ΜΠΟΡΑ ΕΙΝΑΙ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ - Let's wait until the storm passes: Γιώργου Δεπόλλα «On the beach»

Παρασκευή 9 Μαΐου 2025

Γιώργου Δεπόλλα «On the beach»

Καλοκαίρια σε άλμπουμ

Με εικόνες οικείες σε όλους μας η φωτογραφική σειρά τον Γιώργου Δεπόλλα «On the beach», που απαθανατίζει όσα γοητευτικά και απίθανα στην παραλία της Λούτσας

On the beach» (όπως λέμε «On the Road» - Τζακ Κέρουακ) είναι ο τίτλος της φωτογραφικής σειράς του Γιώργου Δεπόλλα που απαθανατίζει ό,τι απίθανο και συγχρόνως γοητευτικό μπορεί να συναντήσει κανείς σε μια παραλία όπως αυτή της Λούτσας της δεκαετίας του 1970.

Η δημοσιογράφος Άννα Σκαρλάτου παρουσίασε στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της 9^ης Ιουλίου 1995 την φωτογραφική σειρά «On the beach» τον Γιώργου Δεπόλλα γράφοντας ότι ο φωτογράφος μέσα από τις φωτογραφίες του απέδειξε ότι στην πλαζ της Λούτσας, η πλάζ, οι λουόμενοι και η φωτογραφία πάνε όλοι μαζί χέρι χέρι. Και συνεχίζει :

Το «φωτογραφικό σενάριο» αν και είναι τραβηγμένο το 1985, εντούτοις βγάζει ένα φίλινγκ άλλης εποχής. Κάτι ανάμεσα στο '50 και '60. Μνήμες είναι αυτές που βγαίνουν στην επιφάνεια.

Μνήμες από την παιδική ηλικία του 48χρονου φωτογράφου και του ελληνικού κινηματογράφου. «Για παράδειγμα, λέει, μια περίπτωση που με ώθησε να δημιουργήσω αυτή τη σειρά ήταν φωτογραφίες που είδα σε οικογενειακό άλμπουμ, τραβηγμένες από ερασιτέχνες φωτογράφους, με κακό κάδρο και τετράγωνο φορμά να απαθανατίζουν ευχάριστες στιγμές στην παραλία, από καλοκαιρινές διακοπές».

Τα βιώματα αυτά, τόσο των περασμένων εποχών όσο και τα σημερινά, συνθέτουν το παζλ εκείνο που δίνει το έναυσμα στο φωτογράφο να δημιουργήσει το «On the beach».

Ο Δεπόλλας φωτογραφίζει στηριζόμενος σε δυο απόψεις. Η μια άποψη είναι αυτή του «ψαρέματος» της εικόνας. «Είχα από πριν την ιδέα στο μυαλό μου. Απλά περίμενα την κατάλληλη στγμή να συμβεί αυτό που είχα φανταστεί. Ήμουν προετοιμασμένος να αρπάξω την ευκαιρία». Στη λογική αυτή - να σας θυμίσουμε - στηρίζεται και το έργο του γάλλου φωτογράφου Ρομπέρτ Ντουανό.

Στην άλλη περίπτωση, αιχμαλωτίζει με το φωτογραφικό του φακό το τυχαίο, το αναπάντεχο. Το γεγονός που έρχεται ως «έτοιμη τροφή».

Το φωτογραφικό αποτέλεσμα είναι αυτό που έχει βάλει στόχο. Δημιουργεί εικόνες με έντονη την αίσθηση της παλιάς, χαλασμένης-φθαρμένης κι ερασιτεχνικής φωτογραφίας.

Οι λεζάντες, που ο ίδιος γράφει, οροθετούν το θέμα. Το προσδιορίζουν. Δηλώνουν έντονα τα σημάδια της ειρωνικής και χιουμοριστικής διάθεσης του φωτογράφου απέναντι στα πράγματα ή ακόμη, περνάνε λεπτά συναισθήματα όπως αυτά, που νιώθουμε όταν παρατηρούμε την εικόνα με τον τίτλο «Δεσποινίς που ποζάρει». Πρόκειται για μια κοπέλα που ποζάρει με το λευκό της μαγιό σ' έναν πλανόδιο φωτογράφο, που δουλεύει τα καλοκαίρια στις παραλίες.

Στη φωτογραφία του «Άνδρα που απολαμβάνει» ο φωτογράφος έχει βρει αυτό που ζητάει. Την εικόνα του άνδρα-αφέντη, του άνετου και του ωραίου, που είναι αραγμένος πολύ απλά και καπνίζει ή περιμένει την οικογένεια του να βγει από τη θάλασσα ή να μαζευτούν τα παιδιά από το παιχνίδι. Οι φωτογραφίες αυτές, που θυμίζουν σε όλους μας κάτι το οικείο, έχουν εκτεθεί σε μεγάλα Φωτογραφικά Φεστιβάλ όπως αυτό του Μήνα Φωτογραφίας στο Παρίσι, στο Φωτοφέστ του Χιούστον της Αμερικής και στο Μήνα Φωτογραφίας του Γκέτεμποργκ της Σουηδίας.

Τέλος η δημοσιογράφος εκφράζει μια απορία της : Τι νιώθει σε μια πολυσύχναστη παραλία της Αττικής, ο Γιώργος Δεπόλλας, και ο 48 ετών τότε φωτογράφος απαντά: «Βρίσκω πολύ υγιή, ευχάριστα και τρυφερά όλα όσα συμβαίνουν σε μια φθηνή λαϊκή πλαζ όπως της Λούτσας, έναντι μιας παραλίας της Μυκόνου. Όχι ότι φταίει η Μύκονος. Μ’ ενοχλεί η λογική που επικρατεί εκεί».

Το 2003 η σειρά των φωτογραφιών παρουσιάζεται σε βιβλίο από τις εκδόσεις FOTORAMA με κείμενα των Κωστή Αντωνιάδη, Ηρακλή Παπαϊωάννου

Το φωτογραφικό Λεύκωμα είναι αφιερωμένο στον Bob Dylan. Στο σκληρόδετο αυτό λεύκωμα «Στην Παραλία» ο Γιώργος Δεπόλλας αφηγείται ιστορίες ανθρώπων που ο ίδιος συνάντησε, μίλησε, παρατήρησε.

Οι φωτογραφίες πραγματοποιήθηκαν με Hasselblad μεσαίου φορμά στις αρχές της δεκαετίας του ’70 και αφορούν στιγμιότυπα λουομένων σε παραλίες της Αττικής. Η εκτύπωσή τους στο φωτογραφικό χαρτί δίνει την εντύπωση μιας γκρίζας ομίχλης. Οι φωτογραφίες μοιάζουν κατεστραμμένες λόγω της χρήσης ληγμένων φιλμ αλλά αυτό χρησιμοποιείται ως εκφραστικό στοιχείο που ενισχύεται από το συνδυασμό εικόνων και χειρόγραφων λεζαντών.

Οι λεζάντες, σημειώνει ο Κωστής Αντωνιάδης στην εισαγωγή του λευκώματος, που κανονικά έχουν προορισμό να εξηγήσουν ή να προσθέσουν πληροφορίες στη φωτογραφική απεικόνιση μιας στιγμής, δεν προσθέτουν καμία πληροφορία αλλά επαναλαμβάνουν το προφανές με διαβρωτικό χιούμορ.

Στις πρώτες σελίδες του λευκώματος οι κειμενογράφοι αναλύουν εκτενώς κοινωνιολογικά και φωτογραφικά, για το δημιουργό και την εποχή που πραγματοποίησε το υλικό. Τα κείμενα είναι μεταφρασμένα και στην Αγγλική γλώσσα.

Τέλος κατά την άποψη μου κάθε φωτογραφία του Δεπόλλα είναι κι ένα κάλεσμα: να ξαναδούμε τα καλοκαίρια μας με άλλα μάτια — όχι μόνο της νοσταλγίας, μα και της κατανόησης. Να αποδεχτούμε τη φθορά, την αφέλεια, τη λαϊκή ομορφιά, σαν κάτι βαθιά ανθρώπινο. Ίσως τελικά εκεί, στις ξεθωριασμένες εικόνες μιας παραλίας, να βρίσκονται οι πιο αυθεντικές μας διακοπές: αυτές που δεν σχεδιάστηκαν ποτέ, αλλά συνέβησαν απλά — με μια πετσέτα στην άμμο και λίγο φως στο φιλμ.

Όπως και να 'χει το πράγμα, καιρός για «On the beach».

Ποιος είναι ο Γιώργος Δεπόλλας

Ο Γιώργος Δεπόλλας γεννήθηκε το 1947 στην Αθήνα. Σπούδασε σκηνοθεσία κινηματογράφου και, από το 1975 μέχρι σήμερα, ασχολείται συστηματικά με την εφαρμοσμένη και την καλλιτεχνική φωτογραφία. Είναι συνιδρυτής του IMAGE STUDIO (1975), του ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (1979) και της εκδοτικής εταιρείας FOTORAMA (1983). Η δουλειά του έχει δημοσιευτεί και εκτεθεί επανειλημμένα τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Το όνομά του συμπεριλαμβάνεται στη λίστα με τους σημαντικούς Έλληνες φωτογράφους, που επίσημα αναφέρονται σε κείμενα για την Ελληνική Φωτογραφία, σε διδακτικά εγχειρίδια, αλλά και παρουσιάζονται εντός και εκτός Ελλάδας.

Πουθενά ωστόσο στις πέντε-έξι αυτές αράδες, δεν αναφέρεται η συμβολή του Γιώργου Δεπόλλα στη γέννηση της «Σύγχρονης Ελληνικής Φωτογραφίας», όπως αυτή διαμορφώθηκε από το 1980 και μετά ούτε η σημασία του προσωπικού του έργου στο φωτογραφικό γίγνεσθαι της χώρας. Ίσως το ευρύ ελληνικό κοινό δεν γνωρίζει ότι πρόκειται για έναν φωτογράφο που είναι πλέον «ιστορικός». Σε αυτό ίσως έχει συμβάλλει και ο ίδιος, με το να απέχει από το διαδίκτυο και να παρουσιάζει τη δουλειά του, κυρίως, μέσω εκδόσεων και εκθέσεων. Βέβαια, το ενδιαφέρον ανθρώπων που αγαπούν τη φωτογραφία και θαυμάζουν το έργο του, έχει ως αποτέλεσμα την προσωπική επαφή μαζί του, κάτι σαφώς ανώτερο από μία έρευνα μέσω του διαδικτύου.