Translate -TRANSLATE -

Σάββατο 19 Φεβρουαρίου 2011

Η ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΜΟΥΜΠΑΡΑΚ


 
Κανείς δεν γνωρίζει την τροπή που θα πάρουν οι εξελίξεις που συντελούνται στη Μέση Ανατολή και στον αραβικό κόσμο της Βορείου Αφρικής, με τη λαϊκή οργή να διευρύνεται και να επεκτείνεται από την Τυνησία, όπου έγινε η αρχή με την ανατροπή του Μπεν  Άλι, στην Αίγυπτο με την αποχώρηση του Χόσνι  Μουμπάρακ και στη συνέχεια στη Λιβύη, στο Μπαχρέιν, στην Ιορδανία, στο Ομάν, στην Υεμένη και στο Ιράν. Οι συγκρούσεις μεταξύ των διαδηλωτών και των δυνάμεων ασφαλείας γίνονται όλο και πιο αιματηρές, ενώ οι νεκροί και οι τραυματίες αυξάνονται. Στην Αίγυπτο πάντως, η χθεσινή   ημέρα γιορτάστηκε  ως «Ημέρα νίκης».





Μια εξαιρετική παρουσίαση του ιστορικού της εξέγερσης στην Αίγυπτο έκανε με σειρά άρθρων της  η εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» της  13ης Φεβρουαρίου 2011. Τα άρθρα αυτά τα αναρτούμε παρακάτω για όσους επιθυμούν να έχουν μια πληρέστερη εικόνα του  τι συνέβηκε στην Αίγυπτο τις μέρες που πέρασαν.



 
 Ο ήρωας του Γιομ Κιπούρ 
που αποκαθηλώθηκε





Τον κατηγορούν ότι εγκαθίδρυσε ένα απολυταρχικό καθεστώς, που εξέθρεψε τη διαφθορά
 
Ελάχιστοι θα μπορούσαν να φανταστούν πριν από λίγες εβδομάδες ότι η απελπισμένη απόπειρα αυτοκτονίας ενός Τυνήσιου μανάβη τον Δεκέμβριο του 2010 θα πυροδοτούσε ανεξέλεγκτες αλυσιδωτές αντιδράσεις, με πρώτη κατάληξη την πτώση τού μέχρι πρότινος πανίσχυρου άνδρα του αραβικού κόσμου. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, η παραίτηση του επί 30 χρόνια προέδρου της Αιγύπτου να είναι μόνο ένας σταθμός σε μια γενικότερη ανακατάταξη του πολιτικού χάρτη της Μέσης Ανατολής.

Ο Μοχάμεντ Χόσνι Σαΐντ Μουμπάρακ γεννήθηκε το 1928 σε χωριό στο Καφρ ελ Μεσέλα. Μετά τη συμπλήρωση των γυμνασιακών σπουδών, πήγε στη Στρατιωτική Ακαδημία του Καΐρου, από όπου αποφοίτησε το 1949. Τον ίδιο χρόνο μετατάχθηκε στην Ακαδημία της πολεμικής αεροπορίας. Υπηρέτησε σε διάφορες μονάδες, μεταξύ άλλων και σε σμήνος μαχητικών Spitfighter και ως εκπαιδευτής στην Ακαδημία έως το 1959. Συνέχισε την εκπαίδευσή του στη Σοβιετική Ενωση, στη σχολή χειριστών της Μόσχας, στην αεροπορική βάση Καντ στην Κιργισία και στη Στρατιωτική Ακαδημία Φρούντζε. Το 1972 έγινε αρχηγός Α/ΓΕΑ και υφυπουργός Αμυνας. Διακρίθηκε το 1973 ως ιθύνων νους στον σχεδιασμό της αιφνιδιαστικής επίθεσης εναντίον των Ισραηλινών στη χερσόνησο του Σινά, στις αρχές του πολέμου του Γιομ Κιπούρ.



Το 1979, ο Χόσνι Μουμπάρακ διορίζεται αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας από τον Ανουάρ Σαντάτ. Επακολουθεί η συμφωνία του Καμπ Ντέιβιντ, τον Μάρτιο του 1979, βάσει της οποίας η Αίγυπτος αναγνώρισε το κράτος του Ισραήλ και το Ισραήλ αποχώρησε από το Σινά. Τον Οκτώβριο του 1981 ο Ανουάρ Σαντάτ δολοφονείται στη μοιραία παρέλαση στο Κάιρο. Τον διαδέχεται ο Μουμπάρακ. Πιστός στην πολιτική του Σαντάτ, θα παραμείνει προσδεδεμένος στο άρμα της Δύσης, σε περιόδους εξαιρετικά ταραγμένες, όπως είναι η κρίση του Λιβάνου στις αρχές της δεκαετίας του ’80 και ο πόλεμος στον Περσικό Κόλπο το 1991. Θα εμφανιστεί αντίθετος προς τον πόλεμο των ΗΠΑ κατά του Ιράκ, το 2003.

Θα γλιτώσει από έξι –κατά μιαν άλλη εκδοχή δέκα– δολοφονικές απόπειρες, θα εφαρμόσει σκληρότατη πολιτική έναντι των ακραίων ισλαμιστικών οργανώσεων. Στη διάρκεια της προεδρίας του, κυρίως στη δεκαετία του ’90, αλλά και στην τρέχουσα, η Αίγυπτος θα συγκλονιστεί από βομβιστικές επιθέσεις εναντίον τουριστών και τουριστικών θερέτρων.



Οι αντίπαλοί του τον κατηγορούν ότι εγκαθίδρυσε ένα προσωποπαγές απολυταρχικό καθεστώς, που εξέθρεψε τις ελίτ και τη διαφθορά εις βάρος των αναρίθμητων φτωχών σε μια χώρα 80 εκατομμυρίων κατοίκων. Του προσάπτουν επίσης ότι στόχος του ήταν η δυναστεία Μουμπάρακ.

Το ποτήρι ξεχείλισε όταν πρότεινε τον γιο του Γκαμάλ ως διάδοχο. Υπαναχώρησε τότε, αλλά στις εκλογές του περασμένου Νοεμβρίου «θριάμβευσε» με 98% και με όλες τις 400 έδρες του Κοινοβουλίου. Το φιτίλι άναψε με την εξέγερση στην Τυνησία και την εκδίωξη του προέδρου Μπεν Αλί στις 14 Ιανουαρίου. Στις 24 του μήνα, οι Αιγύπτιοι βγαίνουν μαζικά στους δρόμους, ζητώντας την παραίτηση του Μουμπάρακ. Στις 27 στο Κάιρο φτάνει ο Μοχάμεντ ελ Μπαραντέι, κάτοχος του Νομπέλ Ειρήνης, ως αρχηγός της αντιπολίτευσης. Το επόμενο διήμερο η εξέγερση γενικεύεται στα αιγυπτιακά αστικά κέντρα, ο Μουμπάρακ ρίχνει τον στρατό στους δρόμους και αρνείται να παραιτηθεί. 



