Η ρωσική νηστεία της Σαρακοστής

Στη Ρωσία υπάρχουν βαθειά θρησκευόμενοι άνθρωποι, οι οποίοι τηρούν απαρέγκλιτα τις παραδόσεις και βέβαια τη νηστεία μέχρι και το Πάσχα

ΛΑΪΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Η ρωσική νηστεία της Σαρακοστής

ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ ΓΙΕΡΚΟΒΙΤΣ

RUSSIA BEYOND THE HEADLINES

To ρωσικό Ορθόδοξο ημερολόγιο περιλαμβάνει τέσσερις νηστείες όσες είναι και οι εποχές. Η πιο μεγάλη σε διάρκεια, είναι η Μεγάλη νηστεία. Διαρκεί επτά εβδομάδες, από την Μάσλενιτσα (Αποκριά) ωςτο Πάσχα. Συνοδεύεται δε, από προσευχή και νηστεία. Από τη διατροφή των Ορθοδόξων εξαιρούνται όλα τα κρεατικά και το γάλα Βασική τροφή είναι τα ζυμαρικά λαχανικά και τα φρούτα. Όλα τα φαγητά ετοιμάζονται ή συνοδεύονται με φυτικό έλαιο, το οποίο ο λαός το αποκαλεί «νηστίσιμο». Στο τέλος της τρίτης και της έκτης εβδομάδας επιτρέπεται να καταναλωθεί ψάρι, ενώ τα Σάββατα και τις Κυριακές, λίγο κόκκινο κρασί. Η τελευταία εβδομάδα της Μεγάλης νηστείας, η Μεγάλη εβδομάδα, είναι η πιο αυστηρή. Από τη Δευτέρα μέχρι την Τετάρτη επιτρέπεται μόνο η ξηροφαγία χωρίς λάδι, την Πέμπτη -ημέρα του Μυστικού Δείπνου- βρασμένη τροφή με λάδι και κρασί, την Παρασκευή απολύτως καμία τροφή, και το Σάββατο πριν το Πάσχα, βρασμένη τροφή χωρίς λάδι. Το Πάσχα σηματοδοτεί το τέλος της Μεγάλης νηστείας και όλων των περιορισμών.

Στη Ρωσία υπάρχουν αληθινά θρησκευόμενοι άνθρωποι, που πριν από τη νηστεία συμβουλεύονται τον πνευματικό τους και τηρούν όλους τους κανόνες. Υπάρχουν όμως, και εκείνοι που νηστεύουν απλά για να «αποτοξινωθούν» ή για να χάσουν κιλά.

-Ντμίτρι Ερόχιν (32 ετών): Πειραματισμός από περιέργεια.

Έχω νηστέψει μόνο μια φορά πριν από τρία χρόνια. Ζήλευα αυτούς που μπορούν να περιορίσουν τον εαυτό τους και θέλησα να το δοκιμάσω. Δεν έκανα κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία. Απλά κάποια στιγμή σταμάτησα το γάλα, το κρέας, το ψάρι και το αλκοόλ. Ένιωθα υπερήφανος για τον εαυτό μου εκείνο το διάστημα.

Στην οικογένειά μου κανείς άλλος δεν νήστευε, κι αναγκαζόμουν να ετοιμάζω μόνος το φαγητό μου. Στη δουλειά, επίσης υπήρχε πρόβλημα με το νηστήσιμο φαγητό, κι έτσι έτρωγα κυρίως ξηρούς καρπούς και αποξηραμένα φρούτα.

Άντεξα όλη τη νηστεία χωρίς να παραβιάσω τους κανόνες, παρόλο που τις τελευταίες δυο εβδομάδες δεν αισθανόμουν και τόσο καλά. Μετά κατάλαβα ότι με το κίνητρο μου να πειραματιστώ και τη ματαιοδοξία μου, προσέβαλα το ίδιο το νόρμα της νηστείας. Δεν είμαι ιδιαίτερα θρησκευόμενος, αλλά ναι, πιστεύω στο Θεό. Γι’ αυτό, το πείραμα εκείνο το θεωρώ περισσότερο ντροπή, παρά επίτευγμα. Από τότε, δεν ξαναπροσπάθησα με τέτοιες ενέργειες να αποδείξω την «ορθότητα» μου. Προσπαθώ απλά να είμαι λίγο πιο τίμιος με τους γύρω μου και με τον εαυτό μου.

-Άννα Λανόβαγια (21 ετών): Να χάσω τα περιττά κιλά.

Για μένα, το πρόβλημα του περιττού βάρους είναι από τα σημαντικότερα. Δεν είμαι παχουλή, μπορώ να πω το αντίθετο, αλλά κατά καιρούς χρειάζεται να χάνω 3 με 4 κιλά. Συνήθως το χειμώνα παίρνω λίγο βάρος και το καλοκαίρι προσπαθώ να το διώξω. Οπότε, η Μεγάλη νηστεία είναι η κατάλληλη ευκαιρία. Πιστεύω στο Θεό, αλλά τηρώ μόνο τη Μεγάλη νηστεία. Νήστεψα για πρώτη φορά όταν ήμουν 16 ετών. Μετά κορίτσια που αθλούμαστε μαζί, ξεκινήσαμε νηστεία και κοιτάζαμε ποια δεν θα αντέξει. Από τις τρεις δεν άντεξε μόνο η μία, καθώς άρχισε να παθαίνει δυστονία. Δηλαδή, ζαλίζεσαι και χάνεις τον προσανατολισμό. Ο γιατρός της απαγόρευσε αυστηρά να νηστέψει. Της συνέστησε ξεκούραση και συγκεκριμένη διατροφή. Η νηστεία με βοηθά να χάνω μέχρι 5 κιλά. Θεωρώ ότι δεν είναι καθόλου κακό, όταν μια θεάρεστη πράξη με βοηθά να βελτιώνω το σώμα μου. Η μητέρα μου ετοιμάζει χυλούς, σαλάτες, σούπα χωρίς κρέας. Μου αρέσουν επίσης πολύ οι ξηροί καρποί και ιδιαίτερα τα φιστίκια, επομένως, μπορώ ολόκληρη την ημέρα να τρώω μόνο ξηρούς καρπούς και αποξηραμένα φρούτα. Οι φίλοι μου με πειράζουν ότι τρώω τροφή για χάμστερ. Αντίθετα από αυτούς, προσπαθώ τουλάχιστον να ζω με τους κανόνες της Εκκλησίας.

