κγ.
Η απειλή της «συλλογικής συνθηκολόγησης»,
Αν μας ρωτούσε κάποιος ποιοί θα μπορούσαν να είναι οι τρείς μεγαλύτεροι φόβοι της Ελλάδας, κάτω από τις σημερινές συνθήκες, θα τοποθετούμαστε ως εξής:
(α) Η αυτοεκπληρούμενη προφητεία: Η δημιουργία δηλαδή μίας «πεποίθησης», σαν αποτέλεσμα του συνεχούς «βομβαρδισμού» μας με αρνητικές ειδήσεις από τα ελληνικά και διεθνή ΜΜΕ, σε σχέση με την οικονομική κατάσταση της χώρας μας, η οποία θα μας έπειθε συλλογικά ότι είναι αδύνατον να αποφύγει η Ελλάδα την πτώχευση. Αν και δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να χρεοκοπήσει η Ελλάδα, η ενδεχόμενη συλλογική πεποίθηση, λειτουργώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο, αποτελεί το μεγαλύτερο κίνδυνο να συμβεί κάτι τέτοιο.
Επακόλουθα της είναι η διοχέτευση χρημάτων στο εξωτερικό, η οποία θέτει κυρίως σε κίνδυνο το Ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, η «άπνοια» στις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα, μεταξύ άλλων σαν αποτέλεσμα της πιστωτικής συρρίκνωσης, καθώς επίσης της απόσυρσης της ρευστότητας από την αγορά, η αδράνεια επιχειρηματιών και εργαζομένων, η δυσανάλογα αυξημένη αποταμίευση σε «ασφαλείς προορισμούς», οι ουρές στα ταμεία των τραπεζών κλπ.
(β) Η επικυριαρχία του ολοκληρωτισμού στην Ευρώπη: Οι κρίσεις αυτής της μορφής στην «περιφέρεια», προκαλούν την πτώση όλων των αξιών (ακίνητα, μετοχές, ομόλογα κλπ) και διογκώνουν την ανεργία, η οποία «εκβάλλει» τελικά σε μεγάλες κοινωνικές αναταραχές. Οι αναταραχές αυτές (απεργίες, κινητοποιήσεις, «ταξικοί πόλεμοι» κλπ) «εκτρέφουν» με τη σειρά τους απολυταρχικά καθεστώτα – με τις «περιφερειακές», αδύναμες χώρες να «υποτάσσονται» στις ισχυρές του «κέντρου».
Αναλυτικότερα, η οικονομική ανάπτυξη που έχει προηγηθεί στο «κέντρο», σε κάποιες πλεονασματικές χώρες της ΕΕ δηλαδή, ήταν το αποτέλεσμα της συσσώρευσης του κεφαλαίου – μίας διαδικασίας που απαιτεί χαμηλούς μισθούς και υψηλούς ρυθμούς αποταμίευσης. Η «λειτουργία» αυτή επιτυγχάνεται πολύ πιο εύκολα κάτω από μία αυταρχική κυβέρνηση, η οποία είναι σε θέση να επιβάλλει τη θέληση της στους ανθρώπους – σε αντίθεση με μία δημοκρατική κυβέρνηση, η οποία ανταποκρίνεται στις επιθυμίες του εκλογικού σώματος.
Σε ένα τέτοιο «μοντέλο», το κράτος «συμμαχεί» σε γενικές γραμμές με τα μεγάλα τοπικά επιχειρηματικά συμφέροντα, βοηθώντας τα να συσσωρεύσουν κεφάλαιο. Η συγκεκριμένη στρατηγική απαιτεί κυβερνητική ηγεσία στο βιομηχανικό σχεδιασμό, φιλικά, αν όχι «στρατευμένα» ΜΜΕ, έναν υψηλό βαθμό προστασίας της εγχώριας οικονομίας, καθώς επίσης την ικανότητα ελέγχου των μισθών. Στη συνέχεια, ένα τέτοιο κράτος διευκολύνει την επέκταση των επιχειρήσεων του στο εξωτερικό, «διεισδύοντας» ειρηνικά σε άλλες χώρες.
Περαιτέρω «απορροφάει», «εισάγει» δηλαδή φορολογικά έσοδα, μέσω της τιμολογιακής πολιτικής που ακολουθείται από τις πολυεθνικές του, «υποχρεώνει» έμμεσα τα κράτη να χρεωθούν, έτσι ώστε να αμβλυνθούν οι αντιστάσεις των πολιτών τους, καθώς επίσης των θεσμών τους και εμφανίζεται τελικά σαν το λευκό ιππότη – το μοναδικό δηλαδή «οργανισμό», ο οποίος έχει τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσει την αποφυγή της χρεοκοπίας, έναντι φυσικά ανταλλαγμάτων και χωρίς φαινομενικά να το επιθυμεί ή να το επιδιώκει.
Σύμφωνα τώρα με τον αυστριακό φιλόσοφο K. Popper και την, με βάση των Πλάτωνα, «πολιτική» ανάλυση του, ένα ολοκληρωτικό καθεστώς διακρίνεται από μία «τριμερή» οργάνωση της Πολιτείας:
- από τους «φύλακες», η κύρια αρετή των οποίων είναι η σοφία - από τις κυβερνήσεις των κρατών ουσιαστικά, στις οποίες ο μοναδικός αποδεκτός έλεγχος είναι ο αυτοέλεγχος
- από τους «επικούρους», με την ανδρεία να αποτελεί το χαρακτηριστικό τους – σήμερα αποτελούν μέρος τους κάποιες δημόσιες υπηρεσίες (ειδικά η «επίλεκτη» οικονομική αστυνομία, σε χώρες που έχουν «μεγαλουργήσει» στον τομέα της υποταγής των πολιτών τους), με κύριο μέλημα ενός τέτοιου κράτους την πλήρη απασχόληση, τη σταθερότητα και την ασφάλεια, καθώς επίσης
- από όλους τους «υπόλοιπους πολίτες», επιχειρηματίες και εργαζομένους, οι οποίοι συνυπάρχουν σε μία άβουλη, «αταξική κοινωνία» - απαιτείται να διακατέχονται από την αρετή της σωφροσύνης, με κύριο χαρακτηριστικό την αποταμίευση.
Κατά τον ίδιο, οι φύλακες και οι επίκουροι πρέπει να είναι «προικισμένοι» με ένα χαρακτήρα βίαιο και ευγενικό συγχρόνως, ενώ σωφροσύνη σημαίνει να γνωρίζει κανείς τη θέση του – δηλαδή, να είναι ικανοποιημένος από αυτήν. Σε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς το Δίκαιο είναι συνώνυμο με το «συμφέρον» της άριστης Πολιτείας, όπου η βασική αρχή της θεωρίας της Δικαιοσύνης είναι η εξής:
«Έργο και σκοπός του ατόμου θα πρέπει να είναι η διατήρηση και η ενίσχυση της σταθερότητας του κράτους». Επίσης αναφέρει ότι, «Το μέρος υφίσταται για χάρη του όλου, αλλά το όλον δεν υφίσταται για χάρη του μέρους», όπως και ότι «Κριτήριο ηθικότητας είναι το συμφέρον του κράτους».
Τέλος, συμπληρώνει πως, «Το κράτος το ίδιο δεν μπορεί ποτέ να έχει λάθος σε οποιαδήποτε πράξη του, ενόσω είναι ισχυρό – το κράτος έχει το δικαίωμα όχι μόνο να ασκεί βία στους πολίτες του, αν αυτό θα οδηγούσε σε μία αύξηση της δύναμης του, αλλά και να κάνει επιθέσεις σε άλλα κράτη - με την προϋπόθεση όμως πως αυτό γίνεται χωρίς να μειώνεται η δύναμη του».
(γ) Η τευτονική απειλή: Ο τρίτος και τελευταίος φόβος μας «πηγάζει» από την απίστευτη επίθεση που δεχόμαστε από την ηγέτιδα δύναμη της Ευρωζώνης, τη Γερμανία («επιστρατεύονται» ακόμη και «κίτρινες δημοσκοπήσεις» εναντίον της Ελλάδας), στα πλαίσια της δημιουργίας εκείνων των προϋποθέσεων, οι οποίες θα διευκόλυναν τα όποια σχέδια της (ευτυχώς, ο «εφιάλτης της Ρωσίας» παραμένει ισχυρότατος «σύμμαχος» μας). Στο σημείο αυτό έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η πρόσφατη στάση της Ελβετίας (πηγή: MM 17.02.10), η οποία κατηγορεί δημόσια τη Γερμανία (μέσω του προέδρου της ομοσπονδίας των φορολογουμένων και βουλευτή κ. Alfred Heer), για ασέβεια απέναντι στο Ελβετικό Κράτος Δικαίου, καθώς επίσης για «τρομοκρατία» των Ελβετών πολιτών, από τη Γερμανική Μυστική Υπηρεσία.
Ο Ελβετός έχει προτείνει την ψήφιση ενός νόμου, ο οποίος προβλέπει την άρση του τραπεζικού απορρήτου για όλους τους πολιτικούς, καθώς επίσης για τους πάσης φύσεως δημοσίους λειτουργούς. Το γεγονός αυτό φαίνεται ότι θορύβησε σε πολύ μεγάλο βαθμό όλους τους γερμανούς κρατικούς υπαλλήλους, όπως και τα στελέχη των κομμάτων εξουσίας της χώρας. Ο κ. Heer, σε πρόσφατη συνέντευξη του σε γερμανικό περιοδικό, αναφέρει χαρακτηριστικά τα παρακάτω:
«Η Γερμανία διέπεται από μία διπλή ηθική – άλλη για τους Πολιτικούς και άλλη για τους Πολίτες. Υπάρχουν πολλές τεκμηριωμένες περιπτώσεις, κατά τις οποίες αρκετοί γερμανοί υπηρεσιακοί παράγοντες έχουν δωροδοκηθεί ή έχουν εισπράξει «μαύρα» χρήματα για τα κόμματα τους, τα οποία κυκλοφόρησαν μέσα από ιδρύματα στο Λιχτενστάιν ή από κρυφούς ελβετικούς λογαριασμούς, χωρίς να ελεγχθούν ποτέ….Η εμπιστοσύνη των Γερμανών πολιτών στις κυβερνήσεις τους δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλη….Οι Γερμανοί πολιτικοί δεν σέβονται τη χώρα μας και μας απειλούν ακόμη και με στρατιωτικά μέσα. «Παίζουν» το ρόλο του καθαρού, αφού δεν είναι σε καμία περίπτωση….Όταν το γερμανικό κράτος ελέγχει φορολογικά τους πολίτες του, αλλά όχι τους δημοσίους λειτουργούς του, κάτι δεν πάει καλά με τη δημοκρατία».
Περαιτέρω, όσον αφορά τα προβλήματα της Ελλάδας, φυσικά δεν είναι «άμοιροι ευθυνών» οι Πολίτες της χώρας, για όλα όσα συμβαίνουν – αν και προηγούνται σαφώς οι Πολιτικοί. Θεωρούμε λοιπόν ότι είναι απαραίτητη η ριζική αλλαγή νοοτροπίας, καθώς επίσης η συνεπής, απόλυτη λειτουργία όλων, μέσα στα πλαίσια των νόμων. Οφείλει όμως να προηγηθεί η Πολιτεία, έτσι όπως αυτή εκφράζεται από τους πολιτικούς, τους δημοσίους λειτουργούς και τα κόμματα, λειτουργώντας σαν πρότυπο για την αλλαγή της συμπεριφοράς όλων των υπολοίπων. Στη συνέχεια, θα πρέπει να επιλυθούν μεθοδικά όλα τα «οικονομικά» προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, τα οποία συνοψίζουμε στα παρακάτω:
ΤΑ ΔΕΚΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
(1) Η αποβιομηχανοποίηση: Ήδη από την είσοδο της στην ΕΕ το 1981, η Ελλάδα αντιμετωπίσθηκε από τους «εταίρους» της σαν μία καταναλωτική αγορά - όχι σαν μία χώρα εγκατάστασης βιομηχανικών επενδύσεων. Ένας από τους τελευταίους μεταποιητικούς κλάδους της, η κλωστοϋφαντουργία, έπαψε να είναι με τη σειρά της ανταγωνίσιμη, μετά την είσοδο της Α. Ευρώπης στην ΕΕ. Τέλος, η Γερμανία συνετέλεσε τα μέγιστα με τις μεθόδους της (άρθρο μας: ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ: Η Γερμανία είναι μέρος του προβλήματος της Ελλάδας, ενώ θα είναι η κύρια υπεύθυνη στην περίπτωση που τυχόν καταρρεύσει, κάτω από την πίεση της κρίσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το κοινό νόμισμα 16/1/2010 )
(2) Το αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο: Το σύνολο των εισαγωγών της χώρας μας ανήλθε στα 60,7 δις € το 2008, έναντι εξαγωγών 17,3 δις €, οπότε το έλλειμμα αναρριχήθηκε στα -43,4 τρις €. Ουσιαστικά αποτελεί την κυριότερη αιτία της αλματώδους αύξησης του εξωτερικού χρέους και πρέπει να καταπολεμηθεί επειγόντως, μέσω της ενίσχυσης των εξαγωγών.
(3) Η υποχώρηση των βασικών κλάδων της Ελληνικής Οικονομίας: Η οικοδομική δραστηριότητα μειώθηκε κατά 26% το πρώτο εξάμηνο του 2009 (άρθρο μας: ΥΠΕΡΒΟΛΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ: Η επόμενη μεγάλη δοκιμασία για τη χώρα μας, αφού η ενδεχόμενη έκρηξη μίας πιθανής «φούσκας» στις τιμές των ακινήτων, μπορεί να παραλύσει το σύνολο της οικοδομικής δραστηριότητας, επηρεάζοντας καταλυτικά τόσο την πραγματική οικονομία, όσο και τη χρηματοπιστωτική αγορά 14/12/2009, ενώ ο τουρισμός κατά 18% (το 20% σχεδόν των θέσεων εργασίας είναι συνδεδεμένες με τον τουρισμό). Η ναυτιλία σημείωσε επίσης πτώση, κάτω από το βάρος της διεθνούς κρίσης.
(4) Η ανισορροπία των μισθών: Οι μέσοι μισθοί των ΔΥ, περί τα 3.000 € μηνιαία (συμπεριλαμβανομένων των επιδομάτων και των υπερωριών), αυξήθηκαν σε μεγάλο βαθμό, μετά την είσοδο της χώρας στην Ευρωζώνη. Αντίθετα, οι πραγματικοί μισθοί του ιδιωτικού τομέα παρέμειναν σταθεροί στα περίπου 820 € μηνιαία, δημιουργώντας μία τεράστια ανισορροπία.