Η πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου γίνεται ο πυρήνας της εξέγερσης. Στις 29 Ιανουαρίου, ο Μουμπάρακ διαλύει την κυβέρνηση και ορίζει αντιπρόεδρο της Δημοκρατίας τον αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών, τον Ομάρ Σουλεϊμάν. Ο στρατός ανακοινώνει ότι δεν θα επιτεθεί εναντίον των διαδηλωτών, που δεν πτοούνται ούτε από την απαγόρευση κυκλοφορίας. Την 1η Φεβρουαρίου, ο Μουμπάρακ ανακοινώνει ότι θα παραιτηθεί στη λήξη της θητείας του, τον Σεπτέμβριο. Ενα εκατομμύριο Αιγύπτιοι ξαναβγαίνουν στους δρόμους. Στις 5 Φεβρουαρίου, ο Γκαμάλ Μουμπάρακ παραιτείται από πρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος, στις 6 η αντιπολίτευση και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι συμφωνούν με την κυβέρνηση για την εκπόνηση οδικού χάρτη. Στις 10 Φεβρουαρίου ο αμετάπειστος Μουμπάρακ μοιάζει έτοιμος να παραιτηθεί. Ο κόσμος αγριεύει την επομένη. Ο Μουμπάρακ παραιτείται και ο Σουλεϊμάν ανακοινώνει ότι στρατιωτικό συμβούλιο θα αναλάβει τη διακυβέρνηση.

Πηγή:
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_1_13/02/2011_432495



 Οι 18 δραματικές μέρες που έριξαν τον Μουμπάρακ

  
Την εξουσία στην Αίγυπτο ανέλαβε ο στρατός που συνέβαλε καθοριστικά στην ανατροπή
 
Μόλις 18 ημέρες μαζικών διαδηλώσεων χρειάστηκαν οι Αιγύπτιοι για να εκδιώξουν τον επί 30 χρόνια δικτάτορα Χόσνι Μουμπάρακ, λιγότερες και από τις 23 ημέρες που διήρκεσε η εξέγερση για την ανατροπή του Ζιν ελ Αμπιντίν μπεν Αλι τον Ιανουάριο στην Τυνησία. Από την Παρασκευή το απόγευμα, την εξουσία στην Αίγυπτο ανέλαβε ο στρατός, με επικεφαλής τον μέχρι τώρα υπουργό Αμυνας Χουσεΐν Τανταουί.

Ο 82χρονος Χόσνι Μουμπάρακ μετέβη με την οικογένειά του στο θέρετρο Σαρμ ελ Σεΐχ στην Ερυθρά Θάλασσα, αφού πρώτα είχε προσπαθήσει με κάθε τρόπο να παραμείνει στην εξουσία. Το διάγγελμά του, το βράδυ της Πέμπτης, στο οποίο οι πάντες περίμεναν ότι θα ανακοίνωνε την παραίτησή του, υπήρξε μνημείο αδιαφορίας για την πραγματικότητα και απόδειξη αμετανόητου πείσματος.

Οι αόριστες υποσχέσεις για μεταρρυθμίσεις, η θλίψη για τους νεκρούς που οι δικές του δυνάμεις ασφαλείας σκότωσαν και η υπενθύμιση του ένδοξου παρελθόντος του ως αξιωματικού του στρατού δεν άμβλυναν τον θυμό των Αιγυπτίων που παρακολουθούσαν στην πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου. Ακούγοντας το διάγγελμα της Πέμπτης, μερικοί διαδηλωτές κράδαιναν απειλητικά τα παπούτσια τους, σημάδι ότι επρόκειτο να ακολουθήσει η ημέρα της μεγάλης οργής.

Οπερ και εγένετο. Μετά την προσευχή της Παρασκευής, λαοθάλασσα κατέκλυσε όχι μόνο την πλατεία Ταχρίρ αλλά και τον χώρο γύρω από το μέγαρο της κρατικής τηλεόρασης και -για πρώτη φορά έπειτα από 30 χρόνια- τον χώρο μπροστά από το προεδρικό μέγαρο στην Ηλιούπολη του Καΐρου.

Η ανατροπή του Χόσνι Μουμπάρακ είναι εξέλιξη ιστορικής εμβέλειας, με συνέπειες που θα γίνουν αισθητές πολύ πέρα από τα σύνορα της Αιγύπτου, της πολυπληθέστερης αραβικής χώρας, μιας χώρας που αποτελεί σημείο αναφοράς για τον αραβικό κόσμο. Ενδεικτική σχετικά με το τι διακυβεύεται ήταν η αντίδραση του Ισραήλ, το οποίο εξέφρασε την ελπίδα ότι η συνθήκη ειρήνης Ισραήλ-Αιγύπτου, ακρογωνιαίος λίθος του στάτους κβο στη Μέση Ανατολή, θα συνεχίσει να ισχύει και μετά την ανατροπή του Χόσνι Μουμπάρακ.

Το καθεστώς Μουμπάρακ, βασισμένο στην παντοδυναμία των υπηρεσιών ασφαλείας, κατέρρευσε με τις διαδηλώσεις της νέας γενιάς που αποτίναξε τον φόβο και κάλεσε τον κόσμο στην πρώτη διαδήλωση, στις 25 Ιανουαρίου.

Μετά τις πρώτες δραματικές ημέρες της πολυαίμακτης καταστολής, την τήρηση της τάξης ανέλαβε ο στρατός και οι ίδιοι οι διαδηλωτές. Μέχρι την Παρασκευή, ο στρατός είχε εκπληρώσει τις προσδοκίες των εξεγερμένων, αρνούμενος να πυροβολήσει εναντίον του πλήθους και φθάνοντας στην καθοριστική απόφαση της ανατροπής του Χόσνι Μουμπάρακ. Ποιες διαβουλεύσεις, ποιες σκέψεις και ποιες δυνάμεις οδήγησαν τον στρατό να υπερβεί τους εσωτερικούς διχασμούς και τους πολυήμερους δισταγμούς του είναι ένα ερώτημα για τους ιστορικούς του μέλλοντος.

Ανάμεσα σε δάκρυα χαράς και πανηγυρισμούς, οι εξεγερμένοι γνώριζαν πολύ καλά ότι η ανατροπή του Μουμπάρακ είναι μόνο το πρώτο βήμα σε μια μακρά διαδικασία απαλλαγής της χώρας από τον καταπιεστικό και διεφθαρμένο μηχανισμό του. Και δεν μπορούσαν παρά να ελπίζουν ότι ο στρατός, που αποτελεί τμήμα του παλαιού καθεστώτος, δεν θα εκμεταλλευθεί την αυξημένη του εξουσία αλλά θα αρκεστεί στον ρόλο του εγγυητή μιας ομαλής μετάβασης.

Πηγή:
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_2_13/02/2011_432498






Ο κομπιουτεράς επαναστάτης του Καΐρου



Ο ήρωας της αιγυπτιακής εξέγερσης δεν είναι κάποιο στέλεχος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, όπως αρκετοί ανησυχούσαν, ούτε μια από τις λεγόμενες «παλιές καραβάνες» των παραδοσιακών δυνάμεων της αντιπολίτευσης. Προς γενική έκπληξη, ο άνθρωπος που κατόρθωσε να ενώσει τους εκατοντάδες χιλιάδες αντιφρονούντες, κατά του προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ είναι ένας 30χρονος, διευθυντικό στέλεχος του γίγαντα του Διαδικτύου, Google. O λόγος για τον Ουαέλ Γκονίμ, ο οποίος έχοντας αντέξει για δώδεκα ολόκληρες ημέρες στα σκοτεινά δωμάτια των μυστικών υπηρεσιών της Αιγύπτου, εξελίχθηκε αυτή την εβδομάδα σε μοναδική πηγή έμπνευσης για τους νεαρούς εξεγερθέντες, και όχι μόνο. Είναι δε ηλίου φαεινότερον πως βάσει του ιδανικού σεναρίου για την επόμενη ημέρα στην Αίγυπτο, όπως τουλάχιστον οραματίζεται η Δύση, η εξουσία θα περάσει στα χέρια προσώπων με τα χαρακτηριστικά του Γκονίμ. Τι και αν ο ίδιος δηλώνει ότι δεν έχει πολιτικές φιλοδοξίες και αποποιείται σε κάθε του συνέντευξη τον τίτλο του ήρωα; Είναι σαφές ότι το ανώτατο στέλεχος της Google αποτελεί πλέον πρότυπο. Διόλου τυχαίο δεν είναι, άλλωστε, ότι ολοένα και περισσότεροι διαδηλωτές θεωρούν ότι ο Γκονίμ και όχι οι εκπρόσωποι των παραδοσιακών κομμάτων πρέπει να τους εκπροσωπούν στις διαπραγματεύσεις.

Με εμφάνιση ζεν πρεμιέ, ηλιοκαμένο δέρμα και γυαλιά διανοούμενου, ο Ουαέλ Γκονίμ είναι ο άνθρωπος πίσω από τη σελίδα στον γνωστό ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης, Facebook, με τίτλο «Είμαστε Ολοι Χαλέντ Σαΐντ» στη μνήμη του νεαρού άνδρα που ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από την Αστυνομία στην Αλεξάνδρεια. Πριν κοπάσει ο απόηχος της εξέγερσης στην Τυνησία, ο Γκονίμ καλούσε μέσω της συγκεκριμένης ιστοσελίδας τον αιγυπτιακό λαό να βγει στους δρόμους στις 25 Ιανουαρίου, υποστηρίζοντας ότι «μεταξύ του προέδρου Μουμπάρακ και των εκατομμυρίων νέων της Αιγύπτου δεν υπάρχει πλέον κανένα σημείο επαφής». Ο Γκονίμ αναχώρησε από το Ντουμπάι, όπου βρίσκεται η έδρα της Google στη Μέση Ανατολή, για το Κάιρο λίγο πριν από τις πρώτες γιγαντιαίες διαδηλώσεις. Στις 27 Ιανουαρίου συνελήφθη από πράκτορες της υπηρεσίας κρατικής ασφάλειας ως υποκινητής της εξέγερσης.

Ο Γκονίμ αφέθηκε ελεύθερος το βράδυ τη Δευτέρας και το μεσημέρι της Τρίτης βρισκόταν ήδη στην πλατεία Ταχρίρ, όπου πλήθος κόσμου του επιφύλαξε υποδοχή ήρωα. «Δεν είμαι εγώ ο ήρωας, αλλά όλοι εσείς που μείνατε εδώ στην πλατεία», ήταν οι πρώτες λέξεις του.

O κάτοχος πτυχίου ηλεκτρονικών υπολογιστών από το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Καΐρου, ξέσπασε σε λυγμούς όταν λίγο μετά την απελευθέρωσή του ενημερώθηκε για τον αριθμό των νεκρών. Αν και αποφεύγει τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, ο Γκονίμ επέλεξε το CNN, προκειμένου να διατυμπανίσει ανά την υφήλιο πως είναι «έτοιμος να πεθάνει για την Αίγυπτο».

Πηγή:
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_2_13/02/2011_432497





Τεκτονικές αλλαγές στη Μέση Ανατολή

 
Με την ανατροπή του Μουμπάρακ, η περιοχή τείνει να ξεφύγει από τον έλεγχο των ΗΠΑ για πρώτη φορά μετά το Καμπ Ντέιβιντ
 
Του Πετρου Παπακωνσταντινου

Η πρώτη επιβλητική νίκη της ειρηνικής αιγυπτιακής εξέγερσης, με τον εξαναγκασμό του επί τριάντα συναπτά έτη τυράννου Χόσνι Μουμπάρακ σε παραίτηση, διαμορφώνει ένα νέο τοπίο σε όλο τον αραβικό κόσμο. Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη να εικάσει κανείς πως θα διαμορφωθεί το μετά Μουμπάρακ σκηνικό (καθώς διαγράφεται μια εύθραυστη ισορροπία δυνάμεων ανάμεσα στη μόνη συντεταγμένη δύναμη, τον στρατό και την άτυπη εξουσία των εξεγερμένων μαζών), το βέβαιο είναι ότι τα θεμέλια όλων των απολυταρχικών καθεστώτων, από το Μαρόκο μέχρι τη Σαουδική Αραβία, τρίζουν επικίνδυνα από το απόγευμα της συγκλονιστικής Παρασκευής που πέρασε. Μαζί και τα θεμέλια της Pax Americana στη Μέση Ανατολή, που εμφανίζονταν τόσο σταθερά μετά την ισραηλινοαιγυπτιακή συνθήκη του Καμπ Ντέιβιντ.

Ο παλαιστινιακής καταγωγής Αμερικανός δημοσιογράφος Αλί Αμπουνίμα παρομοιάζει την Τυνησία με τη Lehmam Brothers και την Αίγυπτο με την ασφαλιστική εταιρεία - μεγαθήριο AIG: όταν η πρώτη κλονίστηκε, η Ουάσιγκτον την άφησε να καταρρεύσει. Αλλά όταν κινδύνευσε η δεύτερη, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έκρινε ότι ήταν too big to fail -πολύ μεγάλη για να χρεοκοπήσει χωρίς να απειλήσει ολόκληρο το σύστημα- και έσπευσε να την διασώσει με κάθε τίμημα.

Κάτι ανάλογο συνέβη με το ντόμινο των αραβικών εξεγέρσεων. Οταν ο λαός της Τυνησίας, μιας περιφερειακής χώρας της γαλλικής ζώνης συμφερόντων, εξεγέρθηκε, η Ουάσιγκτον δεν έδειξε να θορυβείται ιδιαίτερα. Ο δικτάτορας Μπεν Αλι κατέφυγε στη Σαουδική Αραβία και η κυβέρνηση που τον διαδέχθηκε έμοιαζε με περιστρεφόμενη πόρτα - πολιτικοί έμπαιναν κι έβγαιναν σε χρόνο μηδέν, υπό την πίεση του εξεγερμένου πλήθους. Οταν όμως ξέσπασε η «Επανάσταση της 25ης Ιανουαρίου» στην Αίγυπτο, το πράγμα άλλαξε: η χώρα που αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού και την παλλόμενη καρδιά του αραβικού κόσμου, η χώρα που ελέγχει τη Διώρυγα του Σουέζ, τους δρόμους των πετρελαίων και την ασφάλεια του Ισραήλ ήταν προφανέστατα «πολύ μεγάλη για να χρεοκοπήσει».

Αιφνιδιασμένοι
 

Ωστόσο, η εξέγερση αιφνιδίασε τους Αμερικανούς όχι λιγότερο απ' όσο αιφνιδίασε τον Μουμπάρακ. Ξεκίνησε με πρωτοβουλία του «Κινήματος της 6ης Απριλίου», νέων δημοκρατών με αριστερούς προσανατολισμούς, που συγκρότησαν δίκτυο αλληλεγγύης με αφορμή την άγρια απεργία κλωστοϋφαντουργών στη βιομηχανική πόλη Μαχάλα αλ Κούμπρα, το 2008. Ενώ το αίμα είχε ήδη αρχίσει να ρέει στους δρόμους του Καΐρου, η Χίλαρι Κλίντον δήλωνε: «Εκτίμησή μας είναι ότι η αιγυπτιακή κυβέρνηση είναι σταθερή και ψάχνει τρόπους να ανταποκριθεί στις νόμιμες ανάγκες και στα συμφέροντα του αιγυπτιακού λαού». Οσο για τον αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν, στήριξε τον σύγχρονο φαραώ στα όρια του εγκωμίου: «Ο Μουμπάρακ υπήρξε σύμμαχός μας σε σειρά περιπτώσεων και φέρεται πολύ υπεύθυνα, αναφορικά με τα γεωστρατηγικά μας συμφέροντα... Δεν θα τον χαρακτήριζα δικτάτορα».

Προφανώς, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες εκτιμούσαν ότι επρόκειτο για παροδική μπόρα, όπως οι εξεγέρσεις του 1977 ή του 2008, που είχαν και πάλι πυροδοτηθεί από τις αυξήσεις στα βασικά είδη διατροφής. Στο χονδροειδές λάθος φαίνεται ότι τους παρέσυρε το Ισραήλ, το οποίο, αν και εμφανίζεται ως «η μόνη Δημοκρατία στη Μέση Ανατολή», τάχθηκε εξ αρχής στο πλευρό του Μουμπάρακ. «Ανησυχούμε γιατί όταν γίνονται γρήγορες αλλαγές, χωρίς να υπάρχουν όλα τα στοιχεία μιας σύγχρονης δημοκρατίας, αυτό που θα προκύψει -και προέκυψε στο Ιράν- είναι ένα ριζοσπαστικό, ισλαμικό καθεστώς», δήλωσε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Mπένζαμιν Νετανιάχου. Πιο κυνικός, ο πρόεδρος της χώρας Σιμόν Πέρες χαρακτήρισε πολύ επικίνδυνη την αραβική δημοκρατία που πασχίζει να γεννηθεί: «Αν την επομένη των εκλογών αναδειχθεί μια εξτρεμιστική, θρησκευτική εξουσία, τότε τι αξία έχουν αυτές οι δημοκρατικές εκλογές»;

Πολύ γρήγορα, οι ελπίδες περί παροδικής μπόρας αποδείχθηκαν φρούδες. Οι εξεγερμένοι έκαψαν τα αρχηγεία του κυβερνώντος κόμματος NDP και της ασφάλειας, ενώ η αστυνομία έντρομη εγκατέλειψε τους δρόμους, έχοντας αφήσει πίσω της γύρω στους 300 νεκρούς. Η εξέγερση σάρωσε όλες τις μεγάλες πόλεις, από την Αλεξάνδρεια μέχρι την Αρίς και από το Πορτ Σάιντ μέχρι το Σουέζ, για να πάρει χαρακτηριστικά πραγματικής επαναστατικής κατάστασης. Ανήσυχος ο Ομπάμα έκανε στροφή 180 μοιρών, άδειασε τον πιστό του σύμμαχο και περίπου απαίτησε να φύγει εδώ και τώρα, στέλνοντας εσπευσμένα στην Αίγυπτο τον πρώην πρεσβευτή Φρανκ Ουάισνερ για να εποπτεύσει της αβέβαιης μεταπολίτευσης.

Δικαίωση Ομπάμα
 

Το τελικό αποτέλεσμα δικαίωσε, πάντως, την τολμηρή επιλογή του Ομπάμα να αδειάσει, έστω έπειτα από πολλούς δισταγμούς, τον Μουμπάρακ και να επιταχύνει την κατάρρευσή του.
Παρά τις υποσχέσεις των Μουμπάρακ και Σουλεϊμάν περί συνταγματικών αλλαγών, το κίνημα εξαπλώθηκε μέχρι το φράγμα του Ασουάν και οι διαδηλώσεις συνοδεύθηκαν από αλυσιδωτές απεργίες σε σημαντικούς βιομηχανικούς κλάδους, φέρνοντας τη χώρα στα πρόθυρα της γενικής παράλυσης.

Το κυριότερο, οι διαδηλωτές της πλατείας Ταχρίρ εξέλεξαν προσωρινή ηγεσία, άρχισαν δειλά δειλά να θέτουν ζήτημα εξουσίας, πολιόρκησαν τη Βουλή, το προεδρικό μέγαρο και άλλα κρατικά κτίρια. Προσπαθώντας να αποτρέψει τα χειρότερα ο Σουλεϊμάν απείλησε ανοιχτά με πραξικόπημα, διακινδυνεύοντας ρήγμα μέσα στους κόλπους του στρατού. Τίποτε από αυτά δεν κατάφερε, όμως, να ανακόψει το προχθεσινό επαναστατικό τσουνάμι, που ανάγκασε τον «μικρό Φαραώ» να αναζητήσει καταφύγιο στην Ερυθρά Θάλασσα και να εγκαταλείψει την εξουσία, καθώς ο στρατός δεν τόλμησε να ανοίξει πυρ στο τεράστιο πλήθος.

Οι γεωπολιτικές συνέπειες θα είναι ούτως ή άλλως σοβαρές. Ακόμη κι αν το καθεστώς που θα προκύψει από αυτήν την εξέγερση δεν ακυρώσει τη συνθήκη του Καμπ Ντέιβιντ με το Ισραήλ -όπως φαίνεται πιθανότερο, με τα σημερινά δεδομένα- η αυριανή Αίγυπτος είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα συνεργάζεται με το Ισραήλ στην καταστολή της παλαιστινιακής αντίστασης. Το τρίγωνο των βασικών (και πολύ διαφορετικών, βέβαια) περιφερειακών δυνάμεων -Τουρκία, Αίγυπτος, Ιράν- θα ασκεί σοβαρότατη πίεση στο Ισραήλ. Σε συνδυασμό με τον νέο, ηγεμονικό ρόλο που διεκδικεί η Χεζμπολάχ στον Λίβανο περνώντας από την αντιπολίτευση στη συμπολίτευση και με την επιρροή του Ιράν στη σιιτική κυβέρνηση της Βαγδάτης, μια «Νέα Μέση Ανατολή» φαίνεται όντως να αναδύεται - αλλά πόσο διαφορετική από εκείνη που είχαν οραματιστεί ο Τζορτζ Μπους και οι νεοσυντηρητικοί σύμβουλοί του...

Πηγή:
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_3_13/02/2011_432506




Ποιος οργάνωσε το μακελειό κατά Χριστιανών

 

Συγκλονιστική ήταν η αποκάλυψη του «Αλ Αραμπίγια» - τηλεοπτικού δικτύου που δημιουργήθηκε από τη βασιλική οικογένεια της Σαουδικής Αραβίας ως αντίβαρο στο «Αλ Τζαζίρα» και ήταν, μέχρι πρόσφατα, απολύτως φιλικό έναντι του καθεστώτος Μουμπάρακ. Ο πρώην υπουργός Εσωτερικών της Αιγύπτου, Χαμπίμπ αλ Αντλι, ήταν εκείνος που οργάνωσε την πολύνεκρη βομβιστική επίθεση σε χριστιανικό ναό της Αλεξάνδρειας, τη νύχτα της Πρωτοχρονιάς, ώστε να ρίξει τις ευθύνες στους ισλαμιστές, να πυροδοτήσει θρησκευτικό εμφύλιο Χριστιανών- Μουσουλμάνων και να χαρίσει στο καθεστώς Μουμπάρακ τον ρόλο του ειρηνοποιού.

«Σύμφωνα με βρετανικές διπλωματικές πηγές», αποκάλυψε την περασμένη Δευτέρα το «Αλ Αραμπίγια», «ο πρώην υπουργός Εσωτερικών διατηρούσε εδώ και έξι χρόνια μυστική οργάνωση, την οποία διηύθυναν 22 αξιωματούχοι της ασφάλειας, χρησιμοποιώντας ως εκτελεστικά όργανα πρώην μέλη εξτρεμιστικών, ισλαμικών οργανώσεων, εμπόρους ναρκωτικών και σεκιουριτάδες για ενέργειες σαμποτάζ σε διάφορα σημεία της χώρας σε καταστάσεις καθεστωτικής κρίσης».

Σε αντίθεση με την προπαγάνδα του καθεστώτος Μουμπάρακ περί αφανισμού των Χριστιανών σε περίπτωση ανόδου των Αδελφών Μουσουλμάνων, στην πραγματικότητα η μεγάλη πλειονότητα του χριστιανικού στοιχείου φαίνεται είτε να συμμετέχει στο αντικαθεστωτικό κίνημα, είτε να διατηρεί ευμενή ουδετερότητα απέναντί του. Στην πλατεία Ταχρίρ βλέπει κανείς αυτές τις ημέρες Κόπτες ιερείς και πολλούς ανώνυμους Χριστιανούς στην πρώτη γραμμή των διαδηλώσεων.

Πηγή:  
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_100006_13/02/2011_432505




Δύο επαναστάσεις στην Αίγυπτο

Χοσνι Μουμπάρακ
 

Μπορεί η καθιέρωση πραγματικής δημοκρατίας να είναι ο πολιορκητικός κριός της αιγυπτιακής εξέγερσης, αλλά ο εκρηκτικός δυναμισμός προέρχεται από το κοινωνικό της φορτίο.

Οπως και η Τυνησία του Μπεν Αλι, η Αίγυπτος του Μουμπάρακ εμφανιζόταν μέχρι πρόσφατα ως καλός μαθητής του νεοφιλελευθερισμού, παράδειγμα προς μίμηση για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), με ετήσια ποσοστά οικονομικής μεγέθυνσης της τάξης του 5%. Ωστόσο, τους καρπούς αυτής της ανάπτυξης σφετερίζονται περίπου χίλιες οικογένειες της αιγυπτιακής κλεπτοκρατίας, αφήνοντας τη μεγάλη μάζα του πληθυσμού στην ανέχεια. Το 40% των Αιγυπτίων κερδίζει λιγότερα από δύο δολάρια τη μέρα. Ο κατώτερος μισθός του δημοσίου υπαλλήλου είναι 240 δολάρια και του ανειδίκευτου εργάτη 170, ενώ ένα κιλό μοσχάρι κάνει 10 δολάρια και ένα κιλό κοτόπουλο 6 - μεγάλες μάζες του πληθυσμού τρέφονται κυρίως με ψωμί, ρύζι και όσπρια.

Η επανάσταση του Νάσερ έλυσε το χρόνιο αγροτικό πρόβλημα εθνικοποιώντας τη γη. Καθένας είχε δικαίωμα να καλλιεργεί γη, αλλά όχι να την κατέχει. Μπορούσε μόνο να αγοράσει μέχρι 14 στρέμματα γης ύστερα από 20 χρόνια χρηστής χρήσης. Ο Μουμπάρακ άνοιξε τον δρόμο για την ιδιωτικοποίηση της γης, με αποτέλεσμα εκατομμύρια αγρότες να την εκποιήσουν για ένα κομμάτι ψωμί και να βρεθούν σύντομα στις παραγκουπόλεις των αστικών κέντρων.

Στα πρότυπα της μετασοβιετικής Ρωσίας, η μετανασερική Αίγυπτος προχώρησε σε σκανδαλώδεις ιδιωτικοποιήσεις δημοσίων επιχειρήσεων, από τις οποίες πλούτισε η πέριξ του κυβερνώντος κόμματος κλεπτοκρατία. Σύμφωνα με τον βρετανικό Guardian (4 Φεβρουαρίου), η οικογένεια Μουμπάρακ -ο πρόεδρος, η σύζυγός του και οι δύο γιοι τους- διαθέτουν περιουσία 50 έως 70 δισ δολάρια: καταθέσεις στην Ελβετία, ακίνητα στο Λονδίνο, ξενοδοχείο στην Ερυθρά Θάλασσα, μετοχές στη Γουόλ Στριτ. Η μίζα που παίρνουν για κρατικές προμήθειες κυμαίνεται, κατά τη γαλλική Le Monde (7 Φεβρουαρίου), σε 20%. Ο γιος του Μουμπάρακ Γκαμάλ (ο οποίος προοριζόταν για διάδοχος του φαραώ, αλλά είναι πλέον αυτοεξόριστος στο Λονδίνο) κερδοσκόπησε ασύστολα πάνω στο δημόσιο χρέος της ίδιας της χώρας του.

Στο βιβλίο - μανιφέστο «Η φιλοσοφία της επανάστασης» (Φαλσαφάτ ατ Θάουρα), ο Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ έγραφε τις εξής σκέψεις που ακούγονται και πάλι επίκαιρες:


Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ

«Κάθε λαός της γης υποχρεούται να περάσει από δύο επαναστάσεις: Μία πολιτική, μέσω της οποίας απαλλάσσεται από τον εγχώριο τύραννο ή από τον ξένο δυνάστη και αναλαμβάνει την ευθύνη της αυτοκυβέρνησης. Και μία κοινωνική, όπου συγκρούονται οι διάφορες τάξεις και μέσω της οποίας εγκαθιδρύεται μια τάξη σύμφωνη με την αρχή της ισότητας όλων των παιδιών της πατρίδας».

Πηγή:
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_100007_13/02/2011_432504 




Tο πρόσωπο: 

Ο Σιμόν Πέρες με τον Ομάρ Σουλεϊμάν  

 Ομάρ Σουλεϊμάν
  Ο εκλεκτός του Ισραήλ
 
 

Στον «Νονό» του Φράνσις Κόπολα, ο Ρόμπερτ Ντιβάλ ενσαρκώνει τον «Κονσιλιέρε», τον μυστικοσύμβουλο του Μάρλον Μπράντο, τον έμπιστο της φαμίλιας, τον άνθρωπο για τα πιο λεπτά εγχειρήματα. «Κονσιλιέρε» στην Αίγυπτο λένε τον Ομάρ Σουλεϊμάν, προσφάτως διορισθέντα από τον Μουμπάρακ στο αξίωμα του αντιπροέδρου. Στην πραγματικότητα, ο Σουλεϊμάν συγκέντρωσε την πραγματική εξουσία στα χέρια του, με τον Μουμπάρακ σε καθαρά διακοσμητικό ρόλο, μέχρι τη στιγμή που το στρατιωτικό κατεστημένο τον πέταξε στον σκουπιδοτενεκέ της Ιστορίας σαν περιττό βάρος.

Αρχηγός της αιγυπτιακής ΕΥΠ από το 1993, ο Ομάρ Σουλεϊμάν κέρδισε την απόλυτη εμπιστοσύνη του Μουμπάρακ το 1995, όταν κατά ένα τρόπο του έσωσε τη ζωή: Χάρη στην προσωπική επιμονή του Σουλεϊμάν, ο Αιγύπτιος πρόεδρος πήρε μαζί του, κατά την επίσημη επίσκεψή του στην Αιθιοπία, τη θωρακισμένη Μερσεντές που σταμάτησε τα πυρά των επίδοξων δολοφόνων του στην Αντίς Αμπέμπα. Καθώς η αιγυπτιακή ΕΥΠ, το αντίστοιχο της αμερικανικής CIA, δεν ανακατεύεται με την καταστολή αντιφρονούντων παρά μόνο με τις εξωτερικές υποθέσεις, ο Σουλεϊμάν δεν «λερώθηκε» στα μάτια της κοινής γνώμης. Είναι όμως ο άνθρωπος που μπορεί να εμπιστευθεί κανείς για τη μετάβαση της Αιγύπτου στη Δημοκρατία;

Από τη σκοπιά του Τελ Αβίβ, αναμφίβολα ναι! Οπως αποκάλυψε το WikiLeaks, ο Σουλεϊμάν ήταν ο εκλεκτός του Ισραήλ, ο άνθρωπος που είχε ανοιχτή, κόκκινη γραμμή με τον Ισραηλινό υπουργό Αμυνας Εχούντ Μπάρακ για την αντιμετώπιση της παλαιστινιακής αντίστασης και ειδικά της Χαμάς. Κατά τον δημοσιογράφο της ισραηλινής Haaretz, Γιόσι Μίλμαν, ο Σουλεϊμάν ήταν εκείνος που προώθησε τη συμφωνία πώλησης αιγυπτιακού φυσικού αερίου στο Ισραήλ σε τιμές πολύ κατώτερες των διεθνών - μια συμφωνία που έδωσε τη δυνατότητα στον ομόλογο του Σουλεϊμάν και τέως διοικητή της Μοσάντ Σπάτι Σφιτ να καρπωθεί μεγάλη μίζα.

Οπως αναφέρει, μεταξύ πολλών άλλων μέσων ενημέρωσης, το αμερικανικό περιοδικό New Yorker, ο Σουλεϊμάν ήταν ο άνθρωπος με τον οποίο συνεργαζόταν άμεσα η CIA για τις διαβόητες «εκτός νομιμότητας απελάσεις» (extraordinary renditions), δηλαδή τη μεταφορά υπόπτων για τρομοκρατική δράση στην Αίγυπτο και άλλες χώρες, όπου βασανίζονταν για να «ομολογήσουν» υπαρκτά ή ανύπαρκτα εγκλήματα προτού μεταφερθούν και πάλι στις ΗΠΑ.

Μια από τις πιο γνωστές περιπτώσεις ήταν εκείνη του Ιμπν Σεΐχ αλ Λίμπι, ο οποίος συνελήφθη στο Πακιστάν, μεταφέρθηκε και βασανίστηκε υπό την εποπτεία του Σουλεϊμάν στο Κάιρο και «ομολόγησε» απίθανες ιστορίες περί όπλων μαζικής καταστροφής στο Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν, τις οποίες επικαλέσθηκε στη συνέχεια ο τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Κόλιν Πάουελ στη δραματική συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, παραμονές του πολέμου του 2003.

Η ιστοσελίδα του αγγλόφωνου Αλ Τζαζίρα αναφέρει, μάλιστα, ότι ο Σουλεϊμάν συμμετείχε προσωπικά στον βασανισμό ενός άλλου κρατουμένου, του αιγυπτιακής καταγωγής Αυστραλού πολίτη Μαχμούντ Χαμπίμπ, ο οποίος πέρασε πέντε μήνες με ηλεκτροσόκ και εικονικούς πνιγμούς στο Κάιρο, προτού μεταφερθεί στο Γκουαντάναμο.

 Πηγή:
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_100008_13/02/2011_432503




Στα χέρια του στρατού 
οι εξελίξεις στην Αίγυπτο
 



Αντικυβερνητικοί διαδηλωτές στην πλατεία Ελευθερίας του Καΐρου ξεσπούν σε έξαλλους πανηγυρισμούς το απόγευμα της Παρασκευής, στο άκουσμα της είδησης ότι ο Χόσνι Μουμπάρακ εγκατέλειψε την προεδρία της Αιγύπτου μετά τρεις δεκαετίες. Η σχετική ανακοίνωση έγινε από τον αντιπρόεδρο της χώρας, Ομάρ Σουλεϊμάν, ο οποίος σημείωσε ότι ο κ. Μουμπάρακ υπέκυψε στην πίεση 18 ημερών συνεχών και μαζικών διαδηλώσεων. Η εξουσία παραδόθηκε στις ένοπλες δυνάμεις, οι οποίες, όπως ελπίζει η διεθνής κοινότητα, θα οδηγήσουν τη χώρα σε αδιάβλητες εκλογές.

Πηγή:
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_100057_13/02/2011_432553









Η Ελλάδα έχει πανάρχαιους  δεσμούς φιλίας με την Αίγυπτο και είναι φυσικό να παρακο­λουθεί από κοντά τις εξελίξεις στη φίλη αυτή χώρα και να εύχεται ό,τι το καλύτερο στον αι­γυπτιακό λαό.

Η Αίγυπτος, στο κέντρο της Μεσογείου, στα νότια Θαλάσσια σύνορα της χώρας μας, είναι στρατηγικής σημασίας εταίρος τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Κύπρο. Η τελευ­ταία έχει ήδη υπογράψει με την Αίγυπτο συμ­φωνία για την οριοθέτηση της ΑΟΖ, στην ο­ποία έχουν εντοπισθεί σημαντικά κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Τα κοιτάσμα­τα, από την πλευρά της αιγυπτιακής ΑΟΖ, βρί­σκονται ήδη σε εκμετάλλευση και προσθέ­τουν σημαντικά στ άλλα αποθέματα, που ανέ­δειξαν την Αίγυπτο σε εξαγωγέα επίσης φυσι­κού αερίου.

Η Τουρκία ασκεί πιέσεις στην Αίγυπτο για το πάγωμα της διμερούς συμφωνίας οριοθέτησης της ΑΟΖ με την Κύπρο. Ασκεί επίσης πιέσεις για να δεχθεί η Αίγυπτος να διαπραγ­ματευθεί με την Άγκυρα οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ τους, αγνοώντας το Καστελλόριζο και α­ποδεχόμενη τον τουρκικό ισχυρισμό ότι δή­θεν η τουρκική ΑΟΖ προεκτείνεται μέχρι τα ό­ρια της αιγυπτιακής ΑΟΖ.

Είναι φανερό ότι οποιαδήποτε φιλοϊσλαμιστική μετατόπιση της πολιτικής εξουσίας στην Αίγυπτο θα μπορούσε ενδεχομένως να επη­ρεάσει αρνητικά τις ελληνοαιγυπτιακές σχέσεις και τις παραδοσιακές σχέσεις φιλίας και συνεργασίας με την Κύπρο. Στην πολιτική αυτή εξίσωση υπεισέρχονται ως νέοι παράγοντες η ρήξη στις σχέσεις Τουρκίας και Ισραήλ και ο εντοπισμοί μεγάλων κοι­τασμάτων φυσικού αερίου και πιθανόν πε­τρελαίου στην κυπριακή ΑΟΖ. Προσφάτως, σύμφωνα με ανακοινώσεις γάλλων εμπειρο­γνωμόνων, που διεξήγαγαν έρευνες για λογαριασμό της κυπριακής κυβερνήσεως, εντο­πίσθηκε πολύ μεγάλο κοίτασμα φυσικού αε­ρίου νοτιοδυτικά της Πάφου, κοντά στο σημεί­ο συναντήσεων της ΑΟΖ της Κύπρου και της Ελλάδος. Πιθανολογείται, με βάση τις μέχρι τώρα ενδείξεις των ειδικών ερευνών, ότι υ­πάρχουν επίσης πολύ σημαντικά κοιτάσματα στο ευρύτερο τρίγωνο μεταξύ Κύπρου, Καστελλόριζου και Κρήτης, που καλύπτεται από την ελληνική ΑΟΖ.

Με δεδομένες τις τουρκικές διεκδική­σεις και αμφισβητήσεις της ελληνικής  ΑΟΖ, είναι προφανές  ότι διαμορφώνονται νέοι όροι στρατηγικών ισορροπιών στην περιοχή, που αφορούν ζωτικότατα συμφέ­ροντα της Ελλάδος και της Κύπρου, θα ή­ταν σημαντικό και ευχής έργον οποιαδήποτε αλλαγή στην Αίγυπτο να μην επηρεάσει αρνη­τικά την παραδοσιακή φιλία της χώρας αυτής με την Ελλάδα και την Κύπρο. Είναι προφανές επίσης ότι ενδεχόμενη κλιμάκωση της βίας και δημιουργία χάους θα είχε δραματικές επιπτώσεις όχι μόνο στο επίπεδο των στρατηγι­κών ισορροπιών. Η ελπίδα για αλλαγή και το όνειρο της δημοκρατικής ελευθερίας και αναπτύξεως του αιγυπτιακού λαού θα κινδύνευε να καταπνιγεί από έναν νέο αυταρχισμό.

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την Ελλάδα θα έπρεπε, σε μια τέτοια περίπτωση, να λάβει, πέραν όλων των άλλων, αποτελεσματικά προληπτικά μέτρα για να μη γίνει στόχος ενός νέου μεγάλου κύματος προσφύγων και λαθρομεταναστών, θα πρέπει γι' αυτό να συνεργασθεί και να συντονισθεί εγκαίρως με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες για κοινή αντιμετώπιση του προβλήματος.
 
Περικλής  Νεάρχου
Πρέσβυς ε.τ.
Απόσπασμα από το άρθρο
«ΤΕΛΟΣ ΕΠΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ»
«ΤΟ ΠΑΡΟΝ» 6.2.2011


Κατά την διάρκεια των γεγονότων έγινε πολύ αναφορά στο όνομα του ιδρυτή της Νέας Αιγύπτου τον Γκαμάλ Αμπτέλ Νάσερ. Αξίζει λοιπόν να αναφέρουμε, για τους νεότερους σε ηλικία αναγνώστες μας, κάποια στοιχεία για την προσωπικότητά και την ισχυρή ηγετική φυσιογνωμία του.




Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ 1918-1970 

Ο ηγέτης του αραβικού κόσμου

Αξιωματικός του αιγυπτιακού στρατού, πρωθυπουργός και πρόεδρος της Αιγύπτου και ηγέτης του αραβικού κόσμου, ο Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια όπου ο πατέρας του ήταν ταχυδρομικός υπάλληλος. Παιδί ακόμη βρέθηκε στο ΚάΪρο όπου έζησε στο σπίτι ενός θείου του και πήγε στο σχολείο. 
 
Από τα μαθητικά του χρόνια ο Νάσερ έδειξε τις διαθέσεις του απέναντι στους Αγγλους, οι οποίοι εξακολουθούσαν να ρυθμίζουν τις τύχες της Αιγύπτου. Πήρε μέρος σε πολλές αντιβρετανικές διαδηλώσεις και ήρθε επανειλημμένα σε σύγκρουση με τους δασκάλους του, μερικοί από τους οποίους ήταν Αγγλοι. 

Ο Νάσερ σπούδασε κατόπιν σε νομική σχολή και μπήκε στη Στρατιωτική Ακαδημία του Καΐρου, όπου, μετά την αποφοίτησή του, υπηρέτησε αργότερα ως εκπαιδευτής και κατέβαλε μυστικές προσπάθειες να οργανώσει τους ευέλπιδες και τους νεαρούς αξιωματικούς σε κίνηση κατά του βασιλιά, των Αγγλων και των μεγάλων γαιοκτημόνων. 

H ανατροπή του Φαρούκ 
 
Αρχίζοντας από το 1948, το κίνημα αυτό έγινε γνωστό με την ονομασία Ελεύθεροι Αξιωματικοί, μυστική επαναστατική οργάνωση την οποία είχαν συγκροτήσει στο Σουδάν, όπου υπηρετούσαν, ο Νάσερ με συναδέλφους του αξιωματικούς (ένας από αυτούς ήταν ο Ανουάρ Σαντάτ, κατοπινός διάδοχος του Νάσερ στην προεδρία της Αιγύπτου), με σκοπό να διώξουν από την Αίγυπτο τους Αγγλους και τον βασιλιά. 

Με το πραξικόπημά τους της 23ης Ιουλίου 1952 οι Ελεύθεροι Αξιωματικοί, με ηγέτη τον συνταγματάρχη Νάσερ, ανέτρεψαν τη μοναρχία. Ο Σαντάτ πρότεινε τη δημόσια εκτέλεση του βασιλιά Φαρούκ και μερικών στελεχών του καθεστώτος του. Ο Νάσερ εναντιώθηκε στην πρόταση του Σαντάτ και δόθηκε στον Φαρούκ και στους άλλους η άδεια να εγκαταλείψουν σώοι την Αίγυπτο. 

Τη διακυβέρνηση της χώρας ανέλαβε Επαναστατικό Συμβούλιο από 11 αξιωματικούς πιστούς στον Νάσερ. Αρχηγός του κράτους τοποθετήθηκε ο στρατηγός Μοχάμαντ Ναγκίμπ, αλλά η εξουσία του ήταν εικονική. 

Οταν τον Ιούνιο του 1953 ανακηρύχθηκε η δημοκρατία, ο Νάσερ έγινε υπουργός των Εσωτερικών. Για αρκετούς μήνες γύρω από τον ουσιαστικό ρόλο του Νάσερ είχε τηρηθεί άκρα μυστικότητα. Ετσι, όταν την άνοιξη του 1954 ο Ναγκίμπ ανατράπηκε και τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό και ο Νάσερ έγινε πρωθυπουργός, το γεγονός αποτέλεσε έκπληξη ακόμη και για πολλούς οξυδερκείς παρατηρητές. 

H ανακήρυξη της Αιγύπτου σε σοσιαλιστικό κράτος με μονοκομματικό πολιτικό σύστημα και επίσημη θρησκεία το Ισλάμ ήταν τα κυριότερα χαρακτηριστικά του Συντάγματος που ο Νάσερ παρουσίασε τον Ιανουάριο 1956. Το Σύνταγμα εγκρίθηκε από τον λαό με πλειοψηφία που άγγιζε το 100% των ψήφων. Το ίδιο συνέβη και με την εκλογή του Νάσερ (που ήταν άλλωστε και ο μοναδικός υποψήφιος) στην προεδρία της χώρας. 

Ο Λεσέψ και ο Ντισραέλι 
 

Ενα από τα πρώτα επιτεύγματα του Νάσερ ήταν η απομάκρυνση των αγγλικών βάσεων από τη Διώρυγα του Σουέζ, ενώ η διανομή των μεγάλων κτημάτων στους φτωχούς καλλιεργητές αποτέλεσε πραγματική κοινωνική επανάσταση. 

Τα επείγοντα σχέδια του νέου καθεστώτος προέβλεπαν την εκβιομηχάνιση της χώρας και την επέκταση της καλλιεργήσιμης γης. Ο Νάσερ πίστευε ότι αυτοί οι στόχοι θα μπορούσαν να επιτευχθούν με την κατασκευή μεγάλου φράγματος επί του Νείλου στην περιοχή του Ασουάν, στην Ανω Αίγυπτο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Αγγλία είχαν υποσχεθεί ότι θα χρηματοδοτούσαν το έργο με 270.000.000 δολάρια. Τον Ιούλιο του 1956 ανακάλεσαν την προσφορά τους. Ο Νάσερ απάντησε εθνικοποιώντας τη Διώρυγα του Σουέζ: με τα έσοδα από την εκμετάλλευση της Διώρυγας, είπε, η Αίγυπτος θα ήταν ικανή σε πολύ λίγα χρόνια να κατασκευάσει το φράγμα. 

H Διώρυγα του Σουέζ, μήκους περίπου 160 χιλιομέτρων, η οποία ενώνει τη Μεσόγειο θάλασσα με την Ερυθρά θάλασσα, άρχισε να κατασκευάζεται σε σχέδια του γάλλου μηχανικού Φερδινάνδου ντε Λεσέψ το 1859 και τα επίσημα εγκαίνιά της έγιναν το 1869 από την Αυτοκράτειρα της Γαλλίας Ευγενία, σύζυγο του Ναπολέοντα Γ΄ και εξαδέλφη του Λεσέψ. 

Για την κατασκευή και την εκμετάλλευσή της είχε ιδρυθεί η διεθνής Εταιρεία της Διώρυγας του Σουέζ, όπου δέσποζαν οι Γάλλοι. H Αγγλία αρχικά είχε αντιδράσει στην κατασκευή της Διώρυγας θεωρώντας την προγεφύρωμα της Γαλλίας στη Μέση Ανατολή και άρα έμμεση απειλή για την Ινδία. Οταν όμως το 1875 ο Χεδίβης της Αιγύπτου πρόσφερε προς πώληση το 40% των μετοχών της εταιρείας, το οποίο κατείχε, ο πρωθυπουργός της Αγγλίας Βενιαμίν Ντισραέλι δεν έχασε την ευκαιρία: αγόρασε τις μετοχές για το αγγλικό Δημόσιο καθιστώντας την Αγγλία τον μεγαλύτερο μέτοχο της εταιρείας. 

H κρίση του Σουέζ 
 
H εθνικοποίηση της Εταιρείας της Διώρυγας προκάλεσε σφοδρή ανησυχία στις κυβερνήσεις της Αγγλίας και της Γαλλίας (γάλλοι επενδυτές εξακολουθούσαν να έχουν μεγάλα συμφέροντα στην εταιρεία). Καταβλήθηκαν προσπάθειες για συμβιβασμό, αλλά ο Νάσερ ήταν ανένδοτος. Στις 31 Οκτωβρίου 1956 η Αγγλία και η Γαλλία εξαπέλυσαν επίθεση κατά της Αιγύπτου με αεροπορικούς βομβαρδισμούς και ρίψη αλεξιπτωτιστών. Δύο ημέρες ενωρίτερα, αφού είχαν προηγηθεί μυστικές συνεννοήσεις μεταξύ των τριών κυβερνήσεων, το Ισραήλ είχε εισβάλει με τα τεθωρακισμένα του στη Χερσόνησο του Σινά. 

H συνδυασμένη επίθεση κατά της Αιγύπτου προκάλεσε τη διεθνή κατακραυγή και οι επιτιθέμενοι αναγκάστηκαν να διακόψουν τις πολεμικές επιχειρήσεις τους. Ειρηνευτική δύναμη των Ηνωμένων Εθνών αντικατέστησε τους Ισραηλινούς στην περιοχή που είχαν καταλάβει και από όπου αποχώρησαν το 1957. 

Ο Νάσερ βγήκε από την κρίση με το γόητρό του ενισχυμένο και τη δημοτικότητά του διευρυμένη ανάμεσα στους αραβικούς λαούς, καθώς φάνηκε ικανός να αψηφά τη Δύση. Στη Μέση Ανατολή ο νασερισμός έγινε η επικρατέστερη μορφή της ιδεολογίας του παναραβισμού. 

Προσεγγίζοντας την ΕΣΣΔ 
 
Το 1958 ιδρύθηκε η Ενωμένη Αραβική Δημοκρατία, ομοσπονδία της Αιγύπτου με τη Συρία (η οποία ωστόσο αποχώρησε το 1961), και αναπτύχθηκαν στενοί δεσμοί με την Υεμένη και με το Ιράκ. Το φράγμα του Ασουάν κατασκευάστηκε με τη βοήθεια της Σοβιετικής Ενωσης, την οποία ο Νάσερ προσέγγιζε ολοένα περισσότερο. H εκβιομηχάνιση πήρε γοργότερο ρυθμό, εφαρμόστηκαν μεταρρυθμίσεις που ευνόησαν τους αγρότες, η θέση των γυναικών βελτιώθηκε σημαντικά. H χώρα άρχισε να απαλλάσσεται από τους ξένους και στις νευραλγικές θέσεις, που άλλοτε κατέχονταν από Αγγλους, Γάλλους, Ελληνες και άλλους ξένους, τοποθετήθηκαν Αιγύπτιοι. 

Ο Νάσερ διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο και στη διεθνή πολιτική σκηνή συνεργαζόμενους με τους ηγέτες άλλων χωρών, όπως ο Ιωσήφ Τίτο της Γιουγκοσλαβίας και ο Γιαβαχαρλάλ Νεχρού της Ινδίας, στο κίνημα των «αδεσμεύτων», των χωρών δηλαδή που δεν ήταν ενταγμένες σε κανένα από τα δύο μεγάλα στρατόπεδα της εποχής, το δυτικό και το ανατολικό, αλλά τηρούσαν στάση ουδετερότητας. 

Το 1967 ο Νάσερ ζήτησε να αποχωρήσουν οι δυνάμεις του ΟΗΕ από το Στενό της Γάζας όπου είχαν εγκατασταθεί μετά την αποχώρηση των Ισραηλινών, το 1957. Το Ισραήλ ανακατέλαβε την περιοχή, και αυτό οδήγησε στον Πόλεμο των Εξι Ημερών του Ιουνίου 1967. Στον πόλεμο αυτό η Αίγυπτος και ο σύμμαχοί της υπέστησαν πανωλεθρία. Ο Νάσερ θέλησε να παραιτηθεί, αλλά οι ογκώδεις διαδηλώσεις που διοργανώθηκαν υπέρ της παραμονής του τον μετέπεισαν. 

Οι προσπάθειες της αιγυπτιακής κυβέρνησης τα κατοπινά χρόνια επικεντρώθηκαν στην ανοικοδόμηση της χώρας. Ο Νάσερ πέθανε ξαφνικά από καρδιακή προσβολή. 

KEIMENA: ΙΩΑΝΝΑ ΖΟΥΛΑ

Πηγή: 

Δεν υπάρχουν σχόλια: