Translate -TRANSLATE -

Παρασκευή 21 Μαρτίου 2025

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

 


 Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Γράφει ο Στέλιος Μπακούλας

    Οι Πέρσες στο σχολικό τους πρόγραμμα έδιναν κύρια σημασία στο σώμα και όχι στο πνεύμα. Και αυτό διότι ο Μεγάλος Βασιλιάς άλλο δεν είχε στο νου του από το να υποδουλώνει τους ξένους λαούς. Η ζωή των μαθητών ήταν σκληρή και γενικά προετοιμάζονταν για πόλεμο. Από αυτούς δημιουργήθηκε και το Σώμα των Αθανάτων που συμμετείχε στις Θερμοπύλες . Τα Περσικά σχολεία ανήκαν στο ιερατείο και οι μαθητές αποστήθιζαν σχολιασμούς και μεγάλα τμήματα της αβέστας, του ιερού βιβλίου της αρχαίας τους θρησκείας, που τα κείμενά της αποδίδονται στο Ζωροάστρη  ( ή Ζαρατούστρα).

       Οι Κέλτες, ο πολυάνθρωπος αυτός λαός με τις πολλές και διάφορες φυλές της Δυτικής Ευρώπης, που τους υποδούλωσε ο Ρωμαίος στρατηλάτης Ιούλιος Καίσαρας (από το 58 μέχρι το 51 π.Χ.), αποτελούν ένα ακόμη παράδειγμα προφορικής εκπαίδευσης. Αυτοί οι “βάρβαροι” γνώριζαν άριστα το αλφάβητο, και μάλιστα το Ελληνικό το οποίο είχαν πάρει από τους Φωκαείς, αποίκους της Μασσαλίας. Διάφορα αρχαία ιερατεία είχαν θεωρήσει τη γραφή “διαβολική επινόηση”. Ό,τι πρέπει να μάθουν όμως οι μαθητές το μάθαιναν προφορικά: τη μυθολογία τους, την ιστορία τους, τους (άγραφους) νόμους τους, την αστρονομία, την αστρολογία, την αριθμητική και άλλα.

     Οι Αζτέκοι του Μεξικού, στην προκολομβιανή Αμερική ”η εκπαίδευση αποτελούσε ένα ζωτικό στοιχείο της μεξικανικής κοινωνίας”. Όταν το 1519 καταστράφηκαν αστραπιαία από τους Ισπανούς του Κορτές, αποτελούνταν από μια καθαρή  κοινωνία του προφορικού λόγου μολονότι είχαν ήδη επινοήσει μια αρχέγονη μορφή γραφής την πικτογραφία. Πρόκειται για γραφή που περιγράφει γεγονότα ζωγραφίζοντας τα. Οι σωματικές τιμωρίες των μαθητών για τα παραπτώματά τους στα σχολεία ήταν οδυνηρότερες από τις οικογενειακές και η εκπαίδευσή τους ήταν σκληρή. Ετοιμάζονταν και αυτοί για πόλεμο  διότι ο λαός των Αζτέκων ήταν  φιλοπόλεμος. Αυτό συνέβαινε διότι ήταν επιβεβλημένες από τους ιθαγενείς η ανθρωποθυσία και η ανθρωποφαγία!!!(το έτος 1519!!) , από θρησκευτική υποχρέωση, προς το Θεό Ήλιο.

        Σε αντίθεση με τα παραπάνω, ο Ξενοφώντας λέει για τα Ελληνόπουλα ότι  “πηγαίνουν στο σχολείο για να μάθουν γράμματα”. Στο σχολείο οι νέοι της Αθηναϊκής κοινωνίας διδάσκονταν και βίωναν το ΝΟΥΣ ΥΓΙΗΣ ΕΝ ΣΩΜΑΤΙ ΥΓΙΕΙ και ως πολίτες, με το μέτρο και την αρμονία δημιούργησαν πολιτεία πρότυπο για τον άνθρωπο. Από αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα “προέκυψαν” ο Σόλωνας, ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής, ο Ευριπίδης, ο Σωκράτης , ο μαθητής του ο Πλάτωνας, ο μαθητής του ο Αριστοτέλης, ο Μιλτιάδης, ο Θεμιστοκλής, ο Θουκυδίδης, ο Φειδίας, ο Επίκουρος και πολλοί άλλοι που έχουν βοηθήσει τον άνθρωπο να επιζητά τη δημιουργικότητα, την αρμονία, την καλαισθησία, την αρετή, το στοχασμό και γενικά χάραξαν την κορυφογραμμή του πολιτισμού μας.

Πηγές:

Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ του ΘΟΔΩΡΟΥ ΚΑΡΖΗ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΦΙΛΙΙΠΟΤΗΣ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΤΗΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ

FACEBOOK/Στέλιος Μπακούλας



Τετάρτη 19 Μαρτίου 2025

Το Θαλασσινό τριφύλλι

 


Το 1972 ο Λίνος Κόκοτος, μελοποιεί Οδυσσέα Ελύτη. «Το θαλασσινό τριφύλλι», ήταν ο τίτλος του τρίτου δίσκου του που έμελλε να είναι ένας από τους καλύτερους στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού και είχε ως ερμηνευτές τη Ρένα Κουμιώτη και τον Μιχάλη Βιολάρη.

Το εξώφυλλο του άλμπουμ φιλοτεχνήθηκε από τον Μποστ. Ο νομπελίστας ποιητής μας είχε πει ότι «αυτά τα τραγούδια τα έγραψα για να τα τραγουδάνε γέροι και παιδιά. Θέλω να μείνουν σαν παραδοσιακά. Ας μην ξέρουν ποιος τα έγραψε». Μόνο που στο τελευταίο έπεσε έξω...

Από την efsyn.gr

 

Το «Θαλασσινό τριφύλλι»

 

 

 

Κείμενο της Μάρως Μπουρδάκου

«Κυρία μου να συστηθώ. Οδυσσέας Ελύτης. Για εσάς εδώ σήμερα όχι ποιητής, αλλά στιχουργός». Όταν η Ρένα Κουμιώτη χαιρέτισε τον κύριο με την τραγιάσκα και δεν τον αναγνώρισε στην ηχογράφηση του ιστορικού δίσκου «Θαλασσινό τριφύλλι»

1972, στο ιστορικό στούντιο ηχογράφησης της Columbia στη Ριζούπολη. Είναι η μέρα που ηχογραφείται ο  δίσκος της εταιρείας LYRA «Το θαλασσινό τριφύλλι» σε στίχους του Οδυσσέα Ελύτη και μουσική Λίνου Κόκοτου. Ερμηνευτές είναι η Ρένα Κουμιώτη και ο Μιχάλης Βιολάρης.

Μέσα στο στούντιο η Ρένα Κουμιώτη ερμηνεύει και έξω από το διαχωριστικό τζάμι ο ηχολήπτης γράφει έναν από τους καλύτερους δίσκους στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας.

Έξω από το τζάμι ο Αλέκος Πατσιφάς, ο αείμνηστος ιδρυτής της LYRA, παρακολουθεί την εγγραφή. Δίπλα του ένας κύριος ψηλός με τραγιάσκα και μπλε ναυτικό ημίπαλτο παρακολουθεί κι αυτός.

Όταν τελειώνει η εγγραφή η Ρένα Κουμιώτη βγαίνει από το στούντιο και πηγαίνει προς τον ηχολήπτη για να ακούσουν, ως είθισται, το ηχητικό αποτέλεσμα.

Η Κουμιώτη με ένα μειδίαμα χαιρετά τον «άγνωστο» κύριο, ο οποίος με μία ζεστή χειραψία και ένα ζεστό χαμόγελο της λέει: «μπράβο παιδί μου, τα είπες εξαιρετικά όλα τα τραγούδια». «Α! Σας ευχαριστώ πάρα πολύ κύριε», του απαντά και δίνει την προσοχή της στην ακρόαση του αποτελέσματος της εγγραφής.

Ο Αλέκος Πατσιφάς που εκείνη τη στιγμή ήταν λίγο παραπέρα, είδε τη σκηνή, πλησιάζει τη Ρένα και τη ρωτάει σιγά :

-Τι λέγατε;

-Με ποιόν κ. Πατσιφά ;

-Με τον κύριο τώρα που μιλούσατε.

-Μπα…τίποτα. Με συνεχάρη για το πώς είπα τα τραγούδια.

-Μάλιστα… Ξέρεις παιδί μου ποιος είναι αυτός;

-Όχι που να ξέρω;

-Αυτός Ρένα είναι ο μεγάλος ποιητής μας ο Οδυσσέας Ελύτης, που έχει γράψει τους στίχους στα τραγούδια που λες.

-Πω..πω γκάφα, κ.. Πατσιφά. Όχι δεν τον ξέρω οπτικά..

-Οδυσσέα έρχεσαι μισό λεπτό; Ο Ελύτης πλησιάζει.

-Άκουσα Αλέκο, άκουσα. Που να με ξέρει το κορίτσι; Κυρία μου να συστηθώ. Οδυσσέας Ελύτης. Για εσάς εδώ σήμερα όχι ποιητής αλλά στιχουργός!

Και έτσι ήταν γιατί το “Θαλασσινό τριφύλλι” δεν περιέχει ποιήματα του Ελύτη, αλλά στίχους. Ήταν το πέμπτο κατά σειρά έργο του ποιητή που μελοποιήθηκε. Είχαν προηγηθεί το “Άξιον Εστί” και οι “Μικρές Κυκλάδες”, μελοποιημένες από το Μίκη Θεοδωράκη, το “Άσμα ηρωικό και πένθιμο για το χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας” από το Νότη Μαυρουδή και ο “Ήλιος ο πρώτος” από τον Γιάννη Μαρκόπουλο.

Η υπέροχη και εύληπτη μουσική του Λίνου Κόκοτου και οι εξαιρετικές ερμηνείες της Ρένας Κουμιώτη και του Μιχάλη Βιολάρη μας χάρισαν σαν μουσική παρακαταθήκη ένα δίσκο τόσο διαχρονικά αριστουργηματικό, που δεν είναι τυχαίο που ακόμα και σήμερα τρεις γενιές μετά, τραγουδιέται από όλους. Ένας δίσκος που μοσχοβολάει θάλασσα κι αρμυρίκια.

Και όπως είχε πει ο Οδυσσέας Ελύτης: «αυτά τα τραγούδια τα έγραψα για να τα τραγουδάνε γέροι και παιδιά. Θέλω να μείνουν σαν παραδοσιακά. Ας μην ξέρουν ποιος τα έγραψε».

Και είναι κι αυτό. Αυτό που «μια φορά στα χίλια χρόνια του πελάγου τα τελώνια», το φυτεύουν πριν από την πρώτη ηλιαχτίδα εκεί στα βάθη της θάλασσας, ανάμεσα στα φύκια και φυτρώνει μαγικά λες και το χέρι του Θεού της θάλασσας το άγγιξε για να γεννηθεί….

Το δικό μας «Θαλασσινό τριφύλλι». Μια φορά στα χίλια χρόνια!!!

O Μεγάλος μας ποιητής έφυγε 18 Μαρτίου 1996

Πηγή:

Facebook/"ΜΈΘΕΞΗ "συνάντηση ψυχής

 

Δευτέρα 3 Μαρτίου 2025

Ρίτσας Μασούρα : «Κανένας δεν είναι νησί»

 


«Κανένας δεν είναι νησί»

 

Της Ρίτσας Μασούρα

 

ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟ ΕΓΡΑΨΑ ΣΤΗΝ "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" ΤΟ 2009, ΟΤΑΝ ΑΚΟΜΗ ΔΕΝ ΕΙΧΑΜΕ ΠΑΡΕΙ ΧΑΜΠΑΡΙ ΤΟ ΠΑΡΑΜΙΚΡΟ. ΘΕΛΩ ΝΑ ΕΛΠΙΖΩ ΟΤΙ ΕΧΟΥΜΕ ΞΕΦΥΓΕΙ ΛΙΓΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ ΕΦΙΑΛΤΗ. ΑΝ, ΟΧΙ, ΟΜΩΣ;

 

Kανένας άνθρωπος δεν είναι νησί, πλήρες και αύταρκες. Κάθε άνθρωπος είναι τμήμα της ηπείρου, κομμάτι της στεριάς. Αν ένας σβώλος χώμα παρασυρθεί από τη θάλασσα η Ευρώπη μικραίνει, σαν να 'χε καταβυθιστεί ένα ακρωτήρι, σαν να χανόταν το αρχικό των φίλων σου ή το δικό σου (Δοκίμια ΙΙΙ, 2001).

Αυτά τα λόγια του Άγγλου ποιητή και ιερωμένου Τζον Νταν (1572-1631) που ενέπνευσαν κάποια στιγμή τον Χέμινγουεϊ και αναδεικνύουν την ανάγκη για αλληλεγγύη ανθρώπων και κρατών, έγιναν έναυσμα για σειρά σκέψεων, με αφορμή τη φορτισμένη σύνοδο του G20 που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στο Λονδίνο.

Στη βρετανική πρωτεύουσα έχουν φιλοξενηθεί κατά καιρούς σημαντικές διασκέψεις τεράστιας ιστορικής και πολιτικής βαρύτητας, όπως αυτή του 1830-31, όταν οι Μεγάλες Δυνάμεις συζήτησαν το μέλλον της Ελλάδος. Εξίσου σημαντική, αν και από τις πλέον αποτυχημένες συνόδους, ήταν αυτή του 1933, εν μέσω της Μεγάλης Υφεσης. Εκείνη η διάσκεψη, όπως κι αυτή που πραγματοποιείται σήμερα, στόχευε στην επούλωση των τραυμάτων της τότε οικονομικής κρίσης μέσα από τη σύναψη οικονομικών συμφωνιών.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούσβελτ, έχοντας εκλεγεί προ τριμήνου, έδινε την εικόνα δυναμικού ηγέτη που θα μπορούσε να συμβάλει στην αναθέρμανση της παγκόσμιας οικονομίας. Ελπίδα που αιωρείτο με ασάφεια στην ατμόσφαιρα.

Ο Ρούσβελτ δεν παρέστη στη σύνοδο και ο υπουργός Κόρντελ Χουλ, ο οποίος τον εκπροσώπησε, ομολόγησε ότι μεταβαίνει στο Λονδίνο με άδεια χέρια. Εκείνο τον Ιούνιο του 1933, η ανεργία στις ΗΠΑ είχε χτυπήσει κόκκινο και ο Ρούσβελτ δεν κατάφερε να υπερβεί την περιρρέουσα ατμόσφαιρα του απομονωτισμού της αμερικανικής κοινωνίας, αποφεύγοντας έτσι να ανατρέψει το νόμο Smoot-Hawley του 1930, μέσω του οποίου είχε επιβληθεί αύξηση των δασμών σε 20.000 εισαγόμενα προϊόντα.

Η εκδικητική σπίθα ήδη είχε ανάψει, η σύνοδος του Λονδίνου τινάχτηκε στον αέρα και τα αντίποινα του υπόλοιπου κόσμου καθόρισαν με το χειρότερο τρόπο το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας.

Κάποιος θα μπορούσε εύκολα να υποθέσει ότι η αποτυχία της συνόδου οφειλόταν στην γκρίζα ευρωπαϊκή εικόνα - ο Χίτλερ μόλις είχε εκλεγεί, η Γαλλία αναρωτιόταν τι μέλλει γενέσθαι και ο Μουσολίνι γκρέμιζε τα παλιά πολιτικά οχυρά. Όμως οι ευθύνες καταλογίστηκαν στις ΗΠΑ. Η απουσία κοινού στόχου και συναίνεσης σε συνδυασμό με το δόγμα του προστατευτισμού ύψωσαν τείχη ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Αποτέλεσμα; Η ύφεση βάθυνε πολύ περισσότερο και σε λίγα χρόνια ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Σήμερα όλοι εύχονται να μην επαναληφθούν εκείνα τα λάθη και να παρθούν ουσιαστικά μέτρα αναθέρμανσης της οικονομίας - ενδεχομένως, ένα νέο Bretton Woods και θέσπιση αυστηρών ρυθμίσεων στον τραπεζικό τομέα.

Θα υπάρξει, όμως, συναίνεση μεταξύ των «20»; Ο Σαρκοζί φωνασκεί, η Μέρκελ δηλώνει ότι τίποτα δεν τελειώνει στο Λονδίνο, ο Ομπάμα ψηλαφίζει την Ευρώπη, συμβουλεύοντάς την να αποβάλει το φόβο και ο Μπράουν ονειρεύεται ανύπαρκτους κότινους. Ίσως κάποιος θα πρέπει να τους θυμίσει τα λόγια του Άγγλου ποιητή και την ηθική αρχή ότι «κανένας δεν είναι νησί».

 

Τρίτη 11 Φεβρουαρίου 2025

ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΟΥΜΠΑΝΗΣ ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΗΣ

 


ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΟΥΜΠΑΝΗΣ 

ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΗΣ

 

Ο Γιώργος Ρουμπάνης υπήρξε διακεκριμένος Έλληνας αθλητής του άλματος επί κοντώ και Ολυμπιονίκης. Γεννήθηκε στις 15 Αυγούστου 1929 στην Θεσσαλονίκη και κατάγεται από την Στεμνίτσα Αρκαδίας. Ήταν γιος του γυμναστή Σάββα Ρουμπάνη και αδελφός του καλαθοσφαιριστή Αριστείδη Ρουμπάνη. Η οικογένειά του είχε έντονη αθλητική παράδοση, με τον πατέρα του να είναι διευθυντής φυσικής αγωγής στη Θεσσαλονίκη.

Ξεκίνησε την αθλητική του πορεία στον Παναθηναϊκό Αθλητικό Όμιλο και αργότερα μεταγράφηκε στον Πανελλήνιο Γυμναστικό Σύλλογο.

Ο Γιώργος Ρουμπάνης, ένας νεαρός άνδρας σχεδόν 2 μέτρα ψηλός, ήταν ο αθλητής που έληξε τα "πέτρινα χρόνια" του ελληνικού αθλητισμού, και μετά από 44 χρόνια κέρδισε και πάλι ένα μετάλλιο για την Ελλάδα στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το 1956, έκανε ένα διάλειμμα από τις σπουδές του στις ΗΠΑ και πήγε στη Μελβούρνη για να ανταγωνιστεί στο άλμα επί κοντώ. Ήταν ένα πραγματικό ταλέντο, με μεγάλη ικανότητα για τον αθλητισμό και πήγε στη Μελβούρνη με ατομικό ρεκόρ 4,37μ.

 

 

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1956 στη Μελβούρνη, κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο στο άλμα επί κοντώ με επίδοση 4,50 μέτρα, μετά από έναν αγώνα που άρχισε στις 8 το πρωί και διήρκεσε περίπου 11 ώρες  με αντίπαλους δύο από τους κορυφαίους Αμερικανούς άλτες της εποχής. Από αυτούς ο Μπομπ Γκουτόουσκι κατέκτησε τη δεύτερη θέση με 4,53 μ., ενώ ο Μπομπ Ρίτσαρντς αναδείχθηκε χρυσός Ολυμπιονίκης, σημειώνοντας νέο ολυμπιακό ρεκόρ με 4,56 μ. μετάλλιο αποτέλεσε το πρώτο μετά τον Β. Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το μετάλλιο του Γ. Ρουμπάνη αποτέλεσε το πρώτο ελληνικό ολυμπιακό μετάλλιο μετά τον Β. Παγκόσμιο Πόλεμο. Το τελευταίο προπολεμικό ολυμπιακό μετάλλιο για την Ελλάδα ήταν το ασημένιο που είχαν κερδίσει οι Γιάννης και Αλέξανδρος Θεοφυλάκης μαζί με τον Γιώργο Μωραϊτίνη στο ομαδικό πιστόλι ταχείας βολής από 30 μέτρα, το 1920 στην Αμβέρσα. Στον στίβο, η τελευταία διάκριση πριν από τον Ρουμπάνη ανήκε στον θρυλικό Κωνσταντίνο Τσικλητήρα το 1912 .

 

 

Το 1956 του απονεμήθηκε το Αθλητικό Βραβείο του ΠΣΑΤ, ως καλύτερος αθλητής της χρονιάς. Αποσύρθηκε από τον αθλητισμό το 1961. Μαζί με το Δημήτρη Θανόπουλο ίδρυσαν το Σύλλογο Ελλήνων Ολυμπιονικών, το 1985.

Μετά την αποχώρησή του από τον αθλητισμό, ο Γιώργος Ρουμπάνης ασχολήθηκε με τη διδασκαλία φυσικής αγωγής και υπηρέτησε ως προπονητής στίβου. Ήταν ο μεγαλύτερος εν ζωή Έλληνας Ολυμπιονίκης και έχει δύο γιους, τον Βασίλη και τον Δημήτρη, και μια κόρη, την Ροζάνα.

Απεβίωσε σήμερα 11 Φεβρουαρίου 2025, σε ηλικία 95 ετών.