Από την άλλη πλευρά βέβαια, με βάση την έκφραση «το μη χείρον βέλτιστον», τα χρήματα δεν συσσωρεύτηκαν στους ήδη υπερβολικά πλούσιους, αλλά στα νοικοκυριά των ΔΥ, τα οποία καταναλώνοντας τα για να καλύψουν τις ανάγκες τους, ενίσχυσαν ουσιαστικά την Οικονομία της χώρας (εξ αυτού και μέρος της υψηλής ανάπτυξης της Ελλάδας τα τελευταία έτη, σε συνδυασμό με τον συνεχώς αυξανόμενο δανεισμό – φυσικά και γνώριζαν ανέκαθεν το πρόβλημα οι «εταίροι» μας, αλλά προφανώς τους εξυπηρετούσε, για το χρονικό διάστημα που αγοράζαμε τα προϊόντα τους, έχοντας τη δυνατότητα να πληρώνουμε τις υποχρεώσεις μας).
Επομένως, οφείλουμε να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί, όσον αφορά το «ρυθμό» των μέτρων που λαμβάνονται για μειώσεις μισθών. Παρά το ότι δηλαδή οι μειώσεις είναι απαραίτητες για την αποκατάσταση της ισορροπίας ανάμεσα στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, δεν πρέπει να είναι απότομες σε περιόδους ύφεσης.
(5) Η κρυφή ανεργία: Λόγω του υπερβολικού αριθμού των προσλήψεων στον δημόσιο, καθώς επίσης των περιορισμένων επενδύσεων στον ιδιωτικό τομέα, έχει αυξηθεί επικίνδυνα το ύψος της κρυφής ανεργίας, απειλώντας σε μεγάλο βαθμό την απασχόληση (άρθρο μας: ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ: Η τεράστια κρυφή ανεργία, ενσωματωμένη στο κόστος εργασίας της χώρας μας, οφείλει να καταπολεμηθεί άμεσα, εάν θέλουμε να αποφύγουμε τα χειρότερα 3/12/2009
(6) Οι αποκρατικοποιήσεις: Η ανεύθυνη πώληση πολλών επιχειρήσεων του δημοσίου, ιδιαίτερα των κερδοφόρων (ΟΤΕ), έχει εντείνει ακόμη περισσότερο την αποβιομηχανοποίηση της χώρας, καθώς επίσης την εξάρτηση της από τις ξένες πολυεθνικές (άρθρο μας: ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΨΕΥΔΩΝ ΕΛΠΙΔΩΝ: Οι σχεδιασμοί της Κομισιόν, η ανεξέλεγκτη αποβιομηχανοποίηση και ο ανατροφοδοτούμενος φαύλος κύκλος του χρέους, «προδιαγράφουν» την ολοκληρωτική απώλεια της ανεξαρτησίας μας 29/12/2009
(7) Η διαφθορά: Σύμφωνα με τη διεθνή οργάνωση διαφάνειας (Transparency International), ο χρηματισμός το 2008 ανήλθε στα 750 εκ. € - μία αύξηση του ύψους του 17% σε σχέση με το 2007. Η Ελλάδα κατέλαβε έτσι την 71η θέση στο σύνολο των 180 χωρών, ενώ μία από τις τελευταίες στην ΕΕ (μαζί με τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία). Η εμφάνιση του συγκεκριμένου προβλήματος, ουσιαστικά «παραγώγου» της διαπλοκής, θα ήταν σχεδόν αδύνατη, εάν δεν συμμετείχε ο δημόσιος τομέας.
(8) Η ανεπάρκεια της δημόσιας διοίκησης: Το έλλειμμα της χώρας οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στο υπερβολικό κόστος και στη χαμηλή παραγωγικότητα, στην ανεπάρκεια καλύτερα της δημόσιας διοίκησης η οποία, ειδικά στον τομέα της προμήθειας των νοσοκομείων, αλλά και σε πολλούς άλλους, είναι το λιγότερο καταστροφική.
(9) Οι σχεδόν μηδενικές ξένες επενδύσεις: Το 2007 οι απ’ ευθείας επενδύσεις των ξένων στην Ελλάδα ήταν μόλις 4,6 δις € - ένα χρόνο πριν, το 2006, ήταν 31,3 δις €. Εκτός αυτού, ένα ελάχιστο μόνο μέρος αφορούσε τον μεταποιητικό τομέα, με το συντριπτικό ποσοστό να οδηγείται στο εμπόριο και στις υπηρεσίες.
(10) Το έλλειμμα και το δημόσιο χρέος: Χωρίς να σημαίνει ότι δεν πρέπει να μας απασχολήσει επειγόντως η επίλυση αυτών των δύο προβλημάτων, αφενός προηγούνται τα υπόλοιπα εννέα, αφετέρου δεν είναι σε καμία περίπτωση τα σημαντικότερα. Πόσο μάλλον αφού η επίλυση τους είναι μία σχετικά εύκολη διαδικασία, με τη βοήθεια ενός μέτριου πληθωρισμού (ακόμη και το ΔΝΤ προτείνει πλέον στην ΕΚΤ πληθωρισμό της τάξης του 4%).
Για παράδειγμα, οι Η.Π.Α. κατάφεραν μετά από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο να μειώσουν το χρέος τους, μέσα σε λίγα χρόνια, κατά 20%, με τη βοήθεια ενός πληθωρισμού ύψους 6% (σε περιόδους πληθωρισμού, αυξάνονται τα κρατικά έσοδα, ενώ μειώνονται τα πραγματικά έξοδα, με την πραγματική αξία των χρεών να περιορίζεται συνεχώς). Σύμφωνα δε με πρόσφατους υπολογισμούς της Morgan Stanley, οι Η.Π.Α. θα μπορούσαν σταδιακά να μειώσουν το σημερινό χρέος τους, με τη βοήθεια ενός πληθωρισμού ύψους 9% - εάν δε αυξανόταν κάπως η αποταμίευση, θα χρειαζόταν πληθωρισμός μόλις 5%. Δυστυχώς, στην Ευρωζώνη απαιτείται η κοινή βούληση των κρατών-μελών της και η υποστήριξη εκ μέρους της ΕΚΤ (άρθρο μας: Ο ΑΔΥΝΑΜΟΣ ΚΡΙΚΟΣ: Η «εγκληματική εμμονή» της ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας στη διατήρηση της υψηλής τιμής του Ευρώ, απέναντι στα υπόλοιπα «ανταγωνιστικά» νομίσματα του πλανήτη, είναι πολύ πιθανόν να σημάνει την αρχή του τέλους της Ενωμένης Ευρώπης 19/12/2009 )
Ολοκληρώνοντας, οφείλουμε να αναφέρουμε ότι, η ενδεχόμενη «εμπλοκή» του ΔΝΤ στη χώρα μας, θα πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία - είναι πλέον πολλαπλά αποδεδειγμένο πως «ακολουθείται» άμεσα από μία εκτεταμένη ύφεση, η οποία έχει καταστροφικά αποτελέσματα για τις Οικονομίες των χωρών που αποδέχονται την εγκληματική «εισβολή» του. Το πρόσφατα παραδείγματα της Λετονίας (-18% μείωση του ΑΕΠ) και της Ουκρανίας (-15%), συνηγορούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην άποψη μας.
Επίσης, θα ήταν ευχής έργο να αποφευχθεί η εκλογή Γερμανού στη θέση του προέδρου της ΕΚΤ, όπως επιδιώκεται με κάθε μέσον (είναι το μοναδικό «ευρωπαϊκό αξίωμα» που, εύλογα, επιθυμεί «διακαώς» η Γερμανία), αφού ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα καθιστούσε την κεντρική τράπεζα της ΕΕ ακόμη πιο αδιάλλακτη – αν όχι πλήρως κατευθυνόμενη.
Βασίλης Βιλιάρδος (copyright)
Αθήνα, 18. Φεβρουαρίου 2010
Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου
Πηγή:
http://www.sofokleous10.gr/portal2/toprotothema/toprotothema/---l-r--2010021820114/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου