Μεσσιανικός αυταρχισμός σε Αίγυπτο, Τουρκία

Μεσσιανικός   αυταρχισμός  σε Αίγυπτο, Τουρκία

Γιάννης Παπαδάτος

Ένα πέπλο αυταρχισμού απλώνεται πάνω από τις δύο πολυπληθέστερες χώρες της Εγγύς Ανατολής, την Αίγυπτο και την Τουρκία. Οι προσδοκίες για κοινωνική χειραφέτηση και δημοκρατία, που καλλιέργησαν τα τελευταία χρόνια οι δύο μεγάλοι μουσουλμανικοί λαοί, δείχνουν να διαψεύδονται παταγωδώς από τα γεγονότα. Έστω και με διαφορετικό τρόπο, οι χώρες τους διολισθαίνουν σε προσωποπαγή, μεσσιανικά καθεστώτα που δεν σέβονται τα ατομικά δικαιώματα και αρχίζουν σιγά σιγά να μην τηρούν ούτε τις στοιχειώδεις προδιαγραφές της δυτικής δημοκρατίας.

Σαν πληγωμένο θηρίο από τις αποκαλύψεις στα κοινωνικά μέσα για τον οικογενειακό του πλουτισμό, ο Ερντογάν φίμωσε την ελεύθερη έκφραση κλείνοντας το twitter και το You Tube, καταπάτησε την (όποια) ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και προχώρησε σε μαζικές εκκαθαρίσεις παλιών φίλων και νυν αντιπάλων σε αστυνομία, δικαστήρια, μυστικές υπηρεσίες. Το στρατό τον ελέγχει εδώ και καιρό, αλλά δεν δίστασε να συνάψει λυκοσυμμαχία με τις κέμαλικές αποφύσεις του, την περίοδο που δεν στεκόταν και τόσο καλά στα πόδια του.

«Ti θέλετε και μιλάτε; Αφού με θέλει ο λαός! Το αποτέλεσμα της κάλπης είναι ιερό!» θα απαντούσε με το γνωστό του ύφος. Πράγματι, ακόμη κι αν αφθονούν οι ενδείξεις για παρατράγουδα στην Άγκυρα και κάποιες άλλες πόλεις, η κυριαρχία του ΑΚΡ στο εκλογικό σώμα δεν αμφισβητήθηκε από κανέναν. Προφανώς κάτι σημαίνει το γεγονός ότι μετά το 2002 ο «Ταγίπ Σουλτάν» κέρδισε τρεις βουλευτικές εκλογές, ισάριθμες δημοτικές και δύο δημοψηφίσματα.

Από εδώ και μπρος το παιχνίδι θα κριθεί στο κατά πόσον θα βρουν ένα σημείο ισορροπίας οι «δύο Τουρκιές». Από τη μια των μεσαίων στρωμάτων της ισλαμικής Ανατολίας κι από την άλλη της κοσμικο-φιλελέυθερο-κεμαλικής ασταθούς συμμαχίας, η οποία όμως δεν μπορεί να προσβλέπει στη στήριξη των Κούρδων. Σε ό,τι μας αφορά, η ψυχοφθόρα περιπέτεια με τις υποκλοπές και το φάσμα της απομάκρυνσης από την εξουσία, φαίνεται ότι «εξαγρίωσαν» τον Ερντογάν και στα εξωτερικά. Οι Τούρκοι δεν δίστασαν να καταρρίψουν συριακό αεροπλάνο και να δημιουργήσουν πρωτοφανές επεισόδιο στα ανοιχτά της Αμοργού, με κίνδυνο να καταρριφθεί ελικόπτερο τους. Ίσως να μην τους ένοιαζε, αν δεν το επιδίωκαν κιόλας.                                                   

Ο «σουλτάνος» αποκαλεί τα πλήθη «ο λαός μου» και τον τουρκικό ουρανό «ο εναέριος χώρος μου». Τίποτα δεν θα τον εμποδίσει να βάλει κι άλλες απαγορεύσεις στο αλκοόλ και στις αμβλώσεις, επεμβαίνοντας σε κάθε πτυχή της προσωπικής ζωής των υπηκόων του. Τους «μικρούς» γείτονες μάλλον τους περιφρονεί. Την ίδια στιγμή στην Αίγυπτο ο στρατηγός Αμπντελφατάχ αλ Σίσι εξελίσσεται σε έναν πολύ χειρότερο Μουμπάρακ. Φρόντισε εκ των προτέρων να μετατρέψει σε φάρσα τις προεδρικές εκλογές στις 26-27 Μαΐου, με μια άγρια τρομοκρατία άνευ προηγουμένου. Το καθεστώς δολοφονεί φοιτητές και άλλους διαδηλωτές στα πανεπιστήμια, ενώ αν μπορούσε θα εξολόθρευε μαζικά τους οπαδούς των Αδελφών Μουσουλμάνων.

Ακόμη και ο Μουμπάρακ τηρούσε τα προσχήματα επιτρέποντας τους την εκπροσώπηση στη Βουλή. Τώρα το νέο καθεστώς δεν αρκέστηκε να θέσει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα εκτός νόμου, αλλά την απειλεί με ομαδικές εκτελέσεις! Με αυτό ισοδυναμεί η καταδίκη σε θάνατο 529 (!) ισλαμιστών στην πόλη Μίνγια, η οποία έβγαλε εκτός εαυτού ακόμη και τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Τζον Κέρι. Δεν πρέπει πάντως να παραγνωρίζουμε ότι όπως στην Τουρκία έτσι και στην Αίγυπτο ο «δεσποτικός αυθέντης» τυγχάνει ευρείας λαϊκής αποδοχής. Ο Σίσι και ο αιγυπτιακός στρατός έχουν επιπλέον το πλεονέκτημα της απεριόριστης οικονομικής στήριξης από τα κράτη του Κόλπου που θα μπορούσαν να τον ανατρέψουν την ίδια μέρα, αν το επιθυμούσαν.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