Translate -TRANSLATE -

Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2016

Οδυσσέας Ελύτης : Τι φταίει για την κακοδαιμονία των Ελλήνων;




Τι φταίει για την κακοδαιμονία των Ελλήνων; Μια σπάνια συνέντευξη του Οδυσσέα Ελύτη
Η παρακάτω συνέντευξη δόθηκε στις 15 Ιουνίου του 1958 από τον  Οδυσσέας Ελύτη στον Ρένο Αποστολίδη  για την φημερίδα λευθερία. Όπως θα παρατηρήσετε τα λόγια του Ελύτη παραμένουν πάντα επίκαιρα. (Διατηρήθηκε η γραμματική και το πολυτονικό του πρωτοτύπου)
Ζητεται γνώμη σας, κύριε λύτη, ντελς νεπιφύλακτη καί δέσμευτη, πάνω σέ ,τι θεωρετε ς τήν πιό κεφαλαιώδη κακοδαιμονία το τόπου. πό τί κυρίως πάσχουμε καί τί πρωτίστως μς λείπει; Ποιά θά νομάζατε «πρώτη μάστιγα» τς νεοελληνικς ζως;
πό τί πάσχουμε κυρίως; Θά σς τό π μέσως: πό μιά μόνιμο, πλήρη, καί κακοήθη συμφωνία μεταξύ το πνεύματος τς κάστοτε γεσίας μας καί το «θους» πού χαρακτηρίζει τόν βαθύτερο ψυχικό πολιτισμό το λληνικο λαο στό σύνολο του!
! ρχίσαμε!… Μόνιμος, πλήρης καί κακοήθης συμφωνία!…
Βεβαίως! λλ᾿ φστε με νά συνεχίσω. Ατή ασυμφωνία δέν εναι μιά συγκεκριμένη κακοδαιμονία, εναι, μως, μιά ατία πού ξηγε λες τίς κακοδαιμονίες, μικρές καί μεγάλες, το τόπου ατο. πό τήν μέρα πού γινε λλάδα κράτος ως σήμερα, ο πολιτικές πράξεις, θά λεγε κανένας, τι σχεδιάζονται καί κτελονται ρήμην τν ντιλήψεων γιά τή ζωή, καί γενικότερα τν δανικν πού εχε διαμορφώσει λληνισμός μέσα στήν γιή κοινοτική του ργάνωση καί στήν παράδοση τν μεγάλων γώνων γιά τήν άνεξαρτησία του. φωνή  το  Μακρυγιάννη δέν χει χάσει, οτε σήμερα κόμη, τήν πικαιρότητά της. Σημειστε τι δέν βλέπω τό πρόβλημα πό τήν ποκλειστική κοινωνική του πλευρά, οτε κάνω δημοκοπία.
Δημοκοπία σφαλς χι. Πολιτική, μως, ναί. Τό ντοπίζετε, δηλαδή, [τό πρόβλημα] κυρίως μέσα στόν χώρο τς πολιτικς – κάνω λάθος; Στό κέντρο μάλιστα το δικο της χώρου. κε μς πάει τό πρόβλημα πού θέσατε, τν σχέσεων μεταξύ λαο καί γεσίας.
Μά ναί. Γιατί εναι βασικό. Εναι πρτο… κι ς εμαι ποιητής, γώ πού τό λέω, μακριά πάντα πό τήν «πολιτική». Κοιτάξτε: λαός ατός κατά κανόνα κλέγει τήν γεσία του. Καί μως, ταν ατή ναλάβει τήν εθύνη τς ξουσίας –ετε τήν ριστοκρατία κπροσωπε ετε τήν στική τάξη ετε τό προλεταριάτο–, κατά ναν μυστηριώδη τρόπο ποξενώνεται πό τή βάση πού τήν νέδειξε, καί νεργε σάν νά βρισκόταν στό Τέξας στό Οζμπεκιστάν!
Στό Τέξας καί στό Οζμπεκιστάν; Ποιητικές χρες!… μήπως θέλετε νά πετε: «Σάν νά βρισκόταν στή χώρα τοῦἑκάστοτε ρυθμιστικο ‘‘ξένου παράγοντος’’; Τοῦἑκάστοτε… ‘‘προστάτου’’ μας;» Μήπως κεῖἀκριβς γκειται τό κακό;
Τό επα μέ τρόπο, λλά βλέπω τι τό θέλετε γυμνό. Καί δέν χω ντίρρηση νά τό ξαναπ φανερά, καί πιό ντονα: νας πό τούς κυριότερους παράγοντες τν «παρεκκλίσεων» τς γεσίας πό τό θος το λαο μας, εναι κ το φανος καί κ τν ξω «προστατευτική» κατεύθυνση. ποτέλεσμα καί ατό τς πώλειας το ρματος, τς «παράδοσης». ντιλαμβάνομαι τι στήν ποχή μας λληλεξάρτηση τν θνοτήτων εναι τόση, πού πολιτική δέν μπορε ν᾿ γνοήσει, ς ναν βαθμό, ατό πού θά λέγαμε «γενικότερη σκοπιμότητα». μως, πάρχει τεράστια διαφορά νάμεσα στήν «προσαρμοστική πολιτική» καί στή δουλοπρέπεια! Ατό εναι τό πιό εαίσθητο σημεο το λληνικο λαο, «τό τιμιώτατόν του»! Καί ατό το καταπατον συνεχς, κατά τόν ξοργιστικότερο τρόπο, ο κπρόσωποί του στήν πίσημη διεθν σκηνή!
Κι «πίσημος» ρος τς δουλοπρέπειας ατς, κύριε λύτη; Μήπως εναι ποκριτικότερος π᾿  τό «προσαρμοστική πολιτική»; ξοργιστικότερος;
Δέν μ᾿ νδιαφέρει πίσημος ρος τς δουλοπρέπειας. Μ᾿ νδιαφέρει οσία. Κι κενο πού ξέρω εναι τι μ᾿ ατά καί μ’ ατά φτάσαμε σέ κάτι πού θά μο πιτρέψετε νά νομάσω «ψευδοφάνεια». χουμε, δηλαδή, τήν τάση νά παρουσιαζόμαστε διαρκς διαφορετικοί απ’ ,τι πραγματικά εμαστε. Καί δέν πάρχει σφαλέστερος δρόμος πρός τήν ποτυχία, ετε σάν τομο σταδιοδρομες ετε σάν σύνολο, πό τήν λλειψη τς γνησιότητας. Τό κακό πάει πολύ μακριά. λα τά διοικητικά μας συστήματα, ο κοινωνικοί μας θεσμοί, τά κπαιδευτικά μας προγράμματα, ρχς γενομένης πό τούς Βαυαρούς, πάρθηκαν μέ προχειρότατο τρόπο πό ξω, καί κόπηκαν καί ράφτηκαν πως πως πάνω σ᾿ να σμα μέ λλες διαστάσεις καί λλους ρους ναπνος.
«Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΕΠΕΤΥΧΕ ΩΣ ΓΕΝΟΣ ΑΛΛ᾿ ΑΠΕΤΥΧΕ ΩΣ ΚΡΑΤΟΣ»

στε, λοιπόν, ζηττε «δικούς μας ρους ναπνος»!
Ναί. Καί δέν πρόκειται βέβαια γιά «προγονοπληξία». Τά λέω, λλωστε, ατά γώ πού, σ᾿ ναν τομέα πως δικός μου, κήρυξα μέ φανατισμό τήν νάγκη τς πικοινωνίας μας μέ τό διεθνές πνεμα, καί πού σήμερα μέ μπιστοσύνη ποβλέπω στή διαμόρφωση νός νιαίου εύρωπαϊκο σχήματος, που νά χει τή θέση της λλάδα. Μέ τή διαφορά τι μηχανισμός τς φομοιώσεως τν στοιχείων τς προόδου πρέπει νά λειτουργε σωστά, καί νά βασίζεται σέ μιά γερή καί φυσιολογικά ναπτυγμένη παιδεία. ν σ’ μς, χι μόνον δέν λειτουργε σωστά, λλά δέν πάρχει κν μηχανισμός ατός γιά νά λειτουργήσει! Καί μέ τή διαφορά κόμη τι, κτός πό λάχιστες ξαιρέσεις, γετική μας τάξη, στό κεφάλαιο τς λληνικς παιδείας, χει μαρα μεσάνυχτα! Κοιτάξετε μέ προσοχή τά ντυπα πού εκδίδει δια, πού προτιμ νά διαβάζει, τά διαμερίσματα που κατοικε, τίς διασκεδάσεις πού κάνει, τή στάση της πέναντι στή ζωή. Οτε μιά σταγόνα γνησιότητας! Πς θέλετε, λοιπόν, ν᾿ ναθρέψει σωστά τή νέα γενιά; πό τά πρτα διαβάσματα πού θά κάνει να παιδί ς τά διάφορα στοιχεα πού θά συναντήσει στό καθημερινό του περιβάλλον, καί πού θά διαμορφώσουν τό γοστο του, μιά συνεχής καί άδιάκοπη πλαστογραφία καί τίποτε λλο!
Θά μο πετε: εσαι λογοτέχνης, καλαμαράς, καί βλέπεις τά πράγματα πό τή μεριά πού σέ ποννε. χι, καθόλου! Καί νά μο έπιτρέψετε νά πιμείνω. λα τά λλα κακά πού θά μποροσα νά καταγγείλω – λλειψη οσιαστικς ποκεντρώσεως καί ατοδιοικήσεως, λλειψη προγραμματισμο γιά τήν πλουτοπαραγωγική νάπτυξη τς χώρας, κόμη καί τρόπος μέ τόν ποο σκεται ξωτερική μας πολιτική– εναι ζητήματα βαθύτερης λληνικς παιδείας! πό τήν ποψη τι μόνον αυτή μπορε νά προικίσει ναν γέτη μέ τήν παραίτητη εαισθησία πού χρειάζεται γιά νά νστερνιστε, καί ντιστοίχως νά ποδώσει, τό θος το λαο. Γιατί ατός λαός, πού τήν ννοιά του τήν χουμε παραμορφώσει σέ σημεο νά μήν τήν ναγνωρίζουμε, ατός χει φτιάξει ,τι καλό πάρχει – ν πάρχει κάτι καλό σ᾿ ατόν τόν τόπο! Καί ατός, στίς ρες το κινδύνου, καί στό πεσμα τς συστηματικς ττοπαθείας τν ρχηγν του, αρεται, χάρη σ᾿ ναν όρατο, ελογημένο μηχανισμό, στά ψη πού παιτε τό θαμα!
σο, λοιπόν, καί ν εναι λυπηρό, πρέπει νά τό π: λληνισμός, γιά τήν ρα τουλάχιστον, πέτυχε ς γένος, λλ᾿ πέτυχε ς κράτος! Καί παρακαλ νύχτα μέρα τόν Θεό, καί τό μέλλον, νά μέ διαψεύσουν.
Πρίν κλείσομε, κύριε λύτη, τη συνέντευξη, κάτι πού θίξατε στήν ρχή, τό τς παλαις γιος κοινοτικς ργανώσεως το λαο μας, πού χει χαθε πιά, πς νομίζετε τι θά μποροσε ν’ ναβιώσει; «Αν κατεβάλλετο προσπάθεια», πρός ποιά κατεύθυνση;
Σέ μιάν ναβίωση αθεντική δέν εναι δυνατόν πιά νά λπίζουμε – λίμονο! κατόν τριάντα καί πλέον τη χρησίας εναι ρκετά γιά ν᾿ τροφήσουν κόμη καί ο πιό ζωντανοί θεσμοί. στόσο, πάρχει τρόπος νά πλησιάσουμε, μέ σωφροσύνη καί μελέτη, στή λύση το προβλήματος, καί ατό σαφώς πρός τήν πλευρά τς ατοδιοικήσεως, μέ τήν πιό αστηρή της ννοια.
Δέν εμαι ρμόδιος βέβαια νά σς προτείνω σχέδια. Θά θελα μόνο νά κάνω δύο παρατηρήσεις: μία εναι τι κάθε πόπειρα πρός τήν κατεύθυνση ατή θά πρέπει νά βασιστε στή φυσική καί στορική διαίρεση τς χώρας σέ μεγάλα διαμερίσματα, πού εναι μιά πραγματικότητα δοσμένη, καί χι στή θεωρητική τς γεωοικονομίας, πως κουσα νά ποστηρίζεται πό πολλούς. Θά εναι μεγάλο σφάλμα νά παραγνωριστον ο ψυχολογικοί παράγοντες, πό τούς ποίους πολλές φορές ξαρτται τό μεγαλύτερο μέρος της πιτυχίας. λλη παρατήρηση εναι τι τά μεγάλα ατά διαμερίσματα (μέσα στά λληνικά μέτρα πάντοτε) θά πρέπει νά ποδιαιρεθον σέ πολλές μικρές μονάδες, στενότερες καί πό τήν παρχία, μέ ρχές δικές τους καί μέ τή δυνατότητα γιά κοινοπραξίες, προπάντων σέ ,τι φορ τή γεωργία. Γιατί πρτος ντικειμενικός σκοπός εναι νά λυτρωθε πολίτης πό τό «ταμπού» τς ξουσίας! Καί θά λυτρωθε μόνον ν χει τρόπο νά παρακολουθε πό κοντά πο καί πς ξιοποιονται ο θυσίες του, οκονομικές καί λλες, πού σήμερα καταβροχθίζονται πό να μακρινό καί όρατο Φάντασμα.
Πηγή:
 theinsider.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια: