καταναλωτών, η Ε.Ε. έχει δημιουργήσει συστήματα κατοχύρωσης της εθνικότητας τους με τις ενδείξεις: ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης), ΠΓΕ (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη) ΕΠΠΕ (Ειδικό Παραδοσιακό Προϊόν Εγγυημένο). Η Ελλάδα έχει κατοχυρώσει 61 προϊόντα ως ΠΟΠ, 23 ως ΠΓΕ και κανένα ως ΕΠΠΕ.

επιθυμίες