Η Σπηλιά Νταβέλη και το μακάβριο μυστικό

 

Η Σπηλιά Νταβέλη και το μακάβριο μυστικό

Σπηλιά Νταβέλη -Το μακάβριο μυστικό που έκρυβε για χρόνια το «σπίτι» του διαβόητου λήσταρχου

 

Η ιστορία της σπηλιάς μήκους και πλάτους 112 και 40 μέτρων αντίστοιχα που βρίσκεται «κρυμμένη» στο βουνό της Πεντέλης και έμεινε στην ιστορία ως το κρησφύγετο του λήσταρχου Χρήστου Νταβέλη, ενός από τους πιο βίαιους κακοποιούς του 19ου αιώνα, έμελλε να απασχολεί δεκαετίες μετά τους λάτρεις του μυστηρίου.

 

Η ονομασία «Σπήλαιο των Αμώμων» (ή αλλιώς «Σπήλαιο των Αγνών και Αναμάρτητων» πιθανότατα δεν λέει κάτι στο ευρύ κοινό. Θα συμβεί όμως το ίδιο στο άκουσμα της φράσης «η σπηλιά του Νταβέλη»;

Η ιστορία της σπηλιάς μήκους και πλάτους 112 και 40 μέτρων αντίστοιχα που βρίσκεται «κρυμμένη» στο βουνό της Πεντέλης και έμεινε στην ιστορία ως το κρησφύγετο του λήσταρχου Χρήστου Νταβέλη, ενός από τους πιο βίαιους κακοποιούς του 19ου αιώνα, έμελλε να απασχολεί δεκαετίες μετά τους λάτρεις του μυστηρίου. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι πολλοί αμφισβητούν την παρουσία του Νταβέλη εκεί.

Ήταν στο τέλος της δεκαετίας του ’60 όταν οι κάτοικοι της Πεντέλης έκαναν λόγο για πολλά μεταφυσικά φαινόμενα, μεταξύ των οποίων απόκοσμοι ήχοι, παράξενα φώτα στον ουρανό, τοπικοί στρόβιλοι κόκκινου συνήθως χρώματος και η εμφάνιση απροσδιόριστων φιγούρων που για πολλούς δεν ήταν παρά… φαντάσματα.

Οι ανωμαλίες στο μαγνητικό πεδίο στο εσωτερικό της σπηλιάς με τη μεγαλοπρεπή είσοδο είναι επιβεβαιωμένες επιστημονικά, με όσους την επισκέφτηκαν μετά τον θάνατο του διαβόητου λήσταρχου να κάνουν λόγο και για έντονη μυρωδιά όζοντος και προσωρινή απώλεια μνήμης.

Φταίνε άραγε τα υπόγεια περάσματα που ο θρύλος λέει πως οδηγούσαν στην Αθήνα και τα οποία φημολογούνται πως υπήρχαν στη σπηλιά; Ίσως να είναι τα δύο ιερά του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Σπυρίδωνα; Ή μήπως είναι η «μεταφυσική» δύναμή της που σύμφωνα με τον θρύλο χάρισε στον Νταβέλη τη δική του δύναμη;

Πώς εξηγούνται τα υψηλά ποσοστά ραδιενέργειας στο έδαφος και τον αέρα σε ορισμένα σημεία της γύρω περιοχής και γιατί παρά τις έρευνες κανένα από τα «μυστικά» της σπηλιάς δεν ήρθε στο φως; Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα δεν βρήκαν ποτέ την απάντησή τους.

Δυστυχώς για τους λάτρεις του μεταφυσικού, οι περίφημες στοές δεν βρέθηκαν ποτέ κατά την εξερεύνηση του σπηλαίου. Για την ακρίβεια, δεν βρέθηκε τίποτα περισσότερο από χαραγμένα σύμβολα και ζωγραφιές στους βράχους.

 

 

Ανάμεσά τους, το σκαλιστό αποτύπωμα ενός χεριού, το οποίο σύμφωνα με τους επισκέπτες του σημείου, τα τελευταία 20 – 25 χρόνια έχει κατά ανεξήγητο τρόπο αλλάξει θέση πολλές φορές. Σπηλιά Νταβέλη: Το μακάβριο μυστικό που έκρυβε για χρόνια το «σπίτι» του διαβόητου λήσταρχου.