-Σεργκέι Κολιντένκο (37 ετών): Η πίστη δεν απαιτεί αποδείξεις.

Νήστεψα για πρώτη φορά πριν από χρόνια. Τότε, δεν το έκανα τόσο για λόγους πίστης, όσο για τη σύζυγο μου. Ήταν ήδη βαθιά θρησκευόμενη όταν αρχίσαμε να ζούμε μαζί και τηρούσε όλες τις παραδόσεις. Θυμάμαι πόσο φοβόμουν να μείνω νηστικός, έβαζα πάντα διπλή μερίδα και γενικά έτρωγα πολύ περισσότερο από το συνηθισμένο. Τελικά όχι μόνο δεν αδυνάτισα, αλλά πήρα και 5 κιλά. Ήταν για μένα κάτι νέο.

Ύστερα όμως κατάλαβα ότι η πίστη στο θεό δεν απαιτεί να ψάχνεις πώς θα το αποδείξεις. Όταν σταμάτησα να αναζητώ αυτό το κάτι ιδιαίτερο, ένιωσα πολύ πιο ανάλαφρος. Γέμισαν όλα τα κενά που υπήρχαν στην ψυχή μου. Και η νηστεία για μένα δεν είναι μαρτύριο, αλλά μια πολυπόθητη κάθαρση. Προσπαθώ να μη βλέπω τηλεόραση, να μην με αποσπούν ατέλειωτες ασήμαντες ασχολίες. Το διάστημα αυτό εμφανίζεται μια ασυνήθιστη ελαφρότητα, ικανοποίηση, μια συνειδητοποίηση.

Πλέον, η νηστεία είναι για την οικογένεια μας κάτι το συνηθισμένο. Ως οικογένεια, εφοδιαζόμαστε για το χειμώνα με πολλά κατεψυγμένα λαχανικά, όχι μόνο για τη νηστεία, αλλά γενικά. Στη διάρκεια της νηστείας, αυτά είναι ό,τι πρέπει. Φτιάχνουμε μακαρόνια, χυλό με μανιτάρια, διάφορες ποικιλίες λαχανικών. Και μπορώ να πω ότι το νηστίσιμο φαγητό μας κάθε άλλο παρά φτωχό είναι. Τα δύο παιδιά μας, βέβαια, δεν τα βάζουμε να νηστέψουν. Πίνουν γάλα και τρώνε κρέας. Όταν η μεγαλύτερη κόρη μας φτάσει στα επτά, θα της εξηγήσουμε, και θα αποφασίσει η ίδια αν θέλει να νηστεύει ή όχι.

-Ιερέας πατήρ Βλαδίμηρος: Πνευματική και σωματική κάθαρση

Σε εκείνους που φοβούνται ότι δεν θα αντέξουν τη νηστεία, να πω ότι αν την αντιμετωπίζουν σαν πείνα, τότε βέβαια έχουν λόγους να φοβούνται. Εγώ περιμένω πάντα τη νηστεία σαν μια ευκαιρία για πνευματική και σωματική κάθαρση. Για τους Ορθόδοξους Χριστιανούς η νηστεία είναι ο καιρός που πρέπει να συλλογιστούν την στάση τους απέναντι στον κόσμο και στον θεό, είναι μια ευκαιρία να βελτιώσουν τον εαυτό τους. Διότι, συχνότερα αμαρτάνουμε στη σκέψη, παρά στις πράξεις. Και εδώ λοιπόν είναι δυσκολότερο να κρατηθείς μακριά από την αμαρτία. Ο εγκέφαλος, είναι μια τόσο λεπτή ουσία, την οποία δεν μπορείς να την διατάξεις. Αυτό αφορά όλους μας.

Συμβουλεύω πάντα τους ενορίτες μου να ψάχνουν μέσα τους και να βελτιώνουν τον εαυτό τους στη διάρκεια της νηστείας. Να παλεύουν για την ψυχή τους. Την πρώτη φορά για πολλούς είναι δύσκολο, επειδή το εκλαμβάνουν σαν μαρτύριο. Δεν είναι όμως έτσι, καθώς το να ανυψώνεσαι, είναι πάντα δύσκολο. Και μιλάμε για τα ουράνια. Προσπαθήστε απλά να ανεβείτε στον 16ο όροφο με τα πόδια. Το να κατέβεις με ένα έλκηθρο το λοφίσκο, είναι πολύ εύκολο. Στην πνευματική δουλειά, το ίδιο. Το να εξυψώσεις το πνεύμα είναι κουραστικό, ενώ το να το ρίξεις χαμηλά, δεν συνιστά καμιά δυσκολία. Δεν πρέπει να σκέφτεσαι τι έχεις στο στομάχι, αλλά τι έχεις μέσα στο κεφάλι.-

ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