Αυτό που δυσαρέστησε τους περισσότερους, όμως, δεν ήταν η απουσία των κρυφών περασμάτων προς την Αθήνα, αλλά ο θησαυρός που ο θρύλος θέλει να βρίσκεται θαμμένος στο εσωτερικό της σπηλιάς. Τίποτα μεγάλης αξίας από την… πραμάτεια του Νταβέλη δεν βρέθηκε ποτέ εκεί, με όσους προσπάθησαν να ψυχολογήσουν τον λήσταρχο να υποστηρίζουν πως ποτέ δεν θα έκρυβε κάτι που ήθελε να διαφυλάξει σε ένα μέρος σαν κι αυτό που κατά την εποχή του μόνο ερημικό δεν ήταν.

Το τι ισχύει και τι όχι κανείς δεν μπορεί να το πει με βεβαιότητα, κυρίως από τη στιγμή που το σπήλαιο έχει -τόσα χρόνια μετά- δεχτεί πολλές παρεμβάσεις. Πολλές εξ αυτών με τη βοήθεια εκρηκτικών υλών και βαρέων μηχανημάτων κατά τη διάρκεια εργασιών με τη σφραγίδα του Υπουργείου Αμύνης.

Η λίστα με τα παράδοξα, πάντως, δεν έχει τέλος.

Μετά του θρύλους, τους ανύπαρκτους θησαυρούς και την αύρα του Νταβέλη που πολλοί λένε πως ακόμα αισθάνονται στη γύρω περιοχή, σειρά έχει το πιο απόκοσμο «μυστικό» της σπηλιάς του διασημότερου λήσταρχου όλων των εποχών.

Ένα μυστικό που οι επισκέπτες του Εγκληματολογικού Μουσείου της Αθήνας είχαν την ευκαιρία να δουν και να θαυμάσουν από κοντά. Κάποιοι το μετάνιωσαν, κάποιοι όχι…

 

Αντιμέτωποι με το πιο μακάβριο εύρημα

 

Πολλά παράξενα έχουν κατά καιρούς ακουστεί για τη σπηλιά – μυστήριο της Πεντέλης, τίποτα πιο συγκλονιστικό, όμως, από τη θεωρία που θέλει μια άριστα διατηρημένη μούμια να «ζει» επί χρόνια στο εσωτερικό της.

Σήμερα, η «φυσική» αυτή μούμια, γυναίκα όσον αφορά στο φύλο της, αποτελεί ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα εκθέματα του Εγκληματολογικού Μουσείου της Αθήνας, το οποίο έχει οδηγήσει πολλούς στο να διεκδικήσουν την είσοδό τους σε αυτό.

Πράγμα δύσκολο, αφού οι καθηγητές του Εργαστηρίου Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας και υπεύθυνοι του Μουσείου είναι πολύ προσεκτικοί ως προς την επιλογή των ανθρώπων που θα ξεναγήσουν στους διαδρόμους του.

Αποτελεί, βλέπετε, μουσείο «ειδικού ενδιαφέροντος» στο οποίοι μπαίνουν μόνο λίγοι και εκλεκτοί: Φοιτητές Ιατρικής, εγκληματολόγοι, ερευνητές, δημοσιογράφοι…

Ο ανθρωπολόγος Κωνσταντίνος Μωραΐτης μου είχε εξηγήσει αναλυτικά την εξέλιξη της κατάσταση του διασημότερου εκθέματος του Εγκληματολογικού σε συνέντευξή μας για το KoolNews:

«Επήλθε φυσική μουμιοποίηση. Δεν ήταν τεχνητή, όπως έκαναν οι Αιγύπτιοι. Το σώμα αυτό  παρέμεινε σε ξηρό περιβάλλον, αφυδατώθηκε και διατηρήθηκε στην κατάσταση που το βλέπουμε σήμερα. Για να το εξηγήσω αναλυτικά, η μουμιοποίηση είναι μια παραλλαγή της σήψης.

Έχουμε αφυδάτωση των μαλακών ιστών, η οποία λαμβάνει χώρα υπό συγκεκριμένες περιβαλλοντολογικές συνθήκες. Απαιτούνται υψηλή θερμοκρασία και χαμηλά ποσοστά υγρασίας.

Το δέρμα αποκτά αυτή την ξυλώδη μορφή, γίνεται πολύ σκληρό. Θεωρητικά, μπορεί να μείνει για πάντα έτσι αν δεν προσβληθεί από έντομα που τρέφονται με ιστούς. Οι ιδανικές και σταθερές συνθήκες διατήρησης μιας μούμιας, όμως, απαιτούν έναν ειδικά διαμορφωμένο ψυχόμενο θάλαμο. Γι’ αυτό και μπαίνοντας κανείς στο μουσείο καλείται να αντιμετωπίσει… έντονο ψύχος».

Πόσο πιθανό είναι η μούμια αυτή να βρέθηκε πράγματι στο εσωτερικό της σπηλιάς του Νταβέλη;

«Υπάρχει μια τέτοια εκδοχή, πως βρέθηκε στη σπηλιά του Νταβέλη, χωρίς ωστόσο να έχει επιβεβαιωθεί. Όταν εμείς ήρθαμε εδώ, τα ευρήματα αυτά υπήρχαν ήδη. Δε μπορώ να την απορρίψω, ούτε όμως και να την επιβεβαιώσω. Θέλω να πιστεύω πως αν πράγματι ίσχυε αυτό, θα το είχαν ψάξει λίγο περισσότερο. Η ταυτότητά του θύματος δεν έχει εξακριβωθεί», σχολίασε αμέσως μετά τον Δρ. Μωραΐτη ο  διακεκριμένος τοξικολόγος, Σωτήρης Αθανασέλης.

Την αλήθεια, όπως φαίνεται, δεν θα τη μάθουμε ποτέ. Ωστόσο και μόνο το γεγονός πως το εύρημα αυτό έχει άρρηκτα συνδεθεί με τη μυστηριώδη σπηλιά στην οποία λέγεται πως έζησε ο πιο διαβόητος Έλληνας λήσταρχος, την καθιστά αυτομάτως εύρημα που κερδίζει το ενδιαφέρον από την πρώτη στιγμή.

Ποια ήταν τελικά αυτή η γυναίκα και πώς προέκυψε η σύνδεσή της με τη σπηλιά του Νταβέλη;

Δυστυχώς, αυτό μόνο η ίδια το γνωρίζει…

Πηγή: menshouse.gr

https://www.in.gr/2021/08/01/plus/features/spilia-ntaveli-makavrio-mystiko-pou-ekryve-gia-xronia-spiti-tou-diavoitou-listarxou/

 

Καύσωνας: Πώς αντιδρά ο οργανισμός μας στην ακραία ζέστη

 

Καύσωνας: Πώς αντιδρά ο οργανισμός μας στην ακραία ζέστη

Πώς η κλιματική αλλαγή ανεβάζει σε μη βιώσιμα επίπεδα τις θερμοκρασίες και την υγρασία σε κάποιες περιοχές του κόσμου

Το ανθρώπινο σώμα είναι εντυπωσιακά ανθεκτικό στη ζέστη και αυτό που στην ουσία το δυσκολεύει είναι η υγρασία, η οποία αυξάνεται, μεταξύ άλλων εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Ένα παράδειγμα μέτρησης του συνδυασμού ζέστης και υγρασίας ονομάζεται «θερμοκρασία υγρού βολβού» και οι επιστήμονες τη χρησιμοποιούν για να εντοπίσουν ποιες περιοχές του κόσμου είναι πιθανό να γίνουν στο μέλλον πολύ επικίνδυνες για τους ανθρώπους.

Η «θερμοκρασία υγρού βολβού» είναι ένας όρος που σπάνια συναντούμε και αντανακλά όχι μόνο τη ζέστη αλλά και τα επίπεδα νερού στον αέρα. Όσο υψηλότερος είναι αυτός ο αριθμός, τόσο πιο δύσκολο είναι να εξατμιστεί ο ιδρώτας και να πέσει η θερμοκρασία του σώματος.

Πώς αντιδρά ο οργανισμός στην ακραία ζέστη

Μετά από ένα όριο ζέστης και υγρασίας, «δεν είναι πια δυνατό να ιδρώσουμε αρκετά γρήγορα ώστε να αποφύγουμε την υπερθερμία», αναφέρει ο Ράντλεϊ Χόρτον, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια.

Παρακάτω αναφέρεται αναλυτικά η αντίδραση του οργανισμού σε συνθήκες ζέστης καθώς και ο τρόπος που τον επηρεάζουν τα υψηλά επίπεδα υγρασίας.

1. Καθώς ο ήλιος αυξάνει τη θερμοκρασία του αέρα, του εδάφους, των αντικειμένων και των ανθρώπων, ο οργανισμός αντιδρά σε μια προσπάθεια να μειώσει τη θερμοκρασία του. 

2. Το δέρμα ιδρώνει. Η εξάτμιση αυτού του νερού, χαμηλώνει τη θερμοκρασία του σώματος – υπό την προϋπόθεση ότι τα επίπεδα υγρασίας επιτρέπουν να γίνει αυτή η εξάτμιση.

3. Αν ο ζεστός αέρας περιέχει υψηλά επίπεδα υγρασίας, η ανταλλαγή θερμότητας εμποδίζεται και ο οργανισμός χάνει το βασικότερο μέσο του για να επιτύχει την απαιτούμενη μείωση της θερμοκρασίας του. 

 

Ποιες περιοχές κινδυνεύουν περισσότερο

 

 

Επιπλέον, οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι το Μεξικό και η Κεντρική Αμερική, καθώς και ο Περσικός Κόλπος, η Ινδία, το Πακιστάν και η Νοτιοανατολική Ασία, είναι όλες περιοχές που τείνουν στο να προσεγγίσουν το  προαναφερθέν όριο μέχρι το τέλος του αιώνα.

«Οι κίνδυνοι της υγρής ζέστης υποτιμώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό σήμερα και πρόκειται να αυξηθούν δραματικά στο μέλλον», επισήμανε ο Χόρτον. «Καθώς διάφορες περιοχές στον κόσμο αντιμετωπίζουν όλο και πιο συχνά, ακραία καιρικά φαινόμενα που παλαιότερα ήταν σπάνια ή δεν είχαν ξανασημειωθεί, υπάρχει κίνδυνος οι προηγούμενες προειδοποιήσεις μας για την ακραία ζέστη – οι οποίες είναι ήδη εξαιρετικά ανεπαρκείς – να πέσουν ακόμη χαμηλότερα από το απαιτούμενο επίπεδο».

Ίσως να σκέφτεστε ότι το να βρισκόμαστε στην παραλία είναι ένας καλός τρόπος να δροσιστούμε από το θαλασσινό αεράκι. Ωστόσο, ο Χόρτον ανέφερε ότι το να βρίσκεται κάποιος κοντά στο νερό σε ακραίες συνθήκες, θα μπορούσε να επιδεινώσει ακόμη περισσότερο τα πράγματα, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες κάνουν το νερό να εξατμίζεται, οδηγώντας σε αύξηση της υγρασίας στην ατμόσφαιρα.

«Εάν βρίσκεστε σε μια πόλη στον Περσικό Κόλπο, το θαλασσινό αεράκι θα μπορούσε να είναι θανατηφόρο», τόνισε ο ίδιος.

Προκειμένου όμως να καταλάβουμε καλύτερα γιατί κάποιες περιοχές γίνονται θερμότερες και υγρότερες από όσο μπορούν να αντέξουν οι άνθρωποι, πρέπει πρώτα να αντιληφθούμε πως ο οργανισμός ρίχνει τη θερμοκρασία του σε συνθήκες ζέστης.

Η «θερμοκρασία υγρού βολβού» θέτει ως ανώτατο όριο θερμοκρασίας που να είναι διαχειρίσιμο από τον ανθρώπινο οργανισμό τους 35 βαθμούς Κελσίου. Αλλά οποιαδήποτε θερμοκρασία άνω των 30 βαθμών είναι δυνητικά επικίνδυνη ή ακόμη και θανατηφόρα.

Ο Χόρτον και άλλοι επιστήμονες ανέφεραν σε έκθεσή τους το 2020 ότι αυτές οι θερμοκρασίες σημειώνονται με αυξημένη συχνότητα σε κάποιες περιοχές του κόσμου. Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, η υψηλότερη θερμοκρασία «υγρού βολβού» που έχει σημειωθεί ποτέ στην περιοχή της Ουάσιγκτον, η οποία είναι γνωστή για τα υγρά και ανυπόφορα καλοκαίρια της, ήταν 30,7 βαθμοί Κελσίου.

 «Η συχνότητα ακραίας ζέστης με υγρασία έχουν παραπάνω από διπλασιαστεί από το 1979», σύμφωνα με την έκθεση.

Αυτές οι συνθήκες πλησιάζουν στο όριο του να καταστούν θανατηφόρες σε περιοχές όπως η Νότια Ασία και η Μέση Ανατολή και είναι πιθανό να ξεπερνούν αυτό το όριο συχνά μέχρι το 2075, αναφέρουν οι επιστήμονες.

 

Πώς μπορεί η ζέστη να βλάψει τα όργανα

 

 

Ακόμη και σε επίπεδα χαμηλότερα από τα προαναφερθέντα όρια, είναι δύσκολη δουλειά για τον οργανισμό η μείωση της θερμοκρασίας του σε συνθήκες ζέστης.

Η προσπάθεια του οργανισμού να αντιμετωπίσει τη ζέστη θέτει υπό πίεση την καρδιά και τα νεφρά. Σε συνθήκες ακραίας ζέστης, είναι πιθανό τα όργανα να αρχίσουν να μην λειτουργούν σωστά. Αυτό είναι ακόμη πιο πιθανό, στην περίπτωση ανθρώπων με υποκείμενα νοσήματα.

Στους καύσωνες, πολλοί θάνατοι οφείλονται σε προβλήματα υγείας τα οποία επιδεινώνονται περαιτέρω εξαιτίας των ακραίων συνθηκών.

«Είναι σαφές ότι κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν από θερμοπληξία», αναφέρει  ο Ζάκαρι Σλάντερ από το Πανεπιστήμιο Μπλούμιγκτον στην Ιντιάνα που μελετά το θερμικό στρες και τον ανθρώπινο οργανισμό. Αλά ακόμη περισσότεροι πεθαίνουν από διαταραχές που σχετίζονται με την καρδιά. «Ο οργανισμός αντιδρά [στη ζέστη] με τέτοιο τρόπο, που μπορεί να την καταστήσει ευάλωτη».

Πώς μπορούμε να προστατευθούμε

Κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα, υπάρχουν μερικοί απλοί τρόποι να φροντίσουμε τους εαυτούς μας. Οι τρόποι αυτοί είναι οι ακόλουθοι:

1. Εάν έχετε κλιματισμό, τότε η λύση είναι απλή: Μπείτε μέσα.

2. Εάν δεν έχετε κλιματισμό, φροντίστε να ενυδατώνεστε. Το να πίνουμε νερό, μπορεί να ελαφρύνει το βάρος για την καρδιά, τα νεφρά και άλλα όργανα.

3. Κάντε ένα διάλειμμα: Ακόμη και η μέτρια σωματική κόπωση όπως το περπάτημα, αυξάνει σημαντικά τη θερμότητα που παράγουν οι μύες του σώματος.

Ο ρόλος των κοινωνικών και οικονομικών παραγόντων

Φαίνεται πως η προστασία μας από τις συνθήκες ακραίας ζέστης είναι στενά συνδεδεμένη με την κοινωνικοοικονομική μας κατάσταση και τους πόρους μας.

«Οι φτωχότεροι άνθρωποι είναι αυτοί που κινδυνεύουν περισσότερο, και ήδη υποφέρουν», αναφέρει η Τερέζα Καβάζος, ανώτερη ερευνήτρια στο τμήμα φυσικής ωκεανογραφίας στο Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας και Ανώτατης Εκπαίδευσης Ensenada.

Σημειώνει μάλιστα ότι ο κίνδυνος είναι μεγάλος για εκείνους που απασχολούνται στον αγροτικό τομέα και η εργασία τους περιλαμβάνει σωματική κόπωση μέσα στην επικίνδυνη ζέστη.

Η επιβίωση σε τέτοιες συνθήκες εξαρτάται από την κοινωνική και οικονομική θέση κάποιου: η πρόσβαση σε κλιματισμό, η μόνωση στα σπίτια, οι εργασίες που δεν απαιτούν έντονη φυσική κόπωση κάτω από τον ήλιο καθώς και οι πολιτικές που εφαρμόζονται για την προστασία των ανθρώπων από επικίνδυνες συνθήκες.

«Ως άνθρωποι έχουμε μάθει να προσαρμοζόμαστε», ανέφερε η Καβάζος. «Το πρόβλημα είναι το κόστος. Κάποιοι δεν θα επιβιώσουν».

Πηγή: Washington Post

https://www.kathimerini.gr/world/561449512/kaysonas-pos-antidra-o-organismos-mas-stin-akraia-zesti-eikones/?utm_source=push

 

Ο Νελσον Μαντέλα και η τέχνη του ανέφικτου

 

Ο  Νελσον Μαντέλα και η τέχνη του ανέφικτου

Θυμάμαι ακόμα τη μέρα. Ήμουν κολημμένος στην τηλεόραση, παρακολουθώντας το έκτακτο δελτίο ειδήσεων του ΒΒC. Κυριακή απόγευμα, 11 Φεβρουαρίου 1990, ο Νέλσον Μαντέλα βγαίνει από τη φυλακή, πιασμένος χέρι χέρι με τη γυναίκα του Γουίνι, χαιρετώντας τα επευφημούντα πλήθη. Έλαμπε από χαρά, απέπνεε ήρεμη αποφασιστικότητα. Βάδιζε προς το πεπρωμένο του. Μπήκε στη φυλακή 45 χρόνων, βγήκε 72!

Εννέα ημέρες νωρίτερα, ο (λευκός) πρόεδρος της Νότιας Αφρικής, Φρέντερικ ντε Κλερκ, είχε αναγγείλει την απελευθέρωση του μυθικού πλέον Νέλσον Μαντέλα. Η αρχή του τέλους είχε ξεκινήσει. Το μισητό απαρτχάιντ έπνεε τα λοίσθια. Η χώρα θα άλλαζε. Πώς, όμως; Η ελπίδα συνυπήρχε με την αγωνία και, στους κύκλους της λευκής μειονότητας, τον φόβο. Πώς θα κυβερνηθεί η χώρα; Πώς θα είναι η νέα Νότια Αφρική;

 

 

11.2.1990

Αρκετά χρόνια αργότερα, τον Μάιο 2005, στο ετήσιο συνέδριο της ελληνικής Εταιρείας Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων, έτυχε να βρεθώ δίπλα στον αρχιτέκτονα της μετάβασης στη νέα Νότια Αφρική, τον πρόεδρο Ντε Κλερκ. «Πώς καταφέρατε αυτόν τον άθλο – την αναίμακτη μετάβαση στο μεταρατσιστικό καθεστώς;», τον ρώτησα. «Είχα έναν γενναίο αντίπαλο», απάντησε με μετριοφροσύνη. «Δίχως τον Μαντέλα δεν θα ήταν εφικτή αυτή η μετάβαση».

Παρακολουθώντας πρόσφατα την εξαίσια ταινία του Κλιντ Ιστγουντ «Ανίκητος», θυμήθηκα τη φράση του προέδρου Ντε Κλερκ: «είχα έναν γενναίο αντίπαλο». Επικεντρωμένη στον Μαντέλα, η ταινία είναι ένα εξαιρετικό μάθημα ηγεσίας – οραματικού ρεαλισμού, εμπνευσμένης διοίκησης, πολιτικής γενναιότητας και εκλεπτυσμένης κρίσης.

 

 

Το 1994 ο Νέλσον Μαντέλα εκλέγεται πρόεδρος της Νότιας Αφρικής. Γνωρίζει καλά ότι, από τα πολλά προβλήματα που καλείται να διαχειριστεί, το μείζον είναι η συμφιλίωση λευκών και μαύρων, αφού δίχως αυτήν η χώρα δεν πρόκειται να εξέλθει από τον φαύλο κύκλο της βίας. Σμιλεύοντας την οδυνηρή εμπειρία του στη φυλακή συνειδητοποιεί ότι η συγχώρεση προς τους ρατσιστές αφενός μεν προφυλάσσει τα χθεσινά θύματα από την απανθρωποποίηση που θα επιφέρει η ρεβανσιστική βαρβαρότητα, αφετέρου δε βγάζει τη χώρα από το κτηνωδώς διχαστικό παρελθόν. Η νέα πλειοψηφία έπρεπε να προστατευθεί από τον εαυτό της.

Όταν, στην ταινία, οι εφημερίδες των (λευκών) Αφρικάνερ αναρωτιούνται: «Μπορεί να κερδίσει τις εκλογές, αλλά μπορεί να κυβερνήσει τη χώρα;», ο Μαντέλα δεν απορρίπτει το ερώτημα, αντιθέτως το συμμερίζεται. Νιώθει πως χρειάζεται να αποδείξει ότι μπορεί, πράγματι, να κυβερνήσει. Δεν ηγείται απλώς του κυβερνητικού κόμματος, δεν είναι μόνο ένα ηρωικό σύμβολο κατά του απαρτχάιντ· τώρα, πλέον, κυβερνά τη χώρα. Καλείται να δώσει προσανατολισμό στο έθνος.

 

Η ταινία περιστρέφεται γύρω από την απόφαση του προέδρου Μαντέλα να υποστηρίξει ενεργά την εθνική ομάδα ράγκμπι (τη «Σπρίνμποκς») στο παγκόσμιο κύπελλο του 1995 (το οποίο, τελικά, κέρδισε). Η απόφαση ήταν επίμαχη, δεδομένου ότι η συγκεκριμένη ομάδα ήταν ένα μισητό σύμβολο του απαρτχάιντ. Το εθνικό συμβούλιο αθλητισμού, κυριαρχούμενο από μαύρους, θέλει να καταργήσει την ομάδα. Πρόκειται για εύλογη απαίτηση· η «Σπρίνμποκς» συμβολίζει τη φυλετική καταπίεση.

Ο Μαντέλα δεν προσχωρεί σε αυτήν την άποψη. Ο, τι είναι εύλογο δεν είναι απαραίτητα εθνικά επωφελές· ό, τι είναι ενστικτωδώς επιθυμητό, δεν είναι απαραίτητα ορθολογικό. Παρεμβαίνοντας στη συνεδρίαση του συμβουλίου, αντιμάχεται την κυρίαρχη άποψη, με το τεράστιο συμβολικό-πολιτικό κεφάλαιο που διαθέτει ως ήρωας του αγώνα κατά του απαρτχάιντ και λαοπρόβλητος πρόεδρος. «Με εκλέξατε ηγέτη σας», λέει στους παρευρισκομένους. «Αφήστε με να ηγηθώ. Η χώρα χρειάζεται συμφιλίωση».

Επιβάλλει την άποψή του, υποστηρίζει δημοσίως τη «Σπρίνμποκς», χρησιμοποιεί επιδέξια το προσφιλές αθλητικό παιχνίδι των λευκών ρατσιστών για να διαβεβαιώσει τη λευκή μειονότητα ότι δεν πρέπει να φοβάται στο μεταφυλετικό κράτος δικαίου. Με τη συμβολική κίνησή του συγκινεί τους λευκούς, στο μέτρο που καταφάσκει σε ένα σύμβολό τους· παιδαγωγεί τους μαύρους στην ανάγκη σεβασμού της λευκής μειονότητας. Δημιουργεί βαθμιαία ένα νέο πλαίσιο που θα δώσει τη δυνατότητα στη χώρα να βγει από τον φαύλο κύκλο της φυλετικής κτηνωδίας.

 

Rugby world cup 1995
 

Η επιτυχία της εθνικής ομάδας στο παγκόσμιο κύπελλο γεμίζει όλους χαρά. Μέσα από το ράγκμπι δημιουργείται, έστω και στιγμιαία, μια φαντασιακή κοινότητα πολιτών της νέας Νότιας Αφρικής. Έστω και για λίγο, η φυλετική διαίρεση υπερβαίνεται. Μια νέα αρχή φαίνεται πως είναι εφικτή. Το έθνος αρχίζει να αποκτά νέα σύμβολα κοινής αναφοράς και περηφάνιας.

Υπήρξε τυχερή χώρα η Νότια Αφρική να διαθέτει την κατάλληλη στιγμή έναν σπουδαίο ηγέτη – μετασχηματιστή συνειδήσεων και θεσμών. Ο μετασχηματιστικός ηγέτης διαθέτει βιωματική γνώση των συμφραζομένων μέσα στα οποία δρα, αποκτώντας μια σαφή αίσθηση προτεραιοτήτων. Με το παράδειγμά του και τις συνετές επιλογές του συσσωρεύει συμβολικό-πολιτικό κεφάλαιο, που του επιτρέπει να πείθει και, όταν είναι απαραίτητο, να «αντιπαρατίθεται στον δήμο» (όπως μας θυμίζει ο Θουκυδίδης). Αναστοχάζεται τις εμπειρίες του, διαθέτει «αίσθηση της πραγματικότητας» (Μπερλίν) και εκλεπτυσμένη κρίση. Δεν παγιδεύεται σε ιδεοληπτικά σχήματα· γνωρίζει ότι τα προβλήματα έχουν συχνά δομή φαύλου κύκλου, τον οποίο είναι αποφασισμένος να σπάσει.

Ο εμπνευσμένος ηγέτης διαθέτει ψυχική ενδοχώρα, επεξεργασμένα βιώματα, ισχυρή αυτοπεποίθηση και αδάμαστο χαρακτήρα στις αντιξοότητες. Εμπνέεται από τους ίδιους στίχους (του Γ. Χένσλι) που ενέπνεαν τον Νέλσον Μαντέλα στα ατέλειωτα χρόνια της φυλακής (27 παρακαλώ!): «Είμαι κύριος της μοίρας μου/είμαι καπετάνιος της ψυχής μου». Όλα, τότε, είναι εφικτά.

 

 

Το 2004, ο Μαντέλα έκανε μια επιτυχημένη εκστρατεία υπέρ της Νότιας Αφρικής ώστε να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA το 2010, δηλώνοντας ότι θα υπάρξουν «καλύτερα δώρα για εμάς» τη χρονιά που θα σηματοδοτούσε μια δεκαετία από την πτώση του απαρτχάιντ. Παρόλο που διατήρησε ένα χαμηλό προφίλ ενόψει ενός γεγονότος με την υγεία του, ο Μαντέλα έκανε την τελευταία δημόσια εμφάνισή του στην τελετή λήξης του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου του 2010, όπου έλαβε αρκετά χειροκροτήματα.

Τον Φεβρουάριο του 2011, ο Μαντέλα νοσηλεύτηκε για σύντομο χρονικό διάστημα στο νοσοκομείο της Πρετόρια με λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος, προσελκύοντας τη διεθνή προσοχή, πριν νοσηλευτεί για δεύτερη φορά με λοίμωξη στους πνεύμονες και με αφαίρεση ενός χολόλιθου τον Δεκέμβριο του 2012. Μετά από επιτυχημένο χειρουργείο στις αρχές Μαρτίου του 2013, η λοίμωξη στον πνεύμονα επανεμφανίστηκε και νοσηλεύτηκε ξανά για σύντομο χρονικό διάστημα στην Πρετόρια. Τον Ιούνιο του 2013, η λοίμωξη στους πνεύμονές του επιδεινώθηκε και εισήχθη ξανά στο νοσοκομείο της Πρετόρια σε σοβαρή κατάσταση. Ο αρχιεπίσκοπος του Κέιπ Τάουν Thabo Makgoba επισκέφθηκε τον Μαντέλα στο νοσοκομείο και προσευχήθηκε για αυτόν ενώ ο Zuma ακύρωσε ένα ταξίδι στη Μοζαμβίκη για να τον επισκεφτεί. Τον Σεπτέμβριο του 2013, ο Μαντέλα πήρε εξιτήριο από το νοσοκομείο, αν και η κατάσταση της υγείας του παρέμενε ασταθής.

 

1994 Στο κελί του ως κρατούμενος του καθεστώτος του απαρτχαϊντ

Έχοντας υποφέρει από μια παρατεταμένη αναπνευστική λοίμωξη, ο Μαντέλα πέθανε τελικά στις 5 Δεκεμβρίου 2013, σε ηλικία 95 ετών, γύρω στις 20:50 τοπική ώρα, στο σπίτι του στο Χάουτον, έχοντας την οικογένειά του στο πλευρό του  Ο Zuma ανακοίνωσε δημοσίως τον θάνατό του στην τηλεόραση, θέτοντας τη χώρα σε δεκαήμερο εθνικό πένθος. Το μνημόσυνο πραγματοποιήθηκε στο στάδιο FNB του Γιοχάνεσμπουργκ στις 10 Δεκεμβρίου 2013 ενώ η 8η Δεκεμβρίου έγινε εθνική ημέρα προσευχής και προβληματισμού στην Νότια Αφρική.Το σώμα του Μαντέλα τέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα από τις 11 έως τις 13 Δεκεμβρίου 2013 στα κτίρια της Ένωσης στην Πρετόρια και στις 15 Δεκεμβρίου 2013 έγινε η κηδεία του δημοσία δαπάνη στο Qunu. Περίπου 30 αρχηγοί κρατών από όλο τον κόσμο ταξίδεψαν στη Νότια Αφρική για να παρακολουθήσουν την κηδεία.

 

Ο Μαντέλα θεωρούνταν ευρέως ως ένας χαρισματικός ηγέτης, όπως περιγράφεται από τη βιογράφο Mary Benson: «ένας γεννημένος ηγέτης των μαζών που μαγνήτιζε τα πλήθη». Στη Νότια Αφρική  θεωρούνταν ως «ο πατέρας του έθνους» και ως «ο πατέρας που ίδρυσε τη δημοκρατία». Έξω από τα σύνορα της Νότιας Αφρικής θεωρούνταν ως «μια παγκόσμια εικόνα», με τη μελετήτρια της νοτιοαφρικανικής ιστορίας Rita Barnard να τον χαρακτηρίζει ως «αξιοσέβαστη προσωπικότητα της εποχής μας». Κάποιος βιογράφος τον θεωρούσε ως «σύγχρονο ήρωα της δημοκρατίας», ενώ η δημοτικότητά του είχε ως αποτέλεσμα την υπέρμετρη λατρεία στο πρόσωπό του.

Μερικοί έχουν απεικονίσει τον Μαντέλα με μεσιανικούς όρους, σε αντίθεση με δική του δήλωση ότι «δεν είμαι Μεσσίας αλλά ένας συνηθισμένος άνθρωπος που έχει γίνει ηγέτης εξαιτίας κάποιων έκτακτων περιστάσεων». Συχνά αναφέρεται, παράλληλα με τον Μαχάτμα Γκάντι και τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ως ένας από τους υποδειγματικούς αντιρατσιστές και αντι-αποικιοκράτες ηγέτες του 20ού αιώνα. Ο Boehmer τον περιέγραψε ως «τοτέμ των αξιών της εποχής μας: της ανοχής και της φιλελεύθερης δημοκρατίας"» και ως «ένα παγκόσμιο σύμβολο της κοινωνικής δικαιοσύνης».

 

 

Από το άρθρο του κ. Χαρίδημου Τσούκα «Η τέχνη του ανέφικτου» που δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 28.2.2010 με συμπληρωματικά στοιχεία από την Βικιπαιδεια